ECLI:NL:HR:2015:214

Hoge Raad

Datum uitspraak
3 februari 2015
Publicatiedatum
4 februari 2015
Zaaknummer
13/04372
Instantie
Hoge Raad
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Strafrecht
Procedures
  • Cassatie
Rechters
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Falende bewijsklacht in cassatie tegen arrest Gerechtshof Amsterdam inzake witwassen

In deze zaak gaat het om een cassatieberoep tegen een arrest van het Gerechtshof te Amsterdam, waarin de verdachte is veroordeeld voor witwassen. De Hoge Raad behandelt het beroep op 3 februari 2015, onder zaaknummer 13/04372. De verdachte, geboren in 1984, heeft middelen van cassatie ingediend via zijn advocaat, mr. Th.J. Kelder. De Advocaat-Generaal, W.H. Vellinga, heeft geconcludeerd tot vernietiging van het bestreden arrest wat betreft de opgelegde straf, en tot vermindering daarvan. De Hoge Raad oordeelt dat de bewezenverklaring van de feiten door het Hof ontoereikend is gemotiveerd. De verdachte heeft in de periode van 1 januari 2008 tot en met 1 september 2008 geldbedragen omgezet, terwijl hij wist dat deze afkomstig waren uit misdrijf. Tevens heeft hij de vindplaats van motoren verhuld, waarvan hij wist dat deze ook uit misdrijf afkomstig waren. De Hoge Raad stelt vast dat de verdachte geen legale inkomsten heeft genoten en dat de motorfietsen en andere goederen middellijk uit misdrijf afkomstig zijn. De Hoge Raad oordeelt dat de redelijke termijn van artikel 6, eerste lid, EVRM is overschreden, wat leidt tot een vermindering van de aan de verdachte opgelegde gevangenisstraf van 98 dagen naar 91 dagen. De overige middelen van de verdachte worden verworpen, en de Hoge Raad vernietigt de bestreden uitspraak enkel wat betreft de duur van de gevangenisstraf.

Uitspraak

3 februari 2015
Strafkamer
nr. 13/04372
Hoge Raad der Nederlanden
Arrest
op het beroep in cassatie tegen een arrest van het Gerechtshof te Amsterdam van 3 augustus 2012, nummer 23/003747-10, in de strafzaak tegen:
[verdachte], geboren in [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1984.

1.Geding in cassatie

Het beroep is ingesteld door de verdachte. Namens deze heeft mr. Th.J. Kelder, advocaat te 's-Gravenhage, bij schriftuur middelen van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.
De Advocaat-Generaal W.H. Vellinga heeft geconcludeerd tot vernietiging van het bestreden arrest wat betreft de opgelegde straf, tot vermindering daarvan en tot verwerping van het beroep voor het overige.

