ECLI:NL:GHARL:2025:3047

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden

Datum uitspraak
13 mei 2025
Publicatiedatum
16 mei 2025
Zaaknummer
200.341.576/01
Instantie
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Hoger beroep
Rechters
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Belangenafweging onrechtmatigheid uitzending Opgelicht?! en gebruik portret

In deze zaak heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 13 mei 2025 uitspraak gedaan in hoger beroep over de onrechtmatigheid van een uitzending van het televisieprogramma Opgelicht?! waarin [appellant] werd belicht. [appellant], een voormalig advocaat, had hoger beroep ingesteld tegen een vonnis van de rechtbank Midden-Nederland, waarin zijn vordering tot rectificatie van uitlatingen in de uitzending was afgewezen. De uitzending, die in 2021 werd uitgezonden, behandelde de tuchtrechtelijke veroordelingen van [appellant] en zijn rol als advocaat van zwartspaarders. Hij vorderde rectificatie van uitlatingen die hem als oplichter neerzetten en maakte bezwaar tegen het gebruik van zijn portret in de uitzending. Het hof oordeelde dat het recht van AVROTROS op vrijheid van meningsuiting zwaarder weegt dan de inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van [appellant]. De belangenafweging leidde tot de conclusie dat de uitzending en het gebruik van zijn portret rechtmatig waren. Het hof bekrachtigde het vonnis van de rechtbank en veroordeelde [appellant] in de proceskosten.

Uitspraak

GERECHTSHOF ARNHEM-LEEUWARDEN

locatie Leeuwarden
afdeling civiel recht
zaaknummer gerechtshof 200.341.576/01
zaaknummer rechtbank Midden-Nederland, zittingsplaats Lelystad, 539780
arrest van 13 mei 2025
in de zaak van:
[appellant],
die woont in [woonplaats1] ,
die hoger beroep heeft ingesteld,
en die bij de rechtbank optrad als eiser,
hierna
: [appellant],
advocaat: mr. J.P. Sanchez Montoto, die kantoor houdt in Zaandam
en
de vereniging
AVROTROSmet volledige rechtsbevoegdheid,
die is gevestigd in Hilversum,
en die bij de rechtbank optrad als gedaagde,
hierna:
AVROTROS,
advocaat: mr. H.A.J.M. van Kaam, die kantoor houdt in Amsterdam

1.Het verloop van de procedure in hoger beroep

1.1.
[appellant] heeft hoger beroep ingesteld tegen het vonnis van de rechtbank Midden-Nederland, zittingsplaats Lelystad van 14 juni 2023. Het procesverloop in hoger beroep blijkt uit:
  • de dagvaarding in hoger beroep
  • de memorie van grieven
  • de memorie van antwoord
  • een akte van AVROTROS met producties 51 en 52
  • een brief van [appellant] met producties 16 en 17
  • het verslag (proces-verbaal) van de mondelinge behandeling van 20 februari 2025.
1.2.
Na afloop van de mondelinge behandeling hebben partijen het hof gevraagd arrest te wijzen.

2.De kern van de zaak

2.1
AVROTROS heeft [in] 2021 in een uitzending van het televisieprogramma Opgelicht?! onder de titel “Hoe [appellant] kan blijven doorwerken als advocaat?” aandacht besteed aan de talrijke tuchtrechtelijke veroordelingen van [appellant] (hierna ook: de uitzending). [appellant] meent dat de uitzending tegenover hem onrechtmatig is, omdat hij daarin ten onrechte wordt neergezet als een oplichter. Hij vordert rectificatie van de in zijn ogen onjuiste uitlating dat hij de verklaring en de handtekening van de overleden [naam1] zou hebben vervalst. Ook maakt hij bezwaar tegen het gebruik van zijn portretfoto in het begin van de uitzending.
2.2
Het hof is net als rechtbank van oordeel dat de vordering tot rectificatie op grond van de te maken belangenafweging niet toewijsbaar is. Het recht van AVROTROS op vrijheid van meningsuiting weegt in dit geval zwaarder dan de mogelijke inbreuk die met de uitzending wordt gemaakt op de persoonlijke levenssfeer van [appellant] . Om die reden kan hij ook geen bezwaar maken tegen het gebruik van zijn portretfoto. Het hof licht zijn beslissing hierna toe.

