B.
De door
verdachte ter terechtzitting afgelegde verklaring, voor zover inhoudende:
Ik zit inderdaad in de witte blouse naast de chauffeur. Het klopt dat de tractor met de voorkant tegen het hek daar stond en dat ook de tractors achter mij niet naar links en rechts konden, alleen maar rechtdoor door het hek heen. U vraag mij wat de bedoeling was met de tractor. Er moesten tractors naar het provinciehuis. De advocaat-generaal houdt mij voor dat zij heeft gezien dat bij het eerste hek wanneer ik in de tractor net voor de tweede keer iets tegen die jongens iets heb gezegd, de deur van de tractor door mij dicht wordt gedaan en dat prompt daarop de tractor er vol in gaat. Het klopt wel zoals de advocaat-generaal dat ziet en zegt.
4. Een naar wettelijk voorschrift opgemaakt proces-verbaal van verhoor getuige van
17 oktober 2019, opgenomen op pagina 37 e.v. van politiedossier I, inhoudend als verklaring van getuige [getuige 1] :
Op maandag 14 oktober 2019, omstreeks 16.45 uur, fietste ik vanaf mijn school naar huis. De fietsroute ging via de Nieuwe Ebbingestraat, de Oude Ebbingestraat, de Grote Markt, de Guldenstraat in de richting van de Vismarkt te Groningen .
Omstreeks 17.00 uur naderde ik fietsend het zebrapad van de Guldenstraat , gelegen in de bocht van de Guldenstraat naar de Vismarkt . Toen ik op dat moment in de richting van de Vismarkt keek, zag ik dat op de Vismarkt hekken geplaatst waren en dat deze hekken strak tegen de rijbaan van de Vismarkt geplaatst waren.
Op dat moment zag ik dat achter de hekken een trekker stond, waarin twee mannen zaten.
Vrijwel gelijk daarna hoorde ik een geluid dat de trekker tempo maakte. Gelijk hierna zag ik en hoorde ik dat de trekker door het hek kwam. Ik zag hierna een aantal goederen door de lucht vliegen, onder andere stukken hekwerk.
5. Een naar wettelijk voorschrift opgemaakt proces-verbaal van verhoor getuige van
17 oktober 2019, opgenomen op pagina 41 e.v. van politiedossier I, inhoudend als verklaring van getuige [getuige 2] :
Op maandag 14 oktober 2019, omstreeks 17.10 uur, fietste ik vanaf de Burger King aan de Guldenstraat richting de Korenbeurs aan de Vismarkt te Groningen . Op den duur fietste ik ter hoogte van de Cappuvino aan de Vismarkt . Ik zag aan mijn linkerzijde een aantal dranghekken op spanning staan. Deze stonden op spanning omdat er een tractor tegen aan stond te duwen.
Ik zag dat de tractor door de gesloten dranghekken reed. Hierdoor vlogen er een aantal
dranghekken door de lucht. Ik zag dat één van de dranghekken redelijk dicht langs mij
vloog.
6. Een naar wettelijk voorschrift opgemaakt proces-verbaal van verhoor getuige van
18 oktober 2019, opgenomen op pagina 43 e.v. van politiedossier I, inhoudend als verklaring van getuige [getuige 3] :
Op maandag 14 oktober 2019 omstreeks 17.15 uur kwam ik op mijn fiets uit de
Guldenstraat rechtsaf de Vismarkt op. Op het moment dat ik net door de bocht ben zag ik dat een groene trekker met daarin 2 personen door/tegen een groot hek reed, dat diende als afrastering.
1. Het proces-verbaal ter terechtzitting van de rechtbank van 7 en 14 oktober 2021, inhoudende de door verdachte afgelegde verklaring, voor zover inhoudende:
Ik ben op 14 oktober 2019 naar de demonstratie bij het provinciehuis te Groningen gegaan. Ik had een megafoon. Ik heb de hele dag geroepen: “De deur gaat in.” Velen waren emotioneel. De sfeer sloeg om omdat het in het provinciehuis te lang heeft geduurd. Ik heb afgeteld. Ik stond onder meer met [medeverdachte 1] in de laadbak.
