ECLI:NL:GHARN:2011:BQ6073

Gerechtshof Arnhem

Datum uitspraak
23 mei 2011
Publicatiedatum
5 april 2013
Zaaknummer
21-002583-09
Instantie
Gerechtshof Arnhem
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Strafrecht
Procedures
  • Hoger beroep
Rechters
  • J.M.J. Denie
  • E. van der Herberg
  • J.H.M. Zwinkels
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Verhouding generalis – specialis bij de strafbepalingen van de artikelen 184 en 447e van het Wetboek van Strafrecht

In deze zaak heeft het Gerechtshof Arnhem op 23 mei 2011 uitspraak gedaan in hoger beroep tegen een vonnis van de politierechter in de rechtbank Utrecht. De verdachte was vrijgesproken voor het onder 1 tenlastegelegde feit, en het hof verklaarde de verdachte niet ontvankelijk in het hoger beroep voor zover gericht tegen deze vrijspraak. Het hof heeft het vonnis waarvan beroep vernietigd, omdat het niet voldeed aan de vereisten van artikel 378a van het Wetboek van Strafvordering. De zaak betreft de tenlastelegging dat de verdachte op 23 april 2009 in Utrecht opzettelijk niet heeft voldaan aan een bevel of vordering krachtens artikel 447e van het Wetboek van Strafrecht. Het hof oordeelde dat artikel 447e moet worden beschouwd als een systematische specialis van artikel 184 van het Wetboek van Strafrecht. Dit betekent dat het hof het bewezenverklaarde feit niet kan kwalificeren als een overtreding van artikel 447e, wat leidt tot ontslag van alle rechtsvervolging.

Het hof heeft vastgesteld dat de verdachte opzettelijk niet heeft voldaan aan de vordering van een agent van politie Utrecht, die hem had bevolen zijn legitimatiebewijs te overhandigen. Het hof heeft de bewijsmiddelen beoordeeld en is tot de conclusie gekomen dat het verweer van de verdachte niet kan slagen. De verdachte is vrijgesproken van andere tenlastegelegde feiten die niet bewezen zijn verklaard. De beslissing van het hof houdt in dat de verdachte niet strafbaar is voor het bewezenverklaarde feit en dat hij van alle rechtsvervolging wordt ontslagen. Dit arrest is gewezen door de meervoudige kamer voor strafzaken en is openbaar uitgesproken op de terechtzitting.

