Uitspraak
Arrest d.d. 13 september 2006
Rolnummer 0600244
HET GERECHTSHOF TE LEEUWARDEN
Arrest van de eerste kamer voor burgerlijke zaken in de zaak van:
[appellant],
wonende te [woonplaats],
appellant,
in eerste aanleg: gedaagde,
hierna te noemen: [appellant],
procureur: mr. R.A. Schütz,
voor wie gepleit heeft mr. E. Heuzeveldt, advocaat te Emmen,
tegen
Kika Outdoor B.V.,
gevestigd te Emmen,
geïntimeerde,
in eerste aanleg: eiseres,
hierna te noemen: Kika,
procureur: mr. J.V. van Ophem,
voor wie gepleit heeft mr. M.H.P. Garst, advocaat te Emmen.
Het geding in eerste instantie
In eerste aanleg is geprocedeerd en beslist zoals weergegeven in het kortgeding- vonnis uitgesproken op 12 mei 2006 door de voorzieningenrechter van de rechtbank Assen.
Het geding in hoger beroep
Bij exploot van 18 mei 2006 is door [appellant] hoger beroep ingesteld van genoemd kortgedingvonnis met dagvaarding van Kika tegen de zitting van 31 mei 2006.
Het petitum van de dagvaarding in hoger beroep (met productie) luidt:
"voor zoveel mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, het vonnis van de Voorzieningenrechter
d.d. 12 mei 2006 te vernietigen en opnieuw rechtdoende, eiseres in prima niet-
ontvankelijk te verklaren in haar vorderingen, althans haar deze te ontzeggen, met
veroordeling van eiseres, thans geïntimeerde, in de kosten van beide instanties."
Kika heeft bij memorie van antwoord (onder overlegging van producties) verweer gevoerd, met als conclusie:
"appellant in het appèl niet ontvankelijk te verklaren in diens vorderingen, dan wel hem
zijn vordering te ontzeggen en het kortgeding vonnis, waarvan beroep, te bekrachtigen
voor zover daartegen door appellant grieven zijn gericht, zonodig met verbetering en
aanvulling van de gronden met veroordeling van appellant in de kosten van beide
instanties."
Vervolgens hebben partijen hun zaak doen bepleiten onder overlegging van pleitnota's door hun advocaten. Door [appellant] zijn ten pleidooie nog twee producties overgelegd.
Ten slotte hebben partijen de stukken overgelegd voor het wijzen van arrest.
De beoordeling
1. Tegen de weergave van de vaststaande feiten in rechtsoverweging 2. (2.1 t/m 2.8) in het kortgedingvonnis waarvan beroep is, behoudens ten aanzien van de vaststelling waartegen grief 1 is gericht, geen grief ontwikkeld, zodat ook in hoger beroep van die feiten zal worden uitgegaan, zulks met inachtneming van hetgeen hierna met betrekking tot grief 1 zal worden overwogen.
2. Het gaat in dit kort geding - samengevat - om het volgende.
2.1. [appellant] is directeur van Geranex Emmen B.V. (hierna: Geranex). Geranex heeft op het adres Wolfsbergenweg 47 te Emmen een detailhandelsonderneming onder de naam "De Stershop Recreatie" (hierna: de Stershop) gedreven.
2.2. Blijkens schriftelijk koopcontract d.d. 1 juli 2004 hebben Geranex (als "verkoper") en [appellant] (in privé) enerzijds, en Kika (als "koper") anderzijds een overeenkomst tot koop en verkoop van een onderneming gesloten, waarbij Kika de per die datum aanwezige goederenvoorraad en de bedrijfsinventaris van de Stershop van Geranex heeft gekocht, zulks naar de toestand van 1 januari 2004.
2.3. [appellant] heeft zich bij dat contract verplicht vanaf 1 januari 2004 een deel van het pand Wolfsbergenweg 47 te Emmen aan Kika te verhuren voor de periode van
1 januari 2004 tot en met 30 april 2006.
2.4. Artikel 11 lid 2 van het koopcontract bevat een concurrentiebeding, luidende:
"Het is verkoper verboden binnen een tijdvak van 10 jaar na de overdracht van de onderneming aan koper binnen een straal van 30 kilometer, met Wolfsbergenweg 47 te Emmen als middelpunt, een onderneming gelijk of gelijksoortig aan die van de verkochte onderneming te (doen) exploiteren dan wel in welke vorm dan ook direct of indirect te drijven of te doen drijven of daarbij rechtstreeks of zijdelings betrokken te zijn."
