ECLI:NL:GHSHE:2017:2538

Gerechtshof 's-Hertogenbosch

Datum uitspraak
7 juni 2017
Publicatiedatum
7 juni 2017
Zaaknummer
20-003260-15
Instantie
Gerechtshof 's-Hertogenbosch
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Strafrecht
Procedures
  • Hoger beroep
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Medeplegen van moord en het voorhanden hebben van een vuurwapen in eergerelateerd geweld

In deze zaak heeft het gerechtshof 's-Hertogenbosch op 7 juni 2017 uitspraak gedaan in hoger beroep tegen een vonnis van de rechtbank Zeeland-West-Brabant. De verdachte, geboren in Turkije en thans verblijvende in een penitentiaire inrichting, was beschuldigd van medeplegen van moord en het voorhanden hebben van een vuurwapen. De moord was het gevolg van eergerelateerd geweld, waarbij de verdachte en zijn medeverdachte [medeverdachte 1] betrokken waren. De advocaat-generaal had gevorderd dat het hof het eerdere vonnis zou vernietigen en de verdachte zou veroordelen tot een gevangenisstraf van 19 jaar. De verdediging pleitte voor vrijspraak, stellende dat de verdachte handelde in noodweerexces. Het hof oordeelde dat de verdachte en [medeverdachte 1] samenwerkten in een vooropgezet plan om het slachtoffer, [slachtoffer], te doden, en dat dit gebeurde om de geschonden eer van de familie te herstellen. Het hof achtte de verdachte schuldig aan het medeplegen van moord en het voorhanden hebben van een vuurwapen, en legde een gevangenisstraf van 20 jaar op, met aftrek van de tijd die de verdachte in voorlopige hechtenis had doorgebracht. De vorderingen van de benadeelde partijen werden niet-ontvankelijk verklaard.

Uitspraak

Afdeling strafrecht
Parketnummer : 20-003260-15
Uitspraak : 7 juni 2017
TEGENSPRAAK
Arrest van de meervoudige kamer voor strafzaken van het gerechtshof
's-Hertogenbosch
gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de rechtbank Zeeland-West-Brabant, locatie Middelburg, van 12 oktober 2015 in de strafzaak met parketnummer
02-700321-13 tegen:
[verdachte],
geboren te [geboorteplaats] (Turkije) op [geboortedatum 1] ,
thans verblijvende in PI Zuid West - De Dordtse Poorten te Dordrecht.
Hoger beroep
De verdachte heeft tegen voormeld vonnis hoger beroep ingesteld.
Onderzoek van de zaak
Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting.
Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen door en namens de verdachte naar voren is gebracht.
De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het hof het beroepen vonnis zal vernietigen en, opnieuw rechtdoende, het onder 1 primair en onder 2 tenlastegelegde bewezen zal verklaren en verdachte daarvoor zal veroordelen tot een gevangenisstraf voor de duur van 19 jaar. Daarnaast is gevorderd dat het inbeslaggenomen geld aan verdachte zal worden teruggegeven en dat de vorderingen van de benadeelde partijen [betrokkene 1] en [betrokkene 2] niet-ontvankelijk zullen worden verklaard.
Namens verdachte is, kort gezegd, ter zake van het onder 1 tenlastegelegde feit primair integrale vrijspraak bepleit. Voor het geval het hof tot een bewezenverklaring komt ter zake van het onder 1 primair of subsidiair tenlastegelegde feit is bepleit dat verdachte heeft gehandeld in noodweerexces en om die reden van alle rechtsvervolging dient te worden ontslagen. Ter zake van het onder 2 tenlastegelegde heeft de raadsman zich gerefereerd aan het oordeel van het hof, met uitzondering van de tenlastegelegde periode.
Daarnaast is verzocht om een eventueel op te leggen straf te matigen in verband met de persoonlijke omstandigheden van de verdachte.
Ten aanzien van de vordering van de benadeelde partij [betrokkene 1] is primair en subsidiair verzocht deze af te wijzen. Meer subsidiair is verzocht de vordering niet-ontvankelijk te verklaren voor zover het betreft de gevorderde shockschade, en de vordering af te wijzen dan wel niet-ontvankelijk te verklaren voor zover het betreft de post gederfde inkomsten.
Ten aanzien van de vordering van de benadeelde partij [betrokkene 2] is primair betoogd dat de benadeelde partij niet-ontvankelijk dient te worden verklaard in de vordering. Subsidiair heeft de verdediging zich voor wat betreft deze vordering gerefereerd aan het oordeel van het hof.
Vonnis waarvan beroep
Het hof kan zich op onderdelen niet met het beroepen vonnis verenigen. Om redenen van efficiëntie zal het hof evenwel het gehele vonnis vernietigen.
Tenlastelegging
Aan verdachte is tenlastegelegd dat:
1.
hij op of omstreeks 25 september 2013 te IJzendijke, gemeente Sluis, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk en met voorbedachten rade [slachtoffer] van het leven heeft beroofd, immers hebben/heeft verdachte en/of diens mededader(s) met dat opzet en na kalm beraad en rustig overleg, die [slachtoffer] met een vuurwapen meermalen, althans eenmaal, door het hoofd geschoten, tengevolge waarvan voornoemde [slachtoffer] is overleden;
subsidiair, althans, indien het vorenstaande onder 1 niet tot een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:
[medeverdachte 1] en/of [medeverdachte 2] op of omstreeks 25 september 2013 te IJzendijke, gemeente Sluis, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk en met voorbedachten rade [slachtoffer] van het leven heeft beroofd, immers hebben/heeft genoemde verdachte(n) en/of diens mededader(s) met dat opzet en na kalm beraad en rustig overleg, die [slachtoffer] met een vuurwapen meermalen, althans eenmaal, door het hoofd geschoten, tengevolge waarvan voornoemde [slachtoffer] is overleden, bij en/of tot het plegen van welk misdrijf verdachte op of omstreeks 25 september 2013 te Dordrecht en/of IJzendijke en/of elders in Nederland opzettelijk behulpzaam is geweest en/of opzettelijk gelegenheid, middelen en/of inlichtingen heeft verschaft, immers heeft verdachte,
- het pistool alwaar het bovengenoemde delict mee is gepleegd geleverd/overhandigd/beschikbaar gesteld/gereed gemaakt, en/of
- op de uitkijk gestaan en/of [slachtoffer] afgeleid/bezig gehouden, en/of
- nagelaten die [slachtoffer] te waarschuwen voor [medeverdachte 1] en/of [medeverdachte 2] en/of (een) ander(en) en/of nagelaten bijstand/hulp in te roepen van politie en/of (een) ander(en) en/of
- niet ingegrepen en/of laten ingrijpen door (een) ander(en) ter voorkoming dat die [medeverdachte 1] en/of [medeverdachte 2] en/of (een) ander tot de uitvoering van het plegen van bovengenoemd misdrijf zou(den) overgaan en/of (aldus) (op geen enkele wijze) (niet) te voorkomen dat die [slachtoffer] het leven zou laten.
2.
hij in of omstreeks de periode van 16 september 2013 tot en met 25 september 2013 te Dordrecht en/of IJzendijke, gemeente Sluis, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, een of meer wapens van categorie II/III, te weten enig vuurwapen (Walther-P1), en/of munitie van categorie II/III, te weten twee, althans één of meer patro(o)n(en) (9 mm), voorhanden heeft gehad.
De in de tenlastelegging voorkomende taal- en/of schrijffouten of omissies zijn verbeterd. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.
Bewezenverklaring
Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het onder 1 primair en 2 tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande, dat:
1.
hij op 25 september 2013 te IJzendijke, gemeente Sluis, tezamen en in vereniging met een ander opzettelijk en met voorbedachten rade [slachtoffer] van het leven heeft beroofd, immers hebben verdachte en diens mededader met dat opzet en na kalm beraad en rustig overleg, die [slachtoffer] met een vuurwapen meermalen door het hoofd geschoten, tengevolge waarvan voornoemde [slachtoffer] is overleden.
2.
hij op 25 september 2013 te IJzendijke, gemeente Sluis, tezamen en in vereniging met een ander een wapen van categorie III, te weten een vuurwapen (Walther-P1), en munitie van categorie III, te weten twee patronen (9 mm), voorhanden heeft gehad.
Het hof acht niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard, zodat deze daarvan behoort te worden vrijgesproken.
Door het hof gebruikte bewijsmiddelen
Indien tegen dit verkorte arrest beroep in cassatie wordt ingesteld, worden de door het hof gebruikte bewijsmiddelen die redengevend zijn voor de bewezenverklaring opgenomen in een aanvulling op het arrest. Deze aanvulling wordt dan aan het arrest gehecht.
Bijzondere overwegingen omtrent het bewijs
De beslissing dat het bewezen verklaarde door de verdachte is begaan berust op de feiten en omstandigheden als vervat in de hierboven bedoelde bewijsmiddelen, in onderlinge samenhang beschouwd.
Elk bewijsmiddel wordt – ook in zijn onderdelen – slechts gebruikt tot bewijs van dat bewezenverklaarde feit, of die bewezenverklaarde feiten, waarop het, blijkens zijn inhoud, betrekking heeft.
Standpunt openbaar ministerie
De advocaat-generaal heeft zich op het standpunt gesteld dat het onder 1 primair tenlastegelegde medeplegen van moord en het onder 2 tenlastegelegde bewezen dient te worden verklaard.
Volgens de advocaat-generaal volgt uit het dossier dat de [familie X] zich, door de weigering van [betrokkene 2] om zich te voegen naar een door haar familie gearrangeerd huwelijk met haar neef [getuige 1] en door de geheime relatie die zij onderhield met [slachtoffer] , die niet-Koerdisch was, was gehuwd en twee kleine kinderen had, zodanig in de eer aangetast voelde dat besloten is om [slachtoffer] te doden. De advocaat-generaal heeft van belang geacht dat de verklaringen die [betrokkene 2] heeft afgelegd bij de politie bevestiging vinden in bijvoorbeeld de verklaringen die [getuige 1] , [getuige 2] en ook [verdachte] hebben afgelegd, hetgeen ook uiteen is gezet in de analyse die is opgemaakt door het Landelijk Expertise Centrum Eer Gerelateerd Geweld (LEC EGG).
Volgens de advocaat-generaal is [medeverdachte 1] naar de plaats delict gegaan met [slachtoffer] . Uit verklaringen die zijn afgelegd door de medewerkers van [onderneming Y] volgt dat deze gang van zaken afweek van de normale gang van zaken, terwijl [medeverdachte 1] bovendien niet op het werk zou zijn in verband met rugklachten die hij had. Daar komt bij dat [medeverdachte 1] de medewerkers direct na hun aankomst op de latere plaats delict wegstuurde omdat hij een “torrie” wilde doen, dat wil zeggen: een diefstal. Toen zij mochten terugkomen van [medeverdachte 1] , was hij zelf verdwenen, was [slachtoffer] gedood en was [verdachte] ter plaatse aanwezig. Aan de hand van de gegevens van de ANPR-camera’s en de verklaringen van getuigen is te reconstrueren dat [verdachte] en [medeverdachte 1] een korte tijd tegelijkertijd op de plaats delict moeten zijn geweest. Dit maakt mogelijk dat [medeverdachte 1] [slachtoffer] met drie schoten om het leven heeft gebracht, waarna [verdachte] het wapen van hem overnam en de schuld op zich nam. Het DNA-onderzoek dat is verricht aan het wapen sluit aan bij een dergelijk verloop. [medeverdachte 1] is naar Turkije vertrokken met achterlating van de Audi Q7 in Duitsland, bij een neef van de familie.
De door [verdachte] bij de politie afgelegde verklaringen komen niet overeen met de verklaring die [verdachte] ter terechtzitting van het hof heeft afgelegd en worden bovendien niet ondersteund door forensisch onderzoek naar bijvoorbeeld schoensporen, DNA-onderzoek op het wapen en het schot- en weefselresten onderzoek. De advocaat-generaal heeft daarom geconcludeerd dat [medeverdachte 1] degene is die [slachtoffer] met drie schoten om het leven heeft gebracht en dat [verdachte] van meet af aan betrokken was bij de besluitvorming en de uitvoering daarvan. Gelet daarop kan het onder 1 primair tenlastegelegde (medeplegen van moord) en het onder 2 tenlastegelegde (het medeplegen van het voorhanden hebben van een vuurwapen en munitie) bewezen worden verklaard.