2.Beoordeling van het derde middel

2.1.
Het middel klaagt dat het Hof de bewezenverklaring van feit 1 ontoereikend heeft gemotiveerd.
2.2.1.
Ten laste van de verdachte is onder 1 bewezenverklaard dat:
"hij op tijdstippen in de periode van 1 januari 2008 tot en met 1 september 2008, te Amsterdam, althans in Nederland, voorwerpen, te weten geldbedragen heeft omgezet, terwijl hij wist, althans redelijkerwijs had moeten vermoeden, dat bovenomschreven geldbedragen - onmiddellijk of middellijk - afkomstig waren uit enig misdrijf
en
hij op tijdstippen in de periode van 1 januari 2008 tot en met 1 september 2008, te Amsterdam, in elk geval in Nederland, van voorwerpen, te weten motoren, de vindplaats heeft verhuld, terwijl hij wist, althans redelijkerwijs had moeten vermoeden, dat die voorwerpen - onmiddellijk of middellijk - uit misdrijf afkomstig waren."
2.2.2.
Deze bewezenverklaring steunt op onder meer de volgende bewijsmiddelen:
"1. Een proces-verbaal doorzoeken [a-straat 1] te Amsterdam van 1 september 2008, in de wettelijke vorm opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar [verbalisant 1] (ordner I, parketnummer 528193-08, proces-verbaalnummer 2008166734-2, pagina 44 e.v.)
Dit proces-verbaal houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als mededeling van verbalisant:
Op maandag 1 september 2008 werd de woning [a-straat 1] te Amsterdam binnengetreden. Na aankloppen werd de toegangsdeur tot de woning geopend door de verdachte [verdachte].
Hierbij werden navolgende goederen aangetroffen:
Slaapkamer 3
Kledingkast, in de bovenste lade:
diverse bescheiden administratie waaronder kentekenbewijzen (itemnr 3427570)
motorsleutels (itemnr 3427570)
Op de vloer naast het bed:
diverse bescheiden administratie aankoopbonnen en dergelijke (itemnr 3427380)
(...)
3. Een proces-verbaal van verhoor verdachte met nummer 2008166734-49 van 3 september 2008, in de wettelijke vorm opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaren [verbalisant 2] en [verbalisant 3] (ordner I, parketnummer 528193-08, proces-verbaalnummer 2008166734-49, pagina 33 e.v.).
Dit proces-verbaal houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als de op 3 september 2008 tegenover verbalisanten afgelegde verklaring van de verdachte:
Een Kawasaki [KK-00-LL] is van mij. Niemand kan hier op rijden want ik heb zelf de sleutels in beheer. Ik heb 4.500 Euro aan mijn vader betaald.
4. Een geschrift, zijnde een attest van een verkoop van een motorfiets van 11 juni 2008 (ordner II, pagina 447).
Dit geschrift houdt in, voor zover van belang:
[verdachte]
[b-straat 1]
[woonplaats]
Merk : Honda
Type : CBR 1100 XX Super Blackb.
Kenteken : [MM-00-NN]
Prijs : 4500.00
Ondergetekende verklaart het hierboven beschreven voertuig te hebben verkocht en geleverd aan [A] voor de hierboven genoemde prijs.
Ondergetekende verklaart dat het voertuig aan hem in vrije en onbezwaarde eigendom toebehoort.
Aldus getekend te Nijkerk, d.d. 11-06-2008
[verdachte]
5. Een geschrift, zijnde een attest van een verkoop van een motorfiets van 6 augustus 2007 (ordner II, pagina 439).
Dit geschrift houdt in, voor zover van belang:
Motorcentrum Eindhoven
Nota Datum: 06-08-07
Voor [verdachte]
[b-straat 1]
[woonplaats]
Suzuki GSX 1300 [AA-00-BB]
Aanbetaald 3000,−
6. Een geschrift, zijnde een verkoopbon van een motorfiets van 12 januari 2008 (ordner I, pagina 164).
Dit geschrift houdt in, voor zover van belang:
Verkoopbon
Datum : 12-01-08
Merk : Suzuki
Type : [MM-00-NN]
Kenteken : [CC-00-DD]
Prijs : € 700,-
Motans Croy ZO Eindhoven
7. Een proces-verbaal van verhoor verdachte met nummer 2008166734-25 van 1 september 2008, in de wettelijke vorm opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar [verbalisant 4] (ordner I, parketnummer 528193-08, proces-verbaalnummer 2008166734-25, pagina 29 e.v.).
Dit proces-verbaal houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als de op 1 september 2008 tegenover verbalisanten afgelegde verklaring van de verdachte:
Ik verblijf momenteel bij mijn moeder aan de [a-straat 1] te Amsterdam. Ik heb een eigen woning aan de [b-straat 1] te Amsterdam. Ik kom daar niet zo vaak. Ik kom daar voor mijn post en om wat met dames te doen.
Ik heb momenteel geen werk en krijg een uitkering waarvan ik na inhouding van alle kosten, zoals huur, licht en andere vaste lasten 420 Euro van overhoud.
Het klopt dat ik meerdere motoren en een aantal bromfietsen op mijn naam heb staan.
Ik heb nog een Suzuki GSX 1300R (het hof begrijpt [EE-00-FF]) op mijn naam staan. Ik kocht hem in Limburg. Hij zou door een oom voor 6.000 Euro worden gekocht.
Vanaf het vorige jaar tot dit jaar heb ik ongeveer 5 motoren verkocht. Ik verdien ongeveer 1.000 euro per voertuig. Ik geef niets op aan de Belastingdienst. Ik steek de winst gewoon in mijn zak.
Een zwarte Suzuki 1300 Hayabusa [AA-00-BB] is ook van mij. Ik wil niet zeggen waar deze op dit moment staat. Niemand kan er op rijden want ik heb zelf de sleutels in mijn beheer.
De motor is mijn eigendom.
Een andere Suzuki staat ook op mijn naam. Het kenteken zit iets met 09. Waar die motor staat wil ik ook niet zeggen.
(...)
12. Een geschrift, zijnde een overzicht aansprakelijkheden natuurlijk persoon van 18 juni 2008 (ordner I, parketnummer 528193-08, pagina 266).
Dit geschrift houdt in, voor zover van belang:
Persoonsgegevens
Naam: [verdachte]
Geboortedatum [geboortedatum]-1984
Huisadres: [woonplaats]
Kenteken
Begin
Einde
Merkcode
Srt vrtg
----J-71
12-08-08
ACTUEEL
SUZM
M
[EE-00-FF]
11-09-06
ACTUEEL
SUZM
M
[AA-00-BB]
23-08-07
ACTUEEL
SUZM
M
[GG-00-HH]
03-05-07
ACTUEEL
ASSJ
C
[II-00-JJ]
13-02-07
ACTUEEL
GILJ
C
[KK-00-LL]
11-12-06
ACTUEEL
KAWM
M
Totaal actuele aansprakelijkheden: 6
(...)
20. Een proces-verbaal van verhoor verdachte met nummer 2008166734-49 van 3 september 2008, in de wettelijke vorm opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaren [verbalisant 2] en [verbalisant 3] (ordner I, pagina 33 ev).
Dit proces-verbaal houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als de op 3 september 2008 tegenover verbalisanten afgelegde verklaring van de verdachte:
Ik woon bij mijn moeder, zusje en broer op [a-straat 1] te Amsterdam-Zuidoost.
