ECLI:NL:OGEAC:2016:77

Uitspraak

HET GERECHT IN EERSTE AANLEG VAN CURAÇAO

Vonnis in kort geding in de zaak van:

EISER,

wonende in Curaçao,

eiser in conventie tevens gedaagde in reconventie,

gemachtigde: mr. A.Ch. van Hoof,

--tegen--

de naamloze vennootschap

JACHMIN PINEDO PRODUCTIONS N.V.,

gevestigd in Curaçao,

gedaagde in conventie tevens eiseres in reconventie,

gemachtigden: mrs. A.K.E. Henriquez en O.E. Kostrzewski.

Partijen zullen hierna Eiser en Radio Direct genoemd worden.

1.Verloop van de procedure in conventie en in reconventie

1.1.

Het procesverloop blijkt uit:

- het inleidend verzoekschrift met producties, op 13 juli 2016 ter griffie ingediend;

- de akte houdende de eis in reconventie en producties ingediend op 17 augustus 2016;

- door partijen nader per e-mail toegestuurde producties;

- de mondelinge behandeling die heeft plaatsgevonden op 18 augustus 2016 alwaar zijn verschenen Eiser bijgestaan door zijn gemachtigde voornoemd. Radio Direct heeft zich laten vertegenwoordigen door haar gemachtigden voornoemd die het woord hebben gevoerd mede aan de hand van een pleitnota en ter zitting nog een geluidsopname als productie in geding hebben gebracht.

1.2.

Vonnis is bepaald op heden.

2.De feiten in conventie en in reconventie

2.1.

De volgende feiten zullen in dit geding als tussen partijen vaststaand worden aangemerkt. Deze feiten blijken uit overgelegde stukken en/of volgen uit stellingen van partijen voor zover deze door de ene partij zijn aangevoerd en door de andere partij zijn erkend of niet dan wel onvoldoende gemotiveerd zijn betwist.

2.2.

Eiser is een ex-politicus, die in 2010 de politiek heeft verlaten en zich sindsdien soms publiekelijk uitlaat over bepaalde onderwerpen die de samenleving in Curaçao betreffen, zoals onder meer beweerdelijke onregelmatigheden betreffende de president van de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten (verder: de Centrale Bank).. Eiser deed dit tot voor kort via onder andere de radiostations Radio Krioyo en Radio MAS, die hem af en toe uitnodigden om een uitzending te verzorgen.

2.3.

Radio Direct is, net als Radio Krioyo en radio Mas, een privaatrechtelijke vennootschap die een radiostation exploiteert.

2.4.

Eiser heeft op Radio Krioyo op 14 juni 2016 uitlatingen gedaan van de volgende strekking (zoals door Radio Direct weergegeven):

“-
Eiser insinueert dat blijkens een rapport van Transparency International van 2013 een groot deel van de Curaçaose media corrupt zijn, waaronder Radio Direct.

- Eiser heeft daarbij voorts een rechtstreekse link met Radio Direct gemaakt door te stellen dat Radio Direct ook zou profiteren (in zijn woorden: nan tambe ta kome; nan tambe a tuma) van een dubieuze som van 8 miljoen gulden gelieerd aan de heer [directeur], althans de Centrale Bank, daar deze zender ook propaganda terzake het referendum en reclame voor de Centrale Bank zou uitzenden.

- Daarnaast suggereert Eiser dat Radio Direct ook als medium van Curaçao vanuit de Centrale Bank en door [directeur] ‘gekocht’ zou zijn om uiteindelijk de publieke opinie en de resultaten van het democratisch proces van het volk van Curaçao, te manipuleren. Eiser stelt daarbij dat Eiser ook één van de mensen zou zijn die zij (d.w.z.: de media, waaronder Radio Direct) zouden proberen te doden.

- Tot slot stelt Eiser dat hij wel degelijk in dienst zou zijn geweest van de overheid en dat om die reden de overheid geen gelden van hem zou hebben teruggevorderd, zodat Radio Direct volgens hem ten onrechte het tegendeel zou hebben beweerd. Eiser voert daarbij aan dat Radio Direct dergelijke “dingen in de lucht zou gooien” ter verdediging van [directeur] en teneinde Eiser in diskrediet te brengen.”

2.5.