Standpunt verdediging

Door de verdediging is betoogd dat eerwraak niet het motief was om [slachtoffer] van het leven te beroven. Dit volgt uit de door [betrokkene 2] tegenover de rechter-commissaris en ter terechtzitting van het hof van 14 december 2016 afgelegde verklaringen, alsook uit de verklaringen die wijkagent [getuige 3] , [getuige 4] (huisadvocaat [onderneming Y] ), [getuige 5] (de therapeut van [betrokkene 2] ) en [verdachte] hebben afgelegd. Daar komt bij dat ook uit het Novalitica rapport, opgemaakt door dr. R.J.H.M. Ermers, volgt dat de conclusie van het analyserapport van het LEC EEG – dat sprake was van eergerelateerd geweld – niet gevolgd kan worden.
Volgens de verdediging kan voorbedachte raad niet bewezen worden omdat sprake is van contra-indicaties. In dit verband is betoogd dat – uitgaande van het hierna te schetsen scenario 1 – [verdachte] pas erg kort vóór het plegen van het feit wist dat [betrokkene 2] en [slachtoffer] een relatie met elkaar hadden. De besluitvorming vond plaats in een plotselinge drift en de tijd tussen het besluit om [slachtoffer] te doden en de uitvoering daarvan was derhalve erg kort.
De verdediging heeft twee scenario’s geschetst. Het eerste scenario veronderstelt dat de door [verdachte] afgelegde verklaringen juist zijn en houdt in dat [slachtoffer] op de plaats delict “pijnlijke woorden” heeft geuit jegens [verdachte] over de relatie die [slachtoffer] had met [betrokkene 2] en dat [slachtoffer] zich dreigend opstelde jegens hem. [verdachte] droeg een wapen bij zich omdat hij zich al langer angstig en bedreigd voelde onder invloed van de psychische problemen waaraan hij leed. Nadat [slachtoffer] en [verdachte] achter elkaar aan renden om het kraantje en [slachtoffer] [verdachte] tot op korte afstand was genaderd, heeft [verdachte] eerst twee keer in de lucht geschoten en toen drie keer op [slachtoffer] , waarbij het eerste schot hem in het achterhoofd trof. Het forensisch bewijs sluit een dergelijke lezing van de gebeurtenissen niet uit. Primair heeft de verdediging daarom vrijspraak verzocht van de onder 1 primair tenlastegelegde voorbedachte raad. Subsidiair is aangevoerd dat sprake is van noodweerexces.
Het tweede scenario veronderstelt dat de door [verdachte] afgelegde verklaringen niet juist zijn en dat hij de schoten dus niet heeft gelost, dan wel dat sprake was van betrokkenheid van een tweede persoon, [medeverdachte 1] , bij het tenlastegelegde. Ook in dit scenario is volgens de raadsman te weinig bewijs voorhanden om voorbedachte raad aan te nemen en dient in zoverre eveneens tot vrijspraak te worden gekomen.
De raadsman heeft voorts betoogd dat medeplegen van het onder 1 primair tenlastegelegde niet bewezen kan worden omdat in beide scenario’s niet duidelijk is dat bijvoorbeeld een taakverdeling was gemaakt tussen [verdachte] en [medeverdachte 1] . Bovendien is niet komen vast te staan dat sprake was van een gezamenlijke uitvoering van het feit, nu onduidelijk is wie heeft geschoten.
Ook de onder 1 subsidiair tenlastegelegde medeplichtigheid aan moord kan niet bewezen worden omdat onvoldoende bewijs voorhanden is waaruit blijkt dat [verdachte] het pistool waarmee het delict zou zijn gepleegd heeft geleverd, overhandigd, beschikbaar gesteld of gereed gemaakt. Ook blijkt niet dat [verdachte] op de uitkijk zou hebben gestaan en/of [slachtoffer] hebben afgeleid/beziggehouden zoals in de tenlastelegging is opgenomen. Daar komt bij dat het vereiste dubbele opzet (op de medeplichtigheid en op de bestanddelen van moord c.q. doodslag) ontbreekt.
Ter zake van het 2 tenlastegelegde refereert de verdediging zich aan het oordeel van het hof, met uitzondering van de tenlastegelegde periode. Volgens de verdediging kan niet bewezen worden dat [verdachte] het pistool in de periode van 16 september 2013 t/m 24 september 2013 voorhanden heeft gehad.

