ECLI:NL:GHSHE:2022:143

Uitspraak

GERECHTSHOF 's-HERTOGENBOSCH

Team familie- en jeugdrecht

Uitspraak: 20 januari 2022

Zaaknummer: 200.291.922/01

Zaaknummer eerste aanleg: C/02/345874 / FA RK 18-3019

in de zaak in hoger beroep van:

[de vader],

wonende te [woonplaats],

verzoeker in hoger beroep,

hierna te noemen: de vader,

advocaat: mr. M.J.M. van Campen,

tegen

[de moeder],

wonende te [woonplaats],

verweerster in hoger beroep,

hierna te noemen: de moeder,

advocaat: mr. C.M.C.J. van der Sprong.

Deze zaak gaat over
[minderjarige 1](hierna: [minderjarige 1]), geboren op
[geboortedatum] 2006 te [geboorteplaats], en
[minderjarige 2](hierna: [minderjarige 2]), geboren op [geboortedatum] 2009 te [geboorteplaats].

In zijn hoedanigheid als omschreven in artikel 810 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering is in de procedure gekend: de
Raad voor de Kinderbescherming,

regio Zuidwest Nederland, locatie [locatie], hierna te noemen: de raad.

5.De beschikking d.d. 5 augustus 2021

Bij die beschikking heeft het hof, kort samengevat, mr. L. Stam benoemd tot bijzondere curator ten behoeve van de belangenbehartiging van [minderjarige 1] en [minderjarige 2], haar opgedragen verslag uit te brengen en partijen en de raad in de gelegenheid gesteld te reageren op dit verslag. Het hof heeft iedere verdere beslissing aangehouden.

6.Het verdere verloop van het geding in hoger beroep

6.1.

Het hof heeft kennisgenomen van de inhoud van:

- het verslag van de bijzondere curator d.d. 26 november 2021;

- de brief van de advocaat van de moeder d.d. 1 december 2021;

- de brief van de advocaat van de vader d.d. 10 december 2021;

- de brief van de raad d.d. 10 december 2021.

6.2.

De moeder geeft in voormelde brief van 1 december 2021 aan dat zij geen behoefte heeft aan een mondelinge behandeling en zij verzoekt de zaak verder schriftelijk af te doen. In voormelde brief van 10 december 2021 geeft de vader aan dat hij het aan het hof overlaat of een mondelinge behandeling gewenst is of dat de zaak schriftelijk kan worden afgedaan. Gelet op de inhoud van voormelde berichten van partijen heeft er geen nadere mondelinge behandeling plaatsgevonden.

7.De verdere beoordeling

7.1.

Uit het verslag van de bijzondere curator blijkt, samengevat, het volgende.

De bijzondere curator heeft op 8 september 2021 gesproken met [minderjarige 1] en [minderjarige 2] en met de moeder. Op 20 september 2021 heeft zij met de vader gesproken. De bijzondere curator heeft zich met name beperkt tot mogelijkheden voor contact en de beantwoording van de door het hof gestelde vragen, nu het onderzoek hoe de kinderen zich verhouden tot hun vader in een eerder stadium door Sterk Huis uitgebreid is gedaan en is afgesloten.

Uit het gesprek met de kinderen blijkt dat hun gevoelens nog hetzelfde zijn als omschreven in de rapportage van Sterk Huis van 13 september 2019. Er is nadien geen ontwikkeling geweest, die de kinderen op andere gedachten heeft gebracht. Tijdens het gesprek met de kinderen is duidelijk geworden dat zij geen contact willen hebben met hun vader. Dit komt doorleefd en authentiek over bij beide kinderen. Op de vraag of de kinderen bereid zijn om uit te leggen aan hun vader waarom zij geen contact meer willen hebben reageren beide kinderen ongemakkelijk. Zij willen geen directe confrontatie met hun vader. De kinderen en de bijzondere curator hebben met elkaar gefilosofeerd over de vraag welke mogelijkheden er zijn om wel aan de vader duidelijk te maken waarom zij geen contact meer met hem willen hebben. In eerste instantie is er aan gedacht om een filmpje te maken waarin de kinderen vertellen waarom zij geen contact willen hebben. Nadat de kinderen hierover een week hebben nagedacht hebben zij aangegeven dat ze dat liever ook niet willen. Als alternatief hebben zij zelf bedacht om via een whatsapp in een geluidsopname uitleg te geven over de reden waarom zij geen contact willen hebben. Deze whatsappgesprekken hebben de kinderen zelf opgenomen en naar de bijzondere curator toegezonden. Zij hebben toestemming gegeven om deze whatsappopnames te laten beluisteren door hun vader.