In een uitzending op Radio Direct op 22 juni 2016 heeft [journalist] (hierna: [journalist]), een journalist, de volgende uitlatingen gedaan (in de door Eiser aangeleverde Nederlandse vertaling):

“
Maar wanneer ik minister Van der Horst hoor

Hoeveel geld mensen hebben gevangen thuis zittende

Het doet je gewoon pijn aan het hart

Wanneer je ziet dat er moeders zijn met kinderen

Die eten op tafel nodig hebben

En dan heb je te maken met mensen

Zoals een Norbert Eiser

Die naar buiten treden en zelfs durven te praten

Terwijl ze ongeveer hebben geind

Een half miljoen thuis zittende

Zonder ook maar iets iets te doen

En dat wil openlijk protesteren

Een grote mond openen

En zeggen wat ze vinden

Dat ze het recht hebben om te zeggen

Iedereen kan zeggen wat ze kunnen zeggen

En ze willen zeggen

Maar je moet jezelf eens aankijken

Kijk naar je normen en waarden

Kijk naar je principes

Kijk naar jezelf in de spiegel

Vraag jezelf of je ermee kan leven

En als je ermee kan leven

En dan bestaat daar maar één woord voor

Dat, beter druk ik me netjes uit

Je hebt geen schaamte meer”

3.Het geschil

3.1.

Eiser verzoekt het gerecht om bij vonnis in kort geding uitvoerbaar bij voorraad, Radio Direct te bevelen om binnen één week na het wijzen van dit vonnis de in het verzoekschrift opgenomen rectificatietekst voor te dragen zonder commentaar of aanpassingen op de eerst volgende woensdagochtend tussen 9.05 uur en 9.10 uur in het ochtendprogramma van [journalist], op straffe van een eenmalige dwangsom van NAf 100.000,-, met veroordeling van Radio Direct in de proceskosten.

3.2.

Eiser stelt daartoe – kort samengevat – dat de hiervoor onder 2.5. opgenomen uitlatingen voor Eiser zeer ernstige en beschadigende uitlatingen zijn. De opmerkingen van [journalist] op Radio Direct zijn schadelijk voor de reputatie en goede naam van Eiser. Potentiele opdrachtgevers of werkgevers zullen wel twee keer nadenken alvorens zij met Eiser in zee gaan. Dit heeft zich in één geval al zelfs voorgedaan. Bovendien zijn de uitlatingen feitelijk onjuist, nu Eiser nimmer heeft thuisgezeten en zonder iets te doen als ambtenaar salaris heeft ontvangen. Radio Direct en [journalist] hebben Eiser nimmer in de gelegenheid gesteld zijn kant van het verhaal te vertellen. [journalist] dient zich als journalist te onthouden van het doelbewust plegen van karaktermoord op Eiser. De uitlatingen van Radio Direct zijn wegens de feitelijke onjuistheid onrechtmatig jegens Eiser.

3.3.

Radio Direct heeft verweer gevoerd, waarop hierna, voor zover van belang, nader zal worden ingegaan.

in reconventie

3.4.

Radio Direct verzoekt het gerecht om bij vonnis in kort geding uitvoerbaar bij voorraad, Eiser te bevelen om binnen een week na het wijzen van dit vonnis de in de eis in reconventie opgenomen tekst voor te dragen zonder commentaar of aanpassingen middels een radio uitzending bij hetzij Radio MAS 99.7 FM, hetzij bij Radio Krioyo 89.7 FM, op een werkdag tussen 7 uur in de ochtend en 6 uur in de namiddag, op straffe van een eenmalige dwangsom van NAf 100.000,-, met veroordeling van Eiser in de proceskosten.

3.5.

Radio Direct stelt daartoe – kort samengevat – dat Eiser al enkele jaren een lastercampagne voert tegen Radio Direct. De uitlatingen hiervoor opgenomen onder 2.4. moeten als onrechtmatig gekwalificeerd worden jegens Radio Direct. De uitlatingen impliceren dat Radio Direct corrupt zou zijn, althans omgekocht door personen of entiteiten binnen de gemeenschap. Met die uitlatingen wordt de goede naam, eer en reputatie van Radio Direct aangetast en zijn bijzonder beledigend en grievend voor Radio Direct. Voorts zijn de uitlatingen onjuist en niet onderbouwd met bewijs.

3.6.

Eiser heeft verweer gevoerd, waarop hierna, voor zover van belang, nader zal worden ingegaan.

4.De beoordeling van het geschil

4.1.

