Uitspraak
Vonnis van 11 oktober 2017
Behorend bij A.R. 1536 van 2016 / AUA201600808
GERECHT IN EERSTE AANLEG VAN ARUBA
VONNIS
in de zaak van:
[eiseres in conventie, gedaagde in reconventie],
wonende te Aruba,
eiseres in conventie, gedaagde in reconventie,
hierna ook te noemen: [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie],
gemachtigde: de advocaat mr. A.J. Swaen,
tegen:
[gedaagde 1],
wonende te Aruba en
[gedaagde 2],
wonende te Nederland,
gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie,
hierna te noemen: [gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie],
gemachtigde: de advocaat mr. M.A. Kock.
1.DE PROCEDURE
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- het verzoekschrift;
- de conclusie van antwoord in conventie, tevens van eis in reconventie;
- de conclusie van repliek in conventie, tevens van antwoord in reconventie;
- de conclusie van dupliek in conventie, tevens van repliek in reconventie;
- de conclusie van dupliek in reconventie.
De zaak is daarna verwezen naar de rol voor vonnis.
2.DE VASTSTAANDE FEITEN
2.1
Partijen zijn de erfgenamen van de op [overlijdensdatum] 2010 overleden [naam wijlen], in leven echtgenoot van [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] en vader van [gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie in conventie, eiseressen in reconventie].
2.2
Notaris mr. T. Johnson heeft op 21 mei 2014 een proces-verbaal ex artikel 678 WvRv opgesteld, waaruit volgt dat partijen géén overeenstemming hebben over de omvang en waarde van de nalatenschap van erflater.
2.3
Uit dit proces-verbaal volgt dat partijen géén overeenstemming hebben over:
Activa:
1. De obligatieportefeuille, gekoppeld aan rekeningnummer 94.43.61.04 en de hierop verkregen rente;
1. De obligatieportefeuille, gekoppeld aan rekeningnummer 94.43.61.04 en de hierop verkregen rente;
2. De bankrekeningen bij de RBC Royal Bank (Aruba) N.V. te weten: #14.32.672,
# 32.64.432 en # 32.43.591;
3. een Toyota Yaris
Passiva:
1. een vordering van [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] op de nalatenschap inzake de helft van de door erflater ontvangen rente over een periode van 5 jaar afkomstig van de obligatieportefeuille;
2. een schuld aan de ontvanger van AWG 2.686,00 ter zake loonbelasting 2008;
3. een schuld aan de ontvanger van AWG 245,82 ter zake AZV-premie 2008;
4. een vordering van [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] op de nalatenschap van € 316,05 ter zake een door ABP met haar verrekende schuld van erflater ( te veel betaald pensioen);
5. een vordering van [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] op de nalatenschap van AWG 100,00 ter zake door ABP met haar verrekend bedrag ter zake aan erflater te veel betaald pensioen.
2.4
Hoewel dit niet is vermeld in het proces-verbaal, hebben partijen evenmin overeenstemming over het saldo op de bankrekening bij CMB # 10310208. Volgens [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] bedroeg dit op de overlijdensdatum AWG 22.922,12. Volgens [gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie] bedroeg dit saldo AWG 16.721,10.
2.5
Bij vonnis van 22 augustus 2012 (AR 2915 van 2011) heeft het gerecht geoordeeld dat partijen voor gelijke delen gerechtigd zijn in de nalatenschap van erflater.
3.DE STANDPUNTEN VAN PARTIJEN
in conventie
3.1 [
eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] vordert bij vonnis te bepalen op welke wijze de gemeenschap verdeeld moet worden, althans de verdeling vast te stellen dan wel een deskundige te benoemen, met veroordeling van [gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie] tot vergoeding van de proceskosten.
3.2 [
eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] grondt de vordering op het bepaalde in artikel 678 lid 2 WvRv.
3.3 [
gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie] voeren gemotiveerd verweer, dat zo nodig bij de beoordeling aan de orde dient te komen.
3.4 [
gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie] vorderen in reconventie, bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad,
- [ eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] te verplichten om een bedrag gelijk aan de onttrekkingen van de RBTT in deposito te storten bij notaris mr. T. Johnson;
- te verklaren voor recht dat [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] ingevolge het bepaalde in artikel 3:194 lid 2 BW haar aandeel in de rekeningen RBTT met nummers 14.32.672, 32.64.432 en 32.43.591 aan [gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie] heeft verbeurd althans te bepalen dat [gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie] de enige rechthebbenden zijn op de tegoeden van voormelde RBTT rekeningen;
- [ eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] te bevelen om binnen 30 dagen na betekening van dit vonnis volledige rekening en verantwoording af te leggen aan [gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie] met betrekking tot de nalatenschap van wijlen Thuis, waaronder ook de beheersdaden op straffe van een dwangsom van
Afl. 250,00 voor elke dag dat [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] nalaat aan deze verplichting te voldoen;
- de benoeming van mevrouw S.J.B. Torres tot onzijdig persoon gestand te doen;
- [ eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] te veroordelen in de kosten van de procedure.