Tijdens het gesprek met de vader op 20 september 2021 heeft de vader de whatsappopnames beluisterd. Hij reageerde hier gelaten op en vindt het moeilijk om te horen dat de kinderen hem echt niet meer willen zien. Hij heeft het idee dat hij er alles aan heeft gedaan om weer tot contactherstel te komen, maar staat daar, zoals hij zelf aangeeft, inmiddels machteloos in. De vader heeft voor beide kinderen een whatsappbericht ingesproken en aan de bijzondere curator gestuurd. Dit mocht de bijzondere curator met de kinderen delen.

De bijzondere curator heeft op 15 november 2021 de kinderen thuis bezocht en heeft de opnames met de kinderen besproken. De kinderen wilden de opnames niet direct horen en hebben de bijzondere curator gevraagd om een korte samenvatting te geven. De kinderen weten dat hun vader hen erg mist, dat hij heel veel van ze houdt en dat het niet hun schuld is dat het contact er nu niet is. Ook heeft de vader aangegeven dat hij, hoe moeilijk ook, accepteert dat hij geen contact heeft met de kinderen. Hetgeen de vader heeft ingesproken klonk warm en empathisch. De kinderen stelden hierna voor de opnames van de vader toch aan hun toe te sturen via hun moeder zodat zij als zij dat willen alsnog de mogelijkheid krijgen om het gesprek te horen. De bijzondere curator heeft dit naar moeder toegestuurd.

Met vader is het gesprek dat met de kinderen teruggekoppeld op 25 november 2021.

De vader vindt het moeilijk om te horen dat de kinderen het geluidsfragment niet wilden horen. Hij vindt het heel moeilijk dat hij na al die jaren zijn kinderen toch niet gaat zien.

Er zijn nu en in de nabije toekomst geen mogelijkheden voor contactherstel tussen [minderjarige 2] en [minderjarige 1] en hun vader. De spanning is voelbaar als over dat contactherstel wordt gesproken. De kinderen geven beiden aan dat zij nu geen behoefte hebben aan contact. De bijzondere curator heeft de kinderen uitgelegd dat iets wat zij nu voelen, niet voor altijd zo hoeft te zijn en dat het belangrijk is dat als zij contact met hun vader willen hebben, zij dat contact ook weer zouden moeten aangaan. Ook heeft zij de kinderen uitgelegd dat er echt voorbeelden zijn van het herstel van contact tussen kinderen en een van de ouders. Wat haar opvalt is dat [minderjarige 2] (
het hof vermoedt dat de bijzondere curator [minderjarige 1] bedoelt)duidelijk bezig is met het niet hebben van contact met zijn vader. Hij voelt zich er nu rustig bij dat het niet hoeft. Hij is ook degene die aangeeft dat als hij de whatsappopname van de vader wil horen hij die mogelijkheid wil hebben. [minderjarige 2] volgt zijn broer daarin, en geeft eveneens aan dat hij geen contact met zijn vader wil. Hij weet niet of hij het gesprek van zijn vader wil afluisteren.

Omdat de vader heeft aangegeven dat hij accepteert dat de kinderen geen contact met hem willen hebben zijn de kinderen opgelucht en zij vinden het fijn dat hierover geen strijd meer bestaat. Zij maken zich wel zorgen over het feit of hun ouders in staat zijn om weer normaal tegen elkaar te gaan doen en om met elkaar te overleggen. Zo moet er volgend jaar een paspoort voor [minderjarige 1] worden aangevraagd en zal er ook toestemming moeten komen voor het schoolreisje. Ook voor [minderjarige 2] zullen er nog een aantal beslissingen moeten worden genomen zoals de schoolkeuze voor de middelbare school en mogelijk nog extra afspraken over de bij hem geconstateerde dyslexie. De kinderen hopen dat deze beslissingen niet stagneren en dat zij geen last zullen hebben van de discussies tussen ouders.

