beschikking
___________________________________________________________________
GERECHTSHOF AMSTERDAM
ONDERNEMINGSKAMER
zaaknummer: 200.349.325/01 OK
beschikking van de Ondernemingskamer van 8 april 2025
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
FYTAGORAS B.V.,
gevestigd te Leiden,
VERZOEKSTER,
advocaat:
mr. O.F.J. Moorman van Kappen, kantoorhoudende te Nijmegen,
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
FYTAGORAS B.V.,
gevestigd te Leiden,
VERWEERSTER,
advocaat:
mr. N. Voets, kantoorhoudende te Rotterdam,
1. de vennootschap naar Chinees recht
JILIN ZIXIN PHARMACEUTICAL INDUSTRIAL CO., LTD,
gevestigd te Jilin, Volksrepubliek China,
2.
[bestuurder 1],
wonende te [plaats] ,
3.
[bestuurder 2],
wonende te [plaats] ,
4.
[bestuurder 3],
wonende te [plaats]
BELANGHEBBENDEN,
advocaat:
mr. N. Voets, kantoorhoudende te Rotterdam,
[voormalig bestuurder 1]
wonende te [plaats] ,
BELANGHEBBENDE.
Hierna zullen partijen en andere (rechts)personen (ook) als volgt worden aangeduid:
- Fytagoras B.V. als Fytagoras;
- Jilin Zixin Pharmaceutical Industrial Co., Ltd als Jilin Zixin;
- [voormalig bestuurder 1] als [voormalig bestuurder 1] ;
- [bestuurder 1] als [bestuurder 1] ;
- [bestuurder 2] als [bestuurder 2] ;
- [bestuurder 3] als [bestuurder 3] ;
- [voormalig bestuurder 2] als [voormalig bestuurder 2] .
1.
Het verloop van het geding
1.1 Fytagoras, vertegenwoordigd door [voormalig bestuurder 1] , heeft bij verzoekschrift van 29 december 2024 de Ondernemingskamer verzocht, samengevat,
1. een onderzoek te bevelen naar het beleid en de gang van zaken van Fytagoras over de periode van 1 januari 2018 tot 29 december 2024;
2. als onmiddellijke voorzieningen voor de duur van de procedure
a. [bestuurder 2] en [bestuurder 1] te schorsen als bestuurders van Fytagoras;
b. primair, voor het geval het aangekondigde ontslag van [voormalig bestuurder 1] wordt doorgezet, [voormalig bestuurder 1] te herbenoemen als zelfstandig vertegenwoordigingsbevoegd bestuurder van Fytagoras,
althans, subsidiair, een derde persoon te benoemen tot bestuurder van Fytagoras;
c. de door Jilin Zixin gehouden aandelen in Fytagoras ten titel van beheer over te dragen aan een door de Ondernemingskamer te benoemen beheerder;
d. een andere voorziening te treffen die de Ondernemingskamer juist acht;
3. Fytagoras te veroordelen in de kosten van de procedure.
1.2 Fytagoras, vertegenwoordigd door [bestuurder 1] , [bestuurder 2] en [bestuurder 3] , en Jilin Zixin (hierna gezamenlijk: Jilin Zixin c.s.) hebben bij verweerschrift van 13 februari 2025 de Ondernemingskamer verzocht het verzoek van Fytagoras af te wijzen en [voormalig bestuurder 1] te veroordelen in de kosten van de procedure.
1.3 Het verzoek is behandeld op de zitting van de Ondernemingskamer van 6 maart 2025. De advocaten hebben toen de standpunten van de verschillende partijen toegelicht aan de hand van overgelegde aantekeningen. Partijen en hun advocaten hebben vragen van de Ondernemingskamer beantwoord en inlichtingen verstrekt.