3.5 [
eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] voert verweer, dat zo nodig bij de beoordeling aan de orde komt.
4.DE BEOORDELING
in conventie en reconventie
4.1
Partijen zijn deelgenoten in een onverdeelde nalatenschap en zijn er, zoals volgt uit het proces-verbaal van 21 mei 2014 van notaris mr. T. Tjong, niet in geslaagd deze te verdelen. Ingevolge het bepaalde in artikel 678 lid 2 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering kan de meest gerede partij vorderen dat de rechter de wijze van verdeling gelast of zelf de verdeling vaststelt.
4.2 [
eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] is van mening dat van de obligatieportefeuille slechts 50% in de nalatenschap zit en de andere 50% haar toebehoort, de Toyota Yaris door erflater aan haar geschonken is en de saldi van de gezamenlijke bankrekeningen haar toekomen, omdat erflater haar niet onverzorgd wilde achterlaten. [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] verwijst ter onderbouwing van haar stellingen naar de brief van 8 april 2010 van erflater.
4.3
Met [gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie] is het gerecht van oordeel dat deze brief van 8 april 2010 van erflater niet aangemerkt kan worden als zijn uiterste wil. Ingevolge het bepaalde in artikel 4:957 BW kan een uiterste wil alleen worden gemaakt of bij een olografische of eigenhandig geschreven akte, bij een openbare akte dan wel bij een geheime of gesloten beschikking. Hiervan is geen sprake. Dit heeft tot gevolg dat, zelfs indien de brief daadwerkelijk is opgemaakt door erflater, hetgeen [gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie] betwisten, deze geen erfrechtelijke doch hooguit emotionele betekenis heeft. Uitgangspunt bij de verdeling is derhalve dat partijen ieder voor 1/3 tot de nalatenschap gerechtigd zijn.
4.4
In het onderstaande zullen de activa van de nalatenschap waarover geen overeenstemming bestaat successievelijk beoordeeld worden.
4.4.1
De onverdeelde obligatieportefeuille en de CMB-rekeningen
Volgens [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] is de portefeuille door haar en erflater tijdens hun huwelijk gezamenlijk aangeschaft. Om deze reden valt slechts de helft hiervan in de nalatenschap.
[gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie] hebben als productie 4 een afschrift overgelegd van een ten name van erflater op 5 april 2005 gedebiteerd bedrag van AWG 100.000,00 met een rentevergoeding van 6.5%. De stelling van [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] dat zij ook heeft bijgedragen aan de aankoop hiervan, is niet nader onderbouwd met betalingsbewijzen. Dit heeft tot gevolg dat deze stelling als onvoldoende feitelijk onderbouwd afgewezen wordt. Aldus wordt ervan uitgegaan dat de orderportefeuille is aangeschaft door erflater. Vast staat dat partijen op huwelijkse voorwaarden zijn gehuwd. Dit heeft tot gevolg dat de obligatieportefeuille niet in een huwelijkse goederengemeenschap van [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] en erflater is gevallen. Aldus behoort de obligatieportefeuille alsmede de hierop verkregen rente tot de nalatenschap van erflater en zijn partijen elk voor 1/3 gerechtigd.
4.4.2
Uit de brief van CMB van 23 juni 2011 (productie 9 bij verzoekschrift) volgt dat erflater rondom zijn overlijden drie rekeningen bij haar hield:
- # 94436104 met een positief saldo van AWG 3.398,05;
- # 103610208 met een positief saldo van AWG 22.922,12;
- # 289401 de effecten portfolio met een waarde van AWG 100.000,00 t.n.v. erflater en/of [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie]. Deze effecten zijn op 10 mei 2011 vervallen en de hoofdsom ad AWG 100.000,00 vermeerderd met AWG 6.500,00 is overgeboekt naar de rekening # 94436104. Deze rekening vertoonde op 23 juni 2011 een saldo van AWG 107.326,10.
4.4.3
Naar het oordeel van het gerecht hebben partijen recht op 1/3 van het totale saldo ten tijde van het overlijden. Nu verdeling niet heeft plaats gevonden, dienen de saldi ex nunc verdeeld te worden. Dit kan tot gevolg hebben dat een partij verplicht wordt om gedane opnames terug te betalen aan de nalatenschap, tenzij gedane uitgaven verband houden met de kosten van de uitvaart en/of andere namens erflater te betalen kosten.