3.De relevante feiten

3.1
[appellant] is werkzaam als accountant, belastingadviseur en jurist. Daarvoor was hij ook werkzaam als advocaat. In de periode 2014 tot 2019 is hij door de tuchtcolleges voor de advocatuur verschillende malen veroordeeld voor het handelen in strijd met de toepasselijke gedragsregels. Op 14 september 2020 is hij door de Raad van Discipline in het ressort Arnhem-Leeuwarden van het tableau geschrapt met als gevolg dat hij niet langer het beroep van advocaat mag uitoefenen. Deze beslissing is op 23 april 2021 door het Hof van discipline bekrachtigd.
3.2
[appellant] genoot bekendheid als de advocaat van de zwartspaarders. Over zijn tuchtrechtelijke veroordelingen is in de pers uitgebreid gepraat en geschreven.
3.3
AVROTROS is een publieke omroep die televisieprogramma’s maakt en uitzendt. Tot enige tijd geleden maakte zij het programma Opgelicht?!, waaronder de uitzending van
[in] 2021 getiteld “Hoe [appellant] kan blijven doorwerken als advocaat?”. De uitzending is na [datum] 2021 nog enige tijd te zien geweest op de website van AVROTROS en haar YouTube kanaal Opgelicht?!
3.4
De uitzending duurt 17 minuten en start volgens het transcript met de volgende inleiding met op de achtergrond de voorpagina van De Telegraaf met de kop “advocaat zwartspaarders geschrapt van het tableau” en daarbij een grote foto van [appellant] .
[naam2] Studio
00.00 :
Hij is belastingadviseur, accountant en advocaat. Hij wordt in de media vooral getypeerd als de zwartspaardersadvocaat vanwege alle rechtszaken die hij voerde tegen de Belastingdienst en zijn cliënten hadden vaak een spaarrekening in het buitenland. Maar niet alleen daarmee haalt de advocaat het nieuws, ook door de talloze sancties die hij opgelegd kreeg. Opgelicht?! licht de doopceel van [appellant] .
3.5
Vanaf minuut 8:02 tot minuut 13.22 wordt, zo blijkt uit het transcript en de uitzending, aandacht besteed aan het coachingtraject dat [appellant] bij [naam1] zou hebben gevolgd en de verklaring die zij zou hebben opgesteld en door [appellant] bij het Hof van Discipline is ingediend. Volgens zoon [naam3] kan zijn moeder [appellant] niet hebben gecoacht omdat zij toen al erg ziek was.
8.4
Quote [naam3] : ‘Het ergste vind ik nog dat, dus hij wordt geschrapt van het tableau. Hij gaat in hoger beroep bij het Hof van Discipline. Hij, in zijn verweer noemt hij mijn moeder als zijn coach. Vervolgens krijg ik een verklaring onder ogen die mijn moeder geschreven zou hebben, waarin zij dus verklaart dat zij hem gecoacht heeft van augustus 2019 tot en met februari 2020. Om je daar even een klein inkijkje in te geven; het grootste gedeelte van die tijd was ze gewoon ernstig ziek en was ze vijf keer in de week was ze gewoon in het ziekenhuis. Er was voor een heel groot gedeelte van die periode elke dag iemand bij haar thuis. Ze was helemaal niet aan het werk. Ze deed helemaal niks op dat moment met werk. Ze was veels te veel bezig met haar genezingsproces’.
Voice-over: [appellant] komt toch met een document op de proppen waarmee hij beweert dat hij zijn leven gebeterd heeft, dankzij [naam1] .
Quote [naam3] : ‘De lay out klopt naar mijn mening al helemaal niet. Dat logo staat scheef. De tekst aan de zijkant staat op de verkeerde hoogte. Gewoon vreemd. Dan heb je nog de schrijfstijl. De schrijfstijl past helemaal niet bij mijn moeder. Mijn moeder leerde iedereen om zo min mogelijk formeel taalgebruik te gebruiken, in haar trainingen. En dit staat vol met formeel taalgebruik. Daarnaast zei mijn moeder tegen iedereen: korte zinnen gebruiken. Zoveel mogelijk punten in je verhaal. Hier zitten zinnen tussen van 4 regels. Het past gewoon niet bij de schrijfstijl van mijn moeder. Het is getekend met daaronder [naam1-A] , maar mijn moeder schreef volgens mij altijd gewoon [naam1] . Ik heb haar nog nooit ergens [naam1-A] onder zien zetten. Gewoon vreemde dingen’.
