Uitspraak
typ. MT
zaaknr. HD 103.004.516
ARREST VAN HET GERECHTSHOF ‘s-HERTOGENBOSCH,
sector civiel recht,
tweede kamer, van 22 juli 2008,
gewezen in de zaak van:
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid EXCO AUTO’S B.V.,
gevestigd te [vestigingsplaats],
appellante bij exploot van dagvaarding van 30 november 2006,
procureur: mr. S. Kissels,
tegen:
[X.],
wonende te [woonplaats] (Duitsland),
geïntimeerde bij gemeld exploot,
procureur: mr. D. van der Beek,
op het hoger beroep van het door de rechtbank te s’-Hertogenbosch, sector kanton, locatie Eindhoven onder rolnummer 06/2848, zaaknummer 444924 gewezen vonnis van 31 augustus 2006 tussen appellante - hierna: Exco - als gedaagde en geïntimeerde - hierna: [X.] - als eiser.
1. Het geding in eerste aanleg
Voor het geding in eerste aanleg verwijst het hof naar voormeld vonnis van 31 augustus 2006.
2. Het geding in hoger beroep
2.1. Bij memorie van grieven heeft Exco vijf grieven aangevoerd en geconcludeerd als aan het slot van de memorie van grieven vermeld.
2.2. Bij memorie van antwoord heeft [X.] de grieven bestreden.
2.3. Partijen hebben daarna de gedingstukken overgelegd en uitspraak gevraagd.
3. De gronden van het hoger beroep
Voor de exacte inhoud van de grieven verwijst het hof naar de memorie van grieven.
4. De beoordeling
4.1. Het gaat in dit hoger beroep om het volgende.
- [X.] heeft in oktober 2005 op de internetsite van eBay gezocht naar een gebruikte Jaguar-motor.
- Exco, exploitante van een autobedrijf, bood in deze periode dergelijke motoren aan op de internetsite van eBay.
- EBay geeft aan potentiële kopers en verkopers de mogelijkheid om per e-mail met elkaar te communiceren over op de site geplaatste artikelen.
- [X.] heeft op 6 oktober 2005 per e-mail een vraag gesteld over het aanbod van Exco. In deze e-mail geeft [X.] aan dat zijn vraag betreft ”object *[objectnummer]-Jaguar/Daimler motor V8 4.01 oder 3.2 1997 bis 2004”. [X.] vraagt in zijn e-mail naar de kosten voor levering van het artikel naar Duitsland (prod. 1 dagv. eerste aanleg).
- Per omgaande heeft [X.] op 6 oktober 2005 een e-mail van Exco ontvangen waarin wordt vermeld dat de verzendkosten
€ 100 bedragen (prod. 2 dagv. eerste aanleg).
- Op een webpagina (prod. 4 dagv. eerste aanleg) verschijnt het bericht “Sie haben den Artikel erworben!”. Op deze pagina staat vermeld welke prijs geboden is, om welk artikel het gaat en wie koper en verkoper zijn (waarbij [X.] wordt aangeduid met zijn eBay- gebruikersnaam). Tevens bevat deze webpagina een artikelbeschrijving luidende:
“ Artikelzustand: gebraucht
Jaguar/Daimler motor 4.01 V8 80000 km motor lauft sehr gut prof. montage moglich. 1 jahr garantie!!!!!!!!!!!!!
Alle v8 motoren 3.2/4.0 oder supercharger von 1997 bis 2004 auf lager gebraucht und revidiert
tel: [telefoonnummer] wir sprechen deutch.”
- Op 8 oktober 2005 ontvangt [X.] een e-mail van eBay (productie 5 bij inleidende dagvaarding) waarin staat dat [X.] het volgende artikel bij eBay heeft gekocht: “Jaguar/ Daimler motor V8 4.01 oder 3.2. 1997 bis 2004 ([objectnummer])”. De e-mail bevat tevens de mededeling: “Herzlichen Glückwunsch, der Artikel gehört Ihnen. Bitte nehmen Sie ihre Zahlung jetzt vor!”
- Op 10 oktober 2005 ontvangt [X.] een e-mail van Exco waarin de vraag wordt gesteld welke motor hij wil: een 3.2 of een 4.0., en uit welk bouwjaar. In de e-mail wordt voorts vermeld dat de verzendkosten € 600,= bedragen en dat de oude motor terug moet naar Exco (prod. 6 dagv. eerste aanleg).
- Op 15 oktober 2005 ontvangt [X.] bericht dat zijn betaling door de verkoper wordt afgewezen (prod. 7 dagv. eerste aanleg).
- Op 15 oktober 2005 zendt [X.] een e-mail aan Exco, waarin hij wijst op de totstandkoming van een koopovereenkomst betreffende de “von Ihnen über eBay angebotenen Jaguar-Motors”. Hij vraagt in de e-mail om een verklaring voor de weigering van de betaling (prod. 8 dagv. eerste aanleg).
