ECLI:NL:GHSHE:2018:2080

Uitspraak

Afdeling strafrecht

Parketnummer : 20-002899-16

Uitspraak : 15 mei 2018

TEGENSPRAAK

Arrest van de meervoudige kamer voor strafzaken van het gerechtshof

's-Hertogenbosch

gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de rechtbank

Zeeland-West-Brabant, locatie Breda, van 27 september 2016 in de strafzaak met parketnummer 02-821120-15 tegen:

[verdachte] ,

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1985,

thans verblijvende in [naam penitentiaire inrichting] .

Hoger beroep

Namens de verdachte is tegen voormeld vonnis hoger beroep ingesteld.

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen door de verdediging naar voren is gebracht.

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het hof het vonnis waarvan beroep zal bevestigen, met uitzondering van de opgelegde straf en, in zoverre opnieuw rechtdoende, de verdachte zal veroordelen tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 8 jaren. De vorderingen van de benadeelde partijen dienen overeenkomstig het vonnis van de rechtbank te worden toegewezen. Met betrekking tot de in beslag genomen goederen heeft de advocaat-generaal de teruggave daarvan aan de verdachte gevorderd.

De verdediging heeft primair de niet-ontvankelijkheid van het openbaar ministerie bepleit. Subsidiair heeft de verdediging zich op het standpunt gesteld dat bewijsuitsluiting het gevolg moet zijn van vormverzuimen in het voorbereidend onderzoek en dat de verdachte dientengevolge bij gebrek aan wettig en overtuigend bewijs moet worden vrijgesproken. Meer subsidiair is integrale vrijspraak bepleit. Uiterst subsidiair is een strafmaatverweer gevoerd.

Vonnis waarvan beroep

Het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd, omdat het hof tot een andere bewezenverklaring komt dan de rechtbank.

Tenlastelegging

Aan de verdachte is ten laste gelegd dat:

hij op of omstreeks 27 oktober 2013 te Tilburg tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening heeft weggenomen een (grote) hoeveelheid diamanten en/of edelstenen en/of sieraden, in elk geval enig goed, geheel of ten dele toebehorende aan [benadeelde partij 2] , in elk geval aan een ander of anderen dan aan verdachte en/of zijn mededader(s), welke diefstal werd voorafgegaan en/of vergezeld en/of gevolgd van geweld en/of bedreiging met geweld tegen die [benadeelde partij 2] en/of [benadeelde partij 1] , gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en/of gemakkelijk te maken en/of om bij betrapping op heterdaad aan zichzelf en/of aan zijn mededader(s) hetzij de vlucht mogelijk te maken, hetzij het bezit van het gestolene te verzekeren, welk geweld en/of welke bedreiging met geweld hierin bestond(en) dat verdachte en/of zijn mededader(s):

- die [benadeelde partij 2] bij de keel heeft/hebben gepakt en/of naar de grond heeft/hebben geduwd en/of;

- een pistool, althans een op een vuurwapen gelijkend voorwerp, tegen het hoofd van die [benadeelde partij 2] heeft/hebben geduwd en/of gehouden en/of;

- de polsen van die [benadeelde partij 2] aan elkaar heeft/hebben gebonden met tiewraps en/of; - de polsen en/of voeten van die [benadeelde partij 2] aan elkaar heeft/hebben gebonden met tiewraps en/of tape en/of diens mond met tape heeft/hebben afgeplakt en/of;

- een pistool, althans een op een vuurwapen gelijkend voorwerp, op die [benadeelde partij 1] heeft/hebben gericht en/of;

- die [benadeelde partij 1] tegen de grond heeft/hebben geduwd en/of (vervolgens) haar handen vastgebonden met tiewraps en/of haar mee naar boven (naar de badkamer) heeft/hebben genomen en/of;

- een voet op het hoofd van die [benadeelde partij 1] heeft/hebben gezet en/of haar voeten en/of polsen heeft/hebben vastgetaped en/of haar mond heeft/hebben afgeplakt;

subsidiair althans, indien het vorenstaande niet tot een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:

[medeverdachte 1] en/of [medeverdachte 2] en/of een onbekend gebleven persoon op of omstreeks 27 oktober 2013 te Tilburg tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening heeft/hebben weggenomen een (grote) hoeveelheid diamanten en/of edelstenen en/of sieraden, in elk geval enig goed, geheel of ten dele toebehorende aan [benadeelde partij 2] , in elk geval aan een ander of anderen dan aan die [medeverdachte 1] en/of [medeverdachte 2] en/of die onbekend gebleven persoon en/of verdachte welke diefstal werd voorafgegaan en/of vergezeld en/of gevolgd van geweld en/of bedreiging met geweld tegen die [benadeelde partij 2] en/of [benadeelde partij 1] , gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en/of gemakkelijk te maken en/of om bij betrapping op heterdaad aan zichzelf en/of aan zijn mededader(s) hetzij de vlucht mogelijk te maken, hetzij het bezit van het gestolene te verzekeren, welk geweld en/of welke bedreiging met geweld hierin bestond(en) dat die [medeverdachte 1] en/of [medeverdachte 2] en/of die onbekend gebleven persoon:

- die [benadeelde partij 2] bij de keel heeft/hebben gepakt en/of naar de grond heeft/hebben geduwd en/of;

- een pistool, althans een op een vuurwapen gelijkend voorwerp, tegen het hoofd van die [benadeelde partij 2] heeft/hebben geduwd en/of gehouden en/of;

- een pistool, althans een op een vuurwapen gelijkend voorwerp, op die [benadeelde partij 1] heeft/hebben gericht en/of;

- die [benadeelde partij 1] tegen de grond heeft/hebben geduwd en/of (vervolgens) haar handen vastgebonden met tiewraps en/of haar mee naar boven (naar de badkamer) heeft/hebben genomen en/of;

- een voet op het hoofd van die [benadeelde partij 1] heeft/hebben gezet en/of haar voeten en/of polsen heeft/hebben vastgetaped en/of haar mond heeft/hebben afgeplakt;

welk strafbaar feit hij, verdachte, op een of meer tijdstip(pen) gelegen in de daaraan voorafgaande weken en/of maanden te Utrecht en/of op een of meer (andere) plaatsen in Nederland, door gift(en) en/of door belofte(n) en/of misbruik van gezag/geweld/bedreiging of misleiding en/of door het verschaffen van gelegenheid en/of middelen en/of inlichtingen, opzettelijk heeft uitgelokt;

althans:

bij het plegen van welk misdrijf hij, verdachte, op een of meer tijdstip(pen) gelegen in de daaraan voorafgaande weken en/of maanden te Utrecht en/of op een of meer (andere) plaatsen in Nederland, als medeplichtige opzettelijk behulpzaam is geweest en/of tot het plegen van welk misdrijf hij opzettelijk gelegenheid, middelen of inlichtingen heeft verschaft, door opzettelijk, (nadat hij, verdachte, op het idee gekomen was om aangever te (laten) overvallen) het adres van aangever op te zoeken en/of langs de woning van aangever te rijden en/of voornoemde [medeverdachte 1] en/of [medeverdachte 2] te vertellen dat er veel sieraden en/of diamanten bij aangever te halen waren en/of (samen met hen) een voorverkenning van de woning van aangever te doen en/of voortdurend contact met die [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] te onderhouden om de gang van zaken te regelen;

2.
hij op meerdere tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 januari 2014 tot en met 29 september 2015 te Schoonhoven en/of te Oudewater en/of te Groningen en/of te Utrecht, althans op een of meer plaatsen in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, ter voorbereiding van een of meer misdrijf/misdrijven waarop naar de wettelijke omschrijving een gevangenisstraf van 8 jaren of meer is gesteld, te weten (telkens een) diefstal met geweldpleging in vereniging en/of afpersing in vereniging opzettelijk:

- een telefoon met daarop (een) video-opname(s) en/of foto's van de omgeving van en/of de binnenzijde van het pand van een juwelier in Schoonhoven; en/of

- een e-mail van een juwelier in Oudewater aangaande de verkoop van twee dure horloges; en/of

- een plattegrond van de omgeving van die juwelier in Schoonhoven met daarop aangegeven de route van en naar die juwelier,

zijnde die telefoon en/of die plattegrond en/of die e-mail telkens een voorwerp bestemd tot het begaan van dat/die misdrijf/misdrijven, heeft verworven en/of vervaardigd en/of ingevoerd en/of doorgevoerd en/of uitgevoerd en/of voorhanden heeft gehad.

De in de tenlastelegging voorkomende taal- en/of schrijffouten of omissies zijn verbeterd. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.

Ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie

De verdediging heeft primair een aantal verweren gevoerd die, volgens de verdediging, gezamenlijk maken dat door verzuimen geen sprake meer kan zijn van een behandeling van de zaak die aan de beginselen van een behoorlijke procesorde voldoet en de niet-ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie tot gevolg moeten hebben. Het verweer bestaat – kort en zakelijk weergegeven – uit de volgende onderdelen:

reeds vanaf 29 mei 2015 was sprake van stelselmatige informatie-inwinning door verbalisant A-3848, zonder dat daaraan een bevel ten grondslag lag;

het bevel tot stelselmatige informatie-inwinning d.d. 6 juli 2015 (1) had niet gegeven mogen worden en (2) was in strijd met het subsidiariteitsbeginsel;

het handelen van de verbalisanten A-3855 en A-3848 is aan te merken als infiltratie en niet als stelselmatige informatie-inwinning;

de verbalisanten hebben niet voldaan aan hun verbaliseringsplicht, waardoor toetsing van de rechtmatigheid van hun handelen voor een groot deel onmogelijk is gemaakt. Het belemmert de verdediging om met succes het verweer te voeren dat [verdachte] en zijn medeverdachten zijn uitgelokt;

de telefoon die door verbalisant A-3855 aan de verdachte is gegeven had moeten worden getapt;

in het dossier bevindt zich niet de schriftelijke machtiging van de rechter-commissaris tot het opnemen van (tele)communicatie d.d. 17 augustus 2015, met RC-nummer 15/1407.

Het hof overweegt omtrent deze verweren als volgt.

A.

De verdediging heeft zich op het standpunt gesteld dat het door verbalisant A-3848 met de verdachte gevoerde gesprek op 29 mei 2015 reeds aan te merken was als (het begin van de) stelselmatige informatie-inwinning en dat, bij gebreke van een bevel daartoe van een officier van justitie, deze gesprekken onrechtmatig zijn gevoerd.

Uit de bewijsmiddelen^[1]blijkt dat [verdachte] op 27 mei 2015 in een bar op Curaçao WOD-er A-3848 heeft aangesproken vanwege zijn horloge. De WOD-er was in het kader van een ander onderzoek aanwezig op Curaçao. Tijdens het gesprek gaf [verdachte] spontaan informatie over een gepleegde overval en nog te plegen overvallen. Aan het einde van het gesprek gaf [verdachte] te kennen dat ze misschien wat voor elkaar konden betekenen en dat hij nog een keer met de WOD-er wilde afspreken. Op 29 mei 2015 heeft de WOD-er contact gezocht met [verdachte] teneinde een sociaal gesprek te voeren. Gedurende dat gesprek wilde [verdachte] apart spreken met deze WOD-er, die in het gezelschap verkeerde van een collega-WOD-er.^[2][verdachte] is in dit gesprek weer uit zich zelf gaan vertellen over een aantal overvallen die hij had uitgedacht.^[3]Het was voor de WOD-ers tijdens deze eerste twee gesprekken niet duidelijk of de door [verdachte] verstrekte informatie klopte. Er was op 29 mei 2015 nog geen bevestiging van de juistheid van de verhalen van de verdachte. Het leek op dat moment niet meer dan grootspraak van de verdachte. Het onderhouden van contacten met de verdachte was op dat moment enkel bedoeld om die contacten warm te houden en om hem niet uit het oog te verliezen.^[4]

Het hof is van oordeel dat het opbellen van [verdachte] door de WOD-er, het aangaan van het tweede gesprek en het apart gaan zitten gedurende dat gesprek teneinde te luisteren naar de verhalen of plannen van de verdachte, waarbij door de WOD-er niet actief is getracht informatie te verkrijgen, niet is aan te merken als stelselmatige inwinning van informatie in de zin van art. 126j Sv nu hiermee niet een min of meer volledig beeld wordt verkregen van bepaalde aspecten van het privéleven van de verdachte. Voor het op de onderhavige wijze inwinnen van informatie, voor zover dat al een lichte inbreuk zou hebben gemaakt op de persoonlijke levenssfeer van de verdachte, bieden art. 2 Politiewet 2012 en art. 141 Sv een toereikende grondslag.

Van enig vormverzuim is aldus in zoverre geen sprake.

B.

(1) In hoger beroep is eveneens betoogd dat de start van het onderzoek naar verdachte onrechtmatig was omdat het bevel tot stelselmatige informatie-inwinning niet gegeven had mogen worden. Verdachte heeft bij zijn eerste gesprekken met de WOD-er gesproken over een aantal overvallen, die niet in de politiesystemen waren terug te vinden. Dat er op dat moment opsporingsbevoegdheden en dwangmiddelen zijn ingezet, is onrechtmatig. De verdediging heeft bovendien betoogd dat, door WOD-ers in te zetten conform artikel 126j Sv, er in strijd is gehandeld met het subsidiariteitsvereiste. Na die eerste gesprekken tussen verdachte en een WOD-er had men eerst minder ingrijpende middelen moeten inzetten om de waarheid te achterhalen.

Het hof neemt de volgende overwegingen van de rechtbank omtrent het juridisch kader (grotendeels) over en maakt deze tot de zijne.

In artikel 126j Sv is de bevoegdheid geregeld die wordt aangeduid als stelselmatige inwinning van informatie (SI). Het artikel bepaalt dat de officier van justitie bevoegd is te bevelen dat een opsporingsambtenaar in het belang van het onderzoek stelselmatig informatie inwint over de verdachte, zonder dat kenbaar is dat hij optreedt als opsporingsambtenaar. Blijkens de wetsgeschiedenis kan een opsporingsambtenaar dit doen door stelselmatig in de omgeving van de verdachte te verkeren en aan activiteiten en gesprekken deel te nemen, waaraan ook de verdachte of personen uit de directe omgeving van de verdachte deelnemen. Bij deze vorm van opsporing kan dus niet alleen de privacy van de betrokken burgers in het geding zijn, maar kan tevens sprake zijn van misleiding: de burger weet niet dat de persoon met wie hij van doen heeft, een vertegenwoordiger van de overheid is. De opsporingsambtenaar heeft uitdrukkelijk tot opdracht om op zodanige wijze aanwezig te zijn in de omgeving van de verdachte, dat de verdachte of personen uit de directe omgeving van de verdachte met hem contacten onderhouden zonder dat zij weten dat zij met een opsporingsambtenaar van doen hebben. De opsporingsambtenaar observeert dus niet alleen, maar interfereert actief in het leven van de verdachte. Hij gaat daarbij verder dan alleen waarnemen of luisteren. Omdat de personen die hij daarbij ontmoet niet weten dat hij opsporingsambtenaar is, is de kans groot dat hij dingen te horen of te zien krijgt, mede doordat hij daarin kan sturen, waarvan hij anders geen kennis zou kunnen krijgen.^[5]

Gelet op de stelselmatigheid waarmee dit kan gebeuren, kan deze bevoegdheid een inbreuk maken op de persoonlijke levenssfeer van de verdachte. Uit de wetsgeschiedenis blijkt voorts dat het inzetten van een SI-traject zijn rechtvaardiging kan vinden in het grote maatschappelijke belang dat is gediend bij de opsporing van misdrijven die een ernstige inbreuk maken op de rechtsorde, hetzij door hun gewelddadige karakter, hetzij door hun grote omvang en gevolgen voor de samenleving, doch waar regulier openlijk onderzoek onvoldoende resultaat heeft of belooft te hebben.

Uit de bewijsmiddelen blijkt dat [verdachte] tijdens gesprekken met de WOD-ers had aangegeven nog overvallen te willen gaan plegen en dat dit redengevend was om een bevel stelselmatige informatie-inwinning af te geven. Dit werd door het landelijk parket afgegeven, zoals volgt uit het proces-verbaal op pagina 19 dossier F/G en het door de officier van justitie afgegeven bevel. Op 7 juli 2015 vond vervolgens een gesprek plaats tussen [verdachte] en een WOD-er. Op dat moment vertelde [verdachte] concreet over de overval in Tilburg en over een nog te plannen overval in Schoonhoven. Er is nadere informatie gekomen vanuit de politie en de verklaring van [verdachte] leek te passen bij de aangifte van juwelier [benadeelde partij 2] , wonende te Tilburg, die in zijn woning was overvallen. Dat was vervolgens reden voor het arrondissementsparket Zeeland-West-Brabant om het onderzoek verder op te pakken en wederom een bevel tot stelselmatige informatie inwinning af te geven en reguliere opsporingsmethoden zoals telefoontaps in te zetten, zoals volgt uit pagina 24, 25 en verder in het dossier F/G.

Deze wijze van handelen kan naar het oordeel van het hof niet als onrechtmatig worden beschouwd. Niet gebleken is immers dat de informatie die volgde uit het onderzoek in het kader waarvan de gesprekken op 27 en 29 mei 2015 plaats vonden, onrechtmatig verkregen was. Deze informatie kon naar het oordeel van het hof dienen als start voor het daarop volgende onderzoek naar door [verdachte] reeds gepleegde en nog te plegen overvallen. [verdachte] gaf immers zeer gedetailleerde informatie en hij gaf aan van plan te zijn nog meer overvallen (te laten) plegen. Weliswaar was de informatie nog niet zodanig dat deze naar daadwerkelijk gepleegde en met naam en toenaam genoemde overvallen wees, maar voor de toepassing van artikel 126j Sv is enkel vereist dat er een verdenking van een misdrijf moet bestaan. De informatie die de verdachte tijdens de gesprekken van 27 en 29 mei 2015 verstrekte, gaf voor deze verdenking voldoende aanleiding.

