Uitspraak
beschikking
___________________________________________________________________
GERECHTSHOF AMSTERDAM
ONDERNEMINGSKAMER
zaaknummer: 200.128.640/01 OK
beschikking van de Ondernemingskamer van 4 juli 2013
inzake
1.Michael David Ilhan VAN WAVEREN,
wonende te Rotterdam,
2.
Rowena Sharonna Alexia VAN WAVEREN,
Rowena Sharonna Alexia VAN WAVEREN,
wonende te Amsterdam,
3.
Merdan Michael Tristan KOÇ,
Merdan Michael Tristan KOÇ,
wonende te Beverwijk, wettelijk vertegenwoordigd door
Aysel ERBUDAK,
Aysel ERBUDAK,
VERZOEKERS,
advocaten:
mr. A. Haanen
mr. J. Groot, beiden kantoorhoudende te Utrecht,
mr. A. Haanen
mr. J. Groot, beiden kantoorhoudende te Utrecht,
t e g e n
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
SLOTERVAARTZIEKENHUIS B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
VERWEERSTER,
advocaat:
mr. O.L.M. Heuts, kantoorhoudende te Amsterdam,
mr. O.L.M. Heuts, kantoorhoudende te Amsterdam,
e n t e g e n
2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
JEEMER B.V.,
gevestigd te Velsen,
3. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
MEROMI HOLDING B.V.,
gevestigd te Beverwijk,
4. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
PARKRAND B.V.,
gevestigd te Beverwijk,
5. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
A2 ANTWOORDSERVICE B.V.,
gevestigd te Velsen,
VERWEERSTERS,
advocaten:
mr. H.F. van Druten,
mr. S.J.H.M. Berendsenen
mr. A.J. Kok, allen kantoorhoudende te Amsterdam,
mr. H.F. van Druten,
mr. S.J.H.M. Berendsenen
mr. A.J. Kok, allen kantoorhoudende te Amsterdam,
e n t e g e n
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
DELTA ONROEREND GOED B.V.,
gevestigd te Beverwijk,
BELANGHEBBENDE,
advocaten:
mr. M.W.E. Eversen
mr. S.M.A.M. Timmermans, beiden kantoorhoudende te Amsterdam,
mr. M.W.E. Eversen
mr. S.M.A.M. Timmermans, beiden kantoorhoudende te Amsterdam,
e n t e g e n
2.W.J.M. SCHRAM,
wonende te Amsterdam,
3. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
SCHRAM BELEGGING MAATSCHAPPIJ B.V.,
gevestigd te Velsen-Noord,
4. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
VELSEN TERMINAL B.V.,
gevestigd te Velsen-Noord,
BELANGHEBBENDEN,
niet verschenen,
e n t e g e n
5.Theodorus Johannes Hendrik DEKKER,
wonende te Amsterdam,
6.
Johan Jan Willem MEURS,
Johan Jan Willem MEURS,
wonende te Ursem,
7.
Andries Augustus KAMPFRAATH,
Andries Augustus KAMPFRAATH,
wonende te Breukelen,
8.
Cornelis Wilhelmus Maria ZWANENBURG,
Cornelis Wilhelmus Maria ZWANENBURG,
wonende te Willemstad, Curaçao,
BELANGHEBBENDEN,
advocaten:
mr. L.C.J.M. Spigten
mr. F. Eikelboom, beiden kantoorhoudende te Amsterdam.
mr. L.C.J.M. Spigten
mr. F. Eikelboom, beiden kantoorhoudende te Amsterdam.
1.Het verloop van het geding
1.1
Partijen en andere personen en rechtspersonen zullen in het navolgende (ook) als volgt worden aangeduid:
- verzoeker 1 met Michael;
- verzoekster 2 met Rowena;
- verzoeker 3 met Merdan;
- verweerster 1 met Slotervaartziekenhuis;
- verweerster 2 met Jeemer;
- verweerster 3 met Meromi;
- verweerster 4 met Parkrand;
- verweerster 5 met A2 Antwoordservice;
- Jeemer, Meromi, Parkrand en A2 Antwoordservice tezamen met Jeemer c.s.;
- belanghebbende 1 met Delta Onroerend Goed;
- belanghebbende 3 met Schram Belegging Maatschappij;
- belanghebbende 4 met Velsen Terminal;
- belanghebbende 5 tot en met 8 met onderscheidenlijk Dekker, Meurs, Kampfraath en Zwanenburg, en tezamen met Dekker c.s.;
- belanghebbende 2 met Pim Schram;
- A.J.P. Schram met Lex Schram;
- J.R.M. Schram als Jan Schram;
- R.A.M. Schram met Rob Schram;
- A. Erbudak met Erbudak.