2 Inleiding en feiten
2.1Deze zaak gaat over Fytagoras, een door TNO opgerichte vennootschap die zich bezighoudt met fundamenteel, toegepast en technisch onderzoek naar of ten behoeve van plant-fysiologische en plant-technologische processen en eigenschappen. Alle aandelen in Fytagoras worden sinds 2016 gehouden door Jilin Zixin, een Chinees farmaceutisch bedrijf. [voormalig bestuurder 1] heeft als bestuurder van Fytagoras in de loop van 2024 twijfels gekregen of Jilin Zixin nog wel rechtsgeldig werd vertegenwoordigd, onder meer bij de benoeming van twee nieuwe bestuurders bij Fytagoras, bij het opvragen van een grote hoeveelheid informatie over Fytagoras en bij het ontslag van [voormalig bestuurder 1] als bestuurder, één dag voor de indiening van dit verzoekschrift. [voormalig bestuurder 1] voert verder aan dat namens Jilin Zixin acties zijn ingezet die de bestaanszekerheid van Fytagoras en haar werknemers in gevaar brengen, terwijl ondertussen geen contact met de directie van Jilin Zixin kan worden verkregen.
2.2Fytagoras is op 13 april 2006 opgericht. Volgens een uittreksel uit het handelsregister waren op 24 december 2024 ingeschreven als bestuurders van Fytagoras: [voormalig bestuurder 1] , [bestuurder 1] en [bestuurder 2] (ieder zelfstandig bevoegd) en [bestuurder 3] (gezamenlijk bevoegd).
2.3Op 4 november 2016 heeft Jilin Zixin alle aandelen in Fytagoras verkregen. Jilin Zixin is met name actief is op het gebied van ginseng en andere traditionele Chinese geneesmiddelen. Ten tijde van de overname van Fytagoras waren de aandelen van Jilin Zixin genoteerd aan de Shenzhen Stock Exchange.
2.4Voorafgaand aan de overname was [voormalig bestuurder 1] zelfstandig bevoegd bestuurder van Fytagoras. Per 4 november 2016 is [voormalig bestuurder 3] benoemd als bestuurder van Fytagoras en vanaf dat moment waren [voormalig bestuurder 1] en [voormalig bestuurder 3] alleen gezamenlijk bevoegd de vennootschap te vertegenwoordigen.
2.5Op 17 mei 2016 heeft Fytagoras, met geld van Jilin Zixin, voor € 208.000 een Mercedes Maybach aangeschaft. Deze auto stond ter beschikking van de directie van de aandeelhouder indien deze in Nederland op bezoek kwam. De kilometertellerstand van de Maybach was op 25 april 2021 8.824 kilometer. De auto werd verwarmd gestald en onderhouden op kosten van Fytagoras.
2.6Na de overname door Jilin Zixin is door Fytagoras, in samenwerking met de Universiteit Leiden, het Leiden University-European Center for Chinese Medicine and Natural Compounds (hierna: het LUECCM) opgericht.
2.7Op 1 november 2017 is tussen Jilin Zixin en Fytagoras een overeenkomst gesloten ter financiering van het LUECCM. De door Jilin Zixin verschuldigde jaarlijkse kostenbijdrage was daarin afhankelijk gesteld van het behalen van bepaalde
milestones.
2.8Op 1 december 2017 is [voormalig bestuurder 1] teruggetreden als bestuurder van Fytagoras en opgevolgd door [voormalig bestuurder 4] .
2.9Op 7 mei 2018 is tussen Fytagoras en de Universiteit Leiden in het kader van het LUECCM-project een
research collaboration agreement(hierna: RCA) gesloten.
2.1Op 17 december 2018 is tussen Jilin Zixin en Fytagoras een
Technological Development Agreement(hierna: TDA) gesloten. De TDA bevat financiële afspraken voor twaalf projecten die door Jilin Zixin aan Fytagoras zijn toegewezen. Deze financiële afspraken betreffen onder andere de
milestonesvan de verschillende projecten en de omvang van de bijdragen van Jilin Zixin. In de TDA is opgenomen dat: “
Chinese National Development and Reform Commission (NDRC) and State Administration of Foreign Exchange (SAFE) require Zixin to sign the Agreement with[Fytagoras]
to promote research and development projects and put it on record in accordance with the law, for the subsequent relevant provisions on external payments."