Oordeel van het hof ten aanzien van feit 1

Vaststellingen plaats delict
Op 25 september 2013 te 09:03:09 uur belde [verdachte] in bij de alarmcentrale. Hij meldde dat hij iemand had neergeschoten aan de Middenweg te IJzendijke (pg. 54 e.v.).
Op het bouwterrein naast de N61, tegenover het tankstation van [tankstation A] (bij welk tankstation de bij [verdachte] in gebruik zijnde Mercedes stationwagen met kenteken [kenteken 1] en achterop het bordje “werkverkeer” werd aangetroffen), trof de politie [verdachte] aan met een vuurwapen in zijn hand. Vlak bij [verdachte] lag een man op de grond, die bleek te zijn overleden. De overleden man bleek te zijn [slachtoffer] (pg. 8). In het door het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) verricht onderzoek (pg. 329 e.v. FO) werden letsels vastgesteld aan het hoofd van het slachtoffer, passend bij drie doorschoten. Aan het hoofd rechts werden twee ronde huidperforaties aangetroffen, die zeer waarschijnlijk inschotverwondingen betroffen. Daarnaast had het slachtoffer in de tongpunt een perforatie (in- of uitschot) en aan het hoofd mid-achterwaarts een huidperforatie (in- of uitschot).
Uit het bloedsporenonderzoek aan het lichaam en aan de kleding van [slachtoffer] (pg. 69-70 FO) en het aanvullend schotrestenonderzoek van 17 juli 2014 volgt dat niet uitgesloten kan worden dat [slachtoffer] een (deels) verticale positie had op het moment dat het eerste doorschot door diens hoofd plaatsvond. Dat betrof een doorschot, waarschijnlijk vanaf het achterhoofd door de mond. De twee andere doorschoten zijn zeer waarschijnlijk vanaf de rechterzijde van het hoofd naar de linkerzijde van het hoofd toegebracht. Waarschijnlijk lag [slachtoffer] tijdens deze doorschoten (deels) op zijn linkerzijde.
Het bij [verdachte] aangetroffen pistool (SIN AAGH7609NL) (pg. 25 FO) is nader onderzocht. De kolfplaten en de ruwe delen van de slede en de trekker van het aangetroffen pistool zijn bemonsterd (SIN AAGH7608NL en AAGH7607NL) (pg. 25 FO).
Het pistool is van het merk Walther, model P1, kaliber 9mm Parabellum.
Het hof gaat, gelet op het door het NFI verrichte onderzoek aan het wapen en de aangetroffen patronen en hulzen en de in het hoofd van het slachtoffer aangetroffen metaalfragmenten, ervan uit dat op het slachtoffer is geschoten met het wapen dat op de plaats delict is aangetroffen en dat [verdachte] in zijn handen had op het moment dat de politie ter plaatse kwam (pg. 298 e.v., pg. 310 e.v. FO).
Door de deskundige R.C. Roepnarain van het NFI wordt ten aanzien van de schootsafstand gerapporteerd dat de bevindingen ten aanzien van de verwondingen aan de rechterzijde van het hoofd van [slachtoffer] veel waarschijnlijker zijn wanneer ten minste één schootsafstand tussen 10 en 75 cm is geweest dan wanneer deze kleiner dan 10 cm of groter dan 75 cm is geweest. Bij de verwonding in het achterhoofd zijn de bevindingen van het onderzoek waarschijnlijker wanneer de schootsafstand tussen 10 en 75 cm is geweest dan wanneer deze kleiner dan 10 cm of groter dan 75 cm is geweest (Aanvullend schotrestenonderzoek d.d. 17 juli 2014).
Aanloop naar de dodelijke schietpartij
[betrokkene 2] , de dochter van [verdachte] , heeft meerdere verklaringen afgelegd over de aanloop naar de gebeurtenissen die plaatsvonden op 25 september 2013.
Uit de door [betrokkene 2] afgelegde verklaringen en de processen-verbaal van bevindingen kan onder meer het navolgende worden afgeleid.
Door [betrokkene 2] is verklaard dat zij was uitgehuwelijkt aan haar neef [getuige 1] maar dat zij niet met hem wilde trouwen. Zij was een – geheime – relatie aangegaan met het latere slachtoffer [slachtoffer] , een gehuwde man met twee kinderen. Haar vader, [verdachte] , accepteerde haar weigering niet en bleef er bij haar op aandringen dat zij met haar neef zou trouwen. Op 14 juni 2013 heeft op het kantoor van het bedrijf [onderneming Y] , een bedrijf van [medeverdachte 2] , een broer van [verdachte] , waarvoor meerdere familieleden, onder wie [verdachte] en [medeverdachte 1] , alsmede [slachtoffer] , werkzaam waren, een gesprek plaatsgevonden waarbij, behalve [betrokkene 2] , ook aanwezig waren [verdachte] en [medeverdachte 2] , [getuige 6] , zijnde een broer van [verdachte] en [medeverdachte 2] , [medeverdachte 1] en [getuige 1] . In dat gesprek is door [medeverdachte 2] aan [betrokkene 2] kenbaar gemaakt dat zij moest trouwen met haar neef [getuige 1] . [betrokkene 2] heeft tijdens dat gesprek gezegd dat zij dat niet wil en dat zij weg gaat lopen. Zij is bij dat gesprek door haar oom [medeverdachte 2] stevig vastgepakt en door haar vader [verdachte] geslagen. Ze kreeg daarna nog woorden met [medeverdachte 1] omdat ook hij vond dat zij met haar neef moest trouwen (proces-verbaal van bevindingen d.d. 28 oktober 2013, PL1962-2013067182-96).
Dit heeft er toe geleid dat [betrokkene 2] op een voor haar familie geheime locatie is ondergebracht. Vervolgens heeft een bemiddelingsgesprek plaatsgevonden tussen de politie en [verdachte] . Nadat [verdachte] in dat gesprek kenbaar had gemaakt dat [betrokkene 2] niet met haar neef hoefde te trouwen is zij weer thuis gaan wonen. Toen zij eenmaal thuis was werd haar door [verdachte] gezegd dat zij toch met haar neef moest trouwen (pg. 408).
Op enig moment is [betrokkene 2] door haar vader geslagen waarbij haar tand is gebroken (LEC EEG, proces-verbaal d.d. 18 november 2014, Gespreksverslag). Half september 2013 heeft [betrokkene 2] aan haar contactpersoon gevraagd haar op te halen omdat zij het vermoeden had dat er iets gaande was. Zij wilde thuis weg doch haar tante liet haar niet alleen. [betrokkene 2] is vervolgens door de politie opgehaald en weer op een geheime locatie ondergebracht. Zij verklaarde dat zij niet meer naar huis wilde omdat was gebleken dat zij alsnog met [getuige 1] moest trouwen en dat zij bang was dat zij daarvoor naar Turkije zou worden gebracht (pg. 408).
In het kader van de strafzaak is [betrokkene 2] als getuige gehoord door de rechter-commissaris. Zij heeft, kort samengevat, verklaard dat zij heeft gelogen bij de politie omdat zij, op andere gronden dan zij bij de politie heeft verklaard, in de opvang geplaatst wilde worden en direct hulp wilde. Om die reden heeft zij gezegd dat zij door haar familie werd gedwongen om met haar neef te trouwen. Zij werd bovendien bedreigd door [slachtoffer] : zij moest met hem mee omdat hij haar familie anders iets aan zou doen.
Ter terechtzitting van het hof van 14 december 2016 is [betrokkene 2] nogmaals gehoord als getuige. Zij heeft haar verklaringen zoals afgelegd tegenover de rechter-commissaris in grote lijnen bevestigd en verklaard dat haar vader haar niet heeft gedwongen om met haar neef te trouwen.
Het hof stelt vast dat [betrokkene 2] tegenover de politie uiteen heeft gezet dat zij tegen haar wil was uitgehuwelijkt aan haar neef [getuige 1] doch dat zij te kennen had gegeven niet met hem te willen trouwen maar dat haar familie bleef bij het eerdere besluit dat zij met hem moest trouwen.
Het hof heeft geen reden om aan deze verklaringen te twijfelen. Deze verklaringen zijn gedetailleerd en komen met elkaar overeen op essentiële onderdelen die de aanloop naar de dodelijke schietpartij van 25 september 2013 verklaren. De door [betrokkene 2] bij de politie afgelegde verklaringen vinden bovendien op onderdelen steun in het navolgende.
Door [getuige 1] is op een vraag van de verhorende verbalisanten wat [betrokkene 2] er van vond dat zij met hem verloofd was, verklaard dat het bij hen zo is dat
“eerst de oude mensen met elkaar gaan praten en die regelen het dan”(pg. 509). Ook door [getuige 2] , een vriend van [slachtoffer] , is verklaard dat [betrokkene 2] was uitgehuwelijkt aan haar neef maar dat zij niet met die neef wilde trouwen (pg. 350 e.v.). Op 18 september 2013 ontving [getuige 2] een bericht van [betrokkene 2] op zijn telefoon waarin stond dat [verdachte] [betrokkene 2] had geslagen en haar tanden waren gebroken. Volgens [getuige 2] heeft [slachtoffer] zich toen gemeld bij de politie. [betrokkene 2] is vervolgens thuis opgehaald.
Het hof gaat er dan ook van uit dat [betrokkene 2] tegen haar uitdrukkelijke wil was uitgehuwelijkt aan haar neef en dat haar familie, waaronder haar vader en haar oom [medeverdachte 2] , bij deze beslissing bleven.
Het hof hecht dan ook geen geloof aan de nadien door [betrokkene 2] afgelegde andersluidende verklaringen.
De relatie met het latere slachtoffer [slachtoffer]
Door [betrokkene 2] is verklaard dat zij, ondanks dat zij was uitgehuwelijkt aan haar neef, een – geheime – relatie onderhield met het latere slachtoffer [slachtoffer] . Zij hadden zelfs plannen om te gaan samenwonen. Op enig moment is deze relatie bekend geworden bij de familie van [betrokkene 2] . Zo is door wijkagent [getuige 3] verklaard dat tijdens een huisbezoek door de moeder van [betrokkene 2] , [getuige 7] , is gezegd dat binnen de familie de roddel ging dat [betrokkene 2] iets zou hebben met een man die twee kinderen had (zie rapportage LEC pg. 154). [getuige 8] heeft verklaard dat [verdachte] het een probleem vond dat [betrokkene 2] en [slachtoffer] een relatie hadden (pg. 498). Volgens [getuige 2] wist [medeverdachte 1] van de relatie en had [medeverdachte 1] gezegd dat [slachtoffer] op moest passen omdat was bepaald dat [betrokkene 2] moest trouwen met [getuige 1] (pg. 353).
Motief voor het doden van [slachtoffer] : eergerelateerd geweld
Uit het onderzoek is gebleken dat het motief voor het doden van [slachtoffer] moet worden gezocht in het door de familie van [betrokkene 2] gearrangeerde huwelijk tussen haar en haar neef en de afgekeurde relatie van [betrokkene 2] met [slachtoffer] . Dit blijkt (onder meer) uit het navolgende.
Door [getuige 1] is verklaard dat volgens hun religie hun eer gered moest worden (pg. 515). [getuige 8] heeft verklaard dat [verdachte] de relatie tussen [betrokkene 2] en [slachtoffer] een probleem vond, dat hij
“het niet (vond) kunnen en daarom (…) [slachtoffer] (is) neergeschoten”(pg. 498). Ook heeft hij op de vraag van de politie of de familie-eer was hersteld nu iemand uit de familie [slachtoffer] heeft neergeschoten, verklaard dat dit volgens zijn vader wel het geval is (pg. 499).
