ECLI:NL:OGEAC:2013:1

• Datum uitspraak: 12 augustus 2013
• Publicatiedatum: 23 september 2013
• Zaaknummer: 57750/2012
• Instantie: Gerecht in eerste aanleg van Curaçao
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: A.J. Beukenhorst
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Auteursrechtelijke geschil over meubelontwerpen en inbreuk daarop

In deze zaak, die werd behandeld door het Gerecht in eerste aanleg van Curaçao, stond de vraag centraal of er sprake was van misbruik van auteursrecht door de gedaagde, die meubels had nagemaakt die door de eiser waren ontworpen. De eiser, die zich als ontwerper van de meubels beschouwde, vorderde dat de gedaagde inbreuk had gemaakt op zijn auteursrecht en dat de gedaagde moest stoppen met het maken van soortgelijke meubels. De eiser stelde dat zijn meubels, gemaakt van hergebruikt hout van monumentale huizen op Curaçao, een oorspronkelijk karakter en een persoonlijk stempel droegen. De gedaagde betwistte echter dat de eiser de ontwerper was en stelde dat hij zelf de meubels had gemaakt zonder ontwerp, op basis van zijn creativiteit en technische vaardigheden.

Het Gerecht oordeelde dat om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen, het werk een eigen, oorspronkelijk karakter moet hebben en het persoonlijk stempel van de maker moet dragen. Het Gerecht concludeerde dat de eiser, aangenomen dat hij de ontwerper was, volgens een hem kenmerkende stijl werkte. De Auteursverordening 1913 biedt echter geen exclusief recht aan degene die volgens een hem kenmerkende stijl werkt. Dit zou een ontoelaatbare beperking van de vrijheid van creatie van de maker met zich meebrengen en een rem op culturele ontwikkelingen vormen.

Daarom werd de vordering van de eiser afgewezen. Het Gerecht oordeelde dat de gedaagde, mede gezien zijn uitingsvrijheid, niet onrechtmatig had gehandeld door te beweren dat hij de bedenker was van de meubelstukken. De eiser werd als de in het ongelijk gestelde partij verwezen in de proceskosten, die aan de zijde van de gedaagde werden begroot op Naf. 1.800,00. Het vonnis werd uitgesproken op 12 augustus 2013 door rechter A.J. Beukenhorst.

Uitspraak

GERECHT IN EERSTE AANLEG VAN CURAÇAO

Vonnis in de zaak van:

[eiser],

wonende te Curaçao,
eiser,

gemachtigde: mr. A.J. Henriquez,

tegen

[gedaagde],

wonende te Curaçao,
gedaagde,

gemachtigde: mr. O.A. Martina.

Partijen worden hierna [eiser] en [gedaagde] genoemd.

Verloop van de procedure

Het Gerecht is uitgegaan van de volgende processtukken en proceshandelingen:
- het inleidend verzoekschrift met bewijsstukken, dat op 27 augustus 2012 ter griffie is
binnengekomen,
- de conclusie van antwoord met bewijsstukken van 21 januari 2013,

- de conclusie van repliek met bewijsstukken van 4 maart 2013,

- de conclusie van dupliek met bewijsstukken van 6 mei 2013,

- de akte uitlating producties van 3 juni 2013.

Ten slotte is vonnis bepaald op heden.

Feiten

1.

Als enerzijds gesteld en anderzijds erkend, dan wel niet of onvoldoende gemotiveerd betwist, alsmede op grond van de in zoverre niet bestreden inhoud van overgelegde bewijsstukken, staat het volgende vast:

a. Partijen hebben sinds 2009 samengewerkt, vanaf februari 2010 in de besloten vennootschap Living Green Exotic Furniture B.V., met de handelsnaam Living Green.
De bedrijfsomschrijving is onder meer: “Het recyclen van houten pallets, meubelstukken maken hiervan en deze verkopen tegen redelijke prijzen, dit in verband met de verontreiniging van het milieu”. Van houten pallets is men overgegaan op hout afkomstig van de ramen, deuren, jaloezieën en dakspanten van oude, te renoveren monumentale huizen van Curaçao als materiaal voor de te vervaardigen meubels.