2. Een naar wettelijk voorschrift opgemaakt proces-verbaal van verhoor verdachte van
15 oktober 2019, opgenomen op pagina 27 e.v. van politiedossier I, inhoudend als verklaring van verdachte:
Op een gegeven moment hebben [naam] en ik samen de leiding gehad samen met de LTO. [naam] en ik konden de boeren sturen.
3. Een naar wettelijk voorschrift opgemaakt proces-verbaal van verhoor (op 29 november 2020) van verdachte van 3 december 2019, opgenomen op pagina 93 e.v. van politiedossier III, inhoudend als verklaring van verdachte:
V = vraag verbalisant
A = antwoord verdachte
Ik heb een prominente rol gespeeld bij het eerste boerenprotest op 1 oktober
(het hof begrijpt: in 2019). Dus ik liep op 14 oktober 2019 niet als anoniem persoon rond bij dit protest. Veel mensen kennen je dus en je hebt dan veel contacten.
V: Voor het provinciehuis werd gesproken door verschillende mensen via een megafoon en een geluidsinstallatie. Als ik het goed heb was jij daar één van. Hoe is dat zo gekomen?
A: [naam] en ik hebben gebruik gemaakt van mijn megafoon. [medeverdachte 1] had gezorgd voor een geluidsinstallatie en daarvan kreeg ik ook zo nu en dan de microfoon van. Een geluidsinstallatie werkt beter dan een megafoon, daarmee ben je duidelijker verstaanbaar. Er is vooral gebruik gemaakt van de microfoon. Ik heb via de microfoon gezegd dat de deur in zou gaan en ik heb ook afgeteld.
4. Een naar wettelijk voorschrift opgemaakt proces-verbaal van verhoor verdachte van
22 december 2020, opgenomen op pagina 103 e.v. van politiedossier III, inhoudend als verklaring van [medeverdachte 1] :
Op een gegeven moment gingen de boeren in de stoet naar de stad en dan komen ze via de snelweg bij ons bedrijf langs. Toen ben ik met de vrachtwagen aangesloten. Zo zijn we naar de Grote Markt gegaan. Omdat de mensen van LTO geen goede installatie hadden en ik dat hoorde, heb ik aangeboden een (muziek)installatie te regelen. Deze is toen opgehaald bij mij thuis en is van de Grote Markt naar het Provinciehuis gebracht. Het laatste stuk is met de shovel gegaan, omdat er grote boxen bij waren. Deze shovel is toen met de installatie in de bak rustig naar het Provinciehuis gereden. De installatie werd ook gebruikt voor praatjes van de mensen van bijvoorbeeld LTO. Die gebruikten dan de microfoon. De stemming werd grimmiger en de boeren werden ongeduldig. Ook werd geroepen dat de deur eruit moest. Ik heb toen gezegd: “Nog 10 minuten en dan gaat de deur eruit.”
V: [verdachte] zat op een gegeven moment ook in die bak. Hoe is dat zo gekomen?
A: Die wou ook de microfoon hebben.
5. Een naar wettelijk voorschrift opgemaakt proces-verbaal van verhoor verdachte van
15 oktober 2019, opgenomen op pagina 83 e.v. van politiedossier II, inhoudend als verklaring van [medeverdachte 2] :
Ik ben gisteren op de tractor naar Groningen gegaan. Ik ben naar het provinciehuis gereden omdat er werd gevraagd dat er meer tractoren in het zicht moesten staan bij het provinciehuis. Dit verzoek kwam onder andere van [verdachte] . [verdachte] liep min of meer de zaak een beetje op te jutten. Op den duur kwam [verdachte] bij mij en zei dat er een tractor dichter bij het provinciehuis moest komen te staan. Ik heb mijn tractor toen verplaatst tot een meter of twee voor de toegangsdeur van het provinciehuis. De sfeer werd steeds grimmiger. Er werd geschreeuwd. Je zag boze gezichten om je heen. Er werd geroepen: “Het heeft lang genoeg geduurd, de deur moet eruit”. Dit werd door [verdachte] geroepen. Door meerdere aanwezige boeren werd dit overgenomen. Als het aan [verdachte] had gelegen had de deur er volgens mij allang uit gelegen. Ik hoorde op den duur dat er door de megafoons werd geroepen: “We geven ze nog 3 minuten”. Iedereen zat in een bepaalde emotie. Ik ging zelf ook in deze emotie mee. Ik wilde ook graag duidelijkheid. Op een gegeven moment werd er afgeteld. Omdat de tijd was afgelopen en het ultimatum was verstreken werd besloten de deur van het provinciehuis te openen.