Naar het oordeel van het hof is derhalve niet gebleken van onrechtmatigheden in de start van het onderzoek naar verdachte.

(2) Bij de inzet van bijzondere opsporingsmiddelen komt de officier van justitie veel vrijheid toe. Deze vrijheid is niet onbeperkt en vindt zijn begrenzing onder meer in het beginsel van proportionaliteit en subsidiariteit. Dit beginsel is normatief voor de vraag of een bevoegdheid toegepast mag worden en tevens voor de wijze van uitvoering van deze bevoegdheid. Indien de officier van justitie na afweging van alle betrokken belangen in redelijkheid niet tot toepassing van een hem toekomende opsporingsbevoegdheid had kunnen overgaan, is dit beginsel geschonden. Het hof constateert dat de verdediging ook in hoger beroep geen verweer heeft gevoerd aangaande de proportionaliteit van de inzet van de opsporingsmethode. Wat de subsidiariteit betreft, onderschrijft het hof, net als de rechtbank, het standpunt van de officier van justitie dat de kans om met minder verstrekkende opsporingsmiddelen dichterbij opheldering van het misdrijf te komen, niet meer reëel was. De overval in Tilburg had twee jaar daarvoor plaatsgevonden. Er was reeds tactisch en technisch onderzoek gedaan en dat had niet tot enig resultaat geleid. Niet kon worden verwacht dat de gebruikelijke opsporingsmethodes, zoals telefoontaps en observaties, het opsporingsteam dichterbij de opheldering van de zaak gebracht had. Het lag immers na zo lange tijd niet voor de hand dat verdachte en zijn medeverdachten zonder enige aanleiding spontaan over de betreffende overval zouden spreken. De keuze voor de inzet van WOD-ers voldoet daarmee ook aan de eisen van subsidiariteit.

C.

De verdediging heeft betoogd dat het handelen van de verbalisanten A-3855 en A-3848 is aan te merken als infiltratie en niet als stelselmatige informatie-inwinning.

Het hof stelt voorop dat de bevoegdheid tot (undercover) stelselmatig inwinnen van informatie in de zin van art. 126j Sv zich onderscheidt van de politiële infiltratie als bedoeld in art. 126h Sv doordat bij stelselmatige informatie-inwinning niet wordt deelgenomen of meegewerkt aan een groep van personen of een georganiseerd verband waarbinnen misdrijven worden gepleegd. De informant die handelt op grond 126j Sv is dan ook niet gerechtigd om deel te nemen aan of het beramen van misdrijven.

Het hof stelt hieromtrent vast dat [verdachte] en later zijn medeverdachte [medeverdachte 1] eigener beweging over mogelijk te plegen overvallen op onder meer een juwelier in Schoonhoven zijn gaan verklaren en dat zij zelf reeds over de benodigde informatie daartoe beschikten. De onder 2. ten laste gelegde overval op de juwelier in Schoonhoven was immers, zo volgt uit de door de WOD-ers opgemaakte processen-verbaal van bevindingen, door [verdachte] en anderen waaronder zijn medeverdachte [medeverdachte 1] reeds beraamd en voorbereid.^[6]De WOD-ers hebben de verhalen en plannen voornamelijk aangehoord. Gelet op de wetsgeschiedenis mogen WOD-ers tot op zeker hoogte aansturen op het verkrijgen van informatie. Het standpunt van de verdediging dat de WOD-ers niet binnen de grenzen van stelselmatige informatie-inwinning hebben gehandeld doch, als infiltranten zijn opgetreden, vindt dan ook geen steun in het dossier.

D.

De verdediging heeft zich verder op het standpunt gesteld dat de verbalisanten gebrekkig geverbaliseerd hebben en dat de verdediging daardoor niet met succes het verweer kan voeren dat de verdachte is uitgelokt, nu informatie daaromtrent ontbreekt en dit door het hof niet diepgaand is onderzocht of kan worden onderzocht.

Het hof overweegt als volgt.

Voor zover dit onderdeel van het verweer is gestoeld op de opvatting dat het besprokene tussen de verdachten en de WOD-ers nagenoeg woordelijk dient te worden opgenomen in processen-verbaal, teneinde controle door de verdediging mogelijk te maken, vindt dit geen steun in het recht. Het kan voorts evenmin van een verbalisant verwacht worden dat ook alles wat niet heeft plaatsgevonden, wordt geverbaliseerd.

Het hof stelt voorop dat geen concrete aanwijzingen voorhanden zijn om te vermoeden dat de processen-verbaal van de WOD-ers in strijd met de waarheid zijn opgemaakt. Evenmin zijn dergelijke aanwijzingen aannemelijk gemaakt door de verdediging.

De WOD-ers hebben in de door hen opgemaakte processen-verbaal van bevindingen gerelateerd welke informatie [verdachte] en zijn medeverdachten uit eigen beweging over gepleegde en nog te plegen overvallen aan de WOD-ers hebben verteld en welke informatie de WOD-ers bij [verdachte] en zijn medeverdachten hebben ingewonnen. In zoverre is controle van hetgeen tussen de WOD-ers en [verdachte] en zijn medeverdachte is besproken wel degelijk mogelijk. De verdediging heeft bovendien in hoger beroep de gelegenheid gehad om, bij de raadsheer-commissaris, de WOD-ers te horen omtrent de bevindingen waarover zij hebben gerelateerd. Dat de verdediging daarbij naar haar oordeel niet altijd de gewenste ‘helderheid’ heeft gekregen op bepaalde zaken doet daaraan niet af.

Concluderend stelt het hof vast dat de WOD-ers hebben voldaan aan hun verbaliseringsplicht en dat de verdediging in de gelegenheid is gesteld de juistheid van de processen-verbaal van bevindingen van de WOD-ers te controleren en dat van enig vormverzuim in zoverre geen sprake is.

Voor zover het verweer ziet op het uitlokken van het onder feit 2 aan [verdachte] ten laste gelegde overweegt het hof als volgt.

[verdachte] heeft zo volgt uit voormelde processen-verbaal van bevindingen reeds op 29 mei 2015 uit eigen beweging aan de WOD-er verteld over een door hem te plegen overval op een juwelier in Schoonhoven. [verdachte] heeft daarbij te kennen gegeven dat die overval al eerder was gepland, maar dat die overval destijds niet doorging, omdat ze niet de beschikking hadden over de juiste mensen en middelen. Tijdens het gesprek van 7 juli 2015 heeft [verdachte] aan de WOD-er A-3848 een Nokia gsm overhandigd met video- en fotomateriaal over de in Schoonhoven te plegen overval. De foto’s zijn volgens de getuige [getuige 1] , eigenaar van de betreffende juwelierszaak in Schoonhoven, reeds gemaakt voor de zomer van 2014, dus voor het eerste contact van [verdachte] en de WOD-ers.^[7]

De WOD-ers hebben ten slotte verklaard dat de informatie die de verdachten over deze overval hadden concreet was.^[8]Het hof stelt daarom vast dat het opzet van [verdachte] en zijn medeverdachte [medeverdachte 1] al voor de contacten met de WOD-ers was gericht op het plegen van die overval.

Het hof is dan ook van oordeel dat de verdachte niet tot handelingen is gebracht waarop zijn opzet niet al tevoren was gericht en dat hij niet is gebracht tot het begaan van de strafbare feiten waarvoor hij wordt vervolgd, terwijl zijn opzet tevoren niet reeds daarop was gericht.

E.

Uit het proces-verbaal van bevindingen van WOD-er A-3855 blijkt dat hij op 18 augustus 2015 aan de verdachte een prepaid-telefoon heeft gegeven om met hem contact te onderhouden.^[9]De verdediging heeft zich op het standpunt gesteld dat deze telefoon getapt had moeten worden, omdat de verdachte ontlastende verklaringen heeft afgelegd via deze telefoon.

Het hof stelt voorop dat aan de officier van justitie een discretionaire bevoegdheid toekomt tot het al dan niet opnemen van niet voor het publiek bestemde communicatie als bedoeld in art. 126m Sv.

Het hof heeft weliswaar van de advocaat-generaal geen antwoord gekregen op de vraag waarom in dit geval van deze bevoegdheid geen gebruik is gemaakt, maar is desalniettemin van oordeel dat het niet tappen van deze telefoon onvoldoende is om te oordelen dat hierdoor de betrouwbaarheid van het door de WOD-ers gerelateerde in het geheel niet te controleren is.