2.11Op 30 juli 2019 is [voormalig bestuurder 3] teruggetreden als bestuurder van Fytagoras. Op 2 september 2019 is [voormalig bestuurder 2] benoemd tot zelfstandig bevoegd bestuurder van Fytagoras en is [bestuurder 3] benoemd tot gezamenlijk bevoegd bestuurder.
2.12Op 2 september 2019 zijn ook de statuten van Fytagoras gewijzigd. Deze wijziging had tot gevolg dat het bestuur van Fytagoras voor het nemen van een groot aantal (in artikel 20 van de statuten opgesomde) besluiten de voorafgaande goedkeuring van de algemene vergadering (dus Jilin Zixin) nodig had, waaronder:
“a. het verrichten van alle rechtshandelingen, waarvan de waarde of het belang een zodanig bedrag te boven gaat als de algemene vergadering van aandeelhouders zal hebben bepaald en aan de directie zal hebben medegedeeld;”
Jilin Zixin heeft nooit een zodanig bedrag voor genoemde rechtshandelingen bepaald.
2.13In de jaren van 2018 tot en met 2021 heeft Fytagoras facturen aan Jilin Zixin gestuurd voor een bedrag van in totaal € 2.108.311. Dit betreft facturen voor verschillende projecten die Fytagoras in het kader van de TDA voor Jilin Zixin heeft uitgevoerd. De afgesproken
milestoneszijn volgens Fytagoras behaald. De facturen zijn onbetaald gebleven.
2.14Op 1 juli 2021 is [voormalig bestuurder 4] teruggetreden als bestuurder van Fytagoras.
2.15Op 14 juni 2022 is [voormalig bestuurder 2] teruggetreden als bestuurder van Fytagoras en is [voormalig bestuurder 1] opnieuw tot zelfstandig bevoegd bestuurder van Fytagoras benoemd.
2.16Tussen Fytagoras en de Universiteit Leiden is onenigheid ontstaan over de uitleg en de (financiële) consequenties van de RCA. Als gevolg van het uitblijven van de betaling van haar facturen door Jilin Zixin was Fytagoras niet in staat om aan haar verplichtingen jegens de Universiteit Leiden te voldoen. Als gevolg hiervan zijn door de Universiteit Leiden, ten laste van Fytagoras, diverse beslagen gelegd. Tussen Fytagoras en de Universiteit Leiden is voor de rechtbank Den Haag een procedure gevoerd waarin op 26 september 2022 een comparitie van partijen heeft plaatsgevonden. Ter gelegenheid van die comparitie heeft de rechtbank een voorlopig oordeel uitgesproken. Naar aanleiding van dit voorlopig oordeel zijn partijen opnieuw met elkaar in gesprek gegaan over een oplossing.
2.17Bij brief van 13 oktober 2022 heeft Jilin Zixin meegedeeld dat zij de uitkomst van de gerechtelijke procedure accepteerde en laten weten dat zij het resterende bedrag van
€ 230.760 op grond van de RCA zou voldoen.
2.18Op 9 januari 2023 heeft Fytagoras € 230.728,50 ontvangen van ene [persoon] . Dit betreft volgens Jilin Zixin betaling van het door haar verschuldigde bedrag overeenkomstig de brief van 13 oktober 2022.
2.19Op 24 maart 2023 hebben Fytagoras en de Universiteit Leiden een vaststellingsovereenkomst (hierna: de VSO) getekend. Fytagoras verbond zich daarbij om een bedrag van € 230.760 aan de Universiteit Leiden te voldoen. Dit bedrag is door Fytagoras voldaan.