Door [getuige 9] is verklaard dat de familie van [betrokkene 2] een volksstam is en dat dit betekent dat personen die niet tot die volksstam behoren niet mogen trouwen met leden van de volksstam. [slachtoffer] en [betrokkene 2] wisten dit allebei (pg. 392). [slachtoffer] had tegen [getuige 9] gezegd dat het mogelijk was dat hij deze relatie met zijn dood moest bekopen. Hij zei dat men hem ofwel toestemming zou geven om deze relatie voort te zetten of hem zou afmaken (pg. 395).
Ook volgens [getuige 2] ging [slachtoffer] ervan uit dat hij vanwege zijn relatie met [betrokkene 2] mogelijk gedood zou worden (pg. 353).
Het voorgaande vindt bovendien bevestiging in een afgeluisterd telefoongesprek tussen
[medeverdachte 2] en [getuige 10] op 5 november 2013. In dat gesprek zegt [getuige 10] :
“Hij heeft van iemand gehouden en is omwille daarvan heen gegaan.”(pg. 1021). [medeverdachte 2] zegt kort daarna tegen [getuige 10] :
“Nu zeg ik niet dat [slachtoffer] schuldig is of die eerloze hoer niet schuldig is. Zij is nog duizend keer meer schuldig dan [slachtoffer] .”[getuige 10] zegt dat hij hem (het hof begrijpt: [slachtoffer] ) heel vaak heeft gewaarschuwd (pg. 1021). Het gesprek gaat verder waarna [medeverdachte 2] op enig moment zegt: “
Die hoer is twee dagen eerder meegenomen door de politie. Als dat niet was gebeurd dan had ik haar thuis in stukken gehakt dus. Het maakt niet uit of ik dan levenslang in de gevangenis was beland. (…) Allah is groot, ik kom haar ooit tegen”(pg. 1022). Daarnaast volgt uit een afgeluisterd gesprek tussen [getuige 11] van 29 januari 2014, zijnde een broer van [verdachte] en [medeverdachte 2] , en [getuige 12] dat [getuige 11] bij [verdachte] op bezoek is geweest en dat [verdachte] had gezegd:
“Maak je geen zorgen om mij, het is niet erg, als ik…als wij dit niet hadden gedaan, dan zou men zeggen dat de familie van [familie X] ( [familie X] ) eerloos is. Het moest.”(pg. 1113).
Uit het voorgaande leidt het hof af dat de eer van de familie was geschonden door de weigering van [betrokkene 2] om te trouwen met de voor haar uitgezochte huwelijkskandidaat, haar neef [getuige 1] , en door haar – geheime – relatie met [slachtoffer] en dat die familie-eer moest worden hersteld, hetgeen gebeurde door het doden van [slachtoffer] .
Conclusies LEC EGG niet als bewijs gebruikt
Door het Landelijk Expertise Centrum Eer Gerelateerd Geweld (LEC EGG) is een rapport “Analyse (mogelijk) eer gerelateerd geweld” opgemaakt van de gebeurtenissen die zijn voorafgegaan aan de dood van [slachtoffer] op 25 september 2013.
Dit rapport bestaat uit drie delen.
Deel I: Beschrijving van voorvallen aan de hand van geobjectiveerde waarnemingen en feitelijkheden, redenen van wetenschap, Deel II: (culturele) toelichting op de voorliggende casus en Deel III: Culturele toelichting en advisering op onderhavige casus.
Bij de totstandkoming van Deel I werd gebruik gemaakt van aangeleverde informatie vanuit het strafrechtelijk onderzoek en van informatie die was verkregen door een gesprek dat medewerkers van het LEC EGG op 1 oktober 2013 hebben gevoerd met [betrokkene 2] , de dochter van [verdachte] .
Door de verdediging is aan de hand van het door de verdediging ingebracht rapport van Novalitica “Analyse inzake Teuven” van R.J.H.M. Ermers d.d. 2 juli 2014, betwist dat de conclusies die in het LEC EGG rapport (het hof: Deel II en Deel III) worden getrokken voor het bewijs gebezigd kunnen worden.
In dit verband overweegt het hof dat slechts van de inhoud van het LEC EGG rapport gebruik wordt gemaakt voor zover het de tijdlijn van de gebeurtenissen betreft (Deel I). Daarnaast zal gebruik gemaakt worden van de in het proces-verbaal d.d. 18 november 2014 woordelijk uitgewerkte weergave van het gesprek dat met [betrokkene 2] is gevoerd op 1 oktober 2013. De conclusies en de onderbouwing daarvan die in het rapport worden getrokken over het motief dat ten grondslag ligt aan de tenlastegelegde feiten (eerwraak) blijven bij de bewijsvoering buiten beschouwing.
De gebeurtenissen op en na 25 september 2013
Uit het onderzoek komt voorts het volgende naar voren.
Gebleken is dat 25 september 2013 de laatste werkdag was van [slachtoffer] bij het bedrijf [onderneming Y] Hij werd die dag ingepland voor het uitvoeren van werkzaamheden bij de N61 te IJzendijke. [medeverdachte 2] had bepaald dat [slachtoffer] die dag nog moest werken ook al was hij ziek gemeld (pg. 353) en dat [slachtoffer] met [medeverdachte 1] naar de werklocatie zou rijden. Dit laatste was afwijkend van hetgeen gebruikelijk was, namelijk dat [slachtoffer] met een bus van het bedrijf met [getuige 9] naar de werklocatie reed. Dat [medeverdachte 1] naar de werklocatie reed was kennelijk aanvankelijk niet ingepland. Dit blijkt uit de verklaring van [getuige 13] , destijds de planner binnen [onderneming Y] (pg. 570).
Gebleken is dat om 07:11 uur en om 07:43 uur telefonisch contact is geweest tussen [medeverdachte 2] en [medeverdachte 1] (pg. 117 en 121). Om 07:48 uur passeert de witte Audi Q7 met [medeverdachte 1] als bestuurder en [slachtoffer] als bijrijder de kassa van de Westerscheldetunnel (pg. 75).
Ook andere werknemers van [onderneming Y] , te weten [getuige 14] , [getuige 15] , [getuige 16] en [getuige 9] , zijn die ochtend op weg naar de werklocatie aan de N61. Om 07:57 uur passeert hun busje de kassa bij de Westerscheldetunnel (pg. 77). Om 08:18 uur neemt [medeverdachte 1] contact op met [getuige 15] (pg. 117) en zegt hem dat zij door moeten rijden omdat [medeverdachte 1] een “torrie” wilde doen, waarmee kennelijk wordt bedoeld dat hij iets wilde stelen (pg. 357). Om 08:22 uur belt [medeverdachte 1] opnieuw met [getuige 15] en zegt dat zij door moeten rijden (pg. 117 en 357).
Inmiddels zijn [medeverdachte 1] en [slachtoffer] op de werklocatie gearriveerd.
Ondanks de instructies van [medeverdachte 1] rijden de werknemers naar de werklocatie waar zij even na 08.27 uur [medeverdachte 1] en [slachtoffer] aantreffen.
Ook [verdachte] is vertrokken naar de werklocatie. Om 08:26 uur rijdt hij in een Mercedes stationwagen bij de Westerscheldetunnel (pg. 75).
Op de werklocatie heeft [medeverdachte 1] [getuige 16] apart genomen en hem de instructie gegeven om een haspel te gaan halen. De werknemers zijn vervolgens in hun busje vertrokken. Volgens werknemer [getuige 14] is [slachtoffer] toen naar de kraan gelopen om daar te starten met zijn werkzaamheden. Om 08:37 uur passeert het busje met de werknemers de ARS camera bij rotonde Parkzicht (pg. 123). Op dat moment zijn alleen [slachtoffer] en [medeverdachte 1] nog op de werklocatie.
Om 08:39 uur belt [medeverdachte 1] naar [medeverdachte 2] (pg. 117 en 124).
Om 08:48 uur belt [medeverdachte 1] weer naar [getuige 15] (pg. 117). Volgens [getuige 15] kreeg hij van [medeverdachte 1] de instructie dat zij nog niet terug mochten komen
“omdat er politie was”. Dat laatste was niet het geval. [getuige 15] zegt dan dat ze zullen wachten (pg. 358).
Om 08:51 uur belt [medeverdachte 1] gedurende 34 seconden naar [slachtoffer] (pg. 117). Beide gsm’s stralen de mast Koninginnestraat 7 te IJzendijke aan (pg.125).
Om 08:54 uur passeert getuige [getuige 17] met haar auto de ARS-camera Tivoli (pg. 125 en 101). Zij heeft verklaard (pg. 308) dat zij een kraantje zag staan en dat zij twee mannen zag lopen. Het hof leidt hieruit af dat de getuige rond dat tijdstip [medeverdachte 1] en [slachtoffer] heeft waargenomen. Behalve deze beide personen hadden de andere werknemers immers de werklocatie verlaten; [verdachte] was nog niet ter plaatse nu hij zijn auto pas om 09:00 uur bij tankstation [tankstation A] , nabij de plaats delict, parkeerde.
Rond 08:55 uur (pg. 97) neemt getuige [getuige 18] waar dat op het zandbed een minikraantje staat en dat er een man in zit. Tevens staat er een vrij grote witte auto niet ver van dat kraantje (pg. 297). Het hof gaat ervan uit dat [slachtoffer] zich in het kraantje bevindt en dat de witte auto de Audi van [medeverdachte 1] is.
Om 08:56 uur belt [verdachte] (mast: Koninginnestraat 7 IJzendijke, pg 126) naar [medeverdachte 1] ; het gesprek wordt doorgeschakeld naar de voicemail (pg. 118).
Rond 08:57 uur ziet getuige [getuige 19] (pg. 217) in het zandtalud een kraantje met een persoon erin. Een man loopt voorbij het kraantje. Het hof gaat ervan uit dat [slachtoffer] zich nog in het kraantje bevindt en dat [medeverdachte 1] zich in de nabijheid bevindt van [slachtoffer] . De overige werknemers hadden immers de werkplek al verlaten en [verdachte] was op dat moment nog niet ter plaatse.
Om 08:57 uur belt [verdachte] (mast: Koninginnestraat 7 IJzendijke, (pg. 126) weer naar [medeverdachte 1] ; het gesprek wordt weer doorgeschakeld naar de voicemail (pg. 118).
Om 08:58 uur passeert de Mercedes stationwagen met [verdachte] als bestuurder de ARS-camera bij de rotonde Parkzicht, richting tankstation [tankstation A] /kruising Tivoli (pg. 97).
Rond dat tijdstip belt [verdachte] (mast: Koninginnestraat 7 IJzendijke, (pg. 126) wederom met [medeverdachte 1] ; het gesprek wordt weer doorgeschakeld (pg. 118).
Eveneens rond dat tijdstip (pg. 101) ziet getuige [getuige 20] twee mannen: één man zat in het kraantje met een oranje hesje en de andere man liep en droeg geen hesje (pg. 312 en 313). Op dat moment is [slachtoffer] dus nog in leven. [medeverdachte 1] moet dan de persoon zonder hesje zijn.
Om 09:00 uur parkeert [verdachte] zijn Mercedes bij het nabij gelegen benzinestation (pg. 79 en bijgevoegde foto 4 op pg. 81 en foto 5 op pg. 82 en pg. 135).
Getuige [getuige 21] (pg. 315/316) ziet ter hoogte van het benzinestation een man oversteken. De man draagt werkkleding en steekt schuin de weg over, in de richting van IJzendijke. Uit het onderzoek volgt dat dit [verdachte] is geweest en dat hij naar de werklocatie is gelopen. De loopafstand vanaf het tankstation en de plaats waar [slachtoffer] dood is aangetroffen bedraagt ongeveer 1:26 minuut (pg 129). Dit betekent dat [verdachte] rond 09:01:43 uur ter plaatse kan zijn geweest.
Om 09:02:38 uur belt [medeverdachte 1] (mast: Koninginnestraat 7 IJzendijke) naar [medeverdachte 2] .
Om 09:03:09 uur belt [verdachte] naar 112 met de mededeling dat hij iemand heeft doodgeschoten (mast: Koninginnestraat 7 IJzendijke) (pg. 118). Het gesprek duurt ruim 5 minuten, tot 09:08:32 uur (pg. 129).
Nu rond 08:58 uur [slachtoffer] door een getuige nog in leven is gezien moet hij tussen dat tijdstip en 09:03 uur van het leven zijn beroofd.
