ECLI:NL:GHSHE:2021:2132

Uitspraak

Parketnummer : 20-002791-18

Uitspraak : 23 februari 2021

TEGENSPRAAK

Arrest van de meervoudige kamer voor strafzaken van het gerechtshof

's-Hertogenbosch

gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de rechtbank Oost-Brabant van 21 augustus 2018 in de strafzaak met parketnummer 01-860202-17 tegen:

[verdachte] ,

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedag] 1983,

wonende te [adres] .

Hoger beroep

Bij het vonnis waarvan beroep is de verdachte veroordeeld voor, kort gezegd, openlijke geweldpleging tegen [benadeelde] tot een taakstraf van 150 uren, subsidiair 75 dagen hechtenis en een voorwaardelijke gevangenisstraf van 1 maand met een proeftijd van 2 jaren. Verder heeft de rechtbank beslist op de vordering van benadeelde partij [benadeelde] .

Van de zijde van de verdachte is tegen voormeld vonnis hoger beroep ingesteld.

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting in hoger beroep en in eerste aanleg.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen door en namens de verdachte naar voren is gebracht.

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het hof het vonnis van de rechtbank zal bevestigen met uitzondering van de opgelegde straf en, in zoverre opnieuw rechtdoende, de verdachte zal veroordelen tot een taakstraf van 100 uren, subsidiair 50 dagen hechtenis, waarvan voorwaardelijk 50 uren, subsidiair 25 dagen hechtenis met een proeftijd van 2 jaren.

De verdediging heeft bepleit:

dat de verdachte dient te worden vrijgesproken;
dat de verdachte dient te worden ontslagen van alle rechtsvervolging omdat aan haar een beroep op noodweer toekomt;
dat indien het hof bovenstaand verweer verwerpt, de verdachte wordt veroordeeld tot een geheel voorwaardelijke taakstraf van 150 uren;
dat de vordering van de benadeelde partij dient te worden afgewezen, subsidiair dat de benadeelde partij niet-ontvankelijk wordt verklaard in de vordering.

Vonnis waarvan beroep

Het hof kan zich op onderdelen niet met het beroepen vonnis verenigen. Om redenen van efficiëntie zal het hof evenwel het gehele vonnis vernietigen.

Tenlastelegging

Aan de verdachte is tenlastegelegd dat:

zij op of omstreeks 11 september 2016 te [locatie] , althans in Nederland, openlijk, te weten op of aan de openbare weg, [locatie] , in elk geval op of aan een openbare weg, in vereniging geweld heeft gepleegd tegen [benadeelde] , welk geweld bestond uit het pakken, althans ter hand nemen van een kettingslot, althans zwaar voorwerp, en/of het met een stok, althans met een voorwerp, en/of met een kettingslot, althans met zwaar voorwerp, slaan tegen het lichaam van die [benadeelde] ;

subsidiair,
zij op of omstreeks 11 september 2016 te [locatie] tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, [benadeelde] heeft mishandeld door genoemde [benadeelde] met een stok en/of met een kettingslot, althans met een zwaar voorwerp, tegen het lichaam, te slaan.

De in de tenlastelegging voorkomende taal- en/of schrijffouten of omissies zijn verbeterd. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.

Bewezenverklaring

Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het primair tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:

zij op 11 september 2016 te Eindhoven openlijk, te weten op de openbare weg, [locatie] , in vereniging geweld heeft gepleegd tegen [benadeelde] , welk geweld bestond uit het met een kettingslot slaan tegen het lichaam van die [benadeelde] .

Het hof acht niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders ten laste is gelegd dan hierboven bewezen is verklaard, zodat hij daarvan zal worden vrijgesproken.

Bewijsmiddelen

Indien tegen dit verkorte arrest beroep in cassatie wordt ingesteld, worden de door het hof gebruikte bewijsmiddelen die redengevend zijn voor de bewezenverklaring opgenomen in een aanvulling op het arrest. Deze aanvulling wordt dan aan dit arrest gehecht.

Bewijsoverwegingen

De beslissing dat het bewezenverklaarde door de verdachte is begaan, berust op de

feiten en omstandigheden als vervat in de hierboven bedoelde bewijsmiddelen in onderlinge samenhang beschouwd.

De raadsvrouw heeft vrijspraak bepleit. Daartoe heeft zij aangevoerd dat de verdachte geen opzet heeft gehad op de openlijke geweldpleging en daaraan geen significante en wezenlijke bijdrage heeft geleverd.

Het hof overweegt hieromtrent als volgt.