- Bij brief van 1 november 2005 vordert de gemachtigde van [X.] nakoming van de overeenkomst (prod. 10 dagv. eerste aanleg), welke vordering hij herhaalt bij brief van 15 november 2005 (prod. 11 dagv. eerste aanleg).
- Op 8 december 2005 heeft [X.] in Duitsland een andere gebruikte Jaguar-motor gekocht voor een prijs van € 5.700,= inclusief 16% MWST (Mehrwertsteuer), (prod. 12 dagv. eerste aanleg).
- Bij brief van 23 februari 2006 heeft [X.] de overeenkomst buitengerechtelijk ontbonden (prod. 13) en vergoeding van schade gevorderd.
4.2. [X.] heeft in dit geding in eerste aanleg gevorderd: vergoeding van schade ad € 1700,=, vermeerderd met de wettelijke rente over dat bedrag over de periode vanaf 8 decem¬ber 2005 tot de dag der voldoening en vermeerderd met een bedrag van € 600,= aan buitengerechtelijke incassokosten, met veroordeling van Exco in de kosten van het geding.
[X.] heeft aan deze vordering ten grondslag gelegd dat tussen partijen een koopovereenkomst tot stand is gekomen met betrekking tot een gebruikte Jaguar/Daimler motor die door Exco niet is nagekomen als gevolg waarvan [X.] zich elders, tegen een hogere prijs, van een Jaguar-motor heeft moeten voorzien. De kantonrechter heeft de vordering van [X.] ten aanzien van de gevorderde schadevergoeding toegewezen, met dien verstande dat de wettelijke rente is toegewezen tot de dag der voldoening. De gevorderde buitengerechtelijke incassokosten heeft de kantonrechter afgewezen.
4.3. Partijen hebben zich noch in eerste aanleg noch in hoger beroep uitgelaten over de bevoegdheid van de Nederlandse rechter en het in deze kwestie toepasselijke recht. [X.] is woonachtig in Duitsland en het geschil heeft derhalve internationale aspecten, zodat allereerst moet worden onderzocht of de Nederlandse rechter bevoegd is kennis te nemen van het geschil. Dat is het geval: het geschil betreft een handelszaak als bedoeld in art. 1 van de Verordening (EG) nr. 44/2001 van de Raad van 22 december 2000 betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (EEX-Verordening). Op grond van art. 2 van deze verordening is de Nederlandse rechter bevoegd.
Uit het feit dat partijen zich niet hebben uitgelaten over het toepasselijke recht en uit het feit dat partijen in hun stellingen aansluiting zoeken bij het Nederlandse recht, begrijpt het hof dat zij voor de toepasselijkheid van het Nederlandse recht hebben gekozen. Dit sluit ook aan bij de toepasselijkheid van het Nederlandse recht nu Exco in Nederland gevestigd is en aangemerkt kan worden als de partij die de kenmerkende prestatie moest verrichten.
4.4. Exco kan zich niet verenigen met het vonnis van de kantonrechter. Zij is hiertegen tijdig in beroep gekomen en heeft vijf grieven aangevoerd.
4.5. [X.] heeft zich in de memorie van antwoord met het vonnis van de kantonrechter verenigd. Dit brengt mee dat de in eerste aanleg door de kantonrechter afgewezen vordering tot vergoeding van buitengerechtelijke incassokosten thans niet meer ter beoordeling staat.
4.6.1. Met grief 1 wordt de kern van het geschil aan de orde gesteld, namelijk de vraag of door Exco een geldig aanbod met betrekking tot de koop van een specifieke automotor is gedaan, op grond waarvan, na aanvaarding van dit aanbod door [X.], een koopovereenkomst tot stand is gekomen.
4.6.2. Exco stelt zich in haar toelichting op grief 1 op het standpunt dat de advertentie van Exco op de website van eBay geen aanbod is in de zin van art. 6:217 BW, omdat de advertentie daarvoor te weinig specifiek is. Door Exco is een advertentie op de website van eBay geplaatst met als artikelomschrijving “Jaguar/Daimler motor V8 4.01 oder 3.2 1997 bis 2004”. Het betreft hier, naar de mening van Exco, een algemene advertentie waarin een scala aan automotoren wordt aangeboden van het merk Jaguar of Daimler, met een literinhoud van 4.0 of 3.2 en van de jaren 1997 t/m 2004. Omdat de advertentie aldus niet ziet op een specifieke motor en niet de vereiste essentiële elementen van de te sluiten koopovereenkomst bevat is, zo stelt Exco, aan het vereiste van bepaalbaarheid niet voldaan. De advertentie heeft, naar de stelling van Exco, dan ook slechts te gelden als een uitnodiging om in onderhandeling te treden.