Om 09:03 uur belt [medeverdachte 1] (mast: Koninginnestraat 7 IJzendijke, pg. 130/131) naar [verdachte] , maar krijgt geen gehoor (pg.117).
Om 09:03:45 uur passeert de witte Audi Q7 de ARS-camera bij de rotonde Parkzicht (pg. 98).
Om 09:05 en 09:06 uur belt [medeverdachte 1] naar [verdachte] maar krijgt geen gehoor (pg. 117). [verdachte] belt dan nog steeds met de politie.
Om 09:09 uur belt [medeverdachte 1] naar [verdachte] (pg. 131). Er is dan wel contact.
Vervolgens nemen zowel [medeverdachte 1] (om 09:10 uur) als [verdachte] (om 09:10 uur) contact op met [medeverdachte 2] (pg. 131).
Om 09:12 uur belt [medeverdachte 2] naar [medeverdachte 1] (pg. 132).
Om 09:15 uur neemt [medeverdachte 1] contact op met [getuige 15] (pg. 117). [medeverdachte 1] zegt in dat gesprek dat hij weg is en dat de werknemers kunnen komen. De vraag of hij het
“geklaard”had beantwoordt [medeverdachte 1] bevestigend (pg. 358).
Direct na het incident, na de contacten die hij heeft met [verdachte] en [medeverdachte 1] , belt [medeverdachte 2] met zijn familieleden [getuige 6] (09:13 uur), [getuige 22] (woonachtig in Duitsland, 09:15 uur), [getuige 23] (09:18:18 uur), [getuige 11] (woonachtig in Turkije, 09:21 uur) en [getuige 24] (woonachtig in Turkije, 09:24 uur en 09:25 uur) (pg. 133).
Uit het onderzoek is verder gebleken dat [medeverdachte 1] met de Audi naar Duitsland is gereden en dezelfde dag naar Turkije is vertrokken (pg. 1396 en pg. 1567).
Op 17 november 2013 is [medeverdachte 1] teruggekeerd in België, waar hij op het vliegveld te Zaventem is aangehouden. Op 18 november 2013 heeft [medeverdachte 1] contact met [medeverdachte 2] . In dat gesprek zegt [medeverdachte 1] onder meer:
“Ik ben in België. Jullie hadden tegen ons gezegd ‘er is niks’. Je kunt komen. Toen ik op het vliegveld aan kwam, hebben ze mij gelijk opgepakt.”Even later in dat gesprek zegt [medeverdachte 2] tegen [medeverdachte 1] dat [medeverdachte 1] bang werd voor zijn vader (
hof: hiermee wordt bedoeld: [verdachte]) en daarvoor is weggegaan. Ook zegt hij dat [medeverdachte 1] van niks weet en dat broer het allemaal op zich heeft genomen. [medeverdachte 1] moet wel eerst weten wat [verdachte] heeft verklaard zodat hij zijn verklaring daaraan kan aanpassen (pg. 1136 en 1137). Hieruit volgt dat [medeverdachte 2] [medeverdachte 1] instrueert over welke verklaring hij, [medeverdachte 1] , bij de politie moet afleggen.
De Audi Q7 is op 10 februari 2014 aangetroffen in Düsseldorf. Eén dag nadat de auto is aangetroffen vindt hierover een telefoongesprek plaats tussen [medeverdachte 2] en zijn broer [getuige 11] . Op een vraag van [getuige 11] of ze die auto schoongemaakt hebben, antwoordt [medeverdachte 2] dat alles is schoongemaakt. Ook zegt [medeverdachte 2] dat ze geld hadden gegeven aan
“Amo”en dat deze
“de banden en zo in de machines heeft gedaan en alles heeft gewassen”(pg. 1222).
Ook [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] hebben contact over de Audi. Op 26 februari 2014 vraagt [medeverdachte 1] aan [medeverdachte 2] of
“diegene in Duitsland, bij wie die witte was(het hof begrijpt: de witte Audi)
, die witte heeft gebracht om te wassen”. [medeverdachte 2] antwoordt dat hij het wel heeft gedaan, in zijn geheel en twee keer (pg. 1235).
Forensisch onderzoek
Door The Maastricht Forensic Institute (TMFI) is het pistool dat op de plaats delict is aangetroffen onderzocht op DNA-sporen. Uit het onderzoek blijkt dat DNA-materiaal van zowel [verdachte] als [medeverdachte 1] op het vuurwapen aanwezig is (rapport van 4 december 2013 in combinatie met het DNA-rapport betreffende het referentiemonster van [medeverdachte 1] (pg. 295 FO)).
Op de ruwe delen aan de rechterzijde van het vuurwapen (AAGH7609NL#06) wordt DNA-materiaal van [verdachte] aangetroffen. In de bemonstering van de ruwe delen aan de linkerzijde van het vuurwapen is een DNA-mengprofiel aangetroffen (AAGH7609NL#05). Het DNA-hoofdprofiel bevat DNA-materiaal van [medeverdachte 1] en in het DNA-nevenprofiel is DNA-materiaal aangetroffen dat van [verdachte] afkomstig kan zijn.
Een partieel DNA-nevenprofiel dat matcht met het DNA-profiel van [verdachte] is eveneens aangetroffen op de trekker, pinnen en trekhaak.
Op de voorkant en bovenkant van de loop is DNA-materiaal aangetroffen van [medeverdachte 1] (AAGH7609NL#02 resp. AAGH7609NL#03). Het DNA-hoofdprofiel op de ruwe delen van de linkerzijde van het vuurwapen (AAGH7609NL#05), de trekker, pinnen, trekhaak (AAGH7609NL#04) en patroonhouder (AAGH7609NL#07) matcht met het DNA-profiel van [medeverdachte 1] .
Door het team Forensische Opsporing is een bloedspoorpatroononderzoek verricht aan de kleding van [verdachte] (pg. 134 FO). Geconstateerd wordt dat op de jas van [verdachte] aan de achterzijde van de linkermouw weefseldeeltjes aanwezig zijn die positief testten op de aanwezigheid van bloed. In één van de bemonsteringen (AAFQ2459NL#01, pg. 294 FO) is spierweefsel aangetroffen dat afkomstig kan zijn van [slachtoffer] ; in vier bemonsteringen (AAFQ2460NL#01, AAFQ2462NL#01, AAFQ2463NL#01 en AAFQ2464NL#01) is zowel bloed als spierweefsel aangetroffen dat afkomstig kan zijn van [slachtoffer] (onderzoek naar biologische sporen en DNA-onderzoek van het NFI van 17 februari 2014 (pg. 288 FO).
De conclusie van het forensisch onderzoek luidt dat niet kan worden uitgesloten dat de mouw zich op enige afstand heeft bevonden van een bloed- dan wel weefselbron op het moment dat deze deeltjes uit deze bron loskwamen (pg. 132 FO).
De deskundige van het NFI rapporteert hierover dat materiaal van dergelijke grootte bij een schietproces in de vorm van ‘backspatter’ kan vrijkomen. Het aantreffen van dit materiaal is volgens de deskundige echter niet bewijzend dat de [verdachte] de schutter is geweest. Indien ervan wordt uitgegaan dat het materiaal is geprojecteerd, betekent het aantreffen van dit materiaal wel dat [verdachte] op korte afstand van de bron van het materiaal heeft verbleven tijdens ten minste het afvuren van één schot (pg. 12 van 18 van het Interdisciplinair rapport).
Het schotrestenonderzoek (pg. 269 FO) aan de schiethanden van [verdachte] (AABO4672NL) en aan zijn jas (AAER6744NL) toont een vrijwel zekere relatie aan met een schietproces.
Met het wapen zijn proefschoten gelost en zijn vervolgens de schietmouwen van de schutter onderzocht. Na een vergelijkend onderzoek met de mouwen van de jas en het overhemd van [verdachte] wordt geconcludeerd dat de bevindingen van het onderzoek waarschijnlijker zijn wanneer de hypothese dat [verdachte] het pistool alleen heeft vastgehad en er niet mee heeft geschoten waar is, dan wanneer de hypothese dat hij wel met het pistool heeft geschoten waar is (tweede aanvullend schotrestenonderzoek d.d. 17 februari 2015).
Door de deskundige J.A. de Koeijer van het NFI zijn in het interdisciplinair rapport (rapport d.d. 14 april 2015) drie scenario’s beschreven:
S1. [verdachte] heeft [slachtoffer] met 3 schoten door het hoofd om het leven gebracht.
S2. [medeverdachte 1] heeft [slachtoffer] met 3 schoten door het hoofd om het leven gebracht.
S3. [medeverdachte 1] en [verdachte] hebben [slachtoffer] met 3 schoten door het hoofd om het leven gebracht.
De conclusie in het rapport luidt dat van alle uitgevoerde onderzoeken slechts de resultaten van het schotrestenonderzoek aan de kleding van [verdachte] onderscheid kunnen maken tussen de verschillende scenario’s.
De combinatie van de bevindingen betreffende het schotrestenonderzoek en het bloedspoorpatroononderzoek worden waarschijnlijker bevonden wanneer scenario 2 juist is dan wanneer scenario 1 of 3 juist is, dus wanneer [medeverdachte 1] [slachtoffer] met drie schoten om het leven heeft gebracht.
Wie heeft geschoten?
Het hof ziet zich gesteld voor de vraag wie geschoten heeft. Uit hetgeen hiervoor is overwogen volgt dat rond het tijdstip dat [slachtoffer] van het leven werd beroofd zowel [medeverdachte 1] als [verdachte] ter plaatse geweest zijn. Het hof wijst er in dit verband op dat de gsm van [medeverdachte 1] tijdens het telefoongesprek van 09:02:38 uur de mast Koninginnestraat 7 IJzendijke aanstraalt, dezelfde mast als door de gsm van [verdachte] wordt aangestraald tijdens het gesprek met de meldkamer. Pas om 09:03:45 uur passeert de Audi van [medeverdachte 1] de ARS-camera bij de rotonde Parkzicht. De afstand tussen deze camera en tankstation [tankstation A] – ter hoogte van de plaats delict – is circa 1850 meter (pg. 96, pg.127, punt 34). Dit betekent dat [medeverdachte 1] op het moment dat [slachtoffer] van het leven is beroofd – een tijdstip gelegen tussen rond 08:58 uur en 09:03 uur – zich nog op de plaats delict kan hebben bevonden.
Hoewel door [verdachte] is verklaard dat hij degene is geweest die [slachtoffer] van het leven heeft beroofd en hij met het wapen in de hand bij het lichaam van [slachtoffer] wordt aangetroffen en op zijn jas spierweefsel en bloed wordt aangetroffen dat afkomstig is van [slachtoffer] , zijn er ook aanwijzingen dat [medeverdachte 1] degene is geweest die [slachtoffer] van het leven heeft beroofd. Zo wordt in een telefoongesprek op 18 november 2013 door [medeverdachte 2] gezegd dat “broer”, het hof begrijpt: [verdachte] , het op zich heeft genomen. Bovendien bevat het vuurwapen waarmee [slachtoffer] is doodgeschoten niet alleen DNA materiaal dat afkomstig is van [verdachte] , maar ook DNA-materiaal dat afkomstig is van [medeverdachte 1] . Ook op de patroonhouder – een locatie die met het laden van het wapen in verband kan worden gebracht – wordt DNA materiaal van [medeverdachte 1] aangetroffen. Voorts is [medeverdachte 1] onmiddellijk na het gebeuren via Duitsland vertrokken naar Turkije, hetgeen kan worden geduid als een vlucht, en is de Audi waarmee hij die dag heeft gereden in Duitsland schoongemaakt, kennelijk om sporen te wissen. Het hof wijst voorts naar de hiervoor weergegeven conclusie in het IDFO-rapport dat de bevindingen van de onderzoeken waarschijnlijker worden bevonden wanneer scenario 2, [medeverdachte 1] heeft [slachtoffer] met drie schoten om het leven heeft gebracht, juist is. Het hof wijst tot slot op de verklaring van getuige [getuige 25] , een medewerker in de penitentiaire inrichting waar [medeverdachte 1] verbleef, dat [medeverdachte 1] hem heeft verteld dat niet [verdachte] maar hij, [medeverdachte 1] , [slachtoffer] heeft doodgeschoten (proces-verbaal van verhoor getuige, PL1900-2013067182-252).
