ECLI:NL:GHSHE:2016:1184

Gerechtshof 's-Hertogenbosch

Datum uitspraak
29 maart 2016
Publicatiedatum
29 maart 2016
Zaaknummer
200.154.698_01
Instantie
Gerechtshof 's-Hertogenbosch
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Hoger beroep
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Afwikkeling van een vennootschap onder firma na echtscheiding met betrekking tot de voortzetting van de onderneming

In deze zaak gaat het om de afwikkeling van een vennootschap onder firma (vof) na de echtscheiding van partijen, die beiden de Griekse nationaliteit bezitten. Partijen zijn op 2 oktober 1988 te Eani, Griekenland, gehuwd en hebben op 2 oktober 2008 hun huwelijk ontbonden. De man exploiteert sinds 1994 een Grieks restaurant, genaamd Rhodos, en heeft in 2000 samen met de vrouw een vof opgericht waarin de onderneming is ingebracht. Na de echtscheiding heeft de man de onderneming alleen voortgezet, terwijl de vrouw aanspraak maakt op haar aandeel in de vof. De rechtbank heeft in een eerder vonnis geoordeeld dat de onderneming met inachtneming van de vennootschapsakte door de man is voortgezet en dat alle aan de vof verbonden vermogensbestanddelen aan hem zijn toebedeeld. De vrouw heeft in hoger beroep grieven aangevoerd tegen deze beslissing, onder andere met betrekking tot de verdeling van het ondernemingsvermogen en de waardering van de onderneming. Het hof heeft de grieven van de vrouw ongegrond verklaard en het vonnis van de rechtbank bekrachtigd. Het hof oordeelt dat de vrouw niet tijdig haar recht op voortzetting van de onderneming heeft ingeroepen en dat de man recht heeft op de toedeling van de vermogensbestanddelen van de vof. De proceskosten worden gecompenseerd, aangezien beide partijen over en weer in het ongelijk zijn gesteld.

Uitspraak

GERECHTSHOF ’s-HERTOGENBOSCH
Afdeling civiel recht
zaaknummer 200.154.698/01
arrest van 29 maart 2016
in de zaak van
[appellante],
wonende te [woonplaats] ,
appellante in principaal appel, geïntimeerde in incidenteel appel,
hierna aan te duiden als de vrouw,
advocaat: mr. R.J. Verweij te Nijmegen,
tegen
[geïntimeerde] ,
wonende te [woonplaats] ,
geïntimeerde in principaal appel, appellant in incidenteel appel,
hierna aan te duiden als de man,
advocaat: mr. P.J. Willard te Nijmegen,
als vervolg op het door het hof gewezen tussenarrest van 21 oktober 2014 in het hoger beroep van het door de rechtbank Oost-Brabant, zittingsplaats 's-Hertogenbosch onder zaaknummer C/01/266050 / HA ZA 13-528 gewezen vonnis van 9 juli 2014.

5.Het verdere verloop van de procedure

Het verdere verloop van de procedure blijkt uit:
- het tussenarrest van 21 oktober 2014 waarbij het hof een comparitie na aanbrengen heeft gelast;
- het proces-verbaal van comparitie van 20 november 2014;
- de memorie van grieven;
  • de memorie van antwoord tevens incidenteel appel;
  • de memorie van antwoord in incidenteel appel.
Het hof heeft daarna een datum voor arrest bepaald. Het hof doet recht op bovenvermelde stukken en de stukken van de eerste aanleg

6.De beoordeling

6.1.
In dit hoger beroep kan worden uitgegaan van de volgende feiten:
  • Partijen, beiden in het bezit van de Griekse nationaliteit, zijn op 2 oktober 1988 te Eani, Griekenland, gehuwd.
  • De man exploiteert vanaf 1994 een Grieks restaurant te [vestigingsplaats] , genaamd Rhodos. Vanaf 11 februari 1995 behoort tot de onderneming ook de exploitatie van een marktkraam op de vrije markt te [vestigingsplaats] .