Ik bemiddel tussen personen die motoren of onderdelen van motoren willen kopen en verkopen. In principe heb ik dan wel het vermoeden dat de motoren of onderdelen van diefstal afkomstig zijn of kunnen zijn. Ik ontvang dan zo'n 100 euro gemiddeld voor de bemiddeling. Het is zo dat iemand mij belt en iets heeft aan te bieden of vraagt naar een bepaald iets om te kopen. Dat kan best van diefstal afkomstig zijn. Ik zoek vervolgens weer iemand die dit kan kopen of verkopen. Natuurlijk is het ook andersom. Mensen bellen mij en vragen om een bepaalde motor of onderdeel. Ik zoek dan mensen die kunnen leveren. Het is zeer aannemelijk dat de gezochte onderdelen of motoren dan nog gestolen moeten worden.
Ik noem het een goede week als er echt iets wordt verhandeld en ik partijen heb kunnen voorzien van wat zij willen. Dan krijg ik ook mijn geld. Meestal krijg ik dan tussen de 100 en 200 euro geld.
Ik neem zelf niet het risico om zelf iets te stelen. Ik neem dan liever genoegen met een klein beetje geld en laat dan iemand anders zelf iets stelen. Ik bel vaak dezelfde personen uit de groep van ongeveer vijf personen.
Natuurlijk ben ik de spil tussen mensen die iets zoeken en iets kunnen leveren. Door deze manier van handelen worden gestolen spullen van eigenaar gewisseld.
21. Een proces-verbaal van verhoor getuige met nummer 2008166734-60 van 3 april 2009, in de wettelijke vorm opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar [verbalisant 5] (ordner II, tweede aanvullend proces-verbaal, ongenummerde pagina's).
Dit proces-verbaal houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als de op 3 april 2009 tegenover verbalisanten afgelegde verklaring van de getuige [getuige]:
Ik woon al drie jaar op het adres [c-straat 1] te Amsterdam. U vraagt naar de twee motoren die in mijn tuin werden aangetroffen.
De zwarte motor had geen hoes en stond plotseling bij mij in de achtertuin. De blauwe motor had wel een hoes.
Mijn achtertuin is voorzien van een schutting. Je hebt een sleutel nodig om mijn tuin binnen te komen. Vanaf de openbare weg is het niet zichtbaar wat er in mijn tuin staat. Ik weet niet wie die motoren in mijn tuin heeft gezet. Mijn zoon [betrokkene] wist dat ook niet. [betrokkene] dacht één van zijn vrienden, maar wist niet welke vriend.
22. Een proces-verbaal en kennisgeving van inbeslagneming met nummer 2008166734-58, in de wettelijke vorm opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar [verbalisant 6] (ordner II, tweede aanvullend proces-verbaal, ongenummerde pagina's).
Dit proces-verbaal houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als verklaring van de verbalisant:
Pleegdatum/tijd : woensdag 11 juni 2008 te 12.00 uur.
Geconstateerd : aangetroffen [c-straat 1] in de tuin.
Ik heb de volgende voorwerpen in beslag genomen.
Object : motor
Merk/type : Suzuki GSX 1300R
Kenteken : [AA-00-BB].
23. Een proces-verbaal en kennisgeving van inbeslagneming met nummer 2008166734-59, in de wettelijke vorm opgemaakt door de daartoe bevoegde opspo-ringsambtenaar [verbalisant 6] (ordner II, tweede aanvullend proces-verbaal, ongenum-merde pagina's).
Dit proces-verbaal houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als verklaring van de verbalisant:
Pleegdatum/tijd : woensdag 11 juni 2008 te 12.00 uur.
Geconstateerd : aangetroffen in de achtertuin
[c-straat 1].
Ik heb de volgende voorwerpen in beslag genomen.
Object : motor
Merk/type : Suzuki GSX 1300R
Kenteken : [EE-00-FF]."
2.2.3.
Het Hof heeft ten aanzien van de bewezenverklaring voorts het volgende overwogen:
"Eigenaar van de motorfietsen
Het hof is van oordeel dat de motorfietsen, in tegenstelling tot de verklaring van de verdachte en zijn vader, in eigendom toebehoorden aan de verdachte. Het hof sluit aan bij de feiten en omstandigheden welke door de rechtbank zijn genoemd in het vonnis onder punt 5.3.1.3. tot en met 5.3.1.6.
Nu de motorfietsen niet alleen op naam van de verdachte staan, maar ook aankoopbonnen in de woning van zijn moeder − waar de verdachte feitelijk woonde − zijn aangetroffen, de verdachte de motorsleutels in zijn bezit en zeggenschap over de motorfietsen had, beschikte verdachte als heer en meester over de motorfietsen.
(...)
Conclusie
Het hof stelt vast dat de verdachte uitgaven heeft gedaan die niet uit zijn legale inkomsten kunnen zijn gefinancierd. Immers, de verdachte heeft over de jaren 2000-2006 geen belastbaar inkomen genoten, zijn jaarinkomen over het jaar 2007 bedroeg slechts € 2.247 en in de eerste maanden van 2008 ontving hij een bijstandsuitkering waarvan hij maandelijks € 300 à € 400 overhield na de betaling van zijn vaste lasten, die rechtstreeks op zijn uitkering werden ingehouden.
Gelet op het vrijwel geheel ontbreken van legaal inkomen van de verdachte is het hof en het bovengenoemde genereren van criminele inkomsten is het hof van oordeel dat de motorfietsen en het geld voor de gehuurde busjes en de genoemde overige aankopen middellijk uit misdrijf afkomstig waren. De verdachte heeft de vindplaatsen van twee van deze motorfietsen (de Suzuki GSX 1300 R met kenteken [AA-00-BB] en de Suzuki GSX 1300 R met kenteken [EE-00-FF]) verhuld door deze motorfietsen in een achtertuin van derden onder te brengen."
2.2.4.
De passages 5.3.1.3 tot en met 5.3.1.6 uit het vonnis van de Rechtbank waarnaar in de bestreden uitspraak wordt verwezen, zijn weergegeven in de conclusie van de Advocaat-Generaal onder 13.
2.3.
Blijkens de hiervoor weergegeven bewijsvoering heeft het Hof vastgesteld dat twee aan de verdachte toebehorende motorfietsen zijn aangetroffen in de afgesloten en vanaf de openbare weg niet zichtbare tuin van [getuige]. In aanmerking genomen dat het Hof voorts heeft vastgesteld dat de motorfietsen niet met legale inkomsten zijn gefinancierd en dat [getuige] niet wist door wie die motorfietsen in de tuin zijn geplaatst, is het oordeel van het Hof dat de vindplaats van de motorfietsen aldus door de verdachte is verhuld, niet onbegrijpelijk. Dat oordeel behoeft, mede bezien in het licht van hetgeen daaromtrent door de verdediging is aangevoerd, geen nadere motivering.
2.4.
Het middel faalt.