Onder deze omstandigheden en bij het ontbreken van een voldoende duidelijk technisch en/of ander betrouwbaar bewijs kan het hof niet met voldoende zekerheid vaststellen wie van de beide verdachten, [verdachte] of [medeverdachte 1] , [slachtoffer] heeft doodgeschoten, dan wel of zij dit beiden hebben gedaan. Het hof zal daarom in het midden laten wie van hen heeft geschoten.
Medeplegen
Het hof ziet zich vervolgens voor de vraag gesteld of kan worden bewezen dat [verdachte] en [medeverdachte 1] zich tezamen en in vereniging schuldig hebben gemaakt aan het om het leven brengen van [slachtoffer] . In dat verband wordt voorop gesteld dat voor medeplegen is vereist dat sprake is van een voldoende nauwe en bewuste samenwerking. Dit houdt in dat een verdachte een intellectuele en/of materiële bijdrage van voldoende gewicht aan het delict heeft gehad. Bij het oordeel dat sprake is van de voor medeplegen vereiste nauwe en bewuste samenwerking, kan rekening worden gehouden met onder meer de intensiteit van de samenwerking, de onderlinge taakverdeling, de rol in de voorbereiding, de uitvoering of de afhandeling van het delict en het belang van de rol van de verdachte, diens aanwezigheid op belangrijke momenten en het zich niet terugtrekken op een daartoe geëigend tijdstip. [1]
Het hof heeft hiervoor overwogen dat de reden om [slachtoffer] om het leven te brengen was gelegen in de omstandigheid dat de eer van de [familie X] was geschonden door de verhouding die [betrokkene 2] , de dochter van [verdachte] , met [slachtoffer] had, terwijl zij was uitgehuwelijkt aan haar neef. Gebleken is dat de familie al eerder, ook met geweld, druk op [betrokkene 2] had uitgeoefend om te trouwen met haar neef. Het hof verwijst in dit verband naar het familieberaad op 14 juni 2013 op het kantoor van [onderneming Y] Bij dat beraad waren [medeverdachte 2] , [verdachte] en [medeverdachte 1] aanwezig.
Uit de gang van zaken rond het gebeuren valt af te leiden dat er over het om het leven brengen van [slachtoffer] om de eer van de familie te herstellen tevoren afspraken zijn gemaakt waarbij zowel [medeverdachte 2] als [medeverdachte 1] en [verdachte] betrokken zijn geweest. Deze afspraken hebben betrekking gehad op de locatie waar, de wijze waarop en degene door wie [slachtoffer] van het leven zou worden beroofd, alsmede op wat er vervolgens diende te gebeuren. Het hof wijst op het navolgende.
[slachtoffer] was, evenals [verdachte] en [medeverdachte 1] , werkzaam voor het bedrijf [onderneming Y] van [medeverdachte 2] . Gebleken is dat 25 september 2013 de laatste werkdag was van [slachtoffer] bij het bedrijf en dat door [medeverdachte 2] was bepaald dat [slachtoffer] die dag ondanks de ziekmelding toch moest werken en die dag met [medeverdachte 1] naar de werklocatie bij de N61 te IJzendijke zou rijden. Dit laatste was afwijkend van hetgeen gebruikelijk was. Die ochtend is er telefonisch contact geweest tussen [medeverdachte 2] en [medeverdachte 1] . Uit een in de penitentiaire inrichting afgeluisterd gesprek tussen [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] en een derde blijkt dat [medeverdachte 2] die ochtend tegen [medeverdachte 1] heeft gezegd:
“Doe het”(pg. 121, 1175). [medeverdachte 1] heeft vervolgens met de Audi van het bedrijf [slachtoffer] naar de werklocatie gebracht. Hij bewerkstelligt dat hij alleen met [slachtoffer] op de werklocatie blijft; hij stuurt de andere werknemers met een smoes weg en instrueert hen dat zij nog niet terug mogen komen. Ook [verdachte] is met een auto van het bedrijf naar de werklocatie gereden. Hij arriveert rond het tijdstip waarop [slachtoffer] van het leven wordt beroofd op de plaats delict. Het wapen waarmee [slachtoffer] van het leven wordt beroofd is ofwel door [verdachte] , ofwel door [medeverdachte 1] meegenomen.
Uit het onderzoek aan het wapen waarbij DNA-materiaal van zowel [medeverdachte 1] (onder meer op de patroonhouder) als [verdachte] wordt aangetroffen en het door de politie aantreffen van het wapen bij [verdachte] leidt het hof af dat [medeverdachte 1] op enig moment, na het laden van het wapen, het wapen aan [verdachte] heeft overgedragen. Als [verdachte] vervolgens 112 belt, derhalve kort na het om het leven brengen van [slachtoffer] , is [medeverdachte 1] al met de Audi weggereden. [medeverdachte 1] bericht dan aan [getuige 15] dat de werknemers weer kunnen komen en dat hij het
“geklaard”heeft.
[verdachte] , [medeverdachte 2] en [medeverdachte 1] hebben die dag voorafgaand, rond en na het tijdstip waarop [slachtoffer] om het leven is gebracht intensief contact gehad of gezocht met elkaar. [verdachte] probeert, voordat hij ter plaatse arriveert, in contact te komen met [medeverdachte 1] , voorafgaand aan en rond het tijdstip van het schietincident is er contact tussen [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] en, als [verdachte] wacht op de komst van de politie, tussen [verdachte] en [medeverdachte 2] en vervolgens tussen [medeverdachte 2] en [medeverdachte 1] . [medeverdachte 1] is dan al op de vlucht. Vervolgens belt [medeverdachte 2] met onder meer zijn broers.
Gelet op het telefoongesprek diezelfde ochtend waarin [medeverdachte 2] tegen [medeverdachte 1] zegt:
“Doe het”en de kennelijke bemoeienis van [medeverdachte 2] met het sturen van [medeverdachte 1] en [slachtoffer] naar de werklocatie in een auto van het bedrijf en gezien de contacten met hem die ochtend, kan uit het om 09:02:38 uur gevoerde telefoongesprek tussen [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] worden afgeleid dat [medeverdachte 1] [medeverdachte 2] er op dat moment van op de hoogte stelt dat [slachtoffer] van het leven is beroofd. Vervolgens belt [verdachte] het alarmnummer 112 en stelt [medeverdachte 2] korte tijd later zijn familieleden op de hoogte.
Het hof merkt in dit verband op dat geen van de gespreksdeelnemers een (aannemelijke) verklaring heeft gegeven over deze contacten.
Direct na het schietincident is [medeverdachte 1] met de Audi van het bedrijf van [medeverdachte 2] naar Duitsland gevlucht. Daar laat hij de auto bij familie achter en vliegt nog diezelfde dag naar Turkije. [verdachte] presenteert zich als de dader. Als de politie [verdachte] aanhoudt, vraagt hij aan de verbalisanten of hij de tas met kleding uit zijn auto kan krijgen omdat hierin zijn pyjamabroek, slippers en wat kleding zit en dat hij “dit alvast had ingepakt voor als hij”, waarna hij zijn zin niet verder afmaakt (pg. 61). Hieruit valt af te leiden dat [verdachte] , toen hij naar de plaats delict reed, er al rekening mee heeft gehouden dat hij zou worden aangehouden en dat zijn aanhouding deel uitmaakt van het vooropgezette plan rond de dood van [slachtoffer] . Vervolgens komt [verdachte] met een verklaring waaruit zou moeten blijken dat het schietincident een toevallige samenloop van omstandigheden is geweest. Op deze wijze tracht hij de politie over de werkelijke achtergrond van het doden van [slachtoffer] op een dwaalspoor te zetten en [medeverdachte 1] buiten beeld van politie en justitie te houden.
De Audi waarmee [medeverdachte 1] is gevlucht is in Duitsland schoongemaakt en verborgen gehouden. Dit valt af te leiden uit gesprekken die [medeverdachte 2] heeft gevoerd met onder andere [medeverdachte 1] en [getuige 11] (pg. 1222, 1235).
Verder is gebleken dat [medeverdachte 2] [medeverdachte 1] instrueert over een af te leggen verklaring en dat [medeverdachte 1] moet weten wat [verdachte] heeft verklaard zodat hij zijn verklaring daaraan kan aanpassen (pg. 1136 en 1137).
Het hof verwijst in dit verband voorts nog naar het gesprek dat [verdachte] heeft met [getuige 11] , waarin [verdachte] zegt:
“Als wij dit niet hadden gedaan, dan zou men zeggen dat de familie van [familie X] eerloos is. Het moest”(pg. 1113).
Het hof is van oordeel dat uit de bewijsmiddelen volgt dat een plan is gemaakt om [slachtoffer] van het leven te beroven en dat in ieder geval [verdachte] en [medeverdachte 1] intensief hebben samengewerkt om dit plan uit te voeren. Uit het motief, het (vrijwel) gelijktijdig op de locatie zijn waar [slachtoffer] van het leven wordt beroofd, de onderlinge telefonische contacten, het door [verdachte] zich presenteren als de schutter waardoor [medeverdachte 1] buiten beeld van de opsporingsinstantie kan blijven, blijkt van een gezamenlijk, vooropgezet plan en een intensieve samenwerking om dit plan uit te voeren. Ook [medeverdachte 2] was bij het plan betrokken. Er is geregeld dat [slachtoffer] door [medeverdachte 1] naar de werklocatie werd gebracht om hem daar met een pistool om het leven te brengen. De verwondingen van [slachtoffer] – vanaf een korte afstand zijn drie schoten gelost door het hoofd, waarbij twee doorschoten vanaf de rechterzijde van het hoofd zijn toegebracht en [slachtoffer] tijdens deze doorschoten waarschijnlijk al (deels) op zijn linkerzijde lag – wijzen op een afrekening.
[verdachte] en [medeverdachte 1] hebben bij de uitvoering van hun plan dusdanig nauw en bewust met elkaar samengewerkt dat gesproken kan worden van medeplegen. De achtergrond waartegen het feit is gepleegd is het herstel van de geschonden eer van de familie.
Uit het voorgaande valt voorts af te leiden dat is gehandeld met voorbedachte raad. Bevestiging daarvan kan ook nog worden gevonden in het telefoongesprek (pg. 1105) dat [betrokkene 2] met haar moeder, [getuige 7] , op 5 januari 2014 voerde over het doden van [slachtoffer] . [getuige 7] zegt in dat gesprek:
“Je weet dat je vader het je had gezworen”, waarop [betrokkene 2] zegt: “
Ik weet dat hij het had gezworen (…).”
Het hof merkt in dit verband tot slot nog op dat zowel [verdachte] als [medeverdachte 1] geen inzicht hebben willen geven in de feitelijke gang van zaken rond de dood van [slachtoffer] . [verdachte] heeft hierover leugenachtige verklaringen afgelegd. [medeverdachte 1] heeft in het geheel geen verklaring afgelegd. Het hof is bij de beoordeling van de zaak dan ook uitgegaan van de hiervoor genoemde bewijsmiddelen waaruit het hof de weergegeven gang van zaken heeft afgeleid.
Resumerend is het hof dan ook – anders dan de raadsman – van oordeel dat het onder 1 tenlastegelegde medeplegen van moord bewezen kan worden verklaard.