  • Partijen hebben bij notariële akte d.d. 31 maart 2000 een vennootschap onder firma (hierna “de vof” ) opgericht waarin voornoemde onderneming is ingebracht.
  • De akte bevat – voor zover in dit geding relevant – de volgende bepalingen:

ONTBINDING”
Artikel 10
1.
De vennootschap wordt ontbonden:
(…)
f. Door echtscheiding of scheiding van tafel en bed.
(…)
Artikel 11
(…)
2.
In geval de vennootschap wordt ontbonden door echtscheiding (…) worden de activiteiten van de vennootschap voortgezet door diegene der vennoten die daarop in redelijkheid het meeste aanspraak kan maken. (…)
VOORTZETTING, OVERNEMING EN VERBLIJVING
Artikel 12
1.
De vennoot aan wie het in artikel 11 bepaalde recht toekomt, moet binnen twee maanden na de ontbinding van de vennootschap schriftelijk meedelen aan de voormalige medevennoot of diens rechtsopvolgers dat hij van dat recht gebruik wil maken, op straffe van verval van het recht.
(…)
Artikel 13
Ter bepaling van de waarde van het aandeel als bedoeld in artikel 12, wordt een (tussentijdse) jaarrekening opgemaakt naar de toestand op de dag waarop de vennootschap eindigde.
Hierbij zullen alle aktiva (waaronder goodwill) en passiva in aanmerking genomen worden voor de waarde in het economisch verkeer.”
  • Het huwelijk van partijen is op 2 oktober 2008 ontbonden door inschrijving van de echtscheidingsbeschikking d.d. 16 juni 2008 in de registers van de burgerlijk stand.
  • Tijdens de echtscheidingsprocedure heeft de man in kort geding gevorderd dat de vrouw zal worden bevolen het restaurant te verlaten en niet meer te betreden en geen contact meer met de man te hebben met betrekking tot het restaurant. De man voerde daarbij aan dat hij de meest aanwezen persoon is om de exploitatie van de onderneming voort te zetten. De kort geding rechter heeft bij vonnis van 3 december 2007 de vorderingen van de man toegewezen. Sindsdien exploiteert de man het restaurant alleen.
  • Bij kort geding vonnis van 5 maart 2010 is de man veroordeeld tot betaling van een voorschot van € 12.000,- aan de vrouw in verband met de afrekening van het vennootschapsvermogen.
6.2.1.
In de onderhavige procedure vorderde de man, na wijziging van eis (in conventie):
1. Voor recht te verklaren dat de (onderneming van de) ontbonden vof met inachtneming van artikel 11 lid 2 van de vennootschapsakte is voortgezet door de man met ingang van 2 oktober 2008;
2. Voor recht te verklaren dat alle aan de ontbonden vof toebehorende vermogensbestanddelen met ingang van 2 oktober 2008 aan de man zijn (worden) toebedeeld.
3. De vrouw te veroordelen om voor zover vereist mee te werken aan de toedeling van de vermogensbestanddelen als bedoeld onder 2. op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 2.000,-, per dag dat zij weigert aan deze veroordeling te voldoen;
4. De vrouw te veroordelen tot betaling van € 21.017,-, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 1 januari 2013.
met veroordeling van de vrouw in de proceskosten.
6.2.2.
Aan deze vordering heeft de man, kort samengevat, het volgende ten grondslag gelegd.
Vanaf 3 december 2007 heeft de man de onderneming alléén voortgezet. Niettegenstaande diverse verzoeken van de man heeft de vrouw geweigerd te bevestigen dat dit het geval is en dat hij dit ook kon en mocht doen.
6.2.3.