2.2In de op 8 mei 2023 gepubliceerde jaarcijfers van Jilin Zixin over 2022 heeft de accountant opgetekend dat twijfel bestaat of zij
going concernkan worden voortgezet. Per 4 augustus 2023 zijn de aandelen Jilin Zixin verwijderd uit de Shenzen Stock Exchange A Share Index.
2.21In maart 2024 is namens Jilin Zixin aan de advocaat van Fytagoras verzocht om mee te werken aan de overdracht van de aandelen in Fytagoras aan een andere Chinese vennootschap binnen het Jilin Zixin-concern voor een symbolisch bedrag. Desgevraagd heeft Jilin Zixin geen nadere gegevens over deze vennootschap aangeleverd. De advocaat van Fytagoras heeft daarop laten weten dat het meewerken aan deze transactie mogelijk strijdig was met de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme en dat geen medewerking aan de transactie zou worden verleend, waarna de overdracht is afgeblazen.
2.22In de maanden juni tot en met augustus 2024 heeft Fytagoras aanmaningen gestuurd aan Jilin Zixin ter voldoening van haar schulden aan Fytagoras. De facturen waarop de aanmaningen zien op het in 2.13 genoemde bedrag van € 2.108.311 in hoofdsom en opgelopen wettelijke rente, die per 8 augustus 2024 € 1.278.214 bedraagt, in totaal een bedrag van € 3.386.525. De facturen zijn niet betaald.
2.23[voormalig bestuurder 1] heeft vervolgens de advocaat van Fytagoras ingeschakeld om contact te zoeken met Jilin Zixin. Bij e-mailbericht van 4 november 2024 heeft [bestuurder 1] vanaf het e-mailadres
[e-mailadres 1], in haar hoedanigheid van “
the authorized representative of Jilin Zixin”, de advocaat van Fytagoras gevraagd om met aanvullende documentatie aan te tonen dat hij rechtsgeldig namens Fytagoras handelde. Daarbij heeft [bestuurder 1] gevraagd om opheldering over het doel van het verzoek om contact met de
legal representativevan Jilin Zixin.
2.24Op 7 november 2024 is vanaf het e-mailadres
[e-mailadres 2]aan [voormalig bestuurder 1] het volgende e-mail bericht gestuurd:
“Dear Mr. [voormalig bestuurder 1] ,
In line with the articles of association, we request your advice on the following topic. As shareholder of Fytagoras, we would like to appoint Ms. [bestuurder 1] as director of the company. We believe and trust that Ms. [bestuurder 1] shall be of added value and shall assist in the growth of the company. Please find attached a document referencing her experience.
We intent to take this resolution on 10 November 2024 and would like to receive your advice within this timeframe. If you have any questions, please send them timely since any inquiries will not prolong the aforementioned consultation period. If we do not receive your advice within the aforementioned period, we shall assume you have no objections to the appointment.
Jilin Zixin Pharmaceutical Industrial Co., Ltd.
November 7, 2024”
2.25Blijkens een schriftelijk aandeelhoudersbesluit van 11 november 2024 heeft Jilin Zixin als enig aandeelhouder van Fytagoras op die datum buiten vergadering [bestuurder 1] en [bestuurder 2] benoemd tot zelfstandig bevoegd bestuurders van Fytagoras. Het aandeelhoudersbesluit is getekend door [de vertegenwoordiger] in zijn hoedanigheid van “
Legal Representative”van Jilin Zixin. In het aandeelhouderbesluit wordt vermeld dat:
“(…) Jilin Zixin (…) DECLARES THAT:
(…) the members of the Company’s board of directors have been consulted with respect to the resolutions set out below, and they have expressed no objections against the intended resolutions nor against the way the resolutions are taken;
Ohmann Notariaat may rely on the contents of this resolution and will not have to perform any additional research regarding the legal validity of it.”
2.26Bij e-mail van 12 november 2024 heeft mr. J. Stoop namens Jilin Zixin aan [voormalig bestuurder 1] het volgende geschreven:
The Shareholder has informed us that his requests on the ground of his information rights as a shareholder are not being answered, and has requested us to contact you with respect to company documents of Fytagoras (“the Company”).
