ECLI:NL:GHSHE:2019:2528

Uitspraak

Parketnummer : 20-000106-15

Uitspraak : 7 juni 2019

TEGENSPRAAK (ex art. 279 Sv)

Arrest van de meervoudige kamer voor strafzaken van het gerechtshof

's-Hertogenbosch

gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de politierechter in de rechtbank Limburg, zittingsplaats Roermond, van 13 januari 2015 in de strafzaak met parketnummer 03-211122-14 tegen:

[verdachte] ,

geboren te [geboorteplaats] (Roemenië) op [geboortedatum] 1984,

zonder bekende woon- of verblijfplaats hier te lande.

Hoger beroep

Van de zijde van de verdachte is tegen voormeld vonnis hoger beroep ingesteld.

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting in hoger beroep en in eerste aanleg.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen namens de verdachte naar voren is gebracht.

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het hof het beroepen vonnis zal vernietigen en, opnieuw rechtdoende, de verdachte ter zake van het ten laste gelegde zal veroordelen tot een gevangenisstraf voor de duur van 4 maanden, met aftrek van het voorarrest.

De verdediging heeft bepleit dat de verdachte van het ten laste gelegde zal worden vrijgesproken.

Vonnis waarvan beroep

Het beroepen vonnis zal worden vernietigd omdat het hof tot een andere bewezenverklaring komt dan de politierechter.

Tenlastelegging

Aan de verdachte is ten laste gelegd dat:

hij op of omstreeks 23 april 2014, in de gemeente Roermond, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, een ander of anderen, te weten [slachtoffer] , (telkens) heeft aangeworven, medegenomen vanuit Duitsland of ontvoerd met het oogmerk die [slachtoffer] in een ander land, te weten Nederland en/of België ertoe te brengen zich beschikbaar te stellen tot het verrichten van seksuele handelingen met en/of voor een derde tegen betaling.

De in de tenlastelegging voorkomende taal- en/of schrijffouten of omissies zijn verbeterd. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.

Bewezenverklaring

Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het ten laste gelegde heeft begaan, met dien verstande dat:

hij op 23 april 2014, in de gemeente Roermond, tezamen en in vereniging met een ander, een ander, te weten [slachtoffer] , heeft medegenomen vanuit Duitsland met het oogmerk die [slachtoffer] in een ander land, te weten Nederland en/of België ertoe te brengen zich beschikbaar te stellen tot het verrichten van seksuele handelingen met en/of voor een derde tegen betaling.

Het hof acht niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders ten laste is gelegd dan hierboven bewezen is verklaard, zodat hij daarvan zal worden vrijgesproken.

Bewijsmiddelen

Indien tegen dit verkorte arrest beroep in cassatie wordt ingesteld, worden de door het hof gebruikte bewijsmiddelen die redengevend zijn voor de bewezenverklaring opgenomen in een aanvulling op het arrest. Deze aanvulling wordt dan aan dit arrest gehecht.

Bewijsoverwegingen

Namens de verdachte is ter terechtzitting in hoger beroep bepleit dat hij dient te worden vrijgesproken van het ten laste gelegde, bij gebrek aan voldoende wettig en overtuigend bewijs. Daartoe is aangevoerd dat het voor een bewezenverklaring vereiste oogmerk tot uitbuiting ontbreekt. Het oogmerk tot uitbuiting kan volgens de raadsman niet worden gedestilleerd uit het dossier. [slachtoffer] was een vrouw van rond de 30 jaar oud, die al lang in de prostitutie werkzaam was. Voorts heeft de raadsman betoogd dat de verklaring die medeverdachte [medeverdachte] op 23 april 2014 vóór de aanhouding tegenover de verbalisanten [naam] en [naam] heeft afgelegd in ieder geval niet in zijn eigen strafzaak kan worden gebruikt, omdat aan hem ten onrechte niet de cautie is gegeven.

Het hof overweegt als volgt.