Van een vormverzuim is naar het oordeel van het hof in ieder geval geen sprake.

F.

De verdediging heeft geconstateerd dat de schriftelijke machtiging van de rechter-commissaris tot het opnemen van (tele)communicatie d.d. 17 augustus 2015, met RC-nummer 15/1407 zich niet in het dossier bevindt.

Het hof stelt met de verdediging vast dat voornoemde schriftelijke machtiging zich inderdaad niet in het dossier bevindt.

Het ontbreken van deze machtiging in het dossier heeft weliswaar tot gevolg dat een vormvoorschrift onherstelbaar is geschonden, maar de verdachte is ten gevolge daarvan niet daadwerkelijk in zijn verdediging geschaad. Op basis van de gecombineerde vordering medewerking aan een bevel opnemen van telecommunicatie (art. 126m Sv) en een vordering verstrekking verkeersgegevens (art. 126n Sv) stelt het hof vast dat de rechter-commissaris op 17 augustus 2015 wel een machtiging bevel tot het opnemen van (tele)communicatie heeft verleend met RC-nummer 15/1407.^[10]

Wat betreft de aan dit vormverzuim te verbinden rechtsgevolg zal het hof daarom volstaan met de enkele vaststelling van dit verzuim.

Conclusie.

Het hof komt dan ook tot de conclusie dat tijdens het stelselmatig inwinnen van informatie door de methode van een zogenoemd WOD-traject op de wijze zoals dat in de onderhavige zaak is toegepast, met uitzondering van het ontbreken van de schriftelijke machtiging in het dossier, geen vormverzuimen hebben plaatsgevonden. Het hof acht de resultaten van de toegepaste opsporingsmethode (de verklaringen van verdachte en zijn medeverdachten met betrekking tot het ten laste gelegde) betrouwbaar en de wijze waarop deze zijn verkregen behoorlijk en rechtmatig. Ook is niet aannemelijk geworden dat de verdachte feitelijk in een zodanige situatie is gebracht dat een verklaring van hem werd verkregen die in strijd met zijn in art. 29, eerste lid, Sv tot uitdrukking gebrachte en in art. 6, eerste lid, EVRM besloten liggende verklaringsvrijheid, is afgelegd of dat anderszins aan het recht van de verdachte op een eerlijk proces ex art. 6 EVRM tekort is gedaan.

Gelet op het voorgaande is het hof van oordeel dat in het voorbereidend onderzoek geen vormen zijn verzuimd die, afzonderlijk of in samenhang, de zwaarwegende conclusie kunnen dragen dat het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk moet worden verklaard in de vervolging van de verdachte.

De hiertoe strekkende verweren worden in zoverre verworpen.

Geen bewijsuitsluiting

De verdediging heeft subsidiair als verweer aangevoerd dat de hiervoor onder A t/m F opgenomen onderdelen van het gevoerde verweer afzonderlijk tot gevolg moeten hebben dat de resultaten van het onderzoek die door de afzonderlijke verzuimen zijn verkregen niet mogen bijdragen aan het bewijs van de ten laste gelegde feiten.

Gelet op het voorgaande is het hof eveneens van oordeel dat van bewijsuitsluiting geen sprake kan zijn. Voor wat betreft de onder A t/m E genoemde onderdelen van het verweer is niet gebleken van verzuimen in het voorbereidend onderzoek. Met betrekking tot het onder F door het hof vastgestelde vormverzuim is het hof van oordeel dat kan worden volstaan met de vermelding daarvan.

Met verwijzing naar het hiervoor overwogene verwerpt het hof dus ook de verweren strekkende tot bewijsuitsluiting.

Bewezenverklaring

Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het onder feit 1 primair en feit 2 ten laste gelegde heeft begaan, met dien verstande, dat:

hij op 27 oktober 2013 te Tilburg tezamen en in vereniging met anderen met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening heeft weggenomen een grote hoeveelheid diamanten en/of edelstenen en/of sieraden, toebehorende aan [benadeelde partij 2] , in elk geval aan een ander of anderen dan aan verdachte en zijn mededaders, welke diefstal werd voorafgegaan en vergezeld van geweld en bedreiging met geweld tegen [benadeelde partij 2] en [benadeelde partij 1] , gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en gemakkelijk te maken, welk geweld en/of welke bedreiging met geweld hierin bestond dat verdachte en/of zijn mededaders:

- die [benadeelde partij 2] bij de keel heeft/hebben gepakt en naar de grond heeft/hebben geduwd en;

- een pistool, althans een op een vuurwapen gelijkend voorwerp, tegen het hoofd van die [benadeelde partij 2] heeft/hebben geduwd en gehouden en;

- de polsen van die [benadeelde partij 2] aan elkaar heeft/hebben gebonden met tiewraps en;

- de polsen en voeten van die [benadeelde partij 2] aan elkaar heeft/hebben gebonden met tiewraps en tape en diens mond met tape heeft/hebben afgeplakt en;

- een pistool, althans een op een vuurwapen gelijkend voorwerp, op die [benadeelde partij 1] heeft/hebben gericht en;

- die [benadeelde partij 1] tegen de grond heeft/hebben geduwd en haar handen vastgebonden met tiewraps en haar mee naar boven naar de badkamer heeft/hebben genomen en;

- een voet op het hoofd van die [benadeelde partij 1] heeft/hebben gezet en haar voeten en polsen heeft/hebben vastgetaped en haar mond heeft/hebben afgeplakt.

2.
hij in de periode van 1 januari 2014 tot en met 29 september 2015 te Schoonhoven en/of Groningen en/of Utrecht tezamen en in vereniging met een ander ter voorbereiding van een misdrijf waarop naar de wettelijke omschrijving een gevangenisstraf van 8 jaren of meer is gesteld, te weten een diefstal met geweldpleging in vereniging en/of afpersing in vereniging, opzettelijk:

- een telefoon met daarop een video-opname en foto’s van de omgeving van en de binnenzijde van het pand van een juwelier in Schoonhoven en

- een plattegrond van de omgeving van die juwelier in Schoonhoven met daarop aangegeven de route van en naar die juwelier,

zijnde die telefoon en die plattegrond telkens een voorwerp bestemd tot het begaan van dat misdrijf, voorhanden heeft gehad.

Het hof acht niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders ten laste is gelegd dan hierboven bewezen is verklaard, zodat hij daarvan zal worden vrijgesproken.

In het bijzonder merkt het hof hieromtrent het volgende op.

Gelet op hetgeen verbalisant A-3855 heeft gerelateerd over het tonen van (een foto van) de e-mail tijdens de ontmoeting met de verdachte op 2 september 2015^[11]en de verklaring van getuige [getuige 2] over de betreffende e-mail^[12]is het hof, anders dan de verdediging, van oordeel de verdachte in ieder geval die dag in het bezit was van de in de tenlastelegging opgenomen e-mail.

Echter, met de verdediging is het hof van oordeel dat deze enkele e-mail over een mogelijke levering en verkoop van horloges niet kan worden aangemerkt als een voorwerp dat bestemd is tot het begaan van een misdrijf, als bedoeld in art. 46 Sr.

Bewijsmiddelen

Met betrekking tot het onder feit 1 ten laste gelegde

Op 27 oktober 2013 kwam er bij de politie een 112-melding binnen van mevrouw [benadeelde partij 1] die verklaarde dat er zojuist een woningoverval in haar woning in Tilburg had plaatsgevonden.^[13]De politie kwam ter plaatse en nam waar dat er letsel was bij de aangever, [benadeelde partij 2] .^[14]Op 28 oktober 2013 deed [benadeelde partij 2] aangifte. Hij verklaarde dat hij op zondag 27 oktober 2013, omstreeks 20.30 uur, de bel hoorde, en een agent met een jas met ‘politie’ erop met zijn rug naar de deur stond. Op die jas stond op de voorzijde met witte letters ‘politie’ en op de jas was een politie-embleem zichtbaar. De man zei hem dat zich in de tuin een inbreker schuil hield en dat hij zijn collega erbij zou halen. Er kwam een man tevoorschijn met een bivakmuts. De nepagent pakte hem bij de nek en duwde hem naar de grond. De mannen vroegen om diamanten en vroegen waar de kluis en zijn grote bruine tas waren. De aangever kreeg een pistool op zijn hoofd gezet en hij kreeg tiewraps om zijn polsen. De aangever moest naar boven en pakte in zijn slaapkamer de sleutel. Hij werd meegenomen naar de zolderkamer en moest de kluis openen. De inhoud van de kluis werd in een middelmaat sporttas gedaan. Het ging om zeven zwarte portefeuilles met daarin geslepen diamanten en juwelen. De aangever moest op zijn bed gaan liggen en zijn voeten werden met tiewraps en tape aan elkaar gebonden en zijn mond werd afgeplakt. De mannen gingen naar zijn kantoor en even later hoorde hij de voordeur dicht slaan. In het kantoor waren ook goederen weggenomen. De nepagent die voor de deur stond had een stevig postuur en had een kaal hoofd en een glad rond gezicht. Hij had een politie embleem op zijn borst. De dader met de bivakmuts had een slank postuur en had een pistool vast.^[15]

Ook [benadeelde partij 1] , de echtgenote van aangever, deed aangifte en zij verklaarde dat, toen haar man de deur had opengedaan op 27 oktober 2013, zij een man met een pistool in de hand de kamer in zag komen en dat hij zei dat ze mee moest komen. De man duwde haar tegen de grond aan en bond haar handen vast met tiewraps. Ze moest mee naar de badkamer en hoorde het blok van de kluis boven schuiven. Een andere man kwam de badkamer binnen en zette zijn voet op het hoofd van [benadeelde partij 1] . Hij tapete haar voeten en polsen. Haar mond werd ook afgeplakt. Ze had één van de overvallers gezien. Hij had een kaal hoofd en een politielogo op zijn rug. Hij was duidelijk gespierd. De tweede man die in de badkamer kwam, stonk naar shag. Haar man had die dag meer sieraden in huis omdat hij de volgende dag een cursus moest geven in Schoonhoven.^[16]

Een jaar lang politieonderzoek leverde geen bruikbare informatie op.