10:29 voice-over: Opgelicht?! krijgt de digitale versie van een document zoals [appellant] dat bij het tuchtcollege heeft ingeleverd ook onder ogen. Met behulp van grafische software zien we nog meer opvallende zaken. Het document bestaat uit verschillende delen. Zo staat de handtekening in een aparte laag. Wat ook opvalt aan de handtekening is dat er een lusje digitaal is toegevoegd. Als we de naam onder de brief bekijken, valt ons op dat zowel de 'm' als de 'urg' bewerkt lijkt. Mogelijk zijn deze letters later handmatig toegevoegd. Ook hebben
we het originele briefpapier van [naam1] in handen. Als we dat op het twijfelachtige document leggen, zien we dat het simpelweg niet past. Daarnaast zien we allerlei slordigheden. Dat er twijfel over de echtheid van deze brief bestaat, is volgens Opgelicht?! logisch.
Quote [naam3] : 'En hoe kun je dan dit indienen bij het Hof van Discipline in jouw verweer? Ik vind het gewoon echt onvoorstelbaar. En dat is ook de reden dat ik hier zit, omdat ik gewoon echt heel duidelijk wil maken aan iedereen die dat artikel heeft gelezen. Dat ik niet geloof dat mijn moeder daar ook maar één seconde mee te maken heeft gehad. Ik ben zelf drie, vier keer per week bij d'r thuis geweest, ze vertelde me alles. Ze heeft het hier nooit over gehad. Het is gewoon in mijn mening onmogelijk. '
v.a. 11.45 STUDIO
[naam2] : [naam3] Welkom hier.
[naam3] : 'Dankje'
11:45 [naam2] : Waarschijnlijk heeft hij dus een verklaring van jouw moeder ingebracht die vervalst is, maar voordat dat gebeurde had je al eerder slechte ervaringen met hem he?
[naam3] : Klopt. Hij was jarenlang de accountant van mijn moeder en mijn moeder had hem ook aangewezen als de executeur van haar testament. Dat deed ze om mij die kopzorgen te besparen. (…)’.
3.6
[appellant] heeft naar aanleiding van de uitzending AVROTROS in kort geding gedagvaard. In dit kort geding heeft hij rectificatie gevorderd van de volgende zeven uitlatingen, namelijk dat hij 1) als bestuurder van een stichting notulen heeft vervalst, 2) op zijn vingers is getikt voor het doorwerken als accountant tijdens een schorsing, 3) hij een verklaring/handtekening van wijlen mevrouw [naam1] heeft vervalst, 4) facturen heeft vervalst, 5) een boete van € 5.000,- opgelegd heeft gekregen, 6) als advocaat heeft geprocedeerd namens meerdere wilsonbekwame mensen en 7) voor zes weken is geschorst omdat hij tijdens een schorsing heeft doorgewerkt.
3.7
De voorzieningenrechter heeft in het vonnis van 17 juni 2021 geoordeeld dat het recht van AVROTROS om zich vrij te kunnen uiten in dit geval zwaarder weegt dan het recht van [appellant] op bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer, omdat de verweten uitlatingen in voldoende mate steun vinden in de feiten, voor een gedeelte door middel van een update door AVTRTROS zijn gecorrigeerd, dan wel in het geheel van het item niet dermate van gewicht zijn dat dit tot toewijzing van (een van) de vorderingen moet leiden [1] .
3.8
Tegen dit vonnis heeft [appellant] geen hoger ingesteld. Hij heeft in plaats daarvan een bodemprocedure bij de rechtbank aanhangig gemaakt. In die procedure heeft [appellant] zijn verwijten beperkt tot de onder 3.4 en 3.5 weergegeven uitlatingen met betrekking tot de verklaring van [naam1] . Hij meent dat hij door die uitlatingen in zijn eer en goede naam is aangetast. Op die grond heeft hij een rectificatie gevorderd.
3.9
De rechtbank [2] heeft de vordering afgewezen en [appellant] veroordeeld in de proceskosten. Tegen dit vonnis is [appellant] met vier bezwaren (grieven) opgekomen.