De bijzondere curator geeft de ouders in overweging om beslissingen die op korte termijn nog gaan spelen eigenlijk nu al te regelen. Zo kan de bijzondere curator zich voorstellen dat de vader op voorhand akkoord gaat met de aanvraag van het paspoort en het schoolreisje van [minderjarige 1]. Voor [minderjarige 2] is het belangrijk dat de vader akkoord gaat dat hij samen met de moeder zijn nieuwe school gaat uitzoeken en dat de vader daartegen geen bezwaren maakt. [minderjarige 2] vond het moeilijk dat zijn vader het niet eens was met een andere basisschool. Hij begrijpt niet dat zijn vader daar moeilijk over doet.

De kinderen hebben aangegeven dat zij hopen dat de strijd tussen hun ouders eindigt doordat er duidelijkheid komt over het feit dat de kinderen geen contact met hun vader willen, en ook dat de strijd ten aanzien van de beslissingen die over hen genomen moeten worden nu eindelijk gaat stoppen. De kinderen hebben last van het feit dat er steeds gerechtelijke procedures blijven lopen.

7.2.

De vader voert in voormeld bericht d.d. 10 december 2021, samengevat, het volgende aan.

Voor de vader is het intens verdrietig en pijnlijk om via een ingesproken bericht aan de kinderen te (moeten) laten weten dat hij hun wens om geen contact met hen te zoeken zal respecteren.

De vader maakt uit het verslag van de bijzondere curator op dat zij na één gesprek met de kinderen al de conclusie heeft getrokken dat contactherstel niet tot de mogelijkheden behoort. De vader vraagt zich ook af of de bijzondere curator de kinderen afzonderlijk van de moeder heeft gesproken. Sterk Huis heeft helemaal geen uitgebreid onderzoek kunnen doen. Met [minderjarige 1] heeft er één gesprek plaatsgevonden en met [minderjarige 2] is niet gesproken. Sterk Huis heeft alleen de conclusie getrokken dat sprake is van ouderverstoting.

Eén gesprek met kinderen die te maken hebben met ouderverstoting is te weinig. De vader weet nog steeds niet wat de concrete reden is dat de kinderen hem niet meer willen zien. Hij neemt de kinderen niets kwalijk, maar hij had graag gezien dat de bijzondere curator de kinderen daarin had geholpen. De kinderen hebben het bericht thuis ingesproken en daar de boodschap van de vader beluisterd, derhalve op een plek die niet neutraal is. Thuis waar de vader volgens de moeder al jaren geen enkele rol meer speelt en waar de kinderen zich hebben gehecht aan de stiefvader, bestaat geen enkele ruimte om een bericht van de vader te beluisteren. Het is onzorgvuldig van de bijzondere curator dat zij de kinderen niet op haar kantoor heeft uitgenodigd om de berichten van de vader te beluisteren. De berichten van de vader zijn naar de moeder gestuurd. De kans dat de kinderen de berichten nog gaan beluisteren is nihil, gezien hetgeen er de afgelopen jaren is gebeurd.

De bijzondere curator heeft de situatie verkeerd ingeschat en is onzorgvuldig te werk gegaan.

7.3.

De moeder voert in voormeld bericht d.d. 1 december 2021, samengevat, het volgende aan.

Voor zover de moeder kan beoordelen is er voldoende tijd en ruimte geweest voor de bijzondere curator om een beeld van de situatie te kunnen vormen en voor de kinderen om vertrouwen in haar te krijgen om hun verhaal te kunnen doen. Voor de kinderen is het prettig geweest om zich op deze manier te kunnen uiten, buiten de spanningen van de rechtszaal om. Het heeft de kinderen goed gedaan dat de vader aangeeft hun wens te accepteren en dat hij geen strijd wil. De kinderen zijn opgelucht. De moeder spreekt de hoop uit dat daardoor een beletsel voor contactherstel naar de toekomst wordt weggenomen.

7.4.

De raad brengt in voormeld bericht d.d. 10 december 2021, samengevat, het volgende naar voren.

Uit het verslag van de bijzondere curator blijkt duidelijk dat de kinderen geen contact wensen met de vader. Dit is ook geconstateerd tijdens het raadsonderzoek van 1 oktober 2020. Door de bijzondere curator is gekeken naar wat zij denkt dat er moet gebeuren door een inventie te plegen middels het opnemen van de geluidsfragmenten. Door deze interventie kan de raad niet anders dan meegaan in het standpunt van de bijzondere curator en concluderen dat op dit moment niet meer gewerkt kan worden aan contactherstel tussen de vader en de kinderen.