Het derde lid van dat artikel voorziet erin dat bij overtreding van het verbod een boete wordt verbeurd.
2.5. Kika heeft de bedrijfsvoering van de Stershop in het pand Wolfsbergenweg 47 te Emmen inmiddels gestaakt en heeft het pand ontruimd opgeleverd.
2.6. [appellant] heeft een gedeelte van het pand Wolfsbergenweg 47 te Emmen verhuurd aan [betrokkene], wonende te [woonplaats betrokkene] (hierna: [betrokkene]), die voornemens is daarin onder de naam Mega-Camp een detailhandel te drijven in artikelen, welke tot hetzelfde segment behoren als die welke in de Stershop werden verkocht.
2.7. [betrokkene] is van 1 januari 2005 tot 1 december 2005 bij Kika in dienst geweest als bedrijfsleider van de Stershop. Hij is, na verkregen toestemming van de Centrale Organisatie voor Werk en Inkomen (CWI), door Kika ontslagen op bedrijfseconomische gronden (bedrijfsbeëindiging).
2.8. Kika heeft - voor zover thans nog van belang, samengevat - in kort geding gevorderd:
1) Geranex en/of [appellant] te veroordelen tot betaling, als voorschot op de verbeurde contractuele boete, van een bedrag van euro 20.000,--, 2) Geranex en/of [appellant] te bevelen de opening van Mega-Camp op zaterdag 13 mei 2006 op straffe van het verbeuren van een dwangsom te voorkomen, 3) Geranex en/of [appellant] op straffe van verbeurte van een dwangsom te verbieden binnen een periode van 10 jaar na 1 juli 2004 binnen een straal van 30 kilometer, met als middelpunt Wolfsbergenweg 47 te Emmen, een onderneming gelijk of gelijksoortig aan die van de Stershop te (doen) exoploiteren dan wel in welke vorm dan ook direct of indirect te drijven of te doen drijven of daarbij rechtstreeks dan wel zijdelings betrokken te zijn, en 4) Geranex en [appellant] hoofdelijk te veroordelen in de proceskosten.
2.9. Na door Geranex en [appellant] gevoerd verweer heeft de voorzieningenrechter bij kortgedingvonnis waarvan beroep [appellant] op straffe van het verbeuren van een dwangsom bevolen de opening van Mega-Camp op zaterdag 13 mei 2006 te voorkomen, en [appellant] veroordeeld in de aan de zijde van Kika gevallen kosten. Het meer of anders gevorderde is afgewezen.
Met betrekking tot het spoedeisend belang
3. Vooropgesteld wordt dat Kika het spoedeisend belang van haar vordering voorshands voldoende aannemelijk heeft gemaakt.
Kika heeft weliswaar de bedrijfsvoering van de Stershop vanuit het pand aan de Wolfsbergenweg 47 te Emmen gestaakt, maar daar staat tegenover dat, naar zij heeft aangevoerd, op termijn de Stershop op een andere locatie in Emmen zal gaan voortzetten. Daarmee is het - spoedeisend - belang van Kika bij de vordering in beginsel gegeven.
Met betrekking tot de grieven
4. [appellant] heeft elf grieven tegen het kortgedingvonnis opgeworpen. De eerste grief richt zich tegen de feiten, zoals die door de voorzieningenrechter zijn vastgesteld.
De overige grieven betreffen de inhoudelijke beoordeling van het geschil.
5. Grief 1 is gekeerd tegen de vaststelling door de voorzieningenrechter onder 2.8. van het kortgedingvonnis waarvan beroep dat Mega-Camp een bedrijfsnaam is die eerder door [appellant] werd gebruikt.
5.1. De grief mist feitelijke grondslag. [appellant] heeft immers - zoals ook ten pleidooie door zijn advocaat is betoogd - in het verleden de bedrijfsnaam Mega-Camp gevoerd, zij het niet in Emmen, maar in Musselkanaal.
5.2. Anders dan [appellant] kennelijk meent, heeft de voorzieningenrechter niet vast-gesteld dat er enige relatie zou bestaan tussen de bedrijfsnaam Mega-Camp en de Stershop, zoals deze in Emmen is gevestigd.
5.3. De grief faalt.
6. Het hof zal vervolgens eerst de grieven 4 en 5, die de verste strekking hebben, behandelen. De grieven keren zich in de kern genomen tegen het oordeel van de voorzieningenrechter omtrent de reikwijdte van het concurrentiebeding.
