Uitspraak
GERECHTSHOF ARNHEM
TBS 2007\121
Beslissing d.d. 12 juli 2007
De kamer van het hof als bedoeld in artikel 67 van de Wet op de rechterlijke organisatie heeft te beslissen op het beroep van
(TBS gestelde),
geboren te (geboorteplaats) op (geboortedatum,)
verblijvende in (verblijfplaats.)
Het beroep is ingesteld tegen de beslissing van de rechtbank te Assen van 22 maart 2007, houdende de afwijzing van de vordering van de officier van justitie tot alsnog verpleging van overheidswege onder wijziging van de voorwaarden verbonden aan de terbeschikkingstelling.
Het hof heeft gelet op de stukken, waaronder:
• de uitspraak van de rechtbank te Assen van 24 januari 2006, waarbij de terbeschikkingstelling met voorwaarden werd opgelegd (ter zake van onder meer medeplegen van poging tot doodslag);
• de voortgangsverslagen van Stichting Reclassering Nederland, gedateerd 18 augustus 2006, 10 november 2006, 15 februari 2007 en 20 maart 2007;
• de vordering tot voorlopige verpleging van de officier van justitie te Assen van 21 februari 2007;
• de vordering van de officier van justitie van 21 februari 2007, ingekomen ter griffie van bovenvermelde rechtbank op 21 februari 2007 en strekkende tot het geven van een bevel tot het alsnog doen verplegen van overheidswege;
• het verhoor van de terbeschikkinggestelde en de beschikking toewijzing vordering tot voorlopige verpleging van overheidswege van de rechter-commissaris belast met de behandeling van strafzaken in de rechtbank Assen, gedateerd 22 februari 2007;
• de processen-verbaal van het onderzoek in eerste aanleg welke hebben geleid tot de beslissing waarvan beroep;
• de beslissing waarvan beroep;
• de akte van hoger beroep van de officier van justitie H. Supèr d.d. 3 april 2007;
• de appèlschriftuur van H. Supèr, officier van justitie, gedateerd 20 april 2007, met als bijlage een brief van mr I.M. Wijers, gedateerd 11 april 2007;
• het faxbericht van Stichting Reclassering Nederland, gedateerd 12 juni 2007, met als bijlagen de voortgangsverslagen van 20 maart 2007 en 11 mei 2007.
In de appèlschriftuur van de officier van justitie en de daarbij als bijlage gevoegde brief van de raadsvrouw wordt feitelijk onderbouwd aangevoerd dat ter terechtzitting van de rechtbank Assen op 22 maart 2007 is bepaald dat de zaak zou worden aangehouden tot 10 mei 2007 in afwachting van het intakegesprek van betrokkene bij de Piet Roordakliniek. Desondanks heeft de rechtbank op 22 maart 2007 toch een eindbeslissing genomen op de vordering van de officier van justitie van 21 februari 2007.
Het hof heeft ter terechtzitting van 28 juni 2007 gehoord:
• De terbeschikkinggestelde die daarbij -zakelijk weergegeven- onder meer het volgende heeft verklaard:
In Groot Batelaar is het misgelopen. Er was teveel stress en er werd teveel druk op mij gelegd, waardoor ik drugs ging gebruiken. Naar mijn idee heb ik in Groot Batelaar niet teveel vrijheden gehad.
Ik verblijf nu in zorgboerderij De Nieuwe Start. Het gaat goed daar. Ik ben hele dagen aan het werk. Ik ben met brommers bezig en ik werk met muziekinstrumenten, metaal en hout. Ik ben ook bezig met mijn rijbewijs en het lezen en schrijven van de Nederlandse taal. Het bevalt me bij De Nieuwe Start.
Het intakegesprek bij de Piet Roordakliniek is positief verlopen. Ik kan er terecht. Het is nog niet duidelijk wanneer ik opgenomen kan worden, dat ligt aan de doorstroom daar. Ik wil wel naar de Piet Roordakliniek. Het is een goede plek. Ik kan daar aan mijn problemen werken. Mijn probleem is drugs. Ik wil het liefst zo snel mogelijk naar de Piet Roordakliniek. Ik wil niet terugvallen en weer opnieuw beginnen.