4.Het oordeel van het hof

De inhoud en omvang van het hoger beroep
4.1
Tegen de afwijzing van zijn vordering is [appellant] onder aanvoering van vier grieven in hoger beroep gegaan. [appellant] heeft daarbij zijn eis vermeerderd. Hij meent dat AVROTROS door in het begin van de aflevering zijn foto te tonen inbreuk maakt op zijn portretrechten (grief 1). AVRORTROS heeft geen bezwaar gemaakt tegen deze vermeerdering van eis. Het hof ziet ook geen reden de tijdig genomen vermeerdering van eis ambtshalve buiten beschouwing te laten en zal dan ook beslissen op de vermeerderde eis.
4.2
Het hoger beroep heeft voor het overige een beperkte strekking. In hoger beroep gaat het alleen nog om de conclusie van de presentator [naam2] dat het waarschijnlijk is dat [appellant] een vervalste verklaring van de overleden [naam1] heeft gebruikt. [appellant] betwist dat deze conclusie voldoende steun vond in het op het moment van de uitzending beschikbare feiten materiaal (grief 3). Hij betwist verder dat zijn tuchtrechtelijke veroordelingen het hoofditem van de uitzending vormden (grief 4) en de uitzending bijdroeg aan een (publiek) debat van algemeen belang (grief 2).
4.3
Het hof zal de grieven thematisch behandelen.
Het gebruik van het portret van [appellant] door AVROTROS
4.4
[appellant] beroept zich op artikel 19 en 20 van de Auteurswet (Aw) (grief 1). Hij stelt dat AVROTROS op grond van deze bepalingen zonder zijn toestemming zijn foto niet in de uitzending had mogen gebruiken. Die stelling kan niet worden gevolgd. Artikel 19 en 20 Aw zien op in opdracht gemaakte portretten en bepalen wat geldt tussen de maker van een portretfoto enerzijds en de geportretteerde en derden anderzijds en niet zozeer tussen de geportretteerde en derden. Die relatie wordt beheerst door artikel 21 Aw. Bovendien heeft [appellant] niet aangetoond dat de opdracht voor de foto door of vanwege hem is gegeven. Hij spreekt zichzelf op dit punt ook tegen. Tijdens de mondelinge behandeling stelt [appellant] dat de opdracht door De Telegraaf zou zijn gegeven, terwijl hij in de memorie van grieven er nog vanuit gaat dat het een al eerder gemaakte foto betreft die ook door De Telegraaf zonder zijn toestemming is gebruikt.
4.5
Op grond van artikel 21 Aw kan [appellant] zich verzetten tegen het gebruik van zijn foto voor zover hij daarbij een redelijk belang heeft. Het standpunt van [appellant] dat voor het gebruik van zijn portret altijd zijn toestemming is vereist, is dus onjuist [3] . De toets of [appellant] een redelijk belang heeft, komt overeen met de belangenafweging die in kader van een onrechtmatige perspublicatie moet worden gemaakt tussen het door artikel 10 EVRM beschermde recht op vrijheid van meningsuiting van AVROTROS en het door artikel 8 EVRM beschermde recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer van [appellant] . Indien op dit laatste recht inbreuk wordt gemaakt, dan is er beginsel ook sprake van een redelijk belang als bedoeld in art. 21 Aw op grond waarvan [appellant] zich kan verzetten tegen het gebruik van zijn portretfoto door AVROTROS [4] .
De belangenafweging op grond van artikel 8 en 10 EVRM
4.6
Uitgangspunt bij de te maken belangenafweging in het kader van de rechtmatigheid van de uitzending en het gebruik van het portret van [appellant] is het recht van AVROTROS om zich in een televisieprogramma informerend, kritisch, opiniërend en waarschuwend uit te kunnen laten over misstanden die de samenleving raken (artikel 10 EVRM en artikel 10 Grondwet) en het recht van [appellant] op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer, waaronder ook het recht op bescherming van zijn goede naam en reputatie (artikel 8 EVRM en artikel 7 Grondwet). De door [appellant] gevorderde rectificatie impliceert een beperking van het recht van AVROTROS om zich vrij te kunnen uiten.
4.7
Bij een botsing van deze rechten, zoals in deze zaak, moet het antwoord op