Uit de bewijsmiddelen volgt:

dat medeverdachte [medeverdachte] tijdens de vechtpartij op enig moment aan [verdachte] vraagt om iets te pakken en dat [verdachte] vervolgens een kettingslot naar [medeverdachte] heeft gebracht (waarbij het irrelevant is op dat kettingslot tijdens de overdracht wel of niet kort op de grond heeft gelegen);
dat [verdachte] gedurende de tijd dat de vechtpartij op camera is vast gelegd in de buurt blijft van [medeverdachte] en [benadeelde] en zich daarbij continue verbaal zeer agressief uit, voornamelijk richting [benadeelde] (en zijn zoon);
dat, nadat [medeverdachte] iets heeft geroepen van (fonetisch): “komde gij effe helpen of nie?”, [verdachte] [benadeelde] van achteren benadert en de ijzeren staaf die [benadeelde] vast heeft, probeert af te pakken, waarop [medeverdachte] op [benadeelde] afrent en met grote kracht met een kettingslot in de richting van het hoofd van [benadeelde] slaat;
dat, nadat [medeverdachte] [benadeelde] de laatste maal met het kettingslot heeft geslagen en het slot ten gevolge daarvan op de grond is gekomen, [verdachte] het kettingslot weer van de grond oppakt en in de richting van [benadeelde] loopt en vervolgens met het slot in de richting van [benadeelde] slaat (zonder die laatste te raken).

Uit het voorgaande volgt dat de verdachte wel degelijk een wezenlijke significante bijdrage heeft geleverd aan het door [medeverdachte] toegepaste geweld, zodat het feit wettig en overtuigend kan worden bewezen.

De raadsvrouw heeft nog gesteld dat de verklaring van getuige [getuige] als onbetrouwbaar dient te worden aangemerkt en dient te worden uitgesloten van het bewijs. Nu het hof de verklaring van [getuige] niet voor het bewijs zal bezigen, behoeft het verweer geen bespreking.

Strafbaarheid van het bewezenverklaarde

Verweer van de verdediging strekkende tot ontslag van alle rechtsvervolging

De verdediging heeft ter terechtzitting in hoger beroep bepleit dat verdachte een beroep op noodweer toekomt en dat zij om die reden dient te worden ontslagen van alle rechtsvervolging.

Feiten en omstandigheden waarvan het hof bij de beoordeling van het verweer zal uitgaan

Op 11 september 2016 heeft zich op de [locatie] een incident voorgedaan tussen de verdachte [verdachte] en de medeverdachte [medeverdachte] enerzijds en aangever [benadeelde] anderzijds.

Uit het dossier komt naar voren dat het conflict uiteen valt in twee delen. Het eerste deel vindt plaats in en om de tuin van [benadeelde] . Het tweede gedeelte speelt zich af op het wegdek en in de middenberm van de [locatie] . De tenlastelegging is toegesneden op het tweede gedeelte van het conflict. Het hof zal zich ook bij de bespreking van het noodweerverweer beperken tot dit tweede deel.

Van de gebeurtenissen nadat [benadeelde] en [medeverdachte] zich richting de straat hadden verplaatst, zijn camerabeelden gemaakt. De camerabeelden zijn bekeken door verbalisant [verbalisant] . Het hof zal het in het politiedossier opgenomen relaas over wat er op de beelden is te zien, als uitgangspunt nemen (zie p. 63 e.v.).

Uit dit relaas volgt:

dat [medeverdachte] en [benadeelde] op enig moment tegenover elkaar staan;
dat [medeverdachte] een kettingslot in zijn hand heeft (dat hij kort daarvoor heeft gekregen van [verdachte] ) en [benadeelde] een ijzeren staaf in zijn hand heeft;
dat [medeverdachte] op enig moment met grote kracht met het kettingslot inslaat op [benadeelde] , waarbij [benadeelde] wordt geraakt aan zijn linkerarm/-zij;
dat [benadeelde] daarop met kracht slaat in de richting van [medeverdachte] , die wordt geraakt aan de linkerzijde van zijn arm/rug;
dat [medeverdachte] hard roept (fonetisch): “Komde gij effe helpen of nie?”
dat [verdachte] vervolgens [benadeelde] van achteren benadert en de ijzeren staaf vastpakt, waarop [medeverdachte] op [benadeelde] afrent en met grote kracht met het kettingslot in de richting van het hoofd van [benadeelde] slaat, die de klap met zijn linkerarm opvangt;
dat [medeverdachte] daarop nogmaals met het kettingslot in de richting van [benadeelde] slaat;
dat [medeverdachte] vervolgens het hoofd van [benadeelde] vastpakt en naar beneden drukt;
dat [benadeelde] zich vervolgens losrukt en met de ijzeren staaf richting [medeverdachte] slaat, maar hem mist;
dat [medeverdachte] het kort daarvoor gevallen kettingslot weer oppakt en in de richting loopt van [benadeelde] met het kettingslot boven zijn hoofd geheven;
dat getuige [getuige] , die kort daarvoor ter plaatse is gekomen, zich tussen [medeverdachte] en [benadeelde] opstelt;
dat [getuige] [benadeelde] wegduwt/geleidt uit de buurt van [medeverdachte] ;
dat [verdachte] richting [benadeelde] loopt en schreeuwt in de richting van [benadeelde] ;
dat [getuige] [benadeelde] blijft geleiden in tegenovergestelde richting als [medeverdachte] en [verdachte] ;
dat [medeverdachte] plotseling in de richting van [getuige] en [benadeelde] rent en dat [medeverdachte] vervolgens met grote kracht met het kettingslot uithaalt en om de rug van [getuige] heen richting [benadeelde] slaat (
dat de camera daarop korte tijd is weggedraaid van de gebeurtenissen (
dat wanneer de camera weer is teruggedraaid, is te zien dat [verdachte] het kettingslot van de grond oppakt en in de richting van [benadeelde] loopt, dat de zoon van [benadeelde] tussenbeide in gaat staan en dat [verdachte] vervolgens met het slot in de richting van [benadeelde] slaat (
dat [benadeelde] vervolgens wegloopt.