De vrouw heeft gemotiveerd verweer gevoerd. Dat verweer zal, voor zover in hoger beroep van belang, in het navolgende aan de orde komen. In reconventie heeft de vrouw gevorderd dat de rechtbank zal bepalen dat:
1. De onderneming van de ontbonden vof betrekking hebbend op het restaurant Rhodos te [vestigingsplaats] wordt voortgezet door de man en dat alle daartoe behorende vermogensbestanddelen aan de man worden toebedeeld en dat de man aan de vrouw dient te voldoen de waarde van haar aandeel daarin met inachtneming van artikel 12 van de vennootschapsakte;
2. De onderneming van de ontbonden vof voor zover betrekking hebbende op de marktkraam op de vrije markt te [vestigingsplaats] wordt voortgezet door de vrouw en dat alle daartoe behorende vermogensbestanddelen aan de vrouw worden toebedeeld en dat de vrouw aan de man dient te voldoen haar waarde van het aandeel daarin met inachtneming van artikel 12 vennootschapsakte.
6.2.4.
De man heeft verweer gevoerd en verzocht de vordering van de vrouw af te wijzen.
6.3.
In het eindvonnis van 9 juli 2014 heeft de rechtbank voor recht verklaard dat de onderneming van de ontbonden vof met inachtneming van artikel 11 lid 2 van de vennootschapsakte is voortgezet door de man met ingang van 2 oktober 2008 en dat alle aan de vof verbonden vermogensbestanddelen per die datum aan de man zijn toebedeeld.
De rechtbank heeft de vrouw veroordeeld om binnen twee weken na een daartoe strekkend verzoek van de man mee te werken aan de wijziging van de tenaamstelling van de huurovereenkomst op straffe van een dwangsom van € 250,- per dag met een maximum van € 20.000,- en tevens bepaald dat geen dwangsommen zullen worden verbeurd voor zo ver dit naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar moet worden geacht, in aanmerking genomen de mate waarin aan het vonnis is voldaan, de ernst van de overtreding en de mate van verwijtbaarheid van de overtreding.
In reconventie heeft de rechtbank bepaald dat de man ter zake van overbedeling aan de vrouw (€ 12.912,- (haar aandeel in het eigen vermogen) minus € 12.000,- (het voorschot van € 12.000,-, waarover rov. 6.1, laatste streepje) = € 912,- dient te voldoen.
De rechtbank heeft – in conventie en reconventie – het meer of anders gevorderde afgewezen en de proceskosten gecompenseerd.
6.4.
De vrouw heeft in hoger beroep zes grieven aangevoerd. De vrouw heeft geconcludeerd tot vernietiging van het beroepen vonnis en tot het alsnog toewijzen van haar vorderingen. Hierna zal bij de bespreking van de grieven blijken in hoeverre de vorderingen van de vrouw toewijsbaar zijn.
6.5.
De man heeft in zijn memorie van antwoord geconcludeerd tot ongegrondverklaring van de grieven van de vrouw. In incidenteel appel heeft de man drie grieven aangevoerd en geconcludeerd tot vernietiging van het vonnis van (het hof begrijpt) 9 juli 2014 voor zover het de toewijzing van de overbedelingsvordering van € 912,- en de afwijzing van de vordering van de man betreft, en gevorderd dat het hof de vrouw zal veroordelen om aan de man te voldoen een bedrag van € 20.783,- te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 1 januari 2013, althans de dag der dagvaarding, althans de dag van de vermeerdering van eis, tot aan de dag der algehele voldoening.
6.6.
De vrouw heeft geconcludeerd tot ongegrondverklaring van de grieven van de man en tot afwijzing van zijn vorderingen.
6.7.
In haar grieven stelt de vrouw het volgende aan de orde:
Het vervallen zijn van het recht van voortzetting van de onderneming door de man dan wel het niet vervallen zijn van het recht op voortzetting van de onderneming door de vrouw (grief 2 en 3);
De verdeling van het ondernemingsvermogen (grief 4);
De benoeming van een deskundige in verband met de waardering van de onderneming (grief 5);
De vaststelling van de overbedelingsvordering (grief 6);
De datum waarop partijen het restaurant en de marktkraam gezamenlijk zijn gaan exploiteren (grief 1).
De man stelt in zijn grieven aan de orde:
De afwijzing van de vordering van de man tot betaling door de vrouw van een bedrag van € 21.912,-;
De toewijzing van de vordering tot overbedeling van de vrouw tot een bedrag van € 912,-;
De compensatie van de proceskosten.