Op 27 mei 2015 komt een WOD-er in gesprek met ene ‘ [voornaam verdachte] ’, een manspersoon met hazenlip, 29 jaar oud, wonende te [woonplaats verdachte] en gebruik makend van telefoonnummer [telefoonnummer verdachte] . [voornaam verdachte] vertelde dat hij aan mensen van Satudarah een tip had gegeven voor een overval op een juwelier. Op 29 mei 2015 had de WOD-er telefonisch contact met deze [voornaam verdachte] en die vertelde hem dat hij een aantal overvallen had uitgedacht en getipt had aan anderen die deze overvallen hadden gepleegd. Uit onderzoek aan de politiesystemen blijkt later dat deze [voornaam verdachte] de [verdachte] is.^[17]Op 7 juli 2015 heeft de WOD-er wederom contact met de verdachte en de verdachte vertelde hem dat hij betrokken was bij een overval op een juwelier in Tilburg.^[18]

Op 18 augustus 2015 is er wederom een ontmoeting tussen [verdachte] en twee WOD-ers (A-3848 en A-3855). [verdachte] gaf aan dat zijn maat [voornaam medeverdachte 1] heet, dat hij samen met zijn maat [voornaam medeverdachte 1] de overval in Tilburg had gedaan en dat [voornaam medeverdachte 1] uit Groningen kwam. Even later kwam [voornaam medeverdachte 1] erbij zitten.^[19][verdachte] verklaarde tijdens een ontmoeting op 2 september 2015 dat hij van een jongen uit de klas waar de desbetreffende juwelier uit Tilburg les zou geven, had gehoord dat de man een presentatie zou geven. De man had bij deze presentatie een hoeveelheid sieraden, horloges en/of goud bij zich. [verdachte] vertelde dat hij vervolgens op de avond voor die bewuste dag naar het adres van die juwelier in Tilburg is gereden om te verkennen. Het was een buurt met allemaal kleine straatjes dichtbij een station, maar niet het Centraal Station. Hij zag een daglichtlamp en herkende dat licht als afkomstig van een lamp die door juweliers worden gebruikt. [verdachte] vertelde dat [voornaam medeverdachte 1] en twee andere jongens de overval hadden gepleegd. Er was een gaspistool gebruikt en daarmee was op het hoofd van de juwelier geslagen.^[20]

Op 9 september 2015 ontmoette WOD-er A-3855 [verdachte] en [voornaam medeverdachte 1] . [voornaam medeverdachte 1] verklaarde dat [verdachte] zijn maat was en dat [verdachte] degene was die informatie verzamelde en verkende, zoals ook in Tilburg gebeurd was. [voornaam medeverdachte 1] verklaarde dat hij [voornaam medeverdachte 2] uit Groningen wel zag als een goede vent om klussen mee te doen. [voornaam medeverdachte 1] zei tegen [verdachte] in het bijzijn van de WOD-er dat hij met ‘ [voornaam medeverdachte 2] ’ ook Tilburg had gedaan. [voornaam medeverdachte 1] sprak af contact op te nemen met ‘ [voornaam medeverdachte 2] ’.^[21]

Uit opgenomen en uitgeluisterde gesprekken van de mobiele telefoon van verdachte bleek dat hij contacten onderhield met ene [voornaam medeverdachte 1] , die gebruik maakte van het telefoonnummer [telefoonnummer medeverdachte 1] . Navraag bij het CIOT leerde dat dat nummer toebehoorde aan [medeverdachte 1] , genaamd [voornaam medeverdachte 1] (hierna: [medeverdachte 1] ).^[22]Op de telefoon van [medeverdachte 1] wordt ook een tap aangesloten.^[23]

Op 16 september 2015 sprak WOD-er A-3855 af met medeverdachten [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] . [medeverdachte 1] vertelde over de overval in Tilburg dat hij vond dat door hen, maar vooral door [medeverdachte 2] , heel goed en vooral rustig gewerkt was. [medeverdachte 2] verklaarde dat [verdachte] de verkenning had gedaan. [voornaam medeverdachte 2] vertelde dat hij met zijn rug naar de deur was gaan staan, zodat het politielogo zichtbaar was.^[24]

[medeverdachte 1] spreekt op 2 september 2015 tijdens een telefoongesprek met [medeverdachte 2] . Uit de tap blijkt dat [medeverdachte 2] als telefoonnummer heeft [telefoonnummer medeverdachte 2] .^[25],^[26]Dit nummer wordt via de CIOT bevraagd en blijkt op naam te staan van [medeverdachte 2] (hierna: [medeverdachte 2] ).

Op 18 september 2015 vond er een telefoongesprek plaats tussen [verdachte] en [medeverdachte 1] . In dat gesprek is door [verdachte] gezegd: ‘als er ooit iets uitkomt, dan zeg ik gewoon van luister... ik dacht weet je wat dus dan zeggen we dat we zogenaamd stoer doen.’ [verdachte] heeft ook gezegd: ‘iedereen wil wel een beetje gangster zijn.’ Even later tijdens hetzelfde gesprek heeft [verdachte] gezegd: ‘daarom zeg ik, ik gooi het maar grootspraak bewijs jij maar of dat het zo is.’^[27]

Op 18 september 2015 vond er nog een telefoongesprek plaats tussen [verdachte] en [medeverdachte 1] . In dat gesprek heeft [verdachte] gezegd: ‘ja want ze hebben wel door dat ik het uhh allemaal regel’, waarop [medeverdachte 1] heeft geantwoord: ‘jij bent de man van de connecties, wij zijn gewoon van het doen’. Even later heeft [medeverdachte 1] gezegd: ‘jij hebt al die plannen in elkaar gezet, zo gaat hij dat zien he’ en ‘dus daarom moet je dat dat is gevaarlijk, want daar zit een hogere straf op he, een hogere straf dan dat wij krijgen dan he.’^[28]

In de woning van [verdachte] is een politie-embleem aangetroffen.’^[29]

De politie vordert de telefoongegevens van [verdachte] en zijn medeverdachten in de periode rond 28 oktober 2013. Hieruit volgt dat [medeverdachte 1] op 24 en 25 oktober 2013 in totaal zes keer contact heeft gehad met [verdachte] . [verdachte] heeft met zijn telefoonnummer [2e telefoonnummer verdachte] op 25, 26 en 27 oktober 2013 in totaal acht keer contact gehad met [medeverdachte 1] en heeft drie keer contact gehad met [medeverdachte 2] op 26 oktober 2013.^[30]

Getuige [getuige 3] verklaarde dat zij als [beroep getuige 3] aan de Vakschool te Schoonhoven werkte en dat [verdachte] 28 oktober 2013 een cursus zou volgen over het gradueren van diamanten, die zou worden gegeven door de heer [benadeelde partij 2] . [verdachte] had haar meermalen gemaild met vragen over de door [benadeelde partij 2] te geven cursus. Getuige legde een email over van 19 september 2013 waarin [verdachte] vroeg wanneer de

cursus plaatsvindt.^[31]

Met betrekking tot het onder feit 2 ten laste gelegde

Op 7 juli 2015 was er een ontmoeting tussen [verdachte] en WOD-er A-3848. Daarin verklaarde [verdachte] dat hij een plan had opgevat om een juwelier in Schoonhoven te overvallen. Een vriend van hem was werkzaam geweest bij deze juwelier. [verdachte] gaf de WOD-er een witte Nokia telefoon waarop foto’s en films stonden van een pand waar een kluis in zat met zeer veel goud. [verdachte] vertelde dat hij al een plan had gemaakt en dat het vervelende aan deze overval was dat de politie Schoonhoven heel snel kon afsluiten en dat er alarmknoppen in het pand zitten die door werknemers konden worden ingedrukt.^[32]