de vraag welk van de beide rechten zwaarder weegt (en dus of al dan niet sprake is van een onrechtmatige daad in de zin van artikel 6:162 BW), worden gevonden door een afweging van alle ter zake dienende omstandigheden. Deze afweging dient in één keer te geschieden. Uitgangspunt daarbij is dat beide rechten in beginsel gelijkwaardig zijn. Het oordeel dat een van beide rechten, gelet op alle ter zake dienende omstandigheden, zwaarder weegt dan het andere recht, brengt mee dat de inbreuk op het andere recht voldoet aan de noodzakelijkheidstoets van het desbetreffende tweede lid van artikel 8 en artikel 10 EVRM [5] .
4.8
In de rechtspraak is een niet limitatieve lijst van omstandigheden geformuleerd die bij deze afweging gewicht in de schaal legt, de zogenaamde omstandighedencatalogus. Van die omstandigheden, toegepast op deze zaak, acht het hof de volgende in meer of mindere mate van belang:
de aard van de uitlatingen en de ernst van de te verwachten gevolgen voor [appellant] ;
de bijdrage van de uitzending aan een publiek debat van algemeen belang en de ernst van de misstand waarvoor AVROTROS beoogt te waarschuwen;
de mate waarin ten tijde van de uitzending de uitlatingen steun vonden in het toen beschikbare feitenmateriaal;
Bij de beoordeling of sprake is van voldoende steun in het feitenmateriaal, kan van belang zijn of een uitlating moet worden beschouwd als een waardeoordeel of een feitelijk bericht. Bij feitelijke berichtgeving speelt de vraag of steun kan worden gevonden in de feiten een grotere rol, terwijl dat bij waardeoordelen niet of in ieder geval in mindere mate aan de orde is.
de inkleding van de uitlatingen, gezien in verhouding tot de onder a. t/m c. bedoelde factoren;
de mate waarin aan [appellant] de mogelijkheid van wederhoor is geboden; en
de maatschappelijke positie, de publieke gedragingen van [appellant] en de mate waarin deze zelf de publiciteit heeft gezocht (hoge bomen vangen veel wind). Een publiek figuur moet in beginsel een grotere inbreuk op zijn persoonlijke levenssfeer tolereren dan een gewone burger.
4.9
Uit de rechtspraak volgt verder dat de uitzending in zijn geheel moet worden beoordeeld.
4.1
Met achtneming van de hiervoor geformuleerde gezichtspunten en de door partijen genoemde omstandigheden komt het hof tot de volgende afweging.
[appellant] is een publiek figuur
4.11
Voorop staat dat [appellant] een bekende advocaat was, die al jarenlang met enige regelmaat in de media kwam. Hij trad op als advocaat van zogenoemde zwartspaarders en reageerde in de media veelvuldig op de zaken die hij in behandeling had tegen onder andere de belastingdienst. Hij heeft, zoals AVROTROS onderbouwd stelt en [appellant] niet betwist, de publiciteit vaak zelf opgezocht. Hij was voor de uitzending in 2021 al een publiek persoon en als publiek persoon moest [appellant] meer kritiek op zijn handelen dulden dan een onbekend persoon.
Algemeen belang van de uitzending
4.12
Aanleiding voor de uitzending waren de talrijke tuchtrechtelijke veroordelingen van [appellant] , die er uiteindelijk toe hebben geleid dat hij sinds april 2021 definitief niet langer als advocaat werkzaam mag zijn. AVROTROS beoogde met de uitzending het publiek te waarschuwen voor het onbetamelijk handelen van [appellant] waarmee hij het vertrouwen in de advocatuur en een goede rechtsbedeling heeft geschaad. Daarmee droeg de uitzending ontegenzeggelijk bij aan een publiek debat van algemeen belang.
4.13
De uitingsvrijheid van AVROTROS brengt mee dat zij in beginsel vrij is op welke wijze zij het onbetamelijk handelen van [appellant] aan de orde stelt. Bij haar keuze in de vormgeving, toon en titel van de uitzending dient zij uiteraard wel rekening te houden met de mogelijke impact daarvan op de persoonlijke levenssfeer van [appellant] en de schade die hij daardoor zal lijden.
De tuchtrechtelijke veroordelingen zijn de rode draad van de uitzending
4.14