Aan de ene kant zie ik er wel tegenop om naar de Piet Roordakliniek te gaan, maar aan de andere kant wil ik er graag naar toe. Ik weet niet wat ik moet doen als het niet goed gaat bij de Piet Roordakliniek. Ik denk dat ik dan moet gaan praten.
• De getuige-deskundige Petrus Radbout Schut, 57 jaar oud, van beroep reclasseringswerker verbonden aan Stichting Reclassering Nederland te Assen en aldaar domicilie kiezende, die op de bij de wet voorgeschreven wijze in handen van de voorzitter de belofte heeft afgelegd de gehele waarheid en niets dan de waarheid te zeggen en de taak naar geweten te vervullen en die daarbij -zakelijk weergegeven - onder meer het volgende heeft verklaard:
Op De Nieuwe Start gaat het heel goed. De urinecontroles zijn goed. Betrokkene heeft zijn gebruik onder controle. Wij hebben van tevoren gezegd dat het bij De Nieuwe Start gaat om een ontspannen situatie met weinig druk. Het probleem van betrokkene is juist de druk, de spanning en de stress. Hier gaat het goed, maar betrokkene moet met spanning om kunnen gaan wanneer het niet helemaal goed gaat in zijn leven. Deze spanning wordt door betrokkene omgezet in druggebruik. Dat willen we aanpakken. Daarom moet betrokkene naar de Piet Roordakliniek. Daar kan de druk op betrokkene opgevoerd worden. Ik heb contact gehad met de kliniek. Zij zeggen dat het moeilijk te zeggen is wanneer betrokkene geplaatst kan worden. De wachttijd beslaat één tot drie maanden. We hopen dat betrokkene binnen die termijn geplaatst kan worden. Er is nu, na het intakegesprek, inmiddels anderhalve maand verstreken. De procedure in hoger beroep, zoals hier nu aan de orde, staat los van het tijdstip van opname in de kliniek.
Het gaat in eerste instantie om een proefplaatsing in de Piet Roordakliniek. Aan de hand van de proefplaatsing willen zij zien of betrokkene niet een storende factor zal zijn op de afdeling. Daar hangt een definitieve opname van af. In de Piet Roordakliniek is het gebruik van alcohol en drugs niet toegestaan. Het vangnet, voor het geval een opname niet goed verloopt, is het huis van bewaring en het einde van de terbeschikkingstelling onder voorwaarden.
Het verblijf op De Nieuwe Start is gekoppeld aan elektronisch toezicht om sterk de hand te houden aan de vrijheden, zodat betrokkene niet daar al in de fout gaat. Het elektronisch toezicht wordt niet gecontinueerd bij plaatsing in de Piet Roordakliniek. Betrokkene begint in de kliniek gesloten, dit zal stapsgewijs steeds opener worden.
Het toezicht op de terbeschikkingstelling met voorwaarden is niet vrijblijvend. Wij blijven volledig stand-by. Wanneer betrokkene wordt opgenomen in de Piet Roordakliniek blijven wij het contact met hem voortzetten. Wij zullen hem regelmatig bezoeken en de behandelbesprekingen van de Piet Roordakliniek bijwonen.
• De advocaat-generaal bij dit hof, die heeft geconcludeerd de beslissing van de rechtbank te vernietigen en de vordering van de officier van justitie af te wijzen en de terbeschikkingstelling met voorwaarden voort te zetten zoals deze door de rechtbank zijn bepaald en die daaraan heeft toegevoegd -zakelijk weergegeven-:
Ik doe een beroep op schending van artikel 6 EVRM. Wij moeten als openbaar ministerie vrijwel blindelings kunnen uitgaan van het proces-verbaal met betrekking tot wat er ter zitting is voorgevallen. Dit is hier niet het geval. Ik heb er geen moeite mee wanneer het blijft bij de constatering van de schending.
Het is niet in het belang van betrokkene dat deze zaak wordt terugverwezen naar de rechtbank. Ik ben van mening dat de zaak vandaag in hoger beroep kan worden afgedaan, nu we toch te maken hebben met een eindbeslissing van de rechtbank.