De meest gerede partij dient op dit punt nadere informatie te verschaffen en afschriften over te leggen van de CMB-bankrekeningen vanaf datum overlijden tot aan de dag van de hierna te bepalen comparitie.
4.4.4
De RBC-rekeningen
Partijen zijn het erover eens dat de rekeningen bij de RBC Royal Bank (Aruba) N.V. te weten #14.32.672, # 32.64.432 en # 32.43.591 op de datum van het overlijden van erflater een gezamenlijk saldo hadden van AWG 162.203,00. Vast staat dat [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] op 30 november 2010 - één dag na het overlijden van erflater - van de rekening # 32.43.591 een bedrag ad AWG 114.200,00 heeft overgeboekt naar haar privé rekening. [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] is van mening dat het gezamenlijke saldo van de RBC-rekeningen niet in de nalatenschap valt. Zij baseert deze stelling op artikel 4 van de ‘gemeenschappelijke rekening akte’ van RBTT Bank Aruba N.V., waarin is bepaald dat bij het overlijden van een van de gemeenschappelijke rekeninghouders, de overblijvende, met uitsluiting van de erven het recht heeft over de rekening te beschikken. Anders dan [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] is het gerecht van oordeel dat deze algemene voorwaarde slechts betrekking heeft over het mogen verrichten van beheerdaden met betrekking tot de gezamenlijke rekeningen. Het gezamenlijke saldo van de RBC-rekeningen op de overlijdensdatum valt dan ook in de nalatenschap. Dit heeft tot gevolg dat [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] het bedrag dat zij ten onrechte heeft onttrokken, terug dient te betalen aan de nalatenschap.
4.5
Opzettelijke verzwijging van tot de gemeenschap behorende goederen
[gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie] stellen dat [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] haar aandeel in de saldi van de RBC-rekeningen heeft verbeurd, omdat zij deze tegoeden bij de notaris opzettelijk heeft verzwegen. Hiertoe wordt als volgt overwogen.
4.5.1
Vast staat dat [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] bij de notaris het bestaan van de RBC-rekeningen niet heeft vermeld, nu uit het proces-verbaal volgt dat [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] met betrekking tot de activa slechts de CMB-rekeningen, de Toyota Yaris en de roerende zaken heeft vermeld. [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] is van mening dat de RBC-rekeningen buiten de nalatenschap vallen omdat de saldi hiervan gelden als de voldoening van een natuurlijke verbintenis door erflater jegens [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie]. Zoals reeds overwogen, nu de brief van 8 april 2010 in erfrechtelijke zin geen betekenis heeft, wordt deze stelling van [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] verworpen. Indien [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] het bestaan van deze rekeningen bewust niet heeft vermeld bij de notaris, heeft zij zich schuldig gemaakt aan opzettelijke verzwijging en heeft zij haar aandeel in de saldi op deze RBC-rekeningen verbeurd aan [gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie] [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] zal tijdens de hierna te bepalen comparitie van partijen op dit punt nadere informatie dienen te geven.
4.6.
Toyota Yaris
Partijen zijn het eens over een vrije marktwaarde op de overlijdensdatum van
AWG 23.000,00. Dit bedrag wordt dan ook tot uitgangspunt genomen. Onduidelijk is echter wat er met de auto is gebeurd. Indien de auto nog immer aanwezig is, dient deze toebedeeld te worden aan de meest gerede partij. Toedeling geschiedt tegen de waarde op het moment van de verdeling (ex nunc). In beginsel dient de partij die sedert het overlijden van erflater gebruik heeft gemaakt van dit voertuig, jegens de andere gerechtigden een redelijke gebruikersvergoeding te voldoen. Hierop strekken de door de gebruiker betaalde lasten, zoals de kosten van het onderhoud, de wegenbelasting en verzekeringspremies in mindering. Het komt het gerecht geraden voor dat partijen tijdens de hierna te bepalen comparitie van partijen hierover nadere informatie verstrekken.
AWG 23.000,00. Dit bedrag wordt dan ook tot uitgangspunt genomen. Onduidelijk is echter wat er met de auto is gebeurd. Indien de auto nog immer aanwezig is, dient deze toebedeeld te worden aan de meest gerede partij. Toedeling geschiedt tegen de waarde op het moment van de verdeling (ex nunc). In beginsel dient de partij die sedert het overlijden van erflater gebruik heeft gemaakt van dit voertuig, jegens de andere gerechtigden een redelijke gebruikersvergoeding te voldoen. Hierop strekken de door de gebruiker betaalde lasten, zoals de kosten van het onderhoud, de wegenbelasting en verzekeringspremies in mindering. Het komt het gerecht geraden voor dat partijen tijdens de hierna te bepalen comparitie van partijen hierover nadere informatie verstrekken.