Het hof zal de grieven in het hierna volgende bespreken.
Recht op voorzetting van de onderneming (grieven 2 en 3 vrouw)
6.8.1.De rechtbank heeft geoordeeld dat de man ruimschoots voorafgaand aan de ontbinding van het huwelijk en de vof aan de vrouw kenbaar heeft gemaakt dat hij ingeval van echtscheiding de onderneming wenste voort te zetten. De man heeft, aldus de rechtbank, na het kort geding vonnis van 3 december 2007 de onderneming ook feitelijk voortgezet. Daarentegen is, aldus de rechtbank, niet gebleken dat de vrouw voorafgaand aan, dan wel uiterlijk op 2 december 2008 – dus binnen de periode van twee maanden na ontbinding van de vof zoals bedoeld in artikel 12 lid 1 notariële akte – uitdrukkelijk en zonder voorbehoud aan de man heeft laten weten dat zij aanspraak maakt op voortzetting van de onderneming. Uit het kort geding vonnis d.d. 2 december 2007 blijkt niet, zo oordeelde de rechtbank, dat de vrouw destijds kenbaar heeft gemaakt dat zij de onderneming alléén wenste voort te zetten. Zij heeft, aldus de rechtbank, wel kenbaar gemaakt dat haar belang bij voortgezette
gezamenlijkeuitoefening van de onderneming redelijkerwijze zwaarder diende te wegen dan het belang van de man. Ook daarna, zo oordeelde de rechtbank, heeft de vrouw geen onvoorwaardelijke keuze gemaakt voor voortzetting van de onderneming door haar. De vrouw, aldus de rechtbank, wenste veeleer alle opties open te houden. De strekking van artikel 12 van de notariële akte is, aldus de rechtbank, om binnen twee maanden duidelijkheid te bieden wie aanspraak maakt op voortzetting van de onderneming. Daarbij overwoog de rechtbank dat artikel 12 lid 1 een vervaltermijn bevat die anders dan een verjaringstermijn niet gestuit kan worden. Een beroep op het voorzettingsrecht dient dan ook uitdrukkelijk en zonder voorbehoud plaats te vinden. Nu de vrouw eerst in de procedure bij de rechtbank – meer dan vijf jaar na het verstrijken van de vervaltermijn – uitdrukkelijk en zonder voorbehoud aanspraak maakt op het voorzettingsrecht, dient dit recht als vervallen te worden beschouwd.
6.8.2.
In appel stelt de vrouw dat de man nimmer een verklaring als bedoeld in artikel 12 lid 1 dan wel een verklaring als bedoeld in artikel 12 lid 4 van de notariële akte heeft doen uitgaan. Volgens de vrouw heeft de rechtbank ten onrechte betekenis toegekend aan de door de rechter in kort geding getroffen voorlopige voorziening. Dat de man krachtens deze voorlopige voorziening het restaurant feitelijk heeft geëxploiteerd mag niet ten nadele van de vrouw worden uitgelegd. De vrouw heeft zich bij voortduring op het standpunt gesteld dat zij aanspraak maakt op voorzetting van de onderneming. De rechtbank heeft deze herhaalde mededeling van de vrouw ten onrechte niet aangemerkt als een (voortijdig) beroep op artikel 12 lid 1 van de notariële akte. De rechtbank heeft ook ten onrechte betekenis toegekend aan de omstandigheid dat de vrouw bij de berekening van de hoogte van de alimentatie zich op het standpunt heeft gesteld dat ter bepaling van de draagkracht van de man uit moeten worden gegaan van de feitelijke situatie dat de man de onderneming feitelijk exploiteert.
6.8.3.
De man heeft daartegenover gesteld dat al vanaf eind 2007 sprake was van een onhoudbare situatie, reden waarom de man in de kort geding procedure die leidde tot de uitspraak van 2 december 2007 uitdrukkelijk heeft aangegeven dat hij de meest aangewezen persoon is om de exploitatie van de onderneming voort te zetten. De man heeft aldus – met inachtneming van een redelijke uitleg van artikel 12 lid 1 van de notariële akte – meer dan tijdig melding gemaakt van zijn wens om de activiteiten voort te zetten. Daarvan was bij de vrouw geen sprake.