1.2
Verzoekers hebben bij verzoekschrift, op 12 juni 2013 per e-mail (zonder producties) en op 18 juni 2013 per koerier (met producties) ter griffie van de Ondernemingskamer ingekomen, de Ondernemingskamer verzocht – zakelijk weergegeven –
een onderzoek te bevelen naar het beleid en de gang van zaken van Jeemer, Meromi, Parkrand en A2 Antwoordservice over de periode vanaf 28 december 2012 en een onderzoek te bevelen naar het beleid en de gang van zaken van Slotervaartziekenhuis vanaf 19 februari 2013;
bij wijze van onmiddellijke voorzieningen voor de duur van het geding ten aanzien van Jeemer:
a.
primairde door Jan Schram tot 28 december 2012 in Jeemer gehouden aandelen ten titel van beheer over te dragen aan een door de Ondernemingskamer aan te wijzen persoon;
primairde door Jan Schram tot 28 december 2012 in Jeemer gehouden aandelen ten titel van beheer over te dragen aan een door de Ondernemingskamer aan te wijzen persoon;
subsidiairalle wils- en zeggenschapsrechten op voornoemde aandelen, daaronder begrepen het stemrecht, te schorsen; en
meer subsidiairte bepalen dat besluiten van de algemene vergadering van Jeemer alleen kunnen worden genomen na voorafgaande schriftelijke instemming van een door de Ondernemingskamer te benoemen bestuurder (als hierna verzocht onder b);
b. Pim Schram te schorsen als bestuurder van Jeemer en een derde te benoemen tot bestuurder van Jeemer;
3. bij wijze van onmiddellijke voorzieningen voor de duur van het geding ten aanzien van Meromi:
a.
primairde door Delta Onroerend Goed en door Jeemer gehouden aandelen in Meromi ten titel van beheer over te dragen aan een door de Ondernemingskamer aan te wijzen persoon;
primairde door Delta Onroerend Goed en door Jeemer gehouden aandelen in Meromi ten titel van beheer over te dragen aan een door de Ondernemingskamer aan te wijzen persoon;
subsidiairalle wils- en zeggenschapsrechten op voornoemde aandelen, daaronder begrepen het stemrecht, te schorsen; en
meer subsidiairte bepalen dat besluiten van de algemene vergadering van Meromi alleen kunnen worden genomen met voorafgaande schriftelijke instemming van een door de Ondernemingskamer te benoemen bestuurder (als hierna verzocht onder b);
b. Pim Schram te schorsen als bestuurder van Meromi en een derde te benoemen tot bestuurder van Meromi;
4. bij wijze van onmiddellijke voorzieningen voor de duur van het geding ten aanzien van Slotervaartziekenhuis:
a. alle wils- en zeggenschapsrechten op alle aandelen in Slotervaartziekenhuis die zijn uitgegeven bij de aandelenemissie op 14 maart 2013, daaronder begrepen het stemrecht, te schorsen, met als gevolg dat de oorspronkelijke stemverhouding in (de Ondernemingskamer verstaat:) Slotervaartziekenhuis van voor de emissie wordt hersteld;
b. een derde te benoemen tot bestuurder van Slotervaartziekenhuis en deze bestuurder te belasten met de dagelijkse leiding over de onderneming met doorslaggevende zeggenschap in het bestuur;
c. Dekker, Meurs, Kampfraath en Zwanenburg te schorsen als commissarissen van Slotervaartziekenhuis en nader aan te wijzen personen te benoemen tot commissarissen van Slotervaartziekenhuis, althans een derde te benoemen tot commissaris met doorslaggevende zeggenschap in de raad van commissarissen;
d. zonodig te bepalen dat, in alle gevallen waarin de wet of de statuten van Slotervaartziekenhuis enige bevoegdheid toekennen aan een of meerdere organen van de vennootschap met betrekking tot de in het verzoekschrift genoemde onderwerpen, bij uitsluiting de bevoegdheid toekomt aan de nieuwe commissaris of nieuwe raad van commissarissen om beslissingen te nemen over deze onderwerpen en om Slotervaartziekenhuis te vertegenwoordigen in ieder overleg en bij iedere rechtshandeling met betrekking tot deze onderwerpen;
5. bij wijze van onmiddellijke voorzieningen voor de duur van het geding ten aanzien van Parkrand:
a. Velsen Terminal te schorsen als bestuurder van Parkrand en een derde te benoemen tot bestuurder van Parkrand;
b. te bepalen dat geen (verdere) uitvoering zal worden gegeven aan of (verdere) medewerking zal worden verleend aan de beëindiging van de huurovereenkomst met Delta Onroerend Goed inzake het parkeerterrein aan het Gooiland te Beverwijk;
c. te bepalen dat besluiten van de algemene vergadering van Parkrand slechts kunnen worden genomen met voorafgaande schriftelijke instemming van de door de Ondernemingskamer te benoemen bestuurder;
6. bij wijze van onmiddellijke voorzieningen voor de duur van het geding ten aanzien van A2 Antwoordservice:
a.