Tijdens een ontmoeting op 18 augustus 2015 vertelde de verdachte tegen WOD-er A-3848 dat hij samen met [medeverdachte 1] bezig was geweest met plannen om de juwelier in Schoonhoven te overvallen, maar dat dat toen niet was gelukt.^[33]Op diezelfde dag verklaarde hij dat hij het plan had om een overval te plegen en dat hij het pand van binnen had gefilmd en heeft hij deze beelden aan verbalisant A-3848 getoond en de telefoon aan hem overhandigd.^[34]Op 9 september 2015 vond een gesprek plaats tussen WOD-er A-3855,

[verdachte] en [medeverdachte 1] en daarin verklaarde [verdachte] dat [vriend van verdachte] , die nu in Australië woonde en een vriend van hem was, hem binnen had gelaten. [verdachte]

verklaarde dat de eigenaresse schuin tegenover het pand woonde.^[35]

De witte Nokia telefoon Asha 210.4 is door de WOD-er aan de politie overhandigd^[36]en vervolgens onderzocht door het NFI en aangeleverd onder nummer AAGK5309#NL. De fotobestanden zien op foto’s gemaakt bij juwelier [juwelenfabrikant] . Onderzocht is of de fotobestanden en het videobestand zijn opgenomen met de witte Nokia telefoon. Daarbij zijn door het NFI ten aanzien van het videobestand twee hypothesen opgesteld.

Hypothese 1 is dat het videobestand video0000.3gp is opgenomen met de Nokia Asha 210. Hypothese 2 is dat het videobestand video0000.3gp is opgenomen met een willekeurige andere Nokia Asha 210.

De conclusie van het NFI was dat de bevindingen van het onderzoek ten aanzien van de videobeelden waarschijnlijker zijn wanneer hypothese 1 waar is dan wanneer hypothese 2 waar is.

Ten aanzien van de fotobestanden zijn eveneens twee hypothesen opgesteld.

Hypothese 1 is dat het fotobestand met volgnummer X op CD-recordable opgenomen is met de Nokia Asha 210.

Hypothese 2 is dat het fotobestand met volgnummer X op CD-recordable is opgenomen met een willekeurige Nokia Asha. X is het volgnummer van het onderzochte fotobestand uit de mogelijkheden 1 t/m 5, 13 t/m 16 en 19. De conclusie van het NFI was dat voor elk onderzocht fotobestand geldt dat de bevindingen van het onderzoek extreem veel waarschijnlijker zijn wanneer hypothese 1 waar is dan wanneer hypothese 2 waar is.^[37]

De contra-expertise van [deskundige 1] van 6 september 2016 heeft de conclusies van het NFI bevestigd.^[38]

Getuige [getuige 1] , de eigenaar van [juwelenfabrikant] , werd geconfronteerd met de foto’s die zijn aangetroffen op de Nokia Asha 210.4. Getuige verklaarde dat hij [verdachte] niet kent, maar dat hij op foto 1 en 2 ziet dat het [adres juwelenfabrikant] in Schoonhoven betreft, dat hij op foto 3 het hekwerk van het pand van [juwelenfabrikant] ziet, op foto 4 en 5 de begane grond ziet van het kantoor, op foto 6 een close-up van bakjes met goud en grijpvoorraad goud, foto 7 is een foto van een grijze afvalbak met sloopgoud, die normaliter in de kluis staat, foto 8 is een close up van een van de bureaus met daarop zichtbaar het koordje van een alarmknop, zijnde een stil alarmknop. Foto 9 is een foto van een ladekast in de kluis, foto 10 een close-up van een aantal laadjes in de kluis. Foto 11, 12, en 13 betreffen foto’s van ladeblokken van de kluis. Fotonummer 14 betreft de laadjes van monteurs zonder steen. Foto 15 betreft de vloer van de kluis met een aantal reiskoffers met daarin een juwelencollectie en edelstenen.

Fotonummer 16 is een rol-lade met bronkettingen van 18 karaat goud. Fotonummer 18 is een voorraadbakje. Foto 18 is een luchtfoto van Schoonhoven en er staat een cirkel ten noorden van ons pand op [adres juwelenfabrikant] . De film die de getuige heeft gezien, betreft een film van de ontvangstkamer, de kluis en de binnenzijde van de kluis. De foto’s zijn volgens de getuige gemaakt voor de zomer van 2014.^[39]

Getuige [getuige 4] , eigenaresse van [juwelenfabrikant] te Schoonhoven, heeft verklaard dat zij de verdachte kent. Zij heeft verklaard dat hij bevriend was met een voormalige werknemer van [juwelenfabrikant] , te weten [vriend van verdachte] . [verdachte] is eenmalig bij hen op kantoor geweest met [vriend van verdachte] . [vriend van verdachte] is werkzaam geweest bij [juwelenfabrikant] tot eind mei 2014.^[40]

In de woning van medeverdachte [medeverdachte 1] werden vier plattegronden aangetroffen van Schoonhoven. Er zijn lijnen ingetekend en bij de overgang van de blauwe op de rode lijn is een cirkel getekend. Dit is op [adres juwelenfabrikant] te Schoonhoven, zijnde het pand van juwelenfabrikant [juwelenfabrikant]^[41]Een van de plattegronden wordt veilig gesteld onder goednummer 1429189.^[42]Op dit goednummer wordt een vingerafdruk van medeverdachte

[medeverdachte 1] aangetroffen.^[43]

In de fouillering op 28 september 2015 werd onder [verdachte] een TomTom in beslag genomen en deze krijgt als voorwerpcode V1.002 20GOA13036-290700.^[44]Deze TomTom werd onderzocht en deze bleek op 14 mei 2014 in Schoonhoven te zijn geweest, onder meer op [adres juwelenfabrikant] .^[45]

Bewijsoverwegingen

Met betrekking tot het onder feit 1 ten laste gelegde

De verdediging heeft zich (meer subsidiair) op het standpunt gesteld dat [verdachte] moet worden vrijgesproken, nu hij slechts uit grootspraak heeft verklaard dat hij betrokken was bij de overval.

Het hof overweegt, met de rechtbank, dat [verdachte] eigener beweging meermalen tegenover de WOD-ers heeft verklaard over zijn betrokkenheid bij de overval in Tilburg. De belangrijkste details van zijn verklaringen kloppen, zoals bijvoorbeeld zijn verklaringen over de speciale lamp in de woning van aangever en over de ligging van de woning. Zijn verklaringen over zijn rol bij de overval worden bovendien bevestigd door de verklaringen van medeverdachten [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] tegenover de WOD-ers. De door de WOD-ers vastgelegde, en door het hof betrouwbaar geachte, verklaringen worden bovendien ondersteund door meerdere bewijsmiddelen. Uit de verklaring van getuige [getuige 3] blijkt dat [verdachte] naar de presentatie van aangever op de vakschool in Schoonhoven heeft geïnformeerd en zich heeft aangemeld.

Hieruit blijkt dat [verdachte] wist dat en wanneer aangever de presentatie zou geven. Voorts wist [verdachte] dat aangever dan juwelen en sieraden bij zich zou hebben.

Gebleken is voorts dat [verdachte] en zijn medeverdachten onderling telefonisch contact hebben gehad, zeer kort voorafgaande aan de overval op aangever. Na de overval zijn er nagenoeg geen contacten meer tussen [verdachte] en zijn medeverdachten, [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] . Uit de bewijsmiddelen blijkt dat een van de overvallers gedurende de overval een jas droeg met een politie-embleem op de borst en de letters ‘politie’ op de achterzijde. Een zelfde soort embleem als op het toenmalige uniform van de politie was bevestigd, is in de woning van de verdachte aangetroffen.

Uit het tapgesprek van 18 september 2015, dat [verdachte] voerde met [medeverdachte 1] , blijkt dat zij, indien er problemen zouden komen, zouden zeggen dat het allemaal grootspraak is. Voorts beschikte [verdachte] over zoveel detailkennis van de overval dat onaannemelijk is dat de verklaringen van [verdachte] op grootspraak zouden hebben berust.

Het hof is dan ook van oordeel dat van grootspraak van de zijde van [verdachte] met betrekking tot de overval in Tilburg geen sprake is geweest en legt die verklaring als volstrekt ongeloofwaardig ter zijde.

De vervolgvraag is of de rol die [verdachte] heeft gehad, kan worden gekwalificeerd als medeplegen.