Beoordeling van het verweer van de verdediging

Het hof ziet zich voor de vraag gesteld of verdachte heeft gehandeld uit noodweer.

Voor een geslaagd beroep op noodweer is vereist dat sprake is van een ogenblikkelijke en wederrechtelijke aanranding van (in dit geval) eens anders lijf, te weten van medeverdachte [medeverdachte] , en dat de verdediging tegen de aanranding voldoet aan de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit.

Een beroep op noodweer kan niet worden aanvaard ingeval de gedraging van degene die zich op deze exceptie beroept, noch op grond van diens bedoeling, noch op grond van de uiterlijke verschijningsvorm van zijn gedraging kan worden aangemerkt als "verdediging", maar – naar de kern bezien – als aanvallend moet worden gezien.

Uit hiervoor weergegeven feitenvaststelling volgt:

dat, nadat het gevecht zich had verplaatst naar de straat/middenberm, [verdachte] [medeverdachte] van een kettingslot heeft voorzien;
dat [medeverdachte] als eerste heeft uitgehaald met een kettingslot;
dat nadat [medeverdachte] heeft gevraagd om hulp, [verdachte] de ijzeren staaf van [benadeelde] heeft vastgepakt, waarop [medeverdachte] in de richting van [benadeelde] is gerend en hem met het kettingslot heeft geslagen;
dat, nadat [getuige] ter plaatse was gekomen en [benadeelde] heeft vastgepakt en bezig is hem weg te leiden, [verdachte] richting [benadeelde] loopt en schreeuwt in de richting van [benadeelde] ;
dat [medeverdachte] vervolgens wederom in de richting van [benadeelde] (en [getuige] ) is gerend en hem, terwijl [benadeelde] met zijn rug naar [medeverdachte] toestond, met het kettingslot heeft geslagen;
dat vervolgens [verdachte] het kettingslot ter hand heeft genomen en met het slot in de richting van [benadeelde] slaat/gooit.

Het hof stelt met de verdediging vast dat ook [benadeelde] zich gedurende de gebeurtenissen verre van onbetuigd heeft gelaten, zowel in fysieke zin richting [medeverdachte] als verbaal tegen [verdachte] . Echter, zelfs op het moment dat getuige [getuige] aangever [benadeelde] wegleidt van [medeverdachte] en [verdachte] en er op die manier een einde aan het incident lijkt te komen, blijft [verdachte] achter beide mannen aanlopen en [benadeelde] verbaal agressief benaderen (waarop [medeverdachte] [benadeelde] nog eens fysiek te lijf gaat). Bovendien slaat/gooit [verdachte] nadien nog een keer met het kettingslot.

Uit het voorgaande kan het hof niet anders dan concluderen dat zowel de gedragingen van zowel [medeverdachte] als van ook [verdachte] zelf op grond van de uiterlijke verschijningsvorm van die gedragingen niet kunnen worden aangemerkt als "verdediging", maar – naar de kern bezien – als aanvallend moeten worden gezien, te weten gericht op een confrontatie en deelneming aan een gevecht. Om die reden komt de verdachte geen beroep op noodweer toe.

Het primair bewezenverklaarde levert op:

openlijk in vereniging geweld plegen tegen personen.

Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het bewezenverklaarde uitsluiten. Het feit is strafbaar.

Strafbaarheid van de verdachte

Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluiten. De verdachte is daarom strafbaar voor het hiervoor bewezenverklaarde.