primairde door Schram Belegging Maatschappij en Delta Onroerend Goed gehouden aandelen in A2 Antwoordservice, met ingang van heden ten titel van beheer over te dragen aan een door de Ondernemingskamer aan te wijzen persoon,
primairde door Schram Belegging Maatschappij en Delta Onroerend Goed gehouden aandelen in A2 Antwoordservice, met ingang van heden ten titel van beheer over te dragen aan een door de Ondernemingskamer aan te wijzen persoon,
subsidiair, alle wils- en zeggenschapsrechten op voornoemde aandelen, daaronder begrepen het stemrecht, te schorsen; en
meer subsidiairte bepalen dat besluiten van de algemene vergadering van A2 Antwoordservice slechts kunnen worden genomen met voorafgaande schriftelijke instemming van een door de Ondernemingskamer te benoemen bestuurder (als hierna verzocht onder b);
b. Pim Schram te schorsen als bestuurder van A2 Antwoordservice en een derde te benoemen tot bestuurder van A2 Antwoordservice;
7. bij wijze van onmiddellijke voorzieningen voor de duur van het geding ten aanzien van alle bovengenoemde vennootschappen de voorzieningen te treffen die de Ondernemingskamer geraden acht;
8. Jeemer, Meromi, Slotervaartziekenhuis, Parkrand en A2 Antwoordservice te veroordelen in de kosten van het geding.
1.3
Slotervaartziekenhuis heeft bij op 28 juni 2013 ter griffie van de Ondernemingskamer ingekomen verweerschrift met producties de Ondernemingskamer verzocht – zakelijk weergegeven –
primair, verzoekers niet ontvankelijk te verklaren in hun verzoeken,
subsidiair, de verzoeken af te wijzen en,
meer subsidiair, bij toewijzing van het enquêteverzoek te bepalen dat de kosten van het onderzoek of de door de Ondernemingskamer te benoemen functionarissen niet ten laste zullen komen van Slotervaartziekenhuis, met veroordeling van verzoekers in de kosten van het geding. Voorts hebben zij de Ondernemingskamer voorwaardelijk, indien en voor zover het enquêteverzoek zou worden toegewezen, verzocht om een onderzoek te gelasten naar de gedragingen van Erbudak als bestuurder in de periode vanaf 1 januari 2012, althans een door de Ondernemingskamer te bepalen datum, met bepaling van de onderzoekskosten op een bedrag rekening houdend met de zeer beperkte financiële draagkracht van Slotervaartziekenhuis, met veroordeling van verzoekers in alle kosten van het geding.
primair, verzoekers niet ontvankelijk te verklaren in hun verzoeken,
subsidiair, de verzoeken af te wijzen en,
meer subsidiair, bij toewijzing van het enquêteverzoek te bepalen dat de kosten van het onderzoek of de door de Ondernemingskamer te benoemen functionarissen niet ten laste zullen komen van Slotervaartziekenhuis, met veroordeling van verzoekers in de kosten van het geding. Voorts hebben zij de Ondernemingskamer voorwaardelijk, indien en voor zover het enquêteverzoek zou worden toegewezen, verzocht om een onderzoek te gelasten naar de gedragingen van Erbudak als bestuurder in de periode vanaf 1 januari 2012, althans een door de Ondernemingskamer te bepalen datum, met bepaling van de onderzoekskosten op een bedrag rekening houdend met de zeer beperkte financiële draagkracht van Slotervaartziekenhuis, met veroordeling van verzoekers in alle kosten van het geding.
1.4
Jeemer c.s. hebben bij op 28 juni 2013 ter griffie van de Ondernemingskamer ingekomen verweerschrift met producties de Ondernemingskamer verzocht – zakelijk weergegeven – verzoekers niet ontvankelijk te verklaren in hun verzoeken, althans het verzochte enquêteverzoek en de verzochte onmiddellijke voorzieningen af te wijzen.
1.5
Delta Onroerend Goed heeft bij op 28 juni 2013 per fax ter griffie van de Ondernemingskamer ingekomen verweerschrift de Ondernemingskamer verzocht – zakelijk weergegeven – bij beschikking zoveel mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, verzoekers niet ontvankelijk te verklaren in hun verzoeken ten aanzien van Slotervaartziekenhuis, Meromi en A2 Antwoordservice, althans deze verzoeken af te wijzen, met veroordeling van verzoekers in de kosten van het geding.