6.8.4.
Het hof overweegt dat de rechtbank terecht en op goede gronden (met name ook waar het betreft de uitleg van artikel 12 van de vennootschapsakte), die het hof overneemt en tot de zijne maakt, tot het oordeel is gekomen dat het recht van de vrouw op voortzetting van de onderneming is vervallen, terwijl van de zijde van de man steeds en in overeenstemming met bedoeld artikel 12 aanspraak is gemaakt op voortzetting van de onderneming. De bewijsstukken die de vrouw bij haar memorie van antwoord in incidenteel appel overlegt, dienen zoals de vrouw zelf stelt, ter onderbouwing van haar stelling dat zij steeds de mogelijkheid heeft opengehouden de onderneming voort te zetten. Aldus heeft de vrouw niet aangetoond dat ook van haar kant steeds sprake is geweest van een duidelijke wens om de onderneming voort te zetten. De vrouw heeft aldus niet uiterlijk binnen de termijn van twee maanden na ontbinding van de vof kenbaar gemaakt dat zij van het recht op voortzetting van de onderneming gebruik wilde maken.
De vrouw heeft in appel (memorie van grieven sub 34) bewijs aangeboden van haar stelling “door het horen van getuigen, niet limitatief, te weten de man en de vrouw en de deskundigen die de onderneming hebben gewaardeerd, die kunnen verklaren omtrent de uitlatingen van de vrouw ten aanzien van haar voorzettingsrecht en de waarde van de onderneming van de vennootschap”. Het hof is van oordeel dat dit aanbod onvoldoende concreet en specifiek is in het licht van de stellingen van de vrouw en de in dat verband overgelegde stukken die er in feite op neerkomen dat het voortzettingsrecht van de vrouw niet is vervallen omdat de vrouw steeds de mogelijkheid heeft opengehouden dat zij aanspraak zou maken op het voortzetten van (een deel van) de onderneming en dat zij nimmer het standpunt heeft betrokken dat de man de onderneming zou voortzetten. Het had op de weg van de vrouw gelegen in appel een ter zake dienend en voldoende gespecificeerd bewijsaanbod – inhoudende dat de vrouw uiterlijk binnen twee maanden na ontbinding van de vof kenbaar heeft gemaakt dat zij van het recht op voortzetting van de onderneming gebruik wilde maken – te doen. Nu zij dit niet heeft gedaan zal het hof het aanbod passeren.
Het voorgaande betekent dat de grieven 2 en 3 van de vrouw falen. Grief 1 van de vrouw behoeft daarom geen verdere bespreking meer, temeer niet nu de relevantie van die grief voor de beslissing van het onderhavige geschil door de vrouw niet duidelijk wordt gemaakt.
De verdeling van het ondernemingsvermogen (grief 4 vrouw)
6.9.1.
De rechtbank heeft voor recht verklaard dat de onderneming van de ontbonden vennootschap is voortgezet door de man met ingang van 2 oktober 2008 en dat alle aan de vennootschap verbonden vermogensbestanddelen per die datum aan de man zijn toebedeeld onder veroordeling van de vrouw op straffe van een dwangsom aan die toescheiding haar medewerking te verlenen.
6.9.2.
In haar vierde grief stelt de vrouw dat, aangezien de onderneming ook tot het huwelijksvermogen behoort, nu partijen geen andersluidende afspraken hebben gemaakt, voor de verdeling van het ondernemersvermogen aansluiting gezocht dient te worden bij de algemene regels van bijzondere gemeenschappen zoals opgenomen in titel 7, afdeling 2 van boek 3. Dat betekent, aldus de vrouw, dat de onderneming wordt geschat naar de waarde op het moment van verdeling (zie artikel 3:196 lid 3 BW).
6.9.3.