Om tot een bewezenverklaring van medeplegen te komen, dient sprake te zijn geweest van een bewuste en nauwe samenwerking, gericht op het plegen van de overval. Het hof overweegt dat [verdachte] de medeverdachten op het spoor heeft gezet om de overval te plegen en de overval heeft geïnitieerd. [verdachte] is degene geweest die over informatie beschikte dat aangever juwelen in huis zou kunnen hebben omdat aangever de volgende dag cursus moest geven op de vakschool in Schoonhoven. Hij is ook degene die de voorverkenning rondom de woning van aangever heeft gedaan. Naar het oordeel van het hof is de rol van [verdachte] , hoewel hij niet lijfelijk aanwezig is geweest bij de daadwerkelijke uitvoering van de overval, van een zodanig gewicht dat is voldaan aan de voor medeplegen vereiste nauwe en bewuste samenwerking, zodat hij zich schuldig heeft gemaakt aan het medeplegen van de overval. [verdachte] is immers betrokken geweest bij de voorbereiding en de planning van de overval, hij heeft informatie ingewonnen en verstrekt en de voorverkenning gedaan. Zonder dit initiatief van [verdachte] zou de overval niet zijn gepleegd.

Gelet op het voorgaande is het hof van oordeel dat wettig en overtuigend bewezen kan worden dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het medeplegen van de woningoverval op aangever [benadeelde partij 2] en zijn echtgenote in Tilburg op 27 oktober 2013,

zoals onder feit 1 primair aan de verdachte is ten laste gelegd.

Met betrekking tot het onder feit 2 ten laste gelegde

De verdediging heeft zich op het standpunt gesteld dat de onder de verdachten aangetroffen voorwerpen niet bestemd zijn tot het plegen van het misdrijf, maar slechts dienen ter voorbereiding.

Het hof overweegt als volgt.

[verdachte] heeft tegen WOD-er A-3848 meermalen verklaard dat er concrete plannen waren geweest om in Schoonhoven een overval op de juwelier te plegen en dat hij nog steeds het idee had om die juwelier te overvallen. Dat [verdachte] deze plannen had, vindt ondersteuning in het feit dat [verdachte] in het bezit was van een telefoon met daarop foto’s van zowel de buitenkant als de binnenkant van het pand van [juwelenfabrikant] te Schoonhoven. Op deze foto’s waren onder meer een onderdeel van het alarmsysteem, de kluis en de waardevolle voorwerpen te zien. Gelet op de rapportage van het NFI en de contra-expertise van [deskundige 1] stelt het hof vast dat deze foto’s en het videobestand met deze telefoon zijn gemaakt. De verdachte kende bovendien de eigenaresse mevrouw [getuige 4] , gelet op haar verklaring bij de politie. De verdachte was volgens haar verklaring bevriend met [vriend van verdachte] , die tot mei 2014 bij [juwelenfabrikant] werkte en de verdachte is ook weleens met [vriend van verdachte] in het pand geweest.

Ondersteunend hierbij acht het hof eveneens het feit dat bij [medeverdachte 1] een plattegrond werd aangetroffen, waarop diens vingerafdruk stond en waarop precies het pand van [juwelenfabrikant] in Schoonhoven was gemarkeerd. Tevens is van belang dat getuige [getuige 1] heeft verklaard dat het pand na het maken van deze foto’s is verbouwd en dat deze

foto’s in 2014 zijn gemaakt. In mei 2014 is de TomTom van [verdachte] in Schoonhoven

geweest. Dit alles bij elkaar maakt dat het hof van oordeel is dat [verdachte] een overval op [juwelenfabrikant] heeft voorbereid en daartoe voorwerpen voorhanden had.

Uit de wetsgeschiedenis volgt dat de voorwerpen als bedoeld in art. 46 Sr, al of niet in gezamenlijkheid beschouwd, kennelijk dienstig moeten zijn aan een crimineel doel.

Het hof is van oordeel dat bovengenoemde voorwerpen wel degelijk dienstig zijn aan het uit te voeren misdrijf; ze kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt om te kijken waar de meeste waardevolle spullen liggen, waar de alarmknop zit en welke vluchtweg het meest gunstig is.

Het verweer wordt derhalve verworpen.

Uit de bewijsmiddelen blijkt verder dat [verdachte] tezamen met [medeverdachte 1] de overval op de juwelier [juwelenfabrikant] te Schoonhoven heeft gepland en dat zij hun capaciteiten hebben gebundeld. Naar het oordeel van het hof hebben zij daardoor beiden een dusdanige bijdrage geleverd dat sprake is geweest van medeplegen. Nu hun gezamenlijke opzet gericht was op het voorbereiden en laten plegen van deze overval, is niet relevant welke voorwerpen bij wie zijn aangetroffen.

Strafbaarheid van het bewezen verklaarde

Het onder 1 bewezen verklaarde wordt als volgt gekwalificeerd:

diefstal, voorafgegaan en vergezeld van geweld en bedreiging met geweld tegen personen, gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en gemakkelijk te maken, terwijl het feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen.

Het onder 2 bewezen verklaarde wordt als volgt gekwalificeerd:

medeplegen van voorbereiding van diefstal, voorafgegaan/vergezeld/gevolgd van geweld/bedreiging met geweld tegen personen, gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden/die diefstal gemakkelijk te maken/bij betrapping op heter daad, aan zichzelf of andere deelnemers van het misdrijf hetzij de vlucht mogelijk te maken, hetzij het bezit van het gestolene te verzekeren, terwijl het feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen en/of afpersing, terwijl het feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen.

Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het bewezen verklaarde uitsluiten. De feiten zijn strafbaar.

Strafbaarheid van de verdachte

Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluiten. De verdachte is daarom strafbaar voor het hiervoor bewezen verklaarde.

Op te leggen straf

Het hof heeft bij de bepaling van de op te leggen straf gelet op de aard en de ernst van hetgeen bewezen is verklaard, op de omstandigheden waaronder het bewezen verklaarde is begaan en op de persoon van de verdachte, zoals een en ander uit het onderzoek ter terechtzitting naar voren is gekomen. Daarnaast is gelet op de verhouding tot andere strafbare feiten, zoals onder meer tot uitdrukking komende in het hierop gestelde wettelijk strafmaximum en in de straffen die door dit hof voor soortgelijke feiten worden opgelegd.

De verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan het medeplegen van een woningoverval. Bij die overval zijn drie overvallers de woning van de aangevers binnengedrongen. Het hof acht het bijzonder kwalijk dat gebruik is gemaakt van een politiejas, omdat hierdoor het vertrouwen dat personen in een politie-uniform moeten kunnen hebben ernstig wordt geschaad. Zij hebben de aangevers bedreigd met een op een vuurwerp gelijkend voorwerp, vastgebonden en hun mond is afgeplakt. De aangevers stonden gedurende de overval doodsangsten uit en zij ondervinden nog dagelijks de gevolgen van de overval. In totaal is vermoedelijk voor bijna € 1 miljoen aan juwelen, sieraden en diamanten buitgemaakt.

De verdachte is zelfs doorgegaan met het plannen van overvallen. Hij heeft een overval op juwelier [juwelenfabrikant] voorbereid.

Het gaat hier om zeer ernstige feiten, waarbij de verdachte geen enkel besef lijkt te hebben van wat een overval met eventuele slachtoffers doet. De verdachte lijkt alleen maar oog te hebben voor zijn eigen financieel gewin. Ten aanzien van de woningoverval in Tilburg weegt het hof in het nadeel van verdachte mee de grote omvang van de schade en het planmatige karakter van de overval.

Het hof heeft voorts gelet op de rapporten die omtrent de persoon van de verdachte zijn opgemaakt. Uit het door psychiater-psychoanalyticus [deskundige 2] opgemaakte rapport van 30 juli 2016 blijkt dat de ernstige vroegkinderlijke fysieke en emotionele verwaarlozing en ontwikkeling van verdachte heeft geleid tot een antisociale persoonlijkheid wat betreft presentatie, waarbij onrijpheid centraal staat voor de beperkte ontplooiing, ontwikkeling en vooral integratie van de persoonlijkheid.

Het hof heeft eveneens acht geslagen op het de verdachte betreffend uittreksel uit de Justitiële Documentatie d.d. 12 februari 2018, waaruit blijkt dat hij, weliswaar langer geleden, eerder onherroepelijk is veroordeeld voor diefstallen, mishandelingen en huisvredebreuk.

Alles afwegend kan naar het oordeel van het hof kan niet worden volstaan met een andere of lichtere sanctie dan een straf die onvoorwaardelijke vrijheidsbeneming voor de duur van 6 jaren met zich brengt. De vrijspraak ter zake van de voorbereiding van de overval te Oudewater brengt het hof tot een lichtere straf dan door de advocaat-generaal gevorderd, maar, gelet op de ernst van de overige feiten, niet tot een andere straf dan door de rechter in eerste aanleg is opgelegd.

Vordering van de benadeelde partij [benadeelde partij 1]

De benadeelde partij [benadeelde partij 1] heeft in eerste aanleg een vordering ingesteld, strekkende tot schadevergoeding tot een bedrag van € 6.376,00, te vermeerderen met de wettelijke rente. Deze vordering is bij vonnis waarvan beroep toegewezen tot een bedrag van € 3.376,00, te vermeerderen met de wettelijke rente. De benadeelde partij heeft zich in hoger beroep opnieuw gevoegd ter zake van het niet toegewezen gedeelte van de vordering.