4.7
Rekening en verantwoording
[gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie] zijn van mening dat [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] rekening en verantwoording dient af te leggen over de transacties op de en/of rekeningen vanaf het moment dat deze gemeenschappelijk werden (rond 31 maart 2010). Hiervoor stonden deze rekeningen - aldus [gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie] - op naam van erflater. Hiertoe wordt als volgt overwogen.
In het geval er sprake is van een rechtsverhouding, waarbij de een financieel beleid voert over vermogen dat een ander (mede) toebehoort, is het afleggen van rekening en verantwoording in de regel (wettelijk) verplicht. Te denken valt aan de bewindvoerder, de curator of een financieel directeur van een onderneming of organisatie. In casu bestond tot aan het overlijden van erflater, tussen [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] en [gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie] géén rechtsbetrekking op grond waarvan [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] rekening en verantwoording jegens hen diende af te leggen over door haar beheerd vermogen dat [gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie] toekwam. Dit eerst het geval na het overlijden van erflater. Vanaf dat moment bestaat tussen [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie] en [gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie] wel een rechtsbetrekking, te weten die van gezamenlijke deelgenoot in een nalatenschap. Dit heeft tot gevolg dat [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie], voor zover zij het vermogen van erflater heeft beheerd, na zijn overlijden gehouden is om rekening en verantwoording af te leggen jegens [gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie] Partijen dienen op dit punt nadere informatie te verstrekken en [gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie] dienen aan te geven wat zij precies wensen van [eiseres in conventie, gedaagde in reconventie]. Ook hiertoe dient de hierna te bepalen comparitie van partijen.
4.8
DE PASSIVA
Partijen hebben het in de processtukken niet gehad over de te verdelen passiva.
Indien nodig kunnen partijen tijdens de comparitie van partijen hun standpunt ten aanzien van de te verdelen passiva toelichten.
4.9
Comparitie van partijen
Het gerecht wijst partijen erop dat het uit een niet verschijnen van een partij ter comparitie de gevolgtrekkingen - ook in het nadeel van die partij - kan maken die het geraden zal achten.
4.1
De partij die zich ter comparitie op bescheiden wil beroepen, dient die stukken (niet zijnde pleitnota’s, want die worden tijdens een comparitie niet toegelaten) uiterlijk één week vóór de zitting, in fotokopie aan de wederpartij en aan de griffier van het gerecht over te leggen.
4.11
De partij die is verhinderd om op de hierna te bepalen datum en tijdstip te verschijnen, dient, binnen veertien dagen na het wijzen van dit vonnis per brief aan ondergetekende rechter onder opgave van redenen een verzoek om uitstel in te dienen. Bij het verzoek om uitstel dienen tevens de verhinderdata te worden opgegeven van alle partijen en hun gemachtigden gedurende de drie maanden na onderstaande dagbepaling. Indien niet binnen veertien dagen na het wijzen van dit vonnis om uitstel is verzocht, zal nog slechts uitstel worden verleend in geval van overmacht. In dat geval moet de partij die wegens overmacht is verhinderd te verschijnen, onmiddellijk na het intreden van die overmacht per brief aan ondergetekende rechter een verzoek om uitstel doen.
4.12
Iedere verdere beslissing zal worden aangehouden.
5.DE UITSPRAAK
De rechter in dit gerecht:
5.1
gelast een verschijning van partijen voor het geven van inlichtingen en/of ter beproeving van een minnelijke regeling op de terechtzitting van mr. Y.M. Vanwersch, rechter in dit gerecht, op
donderdag 9 november 2017 om 10.00 uurin een nader aan te duiden zaal van het gerechtsgebouw aan de J.G. Emanstraat 51, Oranjestad, Aruba;
donderdag 9 november 2017 om 10.00 uurin een nader aan te duiden zaal van het gerechtsgebouw aan de J.G. Emanstraat 51, Oranjestad, Aruba;
5.2
bepaalt dat de partijen dan vertegenwoordigd moeten zijn door iemand die van de zaak op de hoogte is en ofwel rechtens ofwel op grond van een bijzondere schriftelijke volmacht bevoegd is haar te vertegenwoordigen en eventueel een vaststellingsovereenkomst te sluiten,
5.3
houdt iedere verdere beslissing aan.
Dit vonnis is gewezen door mr. Y.M. Vanwersch, rechter in dit gerecht, en werd uitgesproken ter openbare terechtzitting van woensdag 11 oktober 2017 in aanwezigheid van de griffier.