De man heeft erop gewezen dat de toelichting van de vrouw op deze grief erg summier is en dat zij enkel een beroep lijkt te doen op vernietiging van een verdeling wegens benadeling. Volgens de man gaat de vrouw er aldus aan voorbij dat partijen hele duidelijke afspraken hebben gemaakt in de notariële akte met betrekking tot de vof. De man wijst op artikel 13. Daaruit blijkt dat de peildatum waarop de waardering dient plaats te vinden de datum is waarop de vof eindigde en dat was 2 oktober 2008.
6.9.4.
Het hof stelt vast dat niet gegriefd is tegen het (terechte) oordeel van de rechtbank dat het huwelijksvermogensrecht van partijen wordt beheerst door Grieks recht. Evenmin is gegriefd tegen het terechte oordeel van de rechtbank dat waar het de ontbinding van de vof betreft Nederlands recht van toepassing is en de notariële akte leidend is. Derhalve diende op grond van artikel 13 een (tussentijdse) jaarrekening opgemaakt te worden naar de toestand waarop de vennootschap eindigde. Dat was op grond van artikel 11 van de notariële akte de datum van ontbinding van het huwelijk, derhalve 2 oktober 2008. Aldus treft de vierde grief van de vrouw geen doel.
Benoeming deskundige in verband met de waardering van het ondernemingsvermogen (grief 5 vrouw)
6.10.1.
De rechtbank overwoog dat er geen aanleiding bestaat een deskundige te benoemen ter vaststelling van de waarde van de vermogensbestanddelen van de vennootschap. De rechtbank overwoog dat niet gebleken is dat de jaarrekening over de periode 1 januari tot en met 2 oktober 2008 of het taxatierapport van Adhoc onjuist zou zijn.
6.10.2.
De vrouw betoogt dat de waardering als bedoeld in artikel 13 van de notariële akte niet heeft plaatsgevonden. De door de man in het geding gebrachte jaarrekening voldoet niet aan die bepaling omdat de activa en passiva niet op de juiste wijze zijn gewaardeerd. De jaarrekening is niet met toestemming van de vrouw opgesteld en zij heeft hem niet ondertekend. Volgens de vrouw dient een zogenaamde liquidatiebalans te worden opgesteld. In een liquidatiebalans worden andere waarderingsgrondslagen gebruikt. In het bijzonder dienen stille reserves en goodwill te worden geactiveerd die niet in een gebruikelijke jaarrekening worden opgenomen. De vrouw betwist de juistheid van het rapport van Adhoc. Daarmee wordt niet de waarde van de onderneming aangegeven maar slechts de actuele waarde van enkele activa. Waardering dient voorts plaats te vinden naar de datum van verdeling (zie grief 4).
6.10.3.
De man heeft betwist dat de jaarrekening niet met toestemming van de vrouw is opgemaakt. Op grond van de notariële akte behoefde geen liquidatiebalans te worden opgemaakt, maar diende een tussentijdse jaarrekening te worden opgesteld. De man wijst er op dat de taxatie is opgesteld door Adhoc op verzoek van de vrouw. De vrouw heeft deze taxatie ook steeds tot uitgangspunt genomen in haar stellingen. Zij laat na te onderbouwen waarom deze taxatie niet juist zou zijn. Met name geeft zij niet aan welke stille reserves buiten beschouwing zouden zijn gelaten. Ten slotte wijst de man er op dat het niet meer mogelijk is zoveel jaren na de ontbinding nog een betrouwbare waardering te maken.
6.10.4.
Het hof overweegt als volgt:
Op grond van artikel 13 van de notariële akte diende ter bepaling van de waarde van het aandeel van de vrouw een (tussentijdse) jaarrekening opgemaakt te worden naar de toestand waarop de vof eindigde. Daarbij dienden alle activa (waaronder goodwill) en passiva in aanmerking genomen te worden voor de waarde in het economische verkeer.