1.6
Dekker c.s. hebben bij op 1 juli 2013 ter griffie van de Ondernemingskamer ingekomen verweerschrift met producties de Ondernemingskamer verzocht – zakelijk weergegeven – verzoekers niet ontvankelijk te verklaren in hun verzoeken aangaande Slotervaartziekenhuis, althans hun verzoeken af te wijzen, met veroordeling van hen in de kosten van het geding, althans Slotervaartziekenhuis niet te veroordelen in de kosten van dit geding.
1.7
De verzoeken zijn behandeld ter openbare terechtzitting van de Ondernemingskamer van 4 juli 2013. De volgende advocaten hebben aldaar de standpunten van de door hen gerepresenteerde partijen toegelicht, allen aan de hand van aan de Ondernemingskamer overgelegde pleitaantekeningen:
- mr. Haan en mr. Groot voornoemd namens verzoekers;
- mr. Van Druten en mr. Kok voornoemd namens Jeemer c.s.;
- mr. Heuts voornoemd en mr. E. Meeùs, advocaat te Amsterdam, namens Slotervaartziekenhuis;
- mr. Spigt en mr. Eikelboom voornoemd namens Dekker c.s.;
- mr. Evers voornoemd namens Delta Onroerend Goed;
Voorts hebben partijen en hun advocaten geantwoord op vragen van de Ondernemingskamer.
1.8
De Ondernemingskamer heeft ter terechtzitting van 4 juli 2013 als volgt, in verkorte vorm, mondeling uitspraak gedaan.
2.De feiten
De Ondernemingskamer gaat uit van de volgende feiten:
2.1
In 2006 stevende Slotervaartziekenhuis, destijds een stichting, af op een faillissement. Jan Schram heeft toen, via Delta Onroerend Goed, bijna € 26 miljoen (tegen een rente van 6%) in Slotervaartziekenhuis geïnvesteerd. Vervolgens is op 23 oktober 2006 een nieuwe raad van bestuur aangetreden. Voorzitter van de raad van bestuur werd Erbudak, zakelijk partner van Jan Schram en tevens de moeder van verzoekers. Verder maakten deel uit van het bestuur D.P.M. Brandjes, arts (verder: Brandjes), en J.H. Beijnen, apotheker (verder: Beijnen). In juni 2007 werd Slotervaartziekenhuis omgezet in een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid. Het bestuur van de vennootschap bestond na de omzetting uit dezelfde personen als hiervoor vermeld.
2.2
Slotervaartziekenhuis heeft een raad van commissarissen. Tot en met de indiening van het verzoekschrift bestond de raad van commissarissen uit Dekker c.s.. Dekker is voorzitter van de raad van commissarissen.
2.3
Op 28 december 2012 is Jan Schram overleden. Executeur-testamentair in de nalatenschap van Jan Schram is diens broer Lex Schram. Pim Schram en Rob Schram, zonen van Lex Schram, zijn erfgenaam van de nalatenschap van Jan Schram. Er zijn ook andere erfgenamen. De erfgenamen tezamen worden hierna ook aangeduid met: de erven Schram.
2.4
Op het moment van overlijden van Jan Schram bestonden de navolgende aandeelhoudersverhoudingen.
- Meromi was enig aandeelhouder van Slotervaartziekenhuis, Parkrand, Talk4you B.V. (verder: Talk4you) en Bij geen gehoor B.V. (verder: Bij geen gehoor).
- Delta Onroerend Goed, Merdan en Jeemer hielden respectievelijk 16,66%, 16,66% en 66,66% van de aandelen in Meromi.
- Jeemer hield naast haar aandelen in Meromi ook alle aandelen in Intertel B.V. (verder: Intertel) en 70% van de aandelen in Afterzone.com B.V. (verder: Afterzone.com).
- Rowena, Michael en Jan Schram hielden respectievelijk 24,5%, 24,5% en 51% van de aandelen in Jeemer.
- Jan Schram en Schram Belegging Maatschappij hielden respectievelijk 0,02% en 99,98% van de aandelen in Delta Onroerend Goed.
- Stichting Administratiekantoor Schram Belegging Maatschappij (verder: Stak) hield alle aandelen in Schram Belegging Maatschappij. Deze aandelen waren gecertificeerd.
- Erbudak, Schram Belegging Maatschappij, Delta Onroerend Goed, Rowena en Michael hielden de aandelen in A2 Antwoordservice. De aandeelverhoudingen in deze vennootschap zijn omstreden.
2.5
Op het moment van overlijden waren de bestuursposities voor zover hier van belang als volgt.