Uitspraak

Sector strafrecht
Parketnummer: 21-002583-09
Uitspraak d.d.: 23 mei 2011
TEGENSPRAAK
Arrest van de meervoudige kamer voor strafzaken
gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de politierechter in de rechtbank Utrecht van 30 juni 2009 in de strafzaak tegen
[Verdachte],
geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum],
wonende [adres].
Het hoger beroep
De verdachte heeft tegen het hiervoor genoemde vonnis hoger beroep ingesteld.
Onderzoek van de zaak
Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting van het hof van 9 mei 2011.
Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal. Deze vordering is na voorlezing aan het hof overgelegd (zie voor de inhoud van de vordering bijlage I). Het hof heeft voorts kennis genomen van hetgeen namens verdachte door zijn raadsman,
mr W.C. den Daas, naar voren is gebracht.
Ontvankelijkheid van het hoger beroep
Verdachte is bij vonnis waarvan beroep vrijgesproken voor het onder 1 tenlastegelegde feit. Hoger beroep tegen deze gegeven vrijspraak staat voor verdachte niet open. Het hof zal verdachte daarom in zoverre niet ontvankelijk verklaren.
Het vonnis waarvan beroep
Het hof zal het vonnis waarvan beroep voorzover aan het oordeel van het hof onderworpen vernietigen omdat het vonnis op de voet van artikel 378a van het Wetboek van Strafvordering is aangetekend en daarom niet de in hoger beroep voorgeschreven vermeldingen bevat. Het hof zal daarom opnieuw rechtdoen.
De tenlastelegging
Aan verdachte is tenlastegelegd dat:
2.
hij op of omstreeks 23 april 2009 te Utrecht, althans in het arrondissement Utrecht, opzettelijk niet heeft voldaan aan een bevel of een vordering, krachtens artikel 447e Wetboek van Strafrecht, in elk geval krachtens enig wettelijk voorschrift gedaan door [naam verbalisant] (agent van politie Utrecht), die was belast met incidentafhandeling, althans met de uitoefening van enig toezicht en/of die was belast met en/of bevoegd verklaard tot het opsporen en/of onderzoeken van strafbare feiten, immers heeft verdachte toen en daar opzettelijk, nadat deze ambtenaar hem (meermalen) had bevolen, althans van hem had gevorderd zijn legitimatiebewijs te overhandigen, geen gevolg gegeven aan dit/deze bevel(en) of die vordering(en).
Indien in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze verbeterd. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.
Overweging met betrekking tot het bewijs
Het hof is van oordeel dat het door verdachte gevoerde verweer strekkende tot vrijspraak van het tenlastegelegde wordt weerlegd door de gebezigde bewijsmiddelen, zoals deze later in de eventueel op te maken aanvulling op dit arrest zullen worden opgenomen. Het hof heeft geen reden om aan de juistheid en betrouwbaarheid van de inhoud van die bewijsmiddelen te twijfelen.
Bewezenverklaring
Door wettige bewijsmiddelen, waarin zijn vervat de redengevende feiten en omstandigheden waarop de bewezenverklaring steunt, heeft het hof de overtuiging gekregen en acht het hof wettig bewezen, dat verdachte het onder 2 tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:
2.
hij op of omstreeks 23 april 2009 te Utrecht, althans in het arrondissement Utrecht, opzettelijk niet heeft voldaan aan een bevel of een vordering, krachtens artikel 447e Wetboek van Strafrecht, in elk geval krachtens enig wettelijk voorschrift gedaan door [naam agent] (agent van politie Utrecht), die was belast met incidentafhandeling, althans met de uitoefening van enig toezicht en/of die was belast met en/of bevoegd verklaard tot het opsporen en/of onderzoeken van strafbare feiten, immers heeft verdachte toen en daar opzettelijk, nadat deze ambtenaar hem (meermalen) had bevolen, althans van hem had gevorderd zijn legitimatiebewijs te overhandigen, geen gevolg gegeven aan dit/deze bevel(en) of die vordering(en).
Het hof acht niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard, zodat deze daarvan behoort te worden vrijgesproken.
Strafbaarheid van het bewezenverklaarde
Het hof zal allereerst moeten stilstaan bij de vraag, of de strafbepalingen van artikel 184 van het Wetboek van Strafrecht (Sr) en artikel 447e Sr zich tot elkaar verhouden als specialis en generalis, in welk geval krachtens artikel 55 lid 2 Sr alleen de bijzondere bepaling in aanmerking komt.
Het hof stelt vast, dat van een logische specialiteit niet kan worden gesproken, omdat artikel 184 Sr ten opzichte van artikel 447e Sr het bijzondere kenmerk heeft, dat opzet vereist is; daarentegen heeft artikel 447e het bijzondere kenmerk, dat het verbod slechts van toepassing is op niet voldoen aan één bijzondere verplichting, namelijk die tot legitimatie.
Uit de Memorie van Toelichting bij de Wet op de uitgebreide identificatieplicht en de daarmee gepaarde wijzigingen van enkele andere wetten (Kamerstukken II 2003-2004, 29218, nr 3, p. 16) blijkt het volgende.
“Nagegaan is op welke wijze het best kan worden opgetreden tegen het niet nakomen van de identificatieplicht. Het betreft in het bijzonder de vraag of een nieuwe strafbaarstelling moet worden geïntroduceerd of dat met de huidige strafbedreiging van artikel 184 Sr kan worden volstaan. (…).
De regering geeft de voorkeur aan een aparte strafbaarstelling, waarin de relatieve ernst van het strafbaar feit beter tot uitdrukking wordt gebracht. (…). Vervolging op grond van het misdrijf van artikel 184 Sr is in theorie weliswaar mogelijk, maar is als justitiële reactie veelal disproportioneel, vooral als de aanleiding aanhouding voor een overtreding of optreden in het kader van de openbare orde was. Met de specifieke strafbaarstelling van het niet voldoen aan de identificatieplicht kan een betere proportionele reactie worden gegeven.”
De aparte strafbaarstelling is uiteindelijk neergelegd in artikel 447e van het Wetboek van Strafrecht. In de onderhavige zaak is voor het niet voldoen aan deze zogenaamde identificatieplicht echter het overtreden van artikel 184 van het Wetboek van Strafrecht ten laste gelegd. Naar het oordeel van het hof moet – gelet op bovenstaand citaat, waaruit valt af te leiden, dat de wetgever een bijzondere, lichtere strafbepaling in het leven wenste te roepen, – artikel 447e Wetboek van Strafrecht beschouwd worden als een systematische specialis van artikel 184 Wetboek van Strafrecht. Dit leidt ertoe, dat het door het hof bewezenverklaarde feit niet kan worden gekwalificeerd als overtreding van artikel 447e Wetboek van Strafrecht en dat ontslag van alle rechtsvervolging dient te volgen.
BESLISSING
Het hof:
Verklaart de verdachte niet ontvankelijk in het hoger beroep, voor zover gericht tegen de vrijspraak van het onder 1 tenlastegelegde.
Vernietigt het vonnis voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen en doet in zoverre opnieuw recht:
Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat verdachte het onder 2 tenlastegelegde heeft begaan.
Verklaart niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard en spreekt verdachte daarvan vrij.
Verklaart het onder 2 bewezenverklaarde niet strafbaar en ontslaat verdachte te dier zake van alle rechtsvervolging.
Aldus gewezen door
mr J.M.J. Denie, voorzitter,
mr E. van der Herberg en mr J.H.M. Zwinkels, raadsheren,
in tegenwoordigheid van mr G.J.B. van Weegen, griffier,
en op 23 mei 2011 ter openbare terechtzitting uitgesproken.
Mr J.H.M. Zwinkels is buiten staat dit arrest mede te ondertekenen.