Nog daargelaten of het verweer met betrekking tot de verklaring van medeverdachte [medeverdachte] tegenover de verbalisanten [naam] en [naam] in verband met de zgn. Schutznorm in de onderhavige strafzaak opgaat, overweegt het hof ten aanzien van de bruikbaarheid van die verklaring voor het bewijs als volgt.

Uit het proces-verbaal van de verbalisanten [naam] en [naam] d.d. 23 april 2014, zoals weergeven op dossierpagina’s 20 tot en met 22 van het politiedossier, blijkt dat beiden - werkzaam voor de Koninklijke Marechaussee - bezig waren met de uitvoering van de taak genoemd in artikel 4, eerste lid, aanhef en onder 1 van de Politiewet, te weten uitvoering van de bij op krachtens de Vreemdelingenwet 2000 opgedragen taken. Ter controle werd door een collega een personenauto voorzien van een (Duits) exportkenteken, na grensoverschrijding, naar hen gebracht. Voorin de auto zaten twee mannen, achterin zat een vrouw. Alle drie overhandigden zij desgevraagd aan de verbalisanten een Roemeense identiteitskaart. Verbalisant [naam] vroeg de vrouw waar zij heen ging, waarop zij haar schouders ophaalde en in gebrekkig Engels verklaarde dat zij dat niet wist. Daardoor werd de interesse van de verbalisant in haar reisroute gewekt en is haar vervolgens met behulp van een Roemeense tolk in een mobiele kantoorbus een aantal vragen gesteld. [slachtoffer] verklaarde toen onder meer dat verdachte haar vriend is, dat zij op weg waren naar vrienden van hem in België, dat zij in het verleden in de prostitutie heeft gewerkt maar dat werk recent niet meer heeft gedaan en dat in haar koffer pikante kleding en condooms zaten waarvan zij niet wilde dat haar vriend ervan wist. Toen de verbalisanten met haar toestemming in haar koffer keken, zagen zij inderdaad condooms en pikante kleding. Vervolgens heeft [naam] aan medeverdachte [medeverdachte] met tussenkomst van een tolk een aantal vragen gesteld over de reis. [medeverdachte] verklaarde toen dat hij en verdachte onderweg zijn naar Spanje met een tussenstop in België om voor [slachtoffer] een werkplaats in een club te vinden en dat zij seksuele handelingen tegen betaling zou moeten verrichten (dossierpagina’s 21 en 23 van het politiedossier). Op het moment dat deze verbalisant de betreffende vragen stelde aan medeverdachte [medeverdachte] was er naar het oordeel van het hof nog geen sprake van een redelijk vermoeden van schuld aan een strafbaar feit en hoefde de cautie nog niet aan hem te worden gegeven. Pas door de antwoorden die [medeverdachte] op de vragen gaf, is een verdenking ter zake van mensenhandel ontstaan. Op dat moment hebben de verbalisanten ook besloten verdachte en medeverdachte [medeverdachte] ter zake van mensenhandel aan te houden en is aan [medeverdachte] de cautie gegeven, zo is te lezen op dossierpagina’s 12 en 21 van het politiedossier. De cautie is naar het oordeel van het hof daarmee voldoende tijdig gegeven. Het hof gebruikt de betreffende verklaring voor het bewijs. Het verweer wordt verworpen.

Wat betreft het ‘oogmerk tot uitbuiting’ overweegt het hof als volgt.

Uit de jurisprudentie van de Hoge Raad volgt dat gedragingen eerst dan als ‘mensenhandel’ kunnen worden bestraft indien uit de bewijsvoering volgt dat voldaan is aan de voorwaarde dat zij zijn begaan onder omstandigheden waarbij uitbuiting kan worden verondersteld. ‘Uitbuiting’ moet worden aangemerkt als een impliciet bestanddeel van art. 273f, eerste lid aanhef en onder 3º, van het Wetboek van Strafrecht.