Aldus was het niet de bedoeling dat een liquidatiebalans opgesteld diende te worden en diende ook geen waardering plaats te vinden naar de datum van verdeling. Uit het door Adhoc opgestelde taxatierapport (overgelegd in eerste aanleg bij conclusie van antwoord in reconventie) blijkt dat het rapport is opgesteld “ter ondersteuning van te nemen beslissingen inzake de mogelijke liquidatie van de vof c.q. het uittreden van een der firmanten”. Nu de man gemotiveerd heeft betwist dat de tussentijdse jaarrekening zonder toestemming van de vrouw is opgesteld (en de vrouw van die stelling geen bewijs heeft aangeboden), is niet komen vast te staan dat de toestemming van de vrouw ontbreekt. De vraag is derhalve of de in 2008 opgestelde tussentijdse jaarrekening en het taxatierapport om andere redenen niet tot uitgangspunt kunnen worden genomen. Het hof begrijpt dat de vrouw betoogt dat de taxatie niet de waarde van de onderneming weergeeft en dat niet alle stille reserves zijn meegenomen. Uit het rapport van Adhoc blijkt dat de goodwill is gewaardeerd. De vrouw heeft niet uiteengezet welke andere stille reserves dan nog aanwezig zouden zijn in de onderneming. Voorts overweegt het hof dat het weliswaar op zich juist is dat het taxatierapport slecht een waardering van enkele activa betreft, met name om de goodwill te kunnen vaststellen, (en dus niet de waarde van de onderneming) maar dat was nu juist de reden voor de accountant van de vrouw om de vrouw te adviseren in te stemmen met het voorstel van de man (zie de brief d.d. 8 januari 2012 bij conclusie van antwoord in reconventie overgelegd), omdat – rekening houdend met de passiva – de waarde van de onderneming lager zou liggen. Het hof verwijst in dit verband naar de brief van de accountant van de man d.d.18 april 2013 overgelegd bij conclusie van antwoord in reconventie) Kortom: het hof vermag niet in te zien welk belang de vrouw bij deze grief heeft. Naar het oordeel van het hof kan een taxatie van alle activa
en passivaalleen maar tot resultaat hebben dat de vrouw op een lager bedrag recht heeft, hetgeen niet de intentie van de vrouw is met het opwerpen van deze grief. Het hof ziet derhalve geen aanleiding een deskundige te benoemen. Grief 5 faalt derhalve.
Vaststelling van de overbedelingsvordering (grief 6 vrouw)
6.11.
De rechtbank heeft de overbedelingsvordering van de vrouw (rekening houdend met het door de man reeds betaalde voorschot) vastgesteld op € 912,-.
6.12.
De vrouw heeft ter toelichting op deze grief verwezen naar de toelichting op grief 5.
6.13.
Het hof overweegt dat, nu grief 5 niet slaagt, ook grief 6 faalt.
De afwijzing van de vordering van de man ten bedrage van € 21.017,- en de toewijzing van de vordering van de vrouw ten bedrage van € 912,- (grief 1 en 2 man)
6.14.
De rechtbank heeft de vordering van de man tot betaling van € 21.017,- afgewezen op grond van het feit dat de man zijn vordering slechts zeer summier had onderbouwd.
6.15.
De man heeft in appel gesteld dat de rechtbank ten onrechte voorbij is gegaan aan het uitdrukkelijke bewijsaanbod door de man in zijn conclusie in reconventie en ter comparitie in eerste aanleg gedaan (tot het alsnog overleggen van stukken ter onderbouwing van zijn vordering). De man heeft deze stukken in appel alsnog overgelegd. In zijn toelichting stelt hij dat de vrouw nog een bedrag van € 20.783,- dient te voldoen en dat hij derhalve niets meer verschuldigd is aan de vrouw. Het hof begrijpt daaruit dat de man zich op verrekening van zijn vordering op de vrouw met de vordering van de vrouw op hem uit hoofde van de afwikkeling van de vof beroept.
6.16.