b. [eiser] is statutair directeur en houdt zich onder meer bezig met het leggen en onderhouden van contacten met de klanten en het bij elkaar zoeken van het te recyclen hout. [gedaagde] had de functie van manager van de timmerwinkel en werkte in ieder geval als timmerman. De meubellijn van Living Green heet “ Monumento di Curaçao”.

c. Begin juli 2011 is [gedaagde] opgestapt bij het bedrijf. Sindsdien maakt hij onder de naam “Art of Green Furniture” meubels van hout dat eerder werd gebruikt in oude Curaçaosche huizen. Zijn meubellijn heet “Tesoro di Korsow”. [eiser] heeft een nieuwe timmerman in de arm genomen en is doorgegaan met Living Green.

Geschil

2. [

eiser] vordert dat voor recht wordt verklaard dat de door hem ontworpen en gemaakte meubels, gemaakt uit hergebruikt hout, afkomstig van oude monumentale Curaçaosche landhuizen, een oorspronkelijk karakter bezitten en een persoonlijk stempel van hem als maker dragen, en aldus werken zijn waarop auteursrecht bestaat.

[eiser] vordert verder dat voor recht wordt verklaard dat [gedaagde] inbreuk heeft gemaakt op zijn, [eiser]’s, uitsluitend recht om de door hem ontworpen meubels openbaar te maken en te verveelvoudigen en aldus in strijd heeft gehandeld met zijn auteursrecht, althans met de Auteursverordening 1913. Subsidiair vordert [eiser] dat voor recht wordt verklaard dat [gedaagde] een onrechtmatige daad heeft begaan en nog steeds begaat door meubelstukken te maken die, voor wat betreft de vormgeving, een grote mate van gelijkenis vertonen met de werken van [eiser], die een oorspronkelijk karakter hebben en een persoonlijk stempel van de maker dragen. Verder vordert [eiser] dat [gedaagde] op straffe van verbeurte van een dwangsom wordt bevolen met onmiddellijke ingang te stoppen met het verveelvoudigen van de werken van [eiser] en om [gedaagde] te veroordelen tot betaling van Naf. 10.000,00 wegens immateriële schade, omdat [eiser] door zijn optreden in zijn eer en goede naam is aangetast, een en ander met verwijzing van [gedaagde] in de proceskosten.

3. [

eiser] stelt daartoe dat hij de ontwerper is van de door Living Green geproduceerde meubels en dat de selectie en de keuze die hij heeft gemaakt uit het hergebruikte hout zijn persoonlijke visie als maker tot uitdrukking brengen.
De meubelstukken hebben een oorspronkelijk karakter en dragen aldus zijn persoonlijk stempel. Zo heeft hij de kasten steeds een krans meegegeven, vervaardigd van oude kozijnen en gebruikte hij herkenbare delen van oude ramen en deuren, met behoud van de originele kleuren en structuren van de monumentale huizen van Curaçao. [gedaagde], die als timmerman slechts de ontwerpen van [eiser] uitvoerde, heeft inbreuk gemaakt op het auteursrecht van [eiser] door meubels te maken die een grote mate van gelijkenis en overeenkomst vertonen met de door [eiser] ontworpen meubels. Daarnaast handelt [gedaagde] onrechtmatig jegens hem door met de kennis die hij tijdens de samenwerking heeft verworven thans zelf soortgelijke meubels te maken als [eiser]. Ten slotte handelt [gedaagde] onrechtmatig door op de school waar ze beiden werken tegen de collega’s van [eiser] te vertellen dat niet [eiser] maar [gedaagde] de bedenker is van het concept en de vormgeving van de uit hergebruikt hout gemaakte meubelstukken. Daarmee heeft hij [eiser] tegenover zijn naaste omgeving in een kwaad daglicht gesteld.