We have been informed that several requests to you, as director of the Company, from the Shareholder for access to company documents and other information have been unlawfully denied. Therefore, the Shareholder has asked us to clarify, in writing, the information rights afforded to him under Dutch law and to, in as far as necessary, demand delivery of the requested documents. The Shareholder is requesting access to the following documents:
a) All the financial reports of the Company after the acquisition in 2016, which not only includes annual reports, but all company information, as detailed as possible;
b) Agreements to which the Company is a party;
c) Machine operation reports of the Company;
d) Progress of all the projects, including all the ongoing and completed projects of the Company;
e) Financial information of the Company (money flow/profit and loss overview);
f) Information regarding all products relating to the Company; and
g) Patented and non-proprietary technology of the Company.
Bij e-mail van eveneens 12 november 2024 hebben [bestuurder 2] en [bestuurder 1] dezelfde documenten bij [voormalig bestuurder 1] opgevraagd.
2.27Bij e-mailbericht van 13 november 2024 heeft [voormalig bestuurder 1] aan mr. Stoop het volgende geschreven:
“Het enige wat ik heb ontvangen is een zeer summiere A.V.A. getekend door [de vertegenwoordiger] in het Engels waarbij niet gebruik is gemaakt van briefpapier van Jilin Zixin (…) en niet is afgestempeld. Vanuit mijn positie is dit een discutabel bewijsstuk gezien de informatie die gevraagd wordt. (…) Aan Ms. [bestuurder 1] heb ik ook mondeling gemeld dat ik volledig meewerk wanneer ik uit China de legitieme bewijsstukken krijg dat alles conform de wet is. Ms. [bestuurder 1] heeft dit niet gedaan. (…) Tevens wil ik opmerken dat ik al enige tijd bezig ben om contact op te nemen met de board of Jilin Zixin Co. Ltd. omdat er zaken mijn aandacht hebben gekregen die in China geverifieerd moeten worden. Tot op heden is enig contact met de geregistreerde board onmogelijk gebleken wat mij zeer verbaast (…).
Concluderend : Vanuit mijn positie en wettelijke kaders mag ik niet lichtzinnig omgaan met niet geverifieerde en gelegaliseerde documenten en berichten, gezien het concurrentiële informatie betreft en er zeer ingrijpende veranderingen plaatsvinden binnen Fytagoras b.v. waarvan ik geen enkel officiële bevestigingen heb gehad van de board van Jilin Zixin (…).”
2.28Bij e-mailbericht van 18 november 2024 heeft mr. J. Bezemer namens Jilin Zixin aan [voormalig bestuurder 1] een kopie gestuurd van het aandeelhoudersbesluit van 11 november 2024, voorzien van een handtekening en bedrijfsstempel. Daarbij werd meegedeeld dat de heer [de vertegenwoordiger] bereid was om telefonisch de benoeming van [bestuurder 1] toe te lichten.
2.29Bij e-mailbericht van 18 november 2024 heeft [voormalig bestuurder 1] als volgt gereageerd:
“De handtekening van Dhr. [de vertegenwoordiger] klopt niet. Ik heb namelijk een afschrift van de werkelijke handtekening. Een nicht van Dhr. [bestuurder 2] heeft bij Jilin Zixin gewerkt en mogelijk heeft zij een stempel, of een stempel laten maken, het is ook zeer goed mogelijk dat zij dit formulier gemaakt heeft.