Na de huidige stappen die zijn genomen ziet de raad dat een ondertoezichtstelling niet meer in het belang van de kinderen is. De interventie heeft aan de kinderen en de vader het signaal afgegeven dat inspanningen richting contactherstel niet meer zullen plaatsvinden. Een ondertoezichtstelling zou momenteel weer voor een ander signaal zorgen.

De zorg van de raad ziet op de communicatie tussen de ouders. Uit het verslag van de bijzondere curator blijkt dat de kinderen hier tot op heden last van ervaren. Ondanks dat niet wordt ingezet op contactherstel, dienen de ouders constructief te communiceren over de kinderen en gezamenlijk besluiten te nemen op een voor de kinderen zo min mogelijk belastende wijze. De raad ziet bij beide ouders bereidheid, maar ook dat het hen nog niet gelukt is om dit samen op te pakken. De ouders hebben hier hulp bij nodig, maar de raad vraagt zich tegelijk af hoe de ouders deze hulp onder eigen verantwoordelijkheid zullen aangaan. Deze zorg blijft bij de raad bestaan.

7.5.

Het hof overweegt als volgt.

7.5.1.

Ingevolge artikel 1:253a lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW) kunnen geschillen omtrent de gezamenlijke uitoefening van het ouderlijk gezag aan de rechter worden voorgelegd. In het geval van een geschil omtrent de verdeling van de zorg- en opvoedingstaken kan de rechter, gelet op artikel 1:377e BW in samenhang met artikel 1:253a lid 4 BW, een eerdere beslissing dienaangaande wijzigen op grond dat nadien de omstandigheden zijn gewijzigd. De rechter neemt een zodanige beslissing als hem in het belang van het kind wenselijk voorkomt.

7.5.2.

Gelet op alle informatie die het hof in deze procedure heeft verkregen, te weten alle stukken, het gesprek met [minderjarige 1] en dat wat op de mondelinge behandeling is besproken, is het hof van oordeel dat het niet langer in het belang van [minderjarige 1] en [minderjarige 2] is om hen op welke manier dan ook te dwingen tot contactherstel met hun vader. Hoe verdrietig ook, het hof is van oordeel dat rust in deze kwestie op dit moment het meest in het belang van [minderjarige 1] en [minderjarige 2] is. De kinderen hebben een groot deel van hun jonge leven op enige manier last gehad van de strijd tussen hun ouders en het hof spreekt de hoop uit dat dit de laatste procedure is die gevoerd zal worden. Het hof hecht groot belang aan het rapport van de bijzondere curator, ondanks dat het hof begrip heeft voor de kritische noot van de vader dat de gesprekken en het beluisteren van de geluidsopnames bij hen thuis (en dus in het huis van de moeder en de stiefvader) heeft plaatsgevonden. Gelet op alles wat er is gebeurd en gezegd acht het hof het echter niet aannemelijk dat de houding van de jongens (die zij al jaren op consistente wijze laten zien) in een neutralere omgeving anders zou zijn geweest. In het gesprek met de kinderrechter in eerste aanleg en het gesprek van [minderjarige 1] met één van de raadsheren in deze procedure herhalen zij consequent dat zij absoluut geen contactherstel willen (in elk geval niet op dit moment). Het is positief dat de vader, hoe verdrietig en machteloos hij zich ook voelt, bij voortduring herhaalt dat de kinderen later, op welk moment dan ook welkom zijn om weer contact met hem op te nemen, als ze daar behoefte aan hebben.

De wijze waarop de rechtbank in eerste aanleg de beslissing heeft geformuleerd, te weten, dat de vader en de kinderen in het kader van de verdeling van de zorg- en opvoedingstaken gerechtigd zijn tot het hebben van contact met elkaar zonder concrete regeling, waarbij er pas contact plaatsvindt op het moment dat [minderjarige 1] of [minderjarige 2] daar zelf initiatief in nemen, vindt het hof passend bij de hele situatie waarin zij zich bevinden.

7.6.

Het voorgaande leidt ertoe dat het hof de beschikking van de rechtbank zal bekrachtigen en aldus tot de navolgende beslissing.

8.De beslissing

Het hof:

bekrachtigt de beschikking van de rechtbank Zeeland-West-Brabant, zittingsplaats Breda, van 23 december 2020, voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen;

wijst af het meer of anders verzochte.

Deze beschikking is gegeven door mrs. E.P. de Beij, C.D.M. Lamers en A.M. van Riemsdijk en is in het openbaar uitgesproken op 20 januari 2022 in tegenwoordigheid van de griffier.