Uit de stukken in het dossier blijkt in dat verband het navolgende. De verbalisanten [naam] en [naam] zagen op 23 april 2014 tijdens een controle in het kader van de Vreemdelingenwet in een personenauto die in de gemeente Roermond vanuit Duitsland Nederland binnen reed twee mannen en een vrouw. De vrouw zat alleen op de achterbank. Toen verbalisant [naam] aan de vrouw vroeg waar zij heen ging, zag hij dat de vrouw haar schouders ophaalde en hoorde hij haar in gebrekkig Engels zeggen “I don’t know”. De vrouw, [slachtoffer] , had in haar koffer condooms bij zich en pikante kleding.

In een gesprek met medeverdachte [medeverdachte] vertelde deze aan de verbalisanten [naam] en [naam] onder meer dat verdachte de vriend van [slachtoffer] was, dat hij en verdachte op zoek waren naar een werkplaats voor [slachtoffer] in een club en dat [slachtoffer] in het verleden vaker in clubs had gewerkt (dossierpagina 21). Verbalisant [naam] heeft in een afzonderlijk proces-verbaal d.d. 25 april 2014 gerelateerd dat met ‘club’ een bordeel of sexclub wordt bedoeld en dat hij [medeverdachte] ook heeft horen zeggen dat [slachtoffer] seksuele handelingen zou moeten verrichten tegen betaling (dossierpagina 23).

Verbalisant [naam] heeft tijdens een doorzoeking van het voertuig waarin de verdachte, medeverdachte [medeverdachte] en [slachtoffer] zaten, in de middenconsole een visitekaartje aangetroffen met de tekst “Night & Day Privat”, met daarop een erotische afbeelding van een man en een vrouw (dossierpagina 43).

Toen de verbalisanten [naam] en [naam] op 23 april 2014 - na de aanhouding en inverzekeringstelling van verdachte en medeverdachte [medeverdachte] - aan [slachtoffer] vroegen hoe zij van plan was haar weg te vervolgen, antwoordde zij dat zij geen geld had. Zij gaf ook meerdere malen aan dat verdachte haar moest helpen, omdat zij zelf niemand kende en dat alle contacten met andere mensen via verdachte liepen. Verder vertelde zij dat zij geen andere taal dan het Roemeens hoeft te spreken omdat verdachte alles voor haar regelt. Aan verdachte is vervolgens gevraagd of hij geld kon afstaan voor [slachtoffer] , waarop hij antwoordde dat hij dit zelf nodig had en dat het hem niet zoveel interesseerde dat [slachtoffer] geen geld had om zich te redden (dossierpagina 47).

Op grond van het bovenstaande samenstel van feiten en omstandigheden stelt het hof vast dat verdachte, samen met medeverdachte [medeverdachte] , [slachtoffer] vanuit Duitsland heeft meegenomen naar Nederland en/of België met het oogmerk haar seksuele handelingen tegen betaling te laten verrichten en dat er sprake is geweest van een oogmerk tot uitbuiting. Met name de omstandigheid dat [slachtoffer] zelf geen geld had en verklaarde dat al haar contacten met andere mensen via verdachte verlopen en zij ook niet wist waarheen de reis zou gaan, duiden op een uitbuitingssituatie. De omstandigheid dat [slachtoffer] rond de 30 jaar oud was en al eerder werkzaam was geweest in de prostitutie kan daar niet aan afdoen.