Tevens heb ik een AVA die niet klopt, ook in de bijlage. Dan zal een hoog geplaatste Chinese persoon nooit zijn handtekening onder een Engels stuk plaatsen maar is er een gelegaliseerd chinees document waarbij een Engelstalig document aan toegevoegd wordt. Tevens moet het document gelegaliseerd worden door een gerenommeerd notariskantoor om fraude uit te sluiten. Dit alles is niet gebeurd en wordt er in mijn ogen toch makkelijk omgegaan met een document dat ik ook kan fabriceren. Ik heb de metadata bekeken onder de Shareholder Resolution Signed 11 nov 24 het is 11 november gemaakt, 12 november gewijzigd en Europese tijd. Dit formulier komt niet uit China. (…)
Is bewezen dat Dhr. [de vertegenwoordiger] ook die persoon is, graag zijn contactgegevens en e-mail adres dan laat ik in China controleren of de persoon waar U contact mee hebt ook inderdaad Dhr. [de vertegenwoordiger] is en of het klopt wat hier gebeur[t]. Waarom ik dit vraag komt voort uit het feit dat al mijn linken naar Zixin niet meer werken. Het is volledig stil aan de andere kant. Ik weet dat het investeringsbedrijf Kampung invest. van Dhr. [bestuurder 2] voor meer dan 46 miljoen euro aan rechtszaken heeft/had en Zixin meer dan 300 rechtszaken lopen voor aandelenfraude. Ik denk dat het bedrijf niet meer bestaat en dat Uw cliënten nu proberen Fytagoras te bemachtigen.”
2.3Bij e-mailbericht van 21 november 2024 laat mr. Bezemer namens Jilin Zixin weten dat [de vertegenwoordiger] bereid is om in een videocall via WeChat met [voormalig bestuurder 1] over de benoeming te spreken en nogmaals het besluit te ondertekenen. [voormalig bestuurder 1] is niet op dit aanbod ingegaan.
2.31Bij e-mailbericht van 20 december 2024 heeft mr. Stoop aan [voormalig bestuurder 1] een oproepingsbrief gestuurd voor een algemene vergadering van Fytagoras op 30 december 2024. De oproepingsbrief is voorzien van een bedrijfsstempel en ondertekend door [de vertegenwoordiger] als de
“authorized representative’ van Jilin Zixin. In de oproeping is als punt IV het ontslag van [voormalig bestuurder 1] als bestuurder van Fytagros geagendeerd. Ter onderbouwing van het voorgenomen besluit tot ontslag vermeldt de oproeping:
“
(…) Mr. [voormalig bestuurder 1] is dismissed from the statutory director position due to his performance as director of the Company. Mr. [voormalig bestuurder 1] has not been present at the Company, nor has he been available for contact. The shareholder has tried to obtain vital information regarding the Company from Mr. [voormalig bestuurder 1] , which requests have been left unanswered. The shareholder can only label this as Mr. [voormalig bestuurder 1] acting against the interest of the Company, which means a poor performance as director.”
[voormalig bestuurder 1] wordt uitgenodigd om ter vergadering zijn zienswijze kenbaar te maken en een raadgevende stem uit te brengen.
2.32Op 29 december 2024 heeft [voormalig bestuurder 1] namens Fytagoras het enquêteverzoek ingediend.
2.33Blijkens daarvan overgelegde notulen heeft op 30 december 2024 een algemene vergadering van Fytagoras plaatsgevonden middels een verbinding via Microsoft Teams. Mr. Stoop is als voorzitter van de algemene vergadering benoemd. [bestuurder 1] en [bestuurder 2] hebben als bestuurders van Fytagoras deelgenomen. Jilin Zixin werd als enig aandeelhouder vertegenwoordigd door mr. Stoop en [de gevolmachtige] , op basis van een door [de vertegenwoordiger] als
legal representativevan Jilin Zixin verstrekte en ondertekende schriftelijke volmacht om namens hem te spreken en te stemmen op de algemene vergadering. [voormalig bestuurder 1] heeft bij brief van 30 december 2024 schriftelijk zijn zienswijze op het voorgenomen ontslag kenbaar gemaakt. Jilin Zixin heeft blijkens de notulen als enig aandeelhouder voor het ontslagbesluit gestemd, waardoor [voormalig bestuurder 1] met onmiddellijke ingang werd ontslagen als bestuurder van Fytagoras.