- Bestuurders van Slotervaartziekenhuis waren Erbudak (bestuursvoorzitter), Brandjes en Beijnen.
- Bestuurder van Parkrand was Velsen Terminal.
- Meromi was bestuurder van Talk4you en Bij geen gehoor.
- Jan Schram was bestuurder van Jeemer en Meromi.
- Pim Schram was bestuurder van Intertel, A2 Antwoordservice, Delta Onroerend Goed en Schram Belegging Maatschappij.
- Delta Onroerend Goed was bestuurder van Afterzone.com.
2.6
Als gevolg van het overlijden van Jan Schram zijn de erven Schram de aandelen gaan houden die volgens voormelde opsomming tot op dat moment door Jan Schram werden gehouden.
2.7
Sinds 21 januari 2013 is Pim Schram bestuurder van Meromi en Jeemer.
2.8
Bij besluit van 19 februari 2013 van de raad van commissarissen van Slotervaartziekenhuis is Erbudak als bestuurder van Slotervaartziekenhuis geschorst. Zij hebben aan dit besluit mede ten grondslag gelegd dat ten gevolge van haar – volgens de raad eigenzinnige – wijze van onderhandelen met zorgverzekeraar Achmea, Slotervaartziekenhuis geen contract heeft kunnen sluiten met Achmea voor 2013.
2.9
ING Bank N.V. (verder: ING) is de huisbankier van Slotervaartziekenhuis. Zij heeft de vennootschap een krediet in rekening-courant met een limiet van € 51 miljoen alsmede een investeringsfaciliteit van € 11 miljoen verstrekt. Bij brief van 25 februari 2013 heeft ING het volgende aan Slotervaartziekenhuis geschreven. Op dat moment had het ziekenhuis onder de kredietlijn circa € 23 miljoen opgenomen en had Delta Onroerend Goed – nog steeds, zie 2.1 – een vordering van bijna € 26 miljoen op Slotervaartziekenhuis: de in het citaat bedoelde aandeelhouderslening.
“
De afgelopen weken hebben diverse (telefonische) gesprekken plaatsgehad tussen het Slotervaartziekenhuis en ING. Onder andere heeft ING gesproken met mevrouw Erbudak, de heer Brandjes, de heer Dekker, alsmede met de heer Pim Schram als vertegenwoordiger van de aandeelhouder.
De afgelopen weken hebben diverse (telefonische) gesprekken plaatsgehad tussen het Slotervaartziekenhuis en ING. Onder andere heeft ING gesproken met mevrouw Erbudak, de heer Brandjes, de heer Dekker, alsmede met de heer Pim Schram als vertegenwoordiger van de aandeelhouder.
(…)
Wij hebben tijdens voornoemde gesprekken onze zorgen geuit over de recente ontwikkelingen bij het Slotervaartziekenhuis. In eerste instantie ging de discussie over de situatie die is ontstaan nadat publiek bekend werd dat Slotervaartziekenhuis geen contract heeft kunnen sluiten met Achmea en de effecten die dit kunnen hebben op de financiële positie van het ziekenhuis. Wij begrijpen dat er sindsdien intensief contact is met Achmea waarbij de verwachting is dat beide partijen op korte termijn akkoord kunnen sluiten over een contract.
Voorts hebben wij signalen opgevangen dat er wordt gesproken over het (gedeeltelijk) terugbetalen van de aandeelhouderslening. (…)
Het op non-actief stellen van de voorzitter van de Raad van Bestuur heeft bij ING vragen doen rijzen. Naar wij hebben begrepen lag het bestuurlijke zwaartepunt van de Raad van Bestuur bij de voorzitter. Door de recente op non-actiefstelling is naar de mening van ING een bestuurlijke issue ontstaan die in het belang van het ziekenhuis adequaat en op zeer korte termijn zal moeten worden opgelost, waarbij de belangen van alle stakeholders belangrijk zijn.
De bank had verwacht dat het ziekenhuis met alle belanghebbenden om de tafel zou gaan zitten zodat deze issue intern zou kunnen worden opgelost. Zodoende was de bank zeer verrast en verontrust naar aanleiding van het publiek maken van deze schorsing afgelopen vrijdagmiddag. Het is de mening van de bank dat als gevolg hiervan een machtsstrijd is ontstaan tussen de (indirecte) aandeelhouders van het ziekenhuis die een serieuze negatieve impact kan hebben op het ziekenhuis en, in het verlengde daarvan, de door ING verstrekte financiering. Ook dit vormt een grond voor vervroegde opeisbaarheid van de kredietfaciliteit. Het is de mening van de bank dat deze issue zo snel als mogelijk moet worden opgelost.