De overtuiging dat verdachte zich samen met [medeverdachte] aan het bewezen verklaarde schuldig heeft gemaakt ontleent het hof voorts aan de omstandigheid dat [medeverdachte] en verdachte wisselende, onderling tegenstrijdige verklaringen hebben afgelegd over hun reisdoel en de relatie tussen verdachte en [slachtoffer] . [medeverdachte] heeft op 23 april 2014 tijdens het eerste gesprek met de verbalisanten [naam] en [naam] vóór zijn aanhouding nog gezegd dat verdachte de vriend is van [slachtoffer] , dat zij onderweg waren naar Spanje met een tussenstop in Brussel en dat zij niet op weg waren naar vrienden. [medeverdachte] heeft tijdens een later verhoor op 23 april 2014 verklaard dat verdachte met [slachtoffer] naar Brussel wilde en dat hij heeft begrepen dat [slachtoffer] werkt als prostituee (dossierpagina 53 en 54), waarbij hij dat laatste in latere verhoren steeds verder afzwakt (dossierpagina’s 59 en 66: ik denk dat ze in een club werkt omdat ze ‘s ochtends rode ogen had en niet had geslapen). Verdachte heeft tijdens zijn eerste verhoor op 23 april 2014 verklaard dat het de bedoeling was om via Nederland naar België te reizen, dat ze in België gewoon wat wilden rondkijken, hij niemand in België had en dat de twee andere personen in de auto vrienden van hem waren (dossierpagina’s 71 en 72). Later verklaarde hij dat ze gedrieën naar Brussel wilden op visite (dossierpagina 82).

Het bewijs dat de verdachte het bewezen verklaarde niet alleen maar in nauwe en bewuste samenwerking met medeverdachte [medeverdachte] heeft begaan, ontleent het hof aan de omstandigheid dat zij samen in de auto van verdachte, waarin ook [slachtoffer] zat, op reis waren, in combinatie met de inhoud van de eerste verklaring van [medeverdachte] tegenover de Marechaussee. [medeverdachte] heeft toen immers verklaard dat hij én verdachte op zoek waren naar een werkplaats voor [slachtoffer] in een (seks)club. Dat [medeverdachte] later na aanhouding (enigszins) anders heeft verklaard doet daar naar het oordeel van het hof niet aan af.

De beslissing dat het bewezen verklaarde door de verdachte is begaan, berust op de

feiten en omstandigheden als vervat in de hierboven bedoelde bewijsmiddelen in onderlinge samenhang beschouwd.

Strafbaarheid van het bewezen verklaarde

Het bewezen verklaarde levert op:

mensenhandel, terwijl het in artikel 273f, eerste lid onder 3° van het Wetboek van Strafrecht omschreven feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen.

Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het bewezen verklaarde uitsluiten. Het feit is strafbaar.

Strafbaarheid van de verdachte

Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluiten. De verdachte is daarom strafbaar voor het hiervoor bewezen verklaarde.

Op te leggen sanctie

Het hof heeft bij de bepaling van de op te leggen straf gelet op de aard en de ernst van hetgeen bewezen is verklaard, op de omstandigheden waaronder het bewezen verklaarde is begaan en op de persoon van de verdachte, zoals een en ander uit het onderzoek ter terechtzitting naar voren is gekomen. Daarnaast is gelet op de verhouding tot andere strafbare feiten, zoals onder meer tot uitdrukking komende in het hierop gestelde wettelijk strafmaximum en in de straffen die voor soortgelijke feiten worden opgelegd.

Ten aanzien van de ernst van het bewezen verklaarde heeft het hof in het bijzonder gelet op de omstandigheid dat door het bewezen verklaarde handelen van verdachte en zijn mededader de geestelijke integriteit en de persoonlijke vrijheid van het slachtoffer zijn aangetast. Slachtoffers van mensenhandel kunnen blijvend last hebben van gevoelens van angst en onzekerheid, waardoor zij ernstig kunnen worden belemmerd in hun intermenselijke relaties en hun deelname aan het maatschappelijke verkeer. In dit verband merkt het hof wel op dat het onderhavige slachtoffer al langer werkzaam was in de prostitutie en dat er geen tekenen zijn van geweld of dwang jegens haar. Verder betrekt het hof bij zijn oordeel dat de verdachte kennelijk slechts heeft gehandeld met het oog op eigen financieel gewin en zich niet heeft bekommerd om de belangen van [slachtoffer] .