Oordeel van het hof ten aanzien van feit 2

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen acht het hof ook het onder 2 tenlastegelegde wettig en overtuigend bewezen.
Het hof is met de rechtbank van oordeel dat niet de gehele tenlastegelegde periode bewezen kan worden verklaard. Het hof volstaat met het bewezen verklaren van het feit op 25 september 2013.
Verweren

Standpunt van de verdediging

Ter zake van het onder 1 tenlastegelegde
1. Uitgegaan dient te worden van de juistheid van de verklaring van [verdachte] dat hij zichzelf heeft verdedigd tegen [slachtoffer] . Er is geen sprake van “eerwraak”, noch van voorbedachte raad of van medeplegen:
- er is geen bewijs dat [verdachte] vóór het incident op de hoogte was van de relatie van zijn dochter [betrokkene 2] met [slachtoffer] ,
- er zijn verklaringen, waaronder de verklaring van [betrokkene 2] op de zitting van het hof, waaruit volgt dat [betrokkene 2] door [verdachte] vrij werd gelaten in haar partnerkeuze en dat “eerwraak” niet het motief kan zijn geweest; aan de eerdere afgelegde andersluidende verklaringen van [betrokkene 2] kan dan ook geen gewicht worden toegekend,
- [verdachte] heeft, mede gelet op de korte tijdspanne en zijn psychische toestand, niet de gelegenheid gehad zich te beraden op het besluit om [slachtoffer] van het leven te beroven, hij handelde in een plotselinge gemoedsopwelling en omdat hij door [slachtoffer] werd aangevallen,
- [verdachte] heeft een aannemelijke verklaring gegeven over het voorhanden hebben van het vuurwapen,
- de verklaringen van [verdachte] vinden bevestiging in de bevindingen uit het forensisch onderzoek.
2. Indien ervan wordt uitgegaan dat [verdachte] niet de schutter is geweest is evenmin sprake van voorbedachte raad:
- het zogenaamde familieberaad geeft daarvoor geen aanwijzingen, mede gelet op de verklaring van [betrokkene 2] bij de rechter-commissaris hierover,
- dat de werkplanning op 25 september 2013 anders was dan gebruikelijk is geen aanwijzing voor voorbedachte raad,
- ook de omstandigheid dat [medeverdachte 1] een ‘torrie’ zou willen doen is niet redengevend,
- voor de schone kleding die [verdachte] bij zich had is een plausibele verklaring,
- de afgeluisterde gesprekken berusten slechts op vage vermoedens en roddels; er kan geen waarde aan worden gehecht,
- [verdachte] heeft een aannemelijke verklaring gegeven waarom hij op 25 september 2013 naar de werklocatie is gegaan.
3. Er zijn geen feiten en omstandigheden op grond waarvan kan worden vastgesteld dat sprake is van medeplegen van moord:
- er zijn geen aanwijzingen voor bijvoorbeeld een onderlinge taakverdeling,
- uit het onderzoek is niet komen vast te staan dat sprake is van een gezamenlijke uitvoering,
- de telefonische contacten rond het tijdstip van het schietincident kunnen verklaard worden uit de omstandigheid dat [verdachte] en [medeverdachte 1] altijd veel telefonisch contact onderhielden,
- in het scenario dat [medeverdachte 1] heeft geschoten en [verdachte] het wapen heeft overgenomen kan evenmin worden gesproken van medeplegen.