Als gevolg hiervan heeft ING besloten om alle banklijnen tot nader order te bevriezen. De bank is bereid om dit ongedaan te maken als aan de volgende condities is voldaan:
Slotervaartziekenhuis zorgt ervoor dat uiterlijk voor dinsdag 26 februari 2013 om 17:00 uur de relevante partijen in deze machtsstrijd (…) rond de tafel zijn gaan zitten met het doel een oplossing te zoeken waardoor deze machtsstrijd zo spoedig mogelijk kan worden opgelost.
Slotervaartziekenhuis zorgt ervoor dat uiterlijk voor dinsdag 26 februari 2013 om 17:00 uur de relevante partijen in deze machtsstrijd (…) rond de tafel zijn gaan zitten met het doel een oplossing te zoeken waardoor deze machtsstrijd zo spoedig mogelijk kan worden opgelost.
Schriftelijke bevestiging van het Slotervaartziekenhuis en de aandeelhouder dat de aandeelhouderslening van c. EUR26m niet wordt afgelost en dat er binnen 2 weken na dagtekening van deze brief een achterstellingsakte in plaats is voor deze lening die conveniërend is voor ING.
Schriftelijke bevestiging van het Slotervaartziekenhuis en de aandeelhouder dat de aandeelhouderslening van c. EUR26m niet wordt afgelost en dat er binnen 2 weken na dagtekening van deze brief een achterstellingsakte in plaats is voor deze lening die conveniërend is voor ING.
(…)
(…)
(…).”
(…).”
2.1
Sinds 1 maart 2013 is Rob Schram enig bestuurder van Delta Onroerend Goed.
2.11
Op 13 maart 2013 heeft Pim Schram in zijn hoedanigheid van bestuurder van Meromi en als zodanig als enig aandeelhouder van Slotervaartziekenhuis besloten om de statuten van Slotervaartziekenhuis te wijzigen en om voor een bedrag van € 5 miljoen 6%-cumulatief preferente aandelen met een nominale waarde van € 1 elk uit te geven. Bij notariële akte van 14 maart 2013 zijn de statuten dienovereenkomstig gewijzigd en zijn voormelde cumulatief preferente aandelen uitgegeven aan Delta Onroerend Goed. De aandelen zijn volgestort door verrekening met voormelde vordering van Delta Onroerend Goed op Slotervaartziekenhuis voor een bedrag van € 5 miljoen. Als gevolg daarvan houdt Delta Onroerend Goed sedertdien 99,64% en Meromi 0,36% van de aandelen in Slotervaartziekenhuis. Delta Onroerend Goed heeft Slotervaartziekenhuis en ING voorts bericht dat zij bereid is om haar vordering gedurende een periode van vijf jaar niet te zullen opeisen onder nader overeen te komen voorwaarden.
2.12
Bij besluit van 27 maart 2013 van de vergadering van aandeelhouders van Slotervaartziekenhuis (Delta Onroerend Goed en Meromi) is Erbudak als bestuurder van Slotervaartziekenhuis ontslagen.
2.13
Bij brief van 27 maart 2013 heeft ING de limiet van het rekening-courantkrediet van Slotervaartziekenhuis verlaagd tot € 28 miljoen. Volgens ING is “[c]onform de door het Slotervaartziekenhuis verstrekte liquiditeitsprognose [die] kredietruimte (…) voldoende om het jaar 2013 op een goede manier af te ronden.” Zij schrijft voorts:
“Vanwege het thans verhoogde (krediet)risico als gevolg van het uitblijven van deze[Ondernemingskamer: de in de brief van 25 februari 2013 bedoelde]
achterstellingsakte, zullen wij de kredietlimiet van EUR 28 mln met ingang van 30 juni 2013 met EUR 1 mln per kwartaal verlagen.”
achterstellingsakte, zullen wij de kredietlimiet van EUR 28 mln met ingang van 30 juni 2013 met EUR 1 mln per kwartaal verlagen.”
2.14
Ten tijde van de terechtzitting waren ING, Delta Onroerend Goed en Slotervaartziekenhuis nog met elkaar in gesprek over de in punt 2.11 bedoelde nader overeen te komen voorwaarden en over de (wijze van) voortzetting van de kredieten.
3.De gronden van de beslissing
De bevoegdheid een enquête te verzoeken
3.1
Verzoekers zijn geen aandeelhouder in Slotervaartziekenhuis en Parkrand. Michael en Rowena zijn geen aandeelhouder in Meromi. Verzoekers respectievelijk Michael en Rowena stellen echter dat zij economisch gerechtigde zijn in de onderscheiden vennootschappen en voorts dat Meromi en - voor zover het Michael en Rowena betreft: - ook Jeemer tezamen met die vennootschappen een zodanige eenheid vormen dat zij gerechtigd zijn een concernenquête te vragen. Op die twee gronden zijn zij in hun ogen gerechtigd een enquête in Slotervaartziekenhuis, Parkrand en Meromi te verzoeken.