Ik wil het hof verzoeken de vordering tot omzetting van de terbeschikkingstelling onder voorwaarden in terbeschikkingstelling met dwangverpleging af te wijzen en de voorwaarden te wijzigen zoals de rechtbank gedaan heeft. Ik wil het hof uitdrukkelijk verzoeken opname in de Piet Roordakliniek in de voorwaarden op te nemen.
• De raadsvrouw van de terbeschikkinggestelde mr. I.M. Weijers, advocaat te Emmen, die daarbij -zakelijk weergegeven- onder meer het volgende heeft verklaard:
Op de zitting van de rechtbank zijn afspraken gemaakt om de zaak aan te houden. Een paar weken later verscheen de beslissing van de rechtbank. Dit is in strijd met het rechtszekerheidsbeginsel. We moeten kunnen vertrouwen dat het proces-verbaal juiste gang van zaken weergeeft. De aanhouding was bedoeld om de uitkomst van het intakegesprek bij de Piet Roordakliniek af te wachten. Mijn zorg was dat deze intake door de beslissing van de rechtbank niet door zou gaan. Gelukkig heeft de intake wel plaatsgevonden. Ik denk dat het goed is dat er een nieuwe beslissing wordt genomen die meer past bij de situatie zoals die nu is.
Al in het begin van de strafbepaling is de afweging gemaakt of opname diende plaats te vinden in een FPK of in Groot Batelaar. Vanaf het begin was de wetenschap aanwezig dat Groot Batelaar op dat moment wellicht te licht zou zijn voor Hein. Dit is uiteindelijk het geval gebleken. Het ging niet goed bij Groot Batelaar. Er was te weinig structuur voor Hein.
Reclasseringswerker Schut is uiterst betrokken geweest en heeft veel contact gehad met Hein. Ik ben blij dat het nu goed gaat op de Nieuwe Start. Het is hier een stuk losser dan in de gemiddelde kliniek. De intake bij de Piet Roordakliniek is goed verlopen. Nu is het wachten op het moment dat hij geplaatst kan worden. Hein heeft een paar keer in een huis van bewaring gezeten. Hij heeft absoluut een wake up-call gehad. Hij weet dat dit zijn laatste kans is en hij zal er alles aan doen om plaatsing bij de Piet Roordakliniek tot een succes te maken.
Ik hoop dat u bereid bent de visie van de rechtbank en de advocaat-generaal te volgen. De voorwaarden dienen wat aangepast te worden, zodat ze meer passen bij de situatie van nu. Ten eerste dient de Piet Roordakliniek in de voorwaarden opgenomen dienen te worden. Wellicht kan het elektronisch toezicht ook worden opgenomen in de voorwaarden.
Overwegingen:
• Procespartijen moeten er van kunnen uitgaan dat een proces-verbaal van de zitting een correcte, zakelijke weergave bevat van hetgeen ter zitting is voorgevallen.Dit is in het proces-verbaal van de zitting bij de rechtbank te Assen, gedateerd 22 maart 2007, in zoverre niet het geval, dat daarin slechts staat vermeld dat de rechtbank na beraadslaging bij monde van de voorzitter haar beslissing mededeelt. Ondanks het feit dat, naar officier van justitie en raadsvrouw feitelijk onderbouwd beweren, ter zitting is besloten de zaak aan te houden, heeft de rechtbank op 22maart 2007 een eindbeslissing genomen op de vordering van de officier van justitie . Thans is de realiteit dat tegen deze beslissing van de rechtbank hoger beroep is ingesteld waarop het hof dient te beslissen.
De advocaat-generaal heeft gesteld dat de geschetste gang van zaken schending oplevert van artikel 6 EVRM, en dat het bij de constatering daarvan kan blijven. Daartoe is aangevoerd dat het openbaar ministerie vrijwel blindelings moet kunnen uitgaan van de juistheid van het proces-verbaal van de zitting. De advocaat-generaal laat daarbij In het midden in welk opzicht artikel 6 EVRM zou zijn geschonden, en heeft haar standpunt niet voldoende onderbouwd. Het hof stelt overigens vast dat de eindbeslissing van de rechtbank de ruimte laat aan betrokkene om op de door hem gewenste wijze voort te gaan binnen de aan de terbeschikkingstelling verbonden voorwaarden, hetgeen ook in overeenstemming is met het door de officier van justitie ter zitting van 22 maart 2007 ingenomen standpunt.