6. Een naar wettelijk voorschrift opgemaakt proces-verbaal van bevindingen van
15 oktober 2019, opgenomen op pagina 23 e.v. van politiedossier II, inhoudend als relaas van verbalisant [verbalisant 1] :
Op 14 oktober 2019 bevond ik mij in het provinciehuis van Groningen . Op het moment dat ik naar buiten keek zag ik een soort heftruck, dan wel tractor met kiepbak staan. Ik zag dat er in deze bak telkens in ieder geval vier personen zaten. Ik zag dat zij een grote muziekinstallatie met geluidsboxen in de bak hadden staan waarbij ook een draadloze microfoon hoorde. Ik zag dat deze microfoon regelmatig in gebruik was bij iemand van de vakbond van de boeren. Tevens was deze microfoon in gebruik bij een blanke jongen, gekleed in een wit overhemd. Ik zag later op RTV Noord staan dat hij vermoedelijk [verdachte] heet. Ik heb hem meerdere malen horen roepen door de microfoon dat zij de deur van het provinciehuis gaan rammen met de tractor. Ik heb hem daadwerkelijk door de microfoon horen roepen dat de tractor gestart moest worden en dat deze het provinciehuis in moest. De muziekinstallatie stond zo hard dat het gehele Martinikerkhof dit kon horen.
7. Een naar wettelijk voorschrift opgemaakt proces-verbaal van bevindingen van
15 oktober 2019, opgenomen op pagina 25 e.v. van politiedossier II, inhoudend als relaas van verbalisant [verbalisant 2] :
Op 14 oktober 2019 stond ik bij de toegangsdeur van het provinciehuis. Ik zag een blanke man die een wit overhemd droeg met een blauwe broek. Later bleek dit te zijn: [verdachte] . Ik zag dat deze man de aanwezige personen ‘boeren’ toesprak met de megafoon. Ik hoorde dat de blanke man op een gegeven moment riep: “We gaan met de tractor naar binnen, we rammen de deuren open”, of woorden van gelijke strekking.
Ik zag en hoorde dat de menigte hierop reageerde door hard te juichen en te roepen. Ik
zag dat het roepen van deze blanke man, (
en) de reactie van de aanwezige personen ‘boeren’ invloed had op de bestuurder in de rode tractor, [medeverdachte 2] .
Ik heb de blanke man met blauwe broek en wit overhemd de hand gegeven, gezegd dat ik [verbalisant 2] heet en mij zorgen maakte om de veiligheid van de mensen buiten. Ik hoorde dat hij zei: "Ja, dan moeten ze maar een andere beslissing nemen", of woorden van gelijke strekking. Toen ik hem vroeg hoe hij heette hoorde ik dat hij zei: "Ik heet [verdachte] ". Ik vroeg [verdachte] om de menigte niet op te fokken door met de megafoon de menigte toe te spreken met woorden als: “Wij gaan de deur rammen”, of woorden van gelijke strekking.
8. Een naar wettelijk voorschrift opgemaakt proces-verbaal van bevindingen van
15 oktober 2019, opgenomen op pagina 31 e.v. van politiedossier II, inhoudend als relaas van verbalisant [verbalisant 3] :
Ik hoorde [verdachte] zeggen ‘als [naam] binnen vijf minuten niet naar buiten komt gaat de deur er uit’. Deze tekst heeft hij de rest van de middag en avond geroepen. Ik hoorde [verdachte] ook tegen [medeverdachte 2] zeggen ‘rij hem maar open’.