Overwegingen van het hof naar aanleiding van de gevoerde verweren

Het hof verwijst naar hetgeen hiervoor is overwogen. Het hof heeft geen reden om aan de inhoud van de voor het bewijs gebruikte verklaringen en telefoon- of OVC-gesprekken te twijfelen. Het hof merkt in dit verband voorts op dat [verdachte] geen aannemelijke verklaring heeft afgelegd over de gebeurtenissen op en rond 25 september 2013. Het hof is bij de beoordeling van de zaak dan ook uitgegaan van de hiervoor genoemde bewijsmiddelen waaruit het hof de weergegeven gang van zaken heeft afgeleid.
Ad 1.
Het hof hecht geen geloof aan de verklaringen van [verdachte] dat hij zich slechts heeft verdedigd tegen [slachtoffer] . Uit de bewijsmiddelen blijkt dat de eer van de familie was geschonden en moest worden hersteld, hetgeen gebeurde door het doden van [slachtoffer] . Het hof heeft geen reden om aan de voor het bewijs gebruikte verklaringen en telefoon- of OVC-gesprekken te twijfelen. Uit de bewijsmiddelen valt voorts af te leiden dat [verdachte] wel degelijk op de hoogte was van de relatie van zijn dochter met [slachtoffer] en dat het doden van [slachtoffer] een geplande liquidatie was.
Ad 2. en 3.
Uit de bewijsmiddelen valt af te leiden dat sprake is geweest van voorbedachte raad en van medeplegen.
- Voor wat betreft de schone kleding die [verdachte] bij zich had merkt het hof op dat die verklaring moet worden bezien in het licht van de gegeven omstandigheden: [verdachte] presenteerde zich ten overstaan van de politie als zijnde de schutter en werd vervolgens aangehouden. Hij vraagt dan om zijn kleding die hij “alvast had ingepakt voor als hij”, waarna hij zijn zin niet afmaakt. Zoals hiervoor is overwogen blijkt daaruit dat hij er rekening mee heeft gehouden dat hij zou worden aangehouden.
- Over de telefonische contacten rond het tijdstip van het schietincident wordt door geen van de betrokken personen verklaard wat de inhoud was van de gevoerde gesprekken of de redenen om contact te zoeken.
- Ook in het scenario dat [medeverdachte 1] heeft geschoten en [verdachte] het wapen vervolgens heeft overgenomen kan worden gesproken van medeplegen. Uit de bewijsmiddelen volgt immers dat een plan is gemaakt om [slachtoffer] van het leven te beroven en dat in ieder geval [verdachte] en [medeverdachte 1] intensief hebben samengewerkt om dit plan uit te voeren.
- Gelet op de vaststellingen van het hof behoeven de verweren geen verdere bespreking.
De verweren worden verworpen.
Strafbaarheid van het bewezenverklaarde
Het onder 1 bewezen verklaarde levert op:
medeplegen van moord.
Het onder 2 bewezen verklaarde levert op:
medeplegen van handelen in strijd met artikel 26, eerste lid, van de Wet wapens en munitie, terwijl het feit is begaan met betrekking tot een vuurwapen van categorie III
en
medeplegen van handelen in strijd met artikel 26, eerste lid, van de Wet wapens en munitie.
Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de feiten uitsluiten.
Strafbaarheid van de verdachte
Volgens de raadsman heeft verdachte in het eerste door hem geschetste scenario, inhoudende dat de verklaringen van [verdachte] op waarheid berusten (subsidiair) aangevoerd dat verdachte van alle rechtsvervolging ontslagen dient te worden nu hij met succes een beroep kan doen op noodweerexces.
Het hof is van oordeel dat uit hetgeen hiervóór is overwogen ten aanzien van de bewezenverklaring volgt dat voor verdachte geen sprake was van een noodweersituatie. Het verweer dat verdachte heeft gehandeld in noodweerexces faalt reeds op die grond.
Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluiten.
De verdachte is daarom strafbaar voor het hiervoor bewezen verklaarde.
Op te leggen straf of maatregel
Bij de bepaling van de op te leggen straf is gelet op de aard en de ernst van hetgeen bewezen is verklaard, op de omstandigheden waaronder het bewezen verklaarde is begaan en op de persoon van de verdachte, zoals een en ander bij het onderzoek ter terechtzitting naar voren is gekomen.
De meervoudige kamer in de rechtbank Zeeland-West-Brabant, locatie Middelburg, heeft de verdachte ter zake van het onder 1 primair en onder 2 tenlastegelegde conform de eis van de officier van justitie veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 15 jaren met aftrek van de tijd die de verdachte reeds in voorlopige hechtenis heeft doorgebracht.
De advocaat-generaal heeft geëist dat de verdachte ter zake van het onder 1 primair en onder 2 tenlastegelegde zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 19 jaar, met aftrek van de tijd die de verdachte reeds in voorlopige hechtenis heeft doorgebracht.
De verdediging heeft verzocht om, in geval het hof komt tot strafoplegging, rekening te houden met de omstandigheid dat verdachte niet eerder in aanraking is geweest met justitie. Bovendien stond verdachte ten tijde van het plegen van het feit onder grote psychische druk, zoals volgt uit het beknopte reclasseringsadvies van 26 september 2013, naar welk advies wordt verwezen in het NIFP rapport van 30 juni 2014, uit het voorgeleidingsconsult dat op 3 oktober 2013 is verricht door dr. Kondakḉi en uit de rapportage van dr. E.G.M. Couturier (neuroloog) van 16 april 2014. De verdediging heeft het hof verzocht ook met die omstandigheid rekening te houden bij de strafoplegging.
Het hof overweegt het volgende.
[verdachte] heeft zich samen met [medeverdachte 1] schuldig gemaakt aan het medeplegen van de moord op [slachtoffer] . Het slachtoffer was de vriend van [betrokkene 2] , de dochter van [verdachte] .
[slachtoffer] is op koelbloedige wijze op klaarlichte dag, zichtbaar vanaf de openbare weg, geliquideerd, omdat de eer van de [familie X] was geschonden door de weigering van [betrokkene 2] om te trouwen met haar neef en door haar – geheime – relatie met de reeds gehuwde [slachtoffer] . Die familie-eer moest worden hersteld. [verdachte] en [medeverdachte 1] hebben de eer van de familie boven de menselijke waarde en het recht gesteld.
Moord is één van de meest ernstige misdrijven die het Wetboek van Strafrecht kent, zodat naar het oordeel van het hof slechts het opleggen van een langdurige gevangenisstraf aan de orde kan zijn.
Verdachte heeft, met zijn mededader, [slachtoffer] niet alleen het leven ontnomen, maar ook de kinderen van [slachtoffer] hun vader. Ook de andere nabestaanden van [slachtoffer] is onherstelbaar leed en verdriet aangedaan. [betrokkene 2] moet leven met het feit dat haar vader en haar neef haar niet alleen het recht op een zelfstandige partnerkeuze hebben ontzegd, maar haar gekozen partner om reden van de door haar vader en neef boven haar geluk gestelde eer van de familie hebben geliquideerd.
Bovendien heeft het handelen van de verdachte gevoelens van angst en maatschappelijke onrust teweeg gebracht, met name in de omgeving van het gebeurde.
Daarnaast heeft verdachte zich schuldig gemaakt aan het medeplegen van het voorhanden hebben van een vuurwapen en munitie. Daarmee is gehandeld in strijd met de Wet Wapens en Munitie.
Het hof heeft geconstateerd dat verdachte, blijkens het uittreksel Justitiële Documentatie d.d. 13 januari 2017, niet eerder is veroordeeld ter zake van het plegen van enig strafbaar feit. Gelet op de aard van de thans bewezen verklaarde feiten en de omstandigheden waaronder die feiten zijn begaan heeft dat echter geen matigende invloed op de op leggen straf.
Verdachte heeft niet willen meewerken aan een onderzoek naar de mate waarin de feiten hem al dan niet kunnen worden toegerekend. Nu in het dossier geen aanwijzingen voorhanden zijn voor een andersluidend oordeel zal het hof de bewezenverklaarde feiten volledig aan de verdachte toerekenen. De omstandigheid dat verdachte psychische druk heeft ervaren, onder meer vanwege het vertrek van [betrokkene 2] uit zijn woning, maakt dat niet anders en is voor het hof geen aanleiding om een lagere straf op te leggen. .
Ook de overige door de verdediging naar voren gebrachte persoonlijke omstandigheden van de verdachte vormen voor het hof, gelet op de ernst van het bewezenverklaarde, geen reden voor strafvermindering.
Alles afwegende is het hof van oordeel dat niet kan worden volstaan met een straf zoals in eerste aanleg door de rechtbank is opgelegd en evenmin met een straf zoals in hoger beroep is geëist door de advocaat-generaal. Naar het oordeel van het hof is een gevangenisstraf voor de duur van 20 jaar passend en geboden. De tijd die de verdachte reeds in voorlopige hechtenis heeft doorgebracht zal op die straf in mindering worden gebracht.
Vordering van de benadeelde partij [betrokkene 1]
De benadeelde partij heeft zich in eerste aanleg in het strafproces gevoegd met een vordering tot schadevergoeding. Deze bedraagt € 30.932,62.
De vordering bestaat uit de volgende posten:
  • Materiele schade: € 23.140,00 (gederfde inkomsten)
  • Immateriële schade: € 7.500,00 (shockschade)
Daarnaast heeft de benadeelde partij een bedrag gevorderd van € 141,00 betreffende de kosten van haar advocaat en een bedrag van € 151,62 aan reiskosten naar de rechtbank. Ook
is een vergoeding gevorderd van de kosten van de executie.
De vordering is bij het vonnis waarvan beroep niet-ontvankelijk verklaard.
De benadeelde partij heeft zich in hoger beroep opnieuw gevoegd voor het bedrag van haar oorspronkelijke vordering.
Het hof is van oordeel dat behandeling van de vordering een onevenredige belasting van het strafgeding oplevert. De gevorderde gederfde inkomsten en de gevorderde shockschade is in de stukken die de benadeelde partij heeft ingediend onvoldoende onderbouwd. In het bijzonder blijkt niet dat de benadeelde partij recht zou hebben op partneralimentatie in de orde van grootte van de ingediende vordering.
Ten aanzien van de gevorderde shockschade is niet onderbouwd dat bij de benadeelde partij de confrontatie met de dood van [slachtoffer] een heftige emotionele shock teweeg heeft gebracht die tot gevolg heeft gehad dat bij de benadeelde partij een psychiatrisch erkend ziektebeeld is ontstaan.
(Namens) de benadeelde partij is niemand ter terechtzitting van het hof verschenen om haar vordering toe te lichten, terwijl de strafzaak voor het overige geheel is behandeld. Het alsnog in de gelegenheid stellen van de benadeelde partij om de vordering toe te lichten zou daarom heropening van het onderzoek vergen, zodat behandeling van deze vordering een onevenredige belasting van het strafproces zou opleveren.
De benadeelde partij kan daarom thans in haar vordering niet worden ontvangen en kan haar vordering slechts bij de burgerlijke rechter aanbrengen, met een beslissing over de kosten zoals na te melden.
Vordering van de benadeelde partij [betrokkene 2]
De benadeelde partij heeft zich in eerste aanleg in het strafproces gevoegd met een vordering tot schadevergoeding. Deze bedraagt € 1,00 ter zake van geleden immateriële schade, te vermeerderen met de wettelijke rente en met de kosten van de executie, waaronder begrepen de kosten ten behoeve van de tenuitvoerlegging. Ook is verzocht tot oplegging van de schadevergoedingsmaatregel.
De vordering is bij het vonnis waarvan beroep niet-ontvankelijk verklaard omdat de benadeelde partij volgens de rechtbank op grond van artikel 51f, tweede lid, Sv in verbinding met artikel 6:108, eerste en tweede lid BW, niet behoort tot de kring van voegingsgerechtigden.
De benadeelde partij heeft zich in hoger beroep opnieuw gevoegd voor het bedrag van haar oorspronkelijke vordering.
Het hof is, met de rechtbank, van oordeel dat de benadeelde partij niet in haar vordering kan worden ontvangen omdat zij op grond van artikel 51f, tweede lid Sv in verbinding met artikel 6:108, eerste en tweede lid BW niet behoort tot de kring van gerechtigden die zich kunnen voegen als benadeelde partij in een strafzaak. De benadeelde partij kan daarom thans in haar vordering niet worden ontvangen en kan haar vordering slechts bij de burgerlijke rechter aanbrengen, met een beslissing over de kosten zoals na te melden.
Het in beslag genomen voorwerp
Het inbeslaggenomen nog niet teruggegeven geldbedrag van € 995,00 behoort aan verdachte toe. Het hof bepaalt dat dit geldbedrag aan verdachte zal worden teruggegeven.
Toepasselijke wettelijke voorschriften
De beslissing is gegrond op de artikelen 47, 57 en 289 van het Wetboek van Strafrecht en de artikelen 26 en 55 van de Wet wapens en munitie, zoals deze luidden ten tijde van het bewezenverklaarde.

BESLISSING

Het hof:
Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht:
Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het onder 1 primair en 2 ten laste gelegde heeft begaan.
Verklaart niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven is bewezen verklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.
Verklaart het onder 1 en 2 bewezen verklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart de verdachte strafbaar.
Veroordeelt de verdachte tot een
gevangenisstrafvoor de duur van
20 (twintig) jaren.
Beveelt dat de tijd die door de verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in enige in artikel 27, eerste lid, of artikel 27a van het Wetboek van Strafrecht bedoelde vorm van voorarrest is doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht, voor zover die tijd niet reeds op een andere straf in mindering is gebracht.
Gelast de
teruggaveaan de verdachte van het in beslag genomen, nog niet teruggegeven voorwerp, te weten:
een geldbedrag van € 995,00.
Vordering van de benadeelde partij [betrokkene 1]
Verklaart de benadeelde partij [betrokkene 1] in de vordering tot schadevergoeding niet-ontvankelijk en bepaalt dat de benadeelde partij de vordering slechts bij de burgerlijke rechter kan aanbrengen.
Compenseert de kosten van partijen aldus, dat elke partij de eigen kosten draagt.
Vordering van de benadeelde partij [betrokkene 2]
Verklaart de benadeelde partij [betrokkene 2] in de vordering tot schadevergoeding niet-ontvankelijk en bepaalt dat de benadeelde partij de vordering slechts bij de burgerlijke rechter kan aanbrengen.
Verwijst de benadeelde partij in de door verdachte gemaakte en ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog te maken kosten, tot aan de datum van deze uitspraak begroot op nihil.
Aldus gewezen door
mr. M.J.H.J. de Vries-Leemans, voorzitter,
mr. N.J.M. Ruyters en mr. M.L.P. van Cruchten, raadsheren,
in tegenwoordigheid van mr. L.J.J.G. Verhaeg, griffier,
en op 7 juni 2017 ter openbare terechtzitting uitgesproken.

Voetnoten

1.vgl. Hoge Raad 2 december 2014, ECLI:NL:HR:2014:3474, NJ 2015/390.