7. Het hof constateert dat beide partijen er vanuitgaan dat het concurrentiebeding als bedoeld in art. 11 van het koopcontract (mede) tussen [appellant] en Kika geldt.
8. Naar het voorlopig oordeel van het hof moet het onderhavige concurrentiebeding aldus worden begrepen dat het in de relatie tussen Kika en [appellant] in privé aan laatstgenoemde niet is toegestaan binnen het in het beding genoemde tijdsbestek jegens de koper Kika concurrerende activiteiten in de nabije omgeving van de vestigingsplaats van de Stershop te ontplooien. Het hof begrijpt uit de wederzijdse stellingen van partijen dat zij ook niet van mening verschillen omtrent deze lezing van het concurrentiebeding. Partijen zijn echter wel verdeeld over de uitleg van de reikwijdte van het beding.
9. Kika heeft aangevoerd dat het beding [appellant] ook belet om zijdelings bij een concurrent van de Stershop betrokken te zijn, waaronder begrepen het mogelijk maken dat derden voor Kika concurrerende activiteiten kunnen ontplooien en daaraan medewerking verlenen door het verhuren aan een concurrent van de bedrijfsruimte waarin voorheen de Stershop was gevestigd.
[appellant] heeft daartegenover aangevoerd dat hij zich jegens Kika verplicht heeft om zijn kennis niet ter beschikking te stellen van een concurrerende onderneming, maar dat hij zich nimmer heeft verplicht om een concurrerende onderneming (waarin hij noch direct noch indirect enig belang heeft) uit het desbetreffende pand te weren.
10. Naar het voorlopig oordeel van het hof heeft Kika gelet op deze gemotiveerde betwisting door [appellant] onvoldoende aannemelijk gemaakt dat haar lezing van de strekking van het concurrentiebeding de juiste is. Het hof neemt hierbij eveneens in overweging dat uit het door Kika ter gelegenheid van het pleidooi in hoger beroep gevoerde betoog tevens naar voren is gekomen dat het beding met name is opgenomen om te voorkomen dat [appellant], die een soortgelijke onderneming - Mega-Camp genaamd - in Musselkanaal heeft gehad en als directeur van Geranex jarenlang de Stershop heeft geëxploiteerd en derhalve veel ervaring in de detailhandel in dit segment van de markt heeft, Kika concurrentie aandoet.
11. Het hof is voorshands van oordeel dat het verhuren door [appellant] van de eerder door Kika voor de exploitatie van de Stershop gebruikte bedrijfsruimte aan [betrokkene], die daarin een detailhandel soortgelijk aan die van de Stershop wil vestigen, zover afstaat van de door Kika voorgestane uitleg van het concurrentie-beding, dat daarin geen overtreding van het concurrentiebeding door [appellant] is gelegen.
Voor zover, gelet op het vorenoverwogene nadere bewijsvoering door Kika nog aan de orde zou zijn, wijst het hof erop dat daarvoor in dit kort geding geen plaats is.
12. De grieven 4 en 5 slagen.
Dat brengt reeds met zich dat het kortgedingvonnis waarvan beroep niet in stand kan blijven. De overige grieven behoeven derhalve geen behandeling meer.
Slotsom
13. Het kortgedingvonnis waarvan beroep dient te worden vernietigd. Opnieuw rechtdoende zal het hof de vorderingen van Kika alsnog afwijzen.
Kika zal als de in het ongelijk te stellen partij worden veroordeeld in zowel de kosten van het geding in eerste aanleg (1 procespunt, volgens het tarief voor kortgedingen bij de rechtbank) als die van het hoger beroep (3 procespunten, volgens tarief II).
De beslissing
Het gerechtshof:
vernietigt het kortgedingvonnis waarvan beroep
en opnieuw rechtdoende
wijst de vorderingen van Kika alsnog af;
veroordeelt Kika in de kosten van de procedure, tot aan deze uitspraak aan de zijde van [appellant] begroot:
in eerste aanleg op euro 248,-- aan verschotten en op euro 816,-- aan salaris voor de procureur;
in hoger beroep op euro 380,87 aan verschotten en op euro 2.682,-- aan salaris voor de procureur;
verklaart dit arrest voor wat betreft de proceskostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Aldus gewezen door mrs. Zuidema, voorzitter, Verschuur en Otten, raden, en uitgesproken door mr Streppel, vice-president, lid van een enkelvoudige kamer, in tegenwoordigheid van mevrouw Haites-Verbeek als griffier, ter openbare terechtzitting van dit hof van woensdag 13 september 2006.