9. Een naar wettelijk voorschrift opgemaakt proces-verbaal van bevindingen van
17 oktober 2019, opgenomen op pagina 34 e.v. van politiedossier II, inhoudend als relaas van verbalisant [verbalisant 4] :
Op 14 oktober 2019 bevond ik mij in het provinciehuis van Groningen . Ik zag een tractor staan voor de ingang van het provinciehuis, de afstand tussen de voorzijde van de tractor en de groene deuren was nog geen 50 centimeter. Links van deze tractor zag ik nog een tractor staan. Deze tractor had een schepbak bevestigd aan de voorzijde. In deze schepbak stond een geluidsinstallatie voorzien van een versterker, boxen en een microfoon. Op één van deze boxen zag ik een man zitten, later bleek dit te zijn [verdachte] . Ik zag en hoorde dat [verdachte] geëmotioneerd was, hij was boos. Ik zag en hoorde [verdachte] meerdere keren roepen in de microfoon dat de deuren van het provinciehuis er uit moesten en dat wij, daarmee doelde hij op de boeren, het provinciehuis in moesten. Ik zag hem wijzen naar de groene toegangsdeuren en hij keek naar de bestuurder van de tractor. Het volume van de muziekinstallatie stond dusdanig hard dat het gehele Martinikerkhof de opruiende woorden van [verdachte] kon horen. Nadat [verdachte] bovengenoemde uitlatingen deed hoorde ik een luid gejuich van de overige boeren.
10. Een naar wettelijk voorschrift opgemaakt proces-verbaal van bevindingen van
21 oktober 2019, opgenomen op pagina 84 van politiedossier I, inclusief bijbehorende bijlagen 2 en 3, inhoudend als relaas van verbalisant [verbalisant 5] :
Om een indruk te geven van de situatie voor het Provinciehuis rond bovenstaand
incident heb ik een filmpje van Youtube bekeken en daar enkele screenshots van
gemaakt. Dit filmpje wordt elders toegevoegd aan het dossier. Het filmpje geeft het
volgende weer:
- vanuit de bak van een shovel wordt vanaf hoogte via een geluidsinstallatie gesproken
tegen de demonstrerende mensen, in de bak zitten vijf personen;
- er wordt geroepen via de microfoon dat over 5 minuten de deur eruit gaat;
- de deur wordt geforceerd met de rode trekker die voor de deur stond.
Bijlage 2
Toont de mensen in de shovelbak met de geluidsinstallatie. De man in het midden heeft de microfoon in de hand en zegt daardoor: “Nog vijf minuten en dan gaat de deur eruit”. De man rechts in de bak met wit overhemd spreekt ook de mensen toe via de microfoon, deze man herken ik uit mediaberichtgeving als [verdachte] .
Bijlage 3
Geeft een overzicht van de situatie voor de deur van het Provinciehuis. Voor de deur
staat de trekker die de deur later forceerde. Daarachter is de shovel te zien met de
mensen in de bak die de menigte toespreken.
De bij dit proces-verbaal van bevindingen gevoegde bijlage 2 (op pagina 86 van politiedossier I):
De bij dit proces-verbaal van bevindingen gevoegde bijlage 3 (op pagina 87 van politiedossier I):
11. Een naar wettelijk voorschrift opgemaakt proces-verbaal van bevindingen van
22 oktober 2019, opgenomen op pagina 63 e.v. van politiedossier II, inhoudend een verslag van uitkijken camerabeelden door verbalisant [verbalisant 5] :
16:26:46
In beeld drie trekkers en een gele shovel met de bak omhoog met daarin personen en
een geluidsinstallatie. De rode trekker komt in beweging en rijdt langzaam naar voren richting de deur.
16:26:54
De rode trekker heeft hier de uiterste stand bereikt, de voorbouw verdwijnt daarbij in de deuropening van het Provinciehuis.
16:27:01
De rode trekker is achteruitgereden en komt tot stilstand in de positie als weergegeven op de foto. Hierna gaan personen naar binnen.