Ten aanzien van de persoon van verdachte heeft het hof gelet op de inhoud van het hem betreffende uittreksel Justitiële Documentatie d.d. 14 maart 2019, waaruit blijkt dat hij in Nederland niet eerder in aanraking is gekomen met politie en justitie en voorts de overige persoonlijke omstandigheden van de verdachte, voor zover daarvan ter terechtzitting in hoger beroep is gebleken.

Het hof heeft wat betreft de op te leggen strafsoort en hoogte van de straf aansluiting gezocht bij de straffen die gebruikelijk door dit gerechtshof in gevallen vergelijkbaar met de onderhavige worden opgelegd. Gelet op de ernst van de feiten is het hof van oordeel dat niet kan worden volstaan met een andersoortige straf dan een onvoorwaardelijke gevangenisstraf.

Alles overziend acht het hof de oplegging van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 16 weken passend en geboden. De tijd die verdachte in voorarrest heeft doorgebracht, zal op deze straf in mindering worden gebracht.

Redelijke termijn

De inhoud van het dossier geeft het hof aanleiding te onderzoeken of in de onderhavige zaak het recht van verdachte op berechting binnen een redelijke termijn als bedoeld in artikel 6 EVRM is geschonden.

Het hof stelt voorop dat elke verdachte recht heeft op een openbare behandeling van zijn zaak binnen een redelijke termijn. Deze waarborg strekt er onder meer toe te voorkomen dat een verdachte langer dan redelijk is onder de dreiging van een strafvervolging zou moeten leven.

Namens de verdachte is op 13 januari 2015 hoger beroep ingesteld tegen het vonnis van de politierechter van die datum. Het dossier is op 6 juni 2016 door het hof ontvangen, waardoor de inzendtermijn van 8 maanden is overschreden. Het onderhavige arrest zal worden gewezen op 7 juni 2019, zodat sprake is van een tijdsverloop van ruimschoots vier jaar na het instellen van het hoger beroep. Die overschrijding is gedeeltelijk, maar niet volledig te verklaren door de wens van de verdediging om in hoger beroep getuigen te horen, waaronder de in Roemenië woonachtige medeverdachte [medeverdachte] .

Zonder schending van de redelijke termijn zou een gevangenisstraf voor de duur van 16 weken passend zijn geweest. Nu de redelijke termijn is geschonden, zal worden volstaan met het opleggen van een gevangenisstraf voor de duur van 14 weken, met aftrek van het voorarrest.

Beslag

Ten aanzien van de in beslag genomen, nog niet teruggegeven GSM’s zal teruggave aan de verdachte worden gelast.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

De beslissing is gegrond op de artikelen 47 en 273f van het Wetboek van Strafrecht, zoals deze luidden ten tijde van het bewezen verklaarde.

BESLISSING

Het hof:

Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht:

Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het ten laste gelegde heeft begaan.

Verklaart niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven is bewezen verklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.

Verklaart het bewezen verklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart de verdachte strafbaar.

Veroordeelt de verdachte tot een
gevangenisstrafvoor de duur van
14 (veertien) weken.

Beveelt dat de tijd die door de verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in enige in artikel 27, eerste lid, of artikel 27a van het Wetboek van Strafrecht bedoelde vorm van voorarrest is doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht, voor zover die tijd niet reeds op een andere straf in mindering is gebracht.

Gelast de
teruggaveaan de verdachte van de in beslag genomen, nog niet teruggegeven voorwerpen, te weten:

⁃ een GSM, kleur blauw, merk Samsung S3 mini;

⁃ een GSM, kleur zwart, merk Samsung Gt-s8500.

Aldus gewezen door:

mr. C.M. Hilverda, voorzitter,

mr. M.L.P. van Cruchten en mr. A.J.A.M. Nieuwenhuizen, raadsheren,

in tegenwoordigheid van mr. H.M. Vos, griffier,

en op 7 juni 2019 ter openbare terechtzitting uitgesproken.