• Het hof zal de beslissing van de rechtbank dienen te vernietigen, omdat mede recht wordt gedaan op nieuwe stukken en hetgeen de getuige-deskundige ter zitting heeft verklaard.
• Uit de stukken en het verhandelde op de verschillende terechtzittingen blijkt van de niet-naleving van essentiële voorwaarden door betrokkene.
De kliniek, Groot Batelaar te Lunteren, waar betrokkene verbleef in het kader van zijn terbeschikkingstelling kan betrokkene - in verband met alcohol- en druggebruik - niet langer behandelen, zodat betrokkene uit de kliniek geplaatst moet worden.
Na een intake verblijft betrokkene momenteel op De Nieuwe Start, een zorgboerderij met een beschermd leefklimaat en een gestructureerd dagprogramma met voortdurend toezicht. Aan deze opvang is een elektronisch controlesysteem in de vorm van GPS gekoppeld. Voorts worden er controles uitgevoerd ten aanzien van alcohol- en druggebruik.
Opname in de Piet Roordakliniek te Apeldoor wordt het meest geschikt geacht voor een behandeling voor betrokkene. Op 19 april 2007 heeft een intakegesprek met de Piet Roordakliniek plaatsgevonden. Deze intake is goed verlopen. Betrokkene is geaccepteerd voor een proefperiode van drie maanden. Er is een wachttijd. Deze kan variëren van één tot drie maanden.
De reclassering is bereid om toezicht op de voorwaarden te houden ook indien betrokkene wordt opgenomen in de Piet Roordakliniek.
De advocaat-generaal heeft geconcludeerd de vordering van de officier van justitie af te wijzen en de terbeschikkingstelling met voorwaarden voort te zetten onder de voorwaarden zoals genoemd in het maatregelrapport van de Reclassering Nederland.
Gelet op het bovenstaande oordeelt het hof dat er op dit moment onvoldoende redenen zijn om de verpleging van overheidswege alsnog te bevelen, zodat de vordering van de officier van justitie dient te worden afgewezen.
• Het hof is van oordeel dat de terbeschikkingstelling met voorwaarden kan worden voortgezet onder de volgende voorwaarden:
1. Betrokkene zal, in afwachting van plaatsing in de Piet Roordakliniek, dan wel een andere behandelkliniek, opgenomen worden in “De Nieuwe Start” te Nieuw-Amsterdam en zich niet aan het toezicht van de begeleiding onttrekken. Hij zal zich houden aan de huisregels, zich begeleidbaar opstellen en meewerken aan de uitvoering van het elektronisch toezicht;
2. Betrokkene zal zich inzetten voor het welslagen van zijn behandeling, zich begeleidbaar en behandelbaar opstellen, en zich houden aan de huisregels en de afspraken met de behandelaars;
3. Betrokkene zal geen alcohol en drugs gebruiken en zijn medewerking verlenen aan urine- en/of bloedcontroles ter naleving hiervan;
4. Betrokkene zal meewerken aan de uitvoering van het elektronisch toezicht;
5. Betrokkene zal zich houden aan de afspraken en de aanwijzingen hem te geven door of namens de Reclassering Nederland.
Beslissing:
Het hof:
Vernietigt de beslissing van de rechtbank te Assen van 22 maart 2007 met betrekking tot de terbeschikkinggestelde.
Wijst af de vordering van de officier van justitie.
Bepaalt dat de terbeschikkingstelling met voorwaarden wordt voortgezet onder de bovengenoemde voorwaarden.
Aldus gedaan door
mr Stikkelbroeck als voorzitter,
mrs Wery en Rutgers van der Loeff als raadsheren,
en drs Poll en drs Raes als raden,
in tegenwoordigheid van mr ten Elshof als griffier,
en in het openbaar uitgesproken op 12 juli 2007.
Mr Rutgers van der Loeff en de raden zijn buiten staat deze beslissing mede te ondertekenen.