Op grond van het onderzoek ter terechtzitting stelt het hof in rechte vast dat door het onder feit 1 bewezen verklaarde handelen van de verdachte de benadeelde partij [benadeelde partij 1] rechtstreeks materiële en immateriële schade heeft geleden tot een bedrag van € 3.376,-, te vermeerderen met de wettelijke rente (bestaande uit € 3.000,- aan immateriële schade en € 376,- aan materiële schade. De verdachte is daarvoor jegens het slachtoffer naar burgerlijk recht aansprakelijk en is tot vergoeding van die schade gehouden, zodat de vordering tot dat bedrag toewijsbaar is.

Het hof zal de benadeelde partij in het overige deel van de gevorderde immateriële schadevergoeding niet-ontvankelijk verklaren, aangezien de behandeling van dat deel van de vordering een onevenredige belasting van het strafgeding zou opleveren. De benadeelde partij kan dat deel van de vordering bij de burgerlijke rechter aanbrengen.

Het hof ziet aanleiding om aan de verdachte de maatregel tot schadevergoeding op te leggen ter hoogte van voormeld bedrag en vermeerderd met de wettelijke rente op de wijze zoals hiervoor vermeld, nu het hof het wenselijk acht dat de Staat der Nederlanden schadevergoeding aan het slachtoffer bevordert. Het hof zal daarbij bevelen dat vervangende hechtenis van na te melden duur zal worden toegepast als de verdachte in gebreke blijft bij betaling en geen verhaal biedt, met dien verstande dat de toepassing van die hechtenis de op te leggen verplichting tot schadevergoeding niet opheft.

Vordering van de benadeelde partij [benadeelde partij 2]

De benadeelde partij [benadeelde partij 2] heeft in eerste aanleg een vordering ingesteld, strekkende tot schadevergoeding tot een bedrag van € 13.510,94, te vermeerderen met de wettelijke rente. Deze vordering is bij vonnis waarvan beroep toegewezen tot een bedrag van € 10.510,94. De benadeelde partij heeft zich in hoger beroep opnieuw gevoegd ter zake van het niet toegewezen gedeelte van de vordering.

Op grond van het onderzoek ter terechtzitting stelt het hof in rechte vast dat door het onder feit 1 bewezen verklaarde handelen van de verdachte de benadeelde partij [benadeelde partij 2] rechtstreeks materiële en immateriële schade heeft geleden tot een bedrag van een bedrag van € 10.510,94, te vermeerderen met de wettelijke rente (bestaande uit € 3.000,- aan immateriële schade en € 7.510,94 aan materiële schade. De verdachte is daarvoor jegens het slachtoffer naar burgerlijk recht aansprakelijk en is tot vergoeding van die schade gehouden, zodat de vordering tot dat bedrag toewijsbaar is.

Anders dan de verdediging heeft betoogd, is het hof van oordeel dat de benadeelde partij [benadeelde partij 2] de door hem gevorderde materiële schade met de overgelegde facturen en overige bescheiden, mede bezien in het licht van de bij de aangifte gedane opgave van de gestolen goederen (dossier E, pag. 96) voldoende heeft onderbouwd. De gevorderde materiële schade is dan ook geheel toewijsbaar.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

De beslissing is gegrond op de artikelen 36f, 46, 47, 57, 312 en 317 van het Wetboek van Strafrecht, zoals deze luidden ten tijde van het bewezen verklaarde.

BESLISSING

Het hof:

vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht;

verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het onder 1 primair en 2 ten laste gelegde heeft begaan;

verklaart niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven is bewezen verklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij;

verklaart het onder 1 primair en 2 bewezen verklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart de verdachte strafbaar;

veroordeelt de verdachte tot een
gevangenisstrafvoor de duur van
6 (zes) jaren;

beveelt dat de tijd die door de verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in enige in artikel 27, eerste lid, of artikel 27a van het Wetboek van Strafrecht bedoelde vorm van voorarrest is doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht, voor zover die tijd niet reeds op een andere straf in mindering is gebracht;

gelast de
teruggaveaan de verdachte van de in beslag genomen, nog niet teruggegeven voorwerpen, te weten:

- horloge (Festina, goednummer: 290773);

- horloge (Citizin, goednummer: 290774);

- horloge (Winner, goednummer: 290772);

- horloge (Omega Seamaster, goednummer: 290775);

- horloge (IK Colouring, goednummer: 290776);

- horloge (TWCO, goednummer: 290771);

- horloge (Omega, goednummer: 290757);

wijst toe de vordering tot schadevergoeding van de benadeelde partij [benadeelde partij 1] ter zake van het onder 1 primair bewezen verklaarde tot het bedrag van
€ 3.376,00 (drieduizend driehonderdzesenzeventig euro)bestaande uit € 376,00 (driehonderdzesenzeventig euro) aan materiële schade en € 3.000,00 (drieduizend euro) aan immateriële schade, waarvoor de verdachte met de mededaders hoofdelijk voor het gehele bedrag aansprakelijk is, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de hierna te noemen aanvangsdatum tot aan de dag der voldoening;

verklaart de benadeelde partij voor het overige niet-ontvankelijk in de vordering en bepaalt dat de benadeelde partij in zoverre de vordering slechts bij de burgerlijke rechter kan aanbrengen;

verwijst de verdachte in de door de benadeelde partij gemaakte en ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog te maken kosten, tot aan de datum van deze uitspraak begroot op nihil;

legt aan de verdachte de verplichting op om aan de Staat, ten behoeve van het slachtoffer, genaamd [benadeelde partij 1] , ter zake van het onder 1 primair bewezen verklaarde een bedrag te betalen van
€ 3.376,00 (drieduizend driehonderdzesenzeventig euro)bestaande uit € 376,00 (driehonderdzesenzeventig euro) aan materiële schade en € 3.000,00 (drieduizend euro) aan immateriële schade, bij gebreke van betaling en verhaal te vervangen door
43 (drieënveertig) dagen hechtenis,vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de hierna te noemen aanvangsdatum tot aan de dag der voldoening, met dien verstande dat de toepassing van die hechtenis de verplichting tot schadevergoeding aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer niet opheft;

bepaalt dat indien en voor zover de verdachte of zijn mededader(s) aan een van beide betalingsverplichtingen hebben voldaan, de andere vervalt;

bepaalt de aanvangsdatum van de wettelijke rente voor de materiële en de immateriële schade op 27 oktober 2013;

wijst toe de vordering tot schadevergoeding van de benadeelde partij [benadeelde partij 2] ter zake van het onder 1 primair bewezen verklaarde tot het bedrag van
€ 10.510,94 (tienduizend vijfhonderdtien euro en vierennegentig cent)bestaande uit € 7.510,94 (zevenduizend vijfhonderdtien euro en vierennegentig cent) aan materiële schade en € 3.000,00 (drieduizend euro) aan immateriële schade, waarvoor de verdachte met de mededaders hoofdelijk voor het gehele bedrag aansprakelijk is, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de hierna te noemen aanvangsdatum tot aan de dag der voldoening;

verklaart de benadeelde partij voor het overige niet-ontvankelijk in de vordering en bepaalt dat de benadeelde partij in zoverre de vordering slechts bij de burgerlijke rechter kan aanbrengen;

verwijst de verdachte in de door de benadeelde partij gemaakte en ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog te maken kosten, tot aan de datum van deze uitspraak begroot op nihil;

legt aan de verdachte de verplichting op om aan de Staat, ten behoeve van het slachtoffer, genaamd [benadeelde partij 2] , ter zake van het onder 1 primair bewezen verklaarde een bedrag te betalen van
€ 10.510,94 (tienduizend vijfhonderdtien euro en vierennegentig cent)bestaande uit € 7.510,94 (zevenduizend vijfhonderdtien euro en vierennegentig cent) aan materiële schade en € 3.000,00 (drieduizend euro) aan immateriële schade, bij gebreke van betaling en verhaal te vervangen door
87 (zevenentachtig) dagen hechtenis, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de hierna te noemen aanvangsdatum tot aan de dag der voldoening, met dien verstande dat de toepassing van die hechtenis de verplichting tot schadevergoeding aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer niet opheft.

bepaalt dat indien en voor zover de verdachte of zijn mededader(s) aan een van beide betalingsverplichtingen hebben voldaan, de andere vervalt;

bepaalt de aanvangsdatum van de wettelijke rente voor de materiële en de immateriële schade op 27 oktober 2013.

Aldus gewezen door:

mr. Y.G.M. Baaijens-van Geloven, voorzitter,

mr. S. Riemens en mr. T.A. de Roos, raadsheren,

in tegenwoordigheid van mr. J. Heller, griffier,

en op 15 mei 2018 ter openbare terechtzitting uitgesproken.