3.2
Verweerders en belanghebbenden hebben dat bestreden. De Ondernemingskamer overweegt als volgt.
3.3
Het enkele feit dat verzoekers indirect aandeelhouders in Slotervaartziekenhuis en Rowena en Michael indirect aandeelhouders in Meromi zijn, is – anders dan verzoekers kennelijk menen (pleitnota 106) – onvoldoende om de juistheid van een van beide stellingen aan te nemen.
3.4
De Ondernemingskamer stelt voorts het volgende vast:
- Naast Merdan zijn ook Jeemer en Delta Onroerend Goed aandeelhouder van Meromi. Meromi is houder van de aandelen in ook andere vennootschappen dan Slotervaartziekenhuis en Parkrand.
- Naast Michael en Rowena zijn ook de erven Schram aandeelhouder van Jeemer. Jeemer houdt ook de aandelen in andere vennootschappen dan alleen Meromi.
In het licht hiervan hebben verzoekers hun standpunt noch ten aanzien van de economische gerechtigdheid noch ten aanzien van de concernenquête voldoende toegelicht. Dit betekent dat hun verzoeken in zoverre niet ontvankelijk zijn. Dat er tussen de besturen van een aantal van voormelde vennootschappen eenheid van bestuur bestaat, leidt – op zichzelf – niet tot een ander oordeel.
3.5
Het voorgaande laat onverlet dat het denkbaar is dat het beleid van Jeemer als aandeelhouder van Meromi en het beleid van Meromi als aandeelhouder in Slotervaartziekenhuis en Parkrand bij een mogelijk te bevelen enquête in Jeemer respectievelijk Meromi zal worden onderzocht.
3.6
Michael en Rowena stellen dat zij meer dan 10% van de aandelen in A2 Antwoordservice houden. Daartegenover stelt A2 Antwoordservice dat Michael en Rowena na een aandelenemissie in 2004 elk nog slechts 0,69% van de aandelen houden. Michael en Rowena bestrijden de emissie en het resultaat daarvan als zodanig niet. Zij hebben echter ter terechtzitting het volgende aangevoerd (pleitnota 116).
“
Nu 1.) de emissie aanleiding geeft om een onderzoek te gelasten naar het beleid en de gang van zaken van A2 Antwoordservice en 2.) Verzoekers sub 1 en 2 als gevolg van de hiervoor beschreven emissie niet langer beschikken over ten minste 10% van de aandelen in A2 Antwoordservice, brengen doel en strekking van het enquêterecht met zich dat aan Verzoekers sub 1 en 2 de bevoegdheid tot het doen van een enquêteverzoek niet behoort worden ontzegd, op de grond dat zij niet langer over ten minste 10% van de aandelen in A2 Antwoordservice beschikken. Bovendien vormt A2 Antwoordservice tezamen met onder meer Meromi, ten aanzien van welke vennootschap verzoekers in ieder geval ontvankelijk zijn, een economische en organisatorische eenheid onder gemeenschappelijke leiding.”
Nu 1.) de emissie aanleiding geeft om een onderzoek te gelasten naar het beleid en de gang van zaken van A2 Antwoordservice en 2.) Verzoekers sub 1 en 2 als gevolg van de hiervoor beschreven emissie niet langer beschikken over ten minste 10% van de aandelen in A2 Antwoordservice, brengen doel en strekking van het enquêterecht met zich dat aan Verzoekers sub 1 en 2 de bevoegdheid tot het doen van een enquêteverzoek niet behoort worden ontzegd, op de grond dat zij niet langer over ten minste 10% van de aandelen in A2 Antwoordservice beschikken. Bovendien vormt A2 Antwoordservice tezamen met onder meer Meromi, ten aanzien van welke vennootschap verzoekers in ieder geval ontvankelijk zijn, een economische en organisatorische eenheid onder gemeenschappelijke leiding.”
3.7
De Ondernemingskamer overweegt als volgt.
3.8
Voor zover het A2 Antwoordservice betreft strekt het verzoek tot het bevelen van een enquête, naar namens Michael en Rowena ter terechtzitting desgevraagd uitdrukkelijk is bevestigd, over de periode vanaf 28 december 2012. Dat betekent, dat het verzoek zich niet richt op onderzoek naar de voormelde in 2004 uitgevoerde emissie. Reeds daarom is er geen aanleiding om de bevoegdheid op de wijze als door Michael en Rowena beoogd te beoordelen naar de toestand van vóór de emissie.