De vrouw heeft in appel gesteld dat ter zake de afwikkeling van het huwelijksvermogen een procedure aanhangig is bij de rechtbank ’s-Hertogenbosch. Op het huwelijksvermogensregime van partijen is Grieks recht van toepassing. De vorderingen die partijen over en weer op elkaar hebben zullen in het kader van die procedure en met inachtneming van het Grieks recht moeten worden beoordeeld. Nu onderhavige procedure slechts de vof tot onderwerp kan hebben, dienen de vorderingen van de man te worden afgewezen. De vrouw bestrijdt dat zij nog enig bedrag aan de man verschuldigd is.
6.17.
Het hof overweegt als volgt:
De vordering van de man betreft door de man (ten behoeve van de vrouw) betaalde telefoonkosten, Inkomsten- en Motorrijtuigenbelasting, bijdrage Zorgverzekeringswet, premie autoverzekering, RDW, wegenbelasting, boetes, voorschot deurwaarder, helft van de kosten van Adhoc en onverschuldigd betaalde alimentatie. De man heeft niets gesteld omtrent de juridische grondslag van zijn vordering en het hof tast daaromtrent ook in het duister. Onderhavige procedure heeft betrekking op de afwikkeling van de vof, terwijl de vorderingen van de man (die de vrouw heeft betwist) deels lijken te zien, maar duidelijk is dit geenszins, op de huwelijksvermogensrechtelijke afwikkeling en deels op het alimentatiegeschil, met uitzondering van de factuur van Adhoc die ziet op de door dit bureau uitgevoerde taxatie in verband met de afwikkeling van de vof. Het hof kan daarom (met uitzondering van de factuur van Adhoc) aan een verdere beoordeling van de vordering(en) van de man niet toekomen; daarvoor heeft hij onvoldoende gesteld. Wat de factuur van Adhoc betreft, heeft de man in eerste aanleg gesteld dat beide partijen Adhoc opdracht hebben gegeven. De vrouw heeft betwist dat zij opdracht heeft gegeven tot het opstellen van het rapport. Nu de man verder niets heeft gesteld met betrekking tot de gehoudenheid van de vrouw de helft van deze factuur te betalen, zal het hof de vordering op dit punt afwijzen.
Gelet op het hiervoor overwogene falen de grieven 1 en 2 van de man.
Proceskosten (grief 3 man)
6.18.
De rechtbank heeft de proceskosten gecompenseerd.
6.19.
De man stelt dat het hier gaat om een verdeling van de vof en het derhalve een zakelijke vordering betreft. De proceshouding van de vrouw verdient het bovendien niet om beloond te worden met een compensatie van proceskosten. Als het hof in zijn beschikking van 12 november 2012 de vrouw al in de proceskosten heeft veroordeeld dan ligt dat in dit geschil nog meer voor de hand.
6.20.
De vrouw stelt dat, gelet op het feit dat partijen gewezen echtgenoten zijn, compensatie van proceskosten wettelijk is voorgeschreven.
6.21.
Het hof overweegt als volgt:
Anders dan de vrouw meent, is compensatie van proceskosten niet wettelijk voorgeschreven. Het hof is op andere gronden dan de rechtbank van oordeel dat compensatie van proceskosten aangewezen is. Nu partijen in de procedure bij de rechtbank over en weer in het ongelijk zijn gesteld, was een compensatie van proceskosten op zijn plaats. Aangezien hetzelfde in hoger beroep het geval is, zal het hof de proceskosten ook in appel compenseren.
C
onclusie
Nu geen enkele grief slaagt, zal het hof het vonnis van de rechtbank bekrachtigen. Aangezien ook in hoger beroep partijen over en weer in het ongelijk zijn gesteld, zal het hof de proceskosten ook in appel compenseren.

7.De uitspraak

Het hof:
zowel in principaal als in incidenteel appel:
bekrachtigt het vonnis van de rechtbank Oost-Brabant, zittingsplaats ’s-Hertogenbosch van 9 juli 2014;
compenseert de proceskosten in hoger beroep in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt;
wijst af het anders of meer gevorderde.
Dit arrest is gewezen door mrs. W.Th.M. Raab, M.J. van Laarhoven en G.J. Vossestein en is in het openbaar uitgesproken door de rolraadsheer op 29 maart 2016.
griffier rolraadsheer