In de uitzending heeft AVROTROS het onderwerp als volgt in beeld gebracht. Eerst komt emeritus hoogleraar en voormalig deken van de orde van advocaten [naam4] aan het woord. Hij reflecteert op de ernst van en het aantal tuchtrechtelijke veroordelingen van [appellant] . Vervolgens is het woord aan [naam5] , de neef van [appellant] die zich beklaagd over de vele procedures die [appellant] tegen hem en zijn familie heeft aangespannen. Hij vindt dat [appellant] zijn titel misbruikt en als wapen inzet tegen kwetsbare mensen. Daarna komt [naam1] in beeld omdat zij in één van de tuchtrechtelijke procedures een verklaring heeft afgelegd naar aanleiding van het coachingstraject dat [appellant] bij haar zou hebben gevolgd. [naam3] , de zoon van [naam1] , wordt in dat verband geïnterviewd. In de uitzending (vanaf minuut 8:40) stelt hij vraagtekens bij de echtheid van de verklaring van zijn moeder. In het derde deel van de uitzending (vanaf minuut 13.22) wordt de door AVTOTROS gevraagde reactie van [appellant] weergegeven. In het slot van de uitzending komt [naam3] weer aan het woord die ingaat op wat [appellant] heeft gezegd. Ook meldt [naam3] dat hij in een procedure met [appellant] is verwikkeld over de afbetaling van een lening die [naam1] aan [appellant] zou hebben verstrekt.
4.15
De rode draad van de uitzending is het handelen van [appellant] en of hij gelet op de tuchtrechtelijke veroordelingen kan blijven doorwerken als advocaat. In het licht daarvan heeft AVROTROS aandacht besteed aan de verklaring van [naam1] . De verklaring is door [appellant] ingebracht in de tuchtrechtelijke procedure tegen zijn schrapping als advocaat om aan te tonen dat er verbetering is opgetreden in zijn gedrag na het volgen van een coachingstraject. Daarmee vormt de verklaring een onderdeel van de uitzending, maar is niet het hoofditem, zoals [appellant] ten onrechte meent.
[appellant] wordt niet neergezet als een oplichter in strafrechtelijke zin
4.16
Dat AVROTROS ervoor heeft gekozen het handelen van [appellant] in een aflevering van het programma Opgelicht?! aan de orde te stellen, betekent naar het oordeel van het hof nog niet dat hij door de (gemiddelde) kijker met gemiddelde aandacht zal worden beschouwd als een oplichter in strafrechtelijke zin, zoals [appellant] onder grief 2 stelt. Met dit standpunt miskent [appellant] namelijk dat het programma Opgelicht?! algemener van opzet was; het ging over de praktijken van bedriegers, fraudeurs, oplichters in brede zin en waarschuwde de kijker voor allerlei maatschappelijke misstanden en misleiding. Daaronder valt naar het oordeel van het hof ook het handelen van een advocaat die zich stelselmatig niet aan de gedragsregels van de advocatuur houdt en zijn cliënten misleidt, zoals blijkt uit de beslissingen van de tuchtcolleges waarop AVROTROS haar uitzending mede heeft gebaseerd. Dat de uitzending een bredere reikwijdte heeft maakt de titel “Hoe [appellant] kan blijven doorwerken als advocaat?” voldoende duidelijk.
De mogelijke vervalsing van de verklaring van [naam1]
4.17
Het hof is met de rechtbank van oordeel dat de conclusie van de presentator dat de verklaring van [naam1] mogelijk is vervalst, voldoende steun vindt in de verklaring van [naam3] en het eigen onderzoek dat AVROTROS naar de echtheid van het document heeft gedaan. Het hof leest in de daartegen gerichte grief 3 ook geen nieuwe of door de rechtbank onbesproken gelaten argumenten van [appellant] .
4.18
Het hof voegt daaraan toe dat het AVROTROS volgt in haar stelling dat de conclusie van de presentator in de context waarin deze is gedaan door de gemiddelde kijker zal worden opgevat als een samenvatting van de mening van [naam3] en niet als een eigen vaststelling van de presentator of AVROTROS dat [appellant] de verklaring heeft vervalst. Om die reden hoefde zij ook geen nader onderzoek te doen naar de echtheid van de handtekening en de verklaring. Bovendien had AVROTROS op grond van de door [naam3] gepresenteerde feiten en het beperkte eigen onderzoek ook geen reden om te twijfelen aan de mening van [naam3] . De rechtszaak die [appellant] daarover daarna tegen [naam3] heeft ingesteld, heeft [appellant] verloren [6] . De rechtbank Midden-Nederland, locatie Utrecht was van oordeel dat de uitlatingen van [naam3] over