Op te leggen sanctie

Het hof heeft bij de bepaling van de op te leggen straf gelet op de aard en de ernst van hetgeen bewezen is verklaard, op de omstandigheden waaronder het bewezenverklaarde is begaan en op de persoon van de verdachte, zoals een en ander uit het onderzoek ter terechtzitting naar voren is gekomen. Daarnaast is gelet op de verhouding tot andere strafbare feiten, zoals onder meer tot uitdrukking komende in het hierop gestelde wettelijk strafmaximum en in de straffen die voor soortgelijke feiten worden opgelegd.

Verdachte heeft zich samen met de medeverdachte schuldig gemaakt aan openlijke geweldpleging tegen [benadeelde] door hem te slaan met een kettingslot. Verdachte en de medeverdachte hebben met hun handelen inbreuk gemaakt op de lichamelijke integriteit van het slachtoffer. Bovendien heeft het incident grotendeels op de openbare weg plaatsgevonden, waardoor meerdere mensen, waaronder ook kinderen, ongewild getuige zijn geweest van het gepleegde geweld. Bij hen kan door het bewezen verklaarde handelen van verdachte een gevoel van onveiligheid zijn ontstaan. Het hof rekent verdachte dit alles zwaar aan.

Anderzijds dient rekening te worden gehouden met de omstandigheid dat ook het slachtoffer een fiks aandeel heeft gehad in het voortduren van het incident. Ook hiermee dient bij de straf rekening te worden gehouden.

Wat betreft de persoon van verdachte heeft het hof in de eerste plaats gelet op het uittreksel Justitiële Documentatie d.d. 3 december 2020, waaruit blijkt dat verdachte niet eerder onherroepelijk is veroordeeld voor een geweld gerelateerd delict. Daarnaast heeft het hof acht geslagen op de overige persoonlijke omstandigheden van de verdachte, zoals deze ter terechtzitting in hoger beroep naar voren zijn gekomen.

Het hof acht in beginsel een taakstraf van 100 uren, subsidiair 50 dagen hechtenis aangewezen.

Het hof stelt echter vast dat bij de strafvervolging van verdachte in hoger beroep de redelijke termijn, bedoeld in artikel 6, eerste lid van het EVRM, is geschonden met ongeveer 6 maanden.

Alles overziende acht het hof een taakstraf van 80 uren, subsidiair 40 dagen hechtenis, passend en geboden.

De benadeelde partij [benadeelde]

De benadeelde partij [benadeelde] heeft in eerste aanleg een vordering ingesteld, strekkende tot schadevergoeding tot een bedrag van € 600,00 ter zake van immateriële schade. Deze vordering is bij vonnis waarvan beroep geheel toegewezen, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 11 september 2016 en met oplegging van de schadevergoedingsmaatregel.

Zoals reeds blijkt van het voorgaande, heeft ook [benadeelde] een aanzienlijk rol gehad bij het voortduren van het incident. Niet kan derhalve worden uitgesloten dat sprake is van enige mate van ‘eigen schuld’ van het slachtoffer in de zin van artikel 6:101 BW, die kan leiden tot een vermindering van de schadevergoedingsplicht. De beoordeling van de vraag of, en zo ja met welk percentage de schadevergoedingsplicht dient te worden verminderd en of vervolgens op grond van de billijkheid een andere verdeling moet plaatsvinden, levert naar het oordeel van het hof echter een onevenredige belasting van het strafgeding op en hoort bij de burgerlijke rechter thuis. De benadeelde partij dient derhalve niet-ontvankelijk te worden verklaard in de vordering

Toepasselijke wettelijke voorschriften

De beslissing is gegrond op de artikelen 9, 22c, 22d, 63 en 141 van het Wetboek van Strafrecht, zoals deze ten tijde van het bewezenverklaarde rechtens golden dan wel ten tijde van het wijzen van dit arrest rechtens gelden.

BESLISSING

Het hof:

Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht.

Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het primair tenlastegelegde heeft begaan.

Verklaart niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.

Verklaart het primair bewezenverklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart de verdachte strafbaar.

Veroordeelt de verdachte tot een
taakstrafvoor de duur van
80 (tachtig) uren, indien niet naar behoren verricht te vervangen door
40 (veertig) dagen hechtenis.

Vordering van de benadeelde partij [benadeelde]

Verklaart de benadeelde partij [benadeelde] niet-ontvankelijk in de vordering tot schadevergoeding en bepaalt dat de benadeelde partij de vordering slechts bij de burgerlijke rechter kan aanbrengen.

Bepaalt dat de benadeelde partij en de verdachte ieder hun eigen kosten dragen.

Aldus gewezen door:

mr. J. Nederlof, voorzitter,

mr. W.T.H. Peute en mr. M.C.C. van de Schepop, raadsheren,

in tegenwoordigheid van mr. H. Nieuwendijk, griffier,

en op 23 februari 2021 ter openbare terechtzitting uitgesproken.

Mr. Van de Schepop is buiten staat dit arrest te ondertekenen.