4.6.3 Het hof overweegt als volgt. Vast staat dat Exco op de website van eBay een mededeling heeft geplaatst waarbij een object werd aangeboden met de omschrijving ”object *8003649416-Jaguar/Daimler motor V8 4.01 oder 3.2 1997 bis 2004”. De vraag of deze mededeling heeft te gelden als een (voldoende bepaald) aanbod of als een uitnodiging om in onder- handeling te treden moet worden beantwoord door uitleg van deze mededeling, in het licht van de omstandigheden van het geval. Bij deze uitleg komt naar het oordeel van het hof betekenis toe aan het feit dat Exco haar aanbieding gedaan heeft op de website van eBay, een online handelsplaats, waarbij het de uitdrukkelijke bedoeling is dat kopers een op de website aangeboden artikel verwerven indien zij (binnen een vooraf gestelde termijn) het hoogste bod uitbrengen op een te koop gezet artikel. Deze be¬doeling wordt door eBay ook via haar website bekend gemaakt, zoals blijkt uit het op de website geplaatste hoofdstuk over “eBay, hoe en wat” (prod. 20 concl.v.repl. onder 2), de help-pagina over “de niet-verkopende verkoper” (prod. 21 bij repliek) en de gebruikersovereenkomst onder punt 4 en 5 (prod. 25 bij repliek). In deze omstandig- heden heeft [X.] naar het oordeel van het hof de aanbieding door Exco mogen opvatten als een voldoende bepaald aanbod, waarbij Exco automotoren van het merk Jaguar/Daimler aanbood van een leeftijd tussen de bouwjaren 1997 en 2004 met een literinhoud van 3.2 of 4.0 l, dit laatste naar keuze van de koper. Aan de voldoende bepaaldheid van het aanbod doet naar het oordeel van het hof niet af dat op een latere webpagina (prod. 4 inl. dagv.) nog verdere details over de aan [X.] te leveren motor werden verstrekt. [X.] heeft voormeld aanbod aanvaard door, nadat hij desgevraagd duidelijkheid had gekregen over de kosten voor verzending naar Duitsland, op één van de aangeboden motoren binnen de biedingsperiode, het hoogste bod uit te brengen. Daarmee is tussen partijen een geldige koopovereenkomst met betrekking tot een motor met de genoemde kenmerken – een automotor van het merk Jaguar/Daimler een bouwjaar uit de periode 1997 tot 2004 - tot stand gekomen. De e-mail van Exco, waarin Exco aangeeft dat de verzendkosten € 600,= euro bedragen en waarin de eis wordt gesteld dat de oude motor moet worden geretourneerd (prod. 6 inl. dagv.) moet dan ook worden aangemerkt als een eenzijdige wijziging achteraf van de overeenkomst door Exco die door [X.] niet behoefde te worden geaccepteerd. Grief 1 faalt derhalve.
4.7. Grief 2 is gericht tegen het oordeel van de kantonrechter dat “er geen misverstand over is over welke motor de koop is gesloten”. In de toelichting op deze grief herhaalt Exco haar stelling dat geen koopovereenkomst tot stand is gekomen omdat wilsovereenstemming over de essentialia van de overeenkomst ontbreekt. De grief faalt op dezelfde gronden als ten aanzien van grief 1 in r.o. 4.6.3 weergegeven.
4.8.1 Grief 3 is gericht tegen r.o. 4.3 van het vonnis van de kantonrechter, waarin de kantonrechter oordeelt dat [X.] van eBay “namens Exco” een mail heeft ontvangen waarin de koop bevestigd wordt, welke mededeling mede gelet op de passages "Herzlichen Glückwunsch" en "Sie haben sich verpflichtet" naar het oordeel van de kantonrechter "redelijkerwijs niet anders gezien (kan) worden dan als de bevestiging dat een koop gesloten is".
Exco stelt dat de bevestiging per e-mail door eBay dat [X.] de motor heeft gekocht (prod. 5 dagv. eerste aanleg) niet van haar afkomstig is. Naar de stelling van Exco heeft de kantonrechter ten onrechte haar verweer gepasseerd dat deze automatisch gegenereerde e-mail van eBay niet als een aanvaarding harerzijds van het aanbod van [X.] kan worden beschouwd.
4.8.2. Deze grief stuit af op het hiervoor in 4.6.3 gegeven oordeel van het hof dat tussen partijen een koopovereenkomst tot stand is gekomen door de hoogste bieding van [X.] op een voldoende bepaald aanbod van Exco. Een nadere aanvaarding door Exco van het bod (houdende aanvaarding) van [X.] was daarvoor niet meer nodig, zodat niet relevant is of de door [X.] per e-mail ontvangen bevestiging van de koop afkomstig is van Exco of van eBay.