3.Beoordeling van het vijfde middel

3.1.
Het middel klaagt dat de redelijke termijn als bedoeld in art. 6, eerste lid, EVRM in de cassatiefase is overschreden omdat de stukken te laat door het Hof zijn ingezonden.
3.2.
Het middel is gegrond. Voorts doet de Hoge Raad uitspraak nadat meer dan 2 jaren zijn verstreken na het instellen van het cassatieberoep. Een en ander brengt mee dat de redelijke termijn als bedoeld in art. 6, eerste lid, EVRM is overschreden. Dit moet leiden tot vermindering van de aan de verdachte opgelegde gevangenisstraf van 98 dagen.

4.Beoordeling van de overige middelen

De middelen kunnen niet tot cassatie leiden. Dit behoeft, gezien art. 81, eerste lid, RO, geen nadere motivering nu de middelen niet nopen tot beantwoording van rechtsvragen in het belang van de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling.

5.Slotsom

Nu de Hoge Raad geen grond aanwezig oordeelt waarop de bestreden uitspraak ambtshalve zou behoren te worden vernietigd, brengt hetgeen hiervoor is overwogen mee dat als volgt moet worden beslist.

6.Beslissing

De Hoge Raad:
vernietigt de bestreden uitspraak, maar uitsluitend wat betreft de duur van de opgelegde gevangenisstraf;
vermindert deze in die zin dat deze 91 dagen beloopt;
verwerpt het beroep voor het overige.
Dit arrest is gewezen door de vice-president W.A.M. van Schendel als voorzitter, en de raadsheren B.C. de Savornin Lohman en H.A.G. Splinter-van Kan, in bijzijn van de waarnemend griffier S.C. Rusche, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van
3 februari 2015.