de mogelijke vervalsing van de verklaring van zijn moeder tegenover [appellant] niet onrechtmatig waren. Anders dan AVROTROS stelt, heeft deze uitspraak in deze procedure geen gezag van gewijsde, het betreft immers een andere procedure waarin AVROTROS geen procespartij was, maar [appellant] had binnen de context van deze procedure wel moeten ingaan op de stelling van AVROTROS dat zij in 2021 geen reden had om te twijfelen aan de mening van [naam3] . Dat heeft hij niet gedaan, zodat ook het hof ervanuit gaat dat de mening van [naam3] op het moment van de uitzending voldoende steun vond in de feiten.
AVROTROS heeft wederhoor geboden
4.19
Van belang is verder dat AVROTROS [appellant] wederhoor heeft geboden. Uit de uitzending blijkt dat [appellant] daar ook gebruik van heeft gemaakt. Weliswaar heeft hij om hem moverende redenen ervoor gekozen geen gebruik te maken van de aangeboden mogelijkheid om naar de studio te komen en daar zijn verhaal te laten opnemen, maar zijn schriftelijke reactie is in de uitzending opgenomen.
Gevolgen van de uitzending voor [appellant]
4.2
Tot slot geldt dat [appellant] ook in hoger beroep niet heeft gesteld of onderbouwd dat er een causaal verband is tussen de uitzending en de door hem gestelde reputatieschade.
Het hof is met de rechtbank van oordeel dat het gestelde verlies aan cliënten eerder het gevolg is van de vele tuchtrechtelijke veroordelingen van [appellant] , de verslaggeving daarvan in onder andere De Telegraaf en zijn uiteindelijke gedwongen uitschrijving als advocaat. Verder is van belang dat AVROTROS de uitzending van haar website Opgelicht?! en YouTube kanaal al voor de inleidende dagvaarding van 3 mei 2022 heeft verwijderd. Ook is de uitzending niet meer te zien via uitzendinggemist.nl. Ook om die reden is het niet aannemelijk dat AVROTROS [appellant] als gevolg van de uitzending schade heeft geleden.
Conclusie belangenafweging
4.21
Op grond van al het voorstaande komt het hof tot het oordeel dat het recht van AVROTROS om zich vrij te kunnen uiten in dit geval zwaarder weegt dan het recht van [appellant] op bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer. Het gevolg van deze afweging is dat [appellant] zich op grond van artikel 21 Aw ook niet kan verzetten tegen het gebruik van zijn portretfoto in het begin van de uitzending.
Hoogte proceskosten
4.22
AVROTROS heeft tijdens de mondelinge behandeling het hof verzocht [appellant] te voordelen in het hoogste tarief van het liquidatietarief. De poging van [appellant] om een valse verklaring van zijn schade in te dienen is een schending van de waarheidsplicht en verstoort een eerlijk proces en moet daarom worden afgestraft met een proceskostenveroordeling in de hoogste categorie.
4.23
De gestelde schending van de waarheidsplicht is ernstig, maar heeft in dit geval geen invloed op de uitkomst van de procedure. Het hof zal aan deze schending daarom geen gevolgen verbinden voor de proceskostenveroordeling, in die zin dat [appellant] een hoger bedrag dan het liquidatietarief zou dienen te voldoen.
Slotsom
4.24
De grieven falen. Het bestreden vonnis wordt bekrachtigd en [appellant] zal daarom worden veroordeeld in de proceskosten van het hoger beroep. Onder die kosten vallen ook de nakosten die nodig zijn voor de betekening van dit arrest .

4.De beslissing

Het hof:
4.1
bekrachtigt het vonnis van de rechtbank Midden-Nederland, locatie Lelystad, van
14 juni 2023;
4.2
veroordeelt [appellant] tot betaling van de volgende proceskosten aan AVROTROS;
 € 798,- aan griffierecht
 € 2.428 aan salaris van de advocaat van AVROTROS (2 punten in tarief II)
4.3
wijst af wat verder is gevorderd.
Dit arrest is gewezen door mrs. R.E. Weening, J.W Wichers en G.J.M. Verburg, en is door de rolraadsheer in tegenwoordigheid van de griffier in het openbaar uitgesproken op 13 mei 2025.

Voetnoten

1.HR 10 juni 2022, ECLI: NL:HR:2022:853
3.HR 14 juni 2013, ECLI:NL:HR:2013:CA2788.
4.Zie voorgaande noot.
5.18 januari 2008, ECLI:NL:HR:2008:BB3210 en HR 5 oktober 2012, ECLI:NL:HR:2012:BW9230.