4.9.1. Met grief 4 komt Exco op tegen het oordeel van de kantonrechter dat de vordering tot schadevergoeding voor het gehele gevorderde bedrag van € 1.700,=, vermeerderd met wettelijke rente, toewijsbaar is. Exco stelt dat de schade van [X.] op een lager bedrag moet worden gesteld. Zij stelt daartoe dat [X.] een vervangende motor heeft gekocht die “generalüberholt” is, terwijl de door Exco te leveren motor “revidiert” is. Een “generalüberholte” motor is naar de stelling van Exco een betere en daardoor duurdere motor dan de door Exco aangeboden motoren. Dit brengt, naar Exco stelt, tevens mee dat het btw-bedrag voor de vervangende motor hoger is en dat btw over de totale prestatie werd geheven in plaats (op grond van art. 28b lid 1 Wet op de Omzetbelasting.
4.9.2. Het hof kan zonder nadere – door Exco niet verstrekte - deskundige voorlichting niet beoordelen of uit het enkele verschil in aanduiding - “generalüberholt” en “revidiert” – kan worden geconcludeerd dat door [X.] een motor is gekocht die niet vergelijkbaar zou zijn met de motor die Exco hem had behoren te leveren. Ook uit het enkele feit dat door een koper een vervangingskoop wordt gedaan tegen een hogere prijs kan een dergelijke conclusie niet zonder meer worden getrokken. De prijs voor soortgelijke zaken is niet overal hetzelfde en bovendien zal niet steeds een vervangende zaak kunnen worden gevonden die precies overeenstemt met het oorspronkelijk gekochte. Het hof is wel met Exco van oordeel dat in het onder- havige geval het prijsverschil tussen de door [X.] thans gekochte motor met de prijs die voor de motor van Exco was overeengekomen zodanig groot is (meer dan 40% meer) dat niet zonder meer aannemelijk kan worden geacht dat de door [X.] ter vervanging gekochte motor een motor betreft die als vergelijkbaar kan worden beschouwd met de motor die hij van Exco zou hebben gekregen. Het hof ziet hierin aanleiding om de schade van [X.] ex aequo et bono te bepalen. Het hof zal daarbij uitgaan van een voor een vervangende gelijkwaardige motor redelijk te achten prijs die € 1.200,= incl. btw hoger is dan de prijs waarvoor [X.] de motor van Exco zou hebben gekregen en de schade van [X.] ex aequo et bono op dit bedrag bepalen. Grief 4 slaagt in zoverre.
4.10. Grief 5 is gericht tegen r.o.7 van het vonnis van de kantonrechter, waarin deze oordeelt dat de vordering van [X.] wordt toegewezen. De grief heeft, naast de grieven 1 t/m 4 geen zelfstandige betekenis en behoeft verder geen bespreking.
4.11. De slotsom is dat, vanwege het slagen van grief 4, het vonnis van de kantonrechter niet in stand kan blijven voor zover Exco bij dat vonnis is veroordeeld tot betaling van een bedrag van € 1.700,= met wettelijke rente vanaf 8 december 2005. Het hof zal het vonnis van de kantonrechter in zoverre vernietigen en beslissen als te dien aanzien beslissen als hiervoor aangegeven. Voor het overige zal dat vonnis worden bekrachtigd. Het hof neemt daarbij in aanmerking dat de veroordeling tot een lager bedrag onverlet laat dat Exco als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij dient te worden aangemerkt.
4.12. Ook in hoger beroep heeft Exco als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij te gelden. Het hof zal Exco daarom evens in de proceskosten van het hoger beroep verwijzen.
5. De uitspraak
Het hof:
vernietigt het vonnis van de kantonrechter van 31 augustus 2006 voor zover Exco bij dat vonnis is veroordeeld tot betaling van een bedrag van € 1.700,=, vermeerderd met wettelijke rente vanaf 8 december 2005, en in zoverre opnieuw rechtdoende:
veroordeelt Exco om tegen behoorlijk bewijs van kwijting aan [X.] een bedrag van € 1.200,= te betalen, te vermeerderen met de wettelijke rente over dat bedrag vanaf 8 december 2005 tot de dag der voldoening;
bekrachtigt voormeld vonnis voor het overige;
veroordeelt Exco B.V. in de proceskosten van het hoger beroep, welke kosten aan de zijde van [X.] tot op heden worden begroot op € 248,= aan verschotten en op € 632,= aan salaris procureur;
Dit arrest is gewezen door mrs. Van Schaik-Veltman, Venhuizen en Van Laarhoven en uitgesproken door de rolraadsheer ter openbare terechtzitting van dit hof op 22 juli 2008.