Toewijzing van zowel het in conventie als het in reconventie gevorderde zal in beginsel een beperking inhouden van het in artikel 10 eerste lid EVRM neergelegde grondrecht van, in conventie, Radio Direct, en in reconventie, Eiser, op de vrijheid van meningsuiting. Dat recht kan slechts worden beperkt indien dit bij de wet is voorzien en noodzakelijk is in een democratische samenleving, bijvoorbeeld ter bescherming van de goede naam en de rechten van anderen (artikel 10 tweede lid EVRM). Van een beperking die bij de wet is voorzien is sprake wanneer de uitlatingen van enerzijds Radio Direct en anderzijds Eiser onrechtmatig zijn in de zin van artikel 6:162 Burgerlijk Wetboek. Voor het antwoord op de vraag welk recht – het recht op vrije meningsuiting of het recht ter bescherming van de goede naam – in dit geval zwaarder weegt, moeten de wederzijdse belangen worden afgewogen. Het belang van Eiser in conventie en Radio Direct in reconventie, is dat zij niet mogen worden blootgesteld aan lichtvaardige verdachtmakingen. Het belang van ieder der partijen is dat zij zich in het openbaar kritisch, informerend, opiniërend of waarschuwend moeten kunnen uitlaten over misstanden die de samenleving raken. Welk van deze belangen, die in beginsel gelijkwaardig zijn, de doorslag moet geven, hangt af van de omstandigheden van het geval. Tot die omstandigheden behoren de ernst van de beschuldigingen, van de inbreuk op de goede naam en – bezien vanuit het algemeen belang - van de misstand die publicatie aan de kaak wil stellen, alsmede de mate waarin de beschuldigingen steun vinden in het beschikbare feitenmateriaal.

In conventie

4.2.

Het gerecht is van oordeel dat de uitlatingen van [journalist] grievend zijn ten opzichte van Eiser. Eiser heeft terecht aangevoerd dat hij in zijn goede naam is aangetast. Dit leidt evenwel niet tot het oordeel dat de uitlatingen onrechtmatig zijn. Daartoe is het volgende redengevend.

4.3.

De achtergrond van deze kwestie is als volgt. Eiser heeft naar eigen zeggen voor de regering gewerkt in de periode van 2011 tot 2014. In een landsbesluit van 3 november 2014 gericht aan Eiser staat dat de salarisadministratie abusievelijk salarisbetalingen aan Eiser heeft verricht, hetgeen niet had mogen plaatsvinden aangezien er geen rechtsverhouding tussen Eiser en de regering bestaat. Er staat verder dat de salarisbetaling daarmee met onmiddellijke ingang is stopgezet. Voorts wordt aangekondigd dat de regering de ten onrechte aan Eiser verrichtte betalingen terug zal gaan vorderen. Eiser was het niet eens met dit landsbesluit en heeft in verband daarmee tevergeefs verschillende procedures gevoerd bij het gerecht. Het gerecht in ambtenarenzaken heeft in twee procedures bij uitspraak van respectievelijk 15 februari 2015 en 14 maart 2016 geoordeeld dat niet was gebleken dat Eiser een ambtenaar was. In beide zaken heeft het gerecht zich onbevoegd verklaard. De civiele rechter heeft in het vonnis van 16 oktober 2015 het verzoek van Eiser om voor recht te verklaren dat hij in dienst was van het Land afgewezen.

4.4.

Bovengenoemd onderwerp is al in 2014 opgepakt door de media. Partijen hebben in dat verband onder meer de volgende mediaberichten overgelegd: een artikel van 21 januari 2014 uit de krant Èxtra, met de titel:
Norbert Eiser tin 18 luna na kas kobrando salario ‘schaal 17’alsmede een artikel van 10 februari 2015 uit de krant het Algemeen Dagblad, met de titel:
Terugvordering dreigt voor Eiser.

4.5.

Zowel de uitspraken van het gerecht als de aandacht in de media is voor derden, waaronder Radio Direct, bekend.

4.6.

De uitlatingen van [journalist] zijn gezien het hierboven staande gegrond op reeds in het publieke domein bekende informatie; met name het landsbesluit en de daarop volgende procedures. Eiser heeft weliswaar bestreden dat hij niet zou hebben gewerkt voor het aan hem uitgekeerde salaris. Dit is evenwel in onvoldoende mate uit de verf gekomen nu Eiser heeft volstaan met het overleggen van vele producties, zonder daarin specifiek aan te duiden waaruit dit tegendeel dan zou blijken.

4.7.

Van belang is verder dat de misstand die [journalist] kennelijk aan de kaak wenste te stellen ernstig is. Voorts speelt een rol dat de uitlatingen van Eiser zijn gedaan in een praatprogramma over ‘hot news topics’, waar [journalist] in gesprek is met een aantal collega’s en zijn mening geeft. Uitlatingen in een discussie