3.9
Michael en Rowena hebben ter terechtzitting – in aanvulling op het in de pleitnota vermelde – nog aangevoerd dat zij eerst in deze procedure omtrent de emissie hebben vernomen en dat ook daarom bij de beoordeling van de bevoegdheid een enquête te vragen aan die emissie voorbij moet worden gegaan.
De Ondernemingskamer stelt als door A2 Antwoordservice aangevoerd en niet bestreden vast dat de aandelenverhoudingen elk jaar zijn opgenomen in de jaarrekeningen. In dat licht is niet aannemelijk dat deze niet aan (de wettelijk vertegenwoordiger van) Michael en Rowena bekend waren. Reeds op die grond kan ook deze stelling niet worden aanvaard. De Ondernemingskamer laat dan nog daar dat Erbudak als de toenmalig bestuurder van A2 Antwoordservice, destijds voor de wijziging van het aandeelhoudersregister heeft getekend. Dat mogelijk het voornemen bestond de emissie weer ongedaan te maken, doet aan het voorgaande niet af. Tegenover de betwisting door A2 Antwoordservice is niet aannemelijk dat aan dat voornemen uitvoering is gegeven.
3.1
Dat A2 Antwoordservice en Meromi een economische en organisatorische eenheid vormen en daarom – zo begrijpt de Ondernemingskamer – een concernenquête geïndiceerd zou zijn, hebben Michael en Rowena met geen woord toegelicht.
3.11
Een en ander leidt tot de conclusie, dat Michael en Rowena niet bevoegd zijn een enquête in A2 Antwoordservice te verzoeken.
Verdere beslissingen
3.12
Gelet op de thans voor zover het Slotervaartziekenhuis betreft te nemen beslissing komt het voorwaardelijk tegenverzoek van Slotervaartziekenhuis niet aan de orde.
3.13
De advocaat van Meromi heeft erop gewezen dat een op de voet van artikel 1:349 BW door de kantonrechter gegeven machtiging voor het indienen van het enquêteverzoek namens Merdan ontbreekt. Merdan heeft tegengeworpen dat dit verweer, voor het eerst ter zitting aangevoerd, tardief is.
3.14
De Ondernemingskamer overweegt als volgt.
3.15
De Ondernemingskamer dient ambtshalve te toetsen of aan het vereiste van machtiging is voldaan. Het vereiste geldt ook in een verzoekschriftprocedure als hier aan de orde. De Ondernemingskamer zal Erbudak als wettelijk vertegenwoordiger van Koç in de gelegenheid stellen een zodanig machtiging te verzoeken en over te leggen.
3.16
De Ondernemingskamer zal de verdere beoordeling van het verzoek jegens Meromi tot nadien opschorten. Zij ziet aanleiding de verdere beoordeling van het verzoek jegens Jeemer eveneens op te schorten. Na ontvangst van de beschikking van de kantonrechter en de reactie daarop van Meromi zal de Ondernemingskamer haar verdere beoordeling geven. Een nadere mondelinge behandeling is daarvoor niet noodzakelijk.
4.De beslissing
De Ondernemingskamer:
verklaart verzoekers niet ontvankelijk voor zover het het verzoek tot het bevelen van een onderzoek naar het beleid en de gang van zaken van Slotervaartziekenhuis B.V. en Parkrand B.V. betreft;
verklaart M.D.I. van Waveren en R.S.A. van Waveren niet ontvankelijk voor zover het het verzoek tot het bevelen van een onderzoek naar het beleid en de gang van zaken van A2 Antwoordservice B.V. en Meromi Holding B.V. betreft;
stelt A. Erbudak als wettelijk vertegenwoordiger van M.M.T. Koç in de gelegenheid om een machtiging als bedoeld in artikel 1:349 BW over te leggen onder gelijktijdige toezending daarvan aan Meromi Holding B.V.;
stelt Meromi Holding B.V. in de gelegenheid om binnen één week nadien daarop te reageren;
houdt iedere verdere beslissing aan;
verklaart deze beschikking uitvoerbaar bij voorraad.
Deze beschikking is gegeven door mr. P. Ingelse, voorzitter, mr. E.F. Faase en mr. A.M.L. Broekhuijsen-Molenaar, raadsheren, en G.A. Cremers en drs. P.G. Boumeester, raden, in tegenwoordigheid van mr. R. Verheggen en M.C.G. Massart, griffiers, uitgesproken ter openbare terechtzitting van de Ondernemingskamer van 4 juli 2013 en verzonden aan partijen op 9 juli 2013.