4. [

gedaagde] betwist dat [eiser] de ontwerper van de meubels is. Die was daartoe bij gebrek aan technische kennis domweg niet in staat. [eiser] hield zich bezig met marketing en publiciteit, wat zijn sterke kant is. De meubels werden gemaakt zonder ontwerp, op basis van de creativiteit en de technische vaardigheden van [gedaagde].
[gedaagde] heeft er nog over gedacht om een vordering in reconventie in te stellen, maar zo’n vordering heeft naar zijn voorlopig oordeel weinig kans van slagen, aangezien dit materiaal door een ieder kan worden gebruikt.

Beoordeling

5.

Om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen, is vereist dat het desbetreffende werk een eigen, oorspronkelijk karakter heeft en het persoonlijk stempel van de maker draagt. Dat geldt ook als het om een gebruiksvoorwerp gaat.

6. [

eiser] klaagt niet over nabootsing van een individueel, concreet object, maar van meubels, gemaakt van hetzelfde materiaal, namelijk hergebruikt hout afkomstig van oude monumentale Curaçaosche huizen, dat volgens dezelfde, een bepaald artistiek effect opleverende, methode is bewerkt. Zo is de krans van een kast gemaakt uit oude kozijnen en worden houten shutterramen veelal hergebruikt als kastdeuren.

7.

Het komt erop neer dat [eiser], aangenomen dat hij de ontwerper is, volgens een hem kenmerkende stijl werkt. De Auteursverordening 1913 geeft echter geen exclusief recht aan degene die volgens een hem kenmerkende stijl werkt. De gedachte daarachter is dat de auteursrechtelijke bescherming van abstracties als stijlkenmerken een ontoelaatbare beperking van de vrijheid van creatie van de maker zou meebrengen en daarmee een rem op culturele ontwikkelingen zou vormen. (vergelijk onlangs HR 29 maart 2013, ECLI:NL:HR:BY8661, voor de Nederlandse Auteurswet). Een andere reden is dat werken die het auteursrecht beschermt anders niet goed zijn af te bakenen.

8.

Tegen deze achtergrond heeft de Hoge Raad in hetzelfde arrest overwogen dat het recht geen ruimte laat voor aanvullende bescherming van de maker van een werk op grond van onrechtmatige daad tegen slaafse nabootsing van een stijl of van stijlkenmerken, ook al is die nabootsing nodeloos en wekt die bij het publiek verwarring. Op basis van artikel 6:162 BW is de vordering dus evenmin toewijsbaar.
De omstandigheid dat [gedaagde] de ideeën zou hebben opgedaan tijdens de samenwerking maakt dit niet anders.

9.

Aangenomen dat deze onbeschermde stijl is ingezet door [eiser], handelde [gedaagde], mede gelet op diens uitingsvrijheid, niet onrechtmatig jegens [eiser] door op school tegen collega’s van [eiser] te zeggen dat niet [eiser] maar hij de bedenker is. Een aantasting van [eiser]’s eer en goede naam levert deze – in dat geval onware – uitlating niet op; toehoorders kunnen daaruit hoogstens hebben opgemaakt dat [gedaagde] op dit punt een andere mening is toegedaan dan [eiser].

10.

De slotsom is dat de vorderingen moeten worden afgewezen. [eiser] zal als de in het ongelijk gestelde partij worden verwezen in de proceskosten, tot aan deze uitspraak aan de zijde van [gedaagde] begroot op Naf. 1.800,00 (2 punten tarief 5) wegens salaris van de gemachtigde.

Beslissing

Het Gerecht:

- wijst af het gevorderde;

- verwijst [eiser] in de proceskosten, aan de zijde van [gedaagde] begroot op
Naf. 1.800,00.

Dit vonnis is gewezen door mr. A.J. Beukenhorst, rechter in het Gerecht in eerste aanleg van Curaçao, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van maandag 12 augustus 2013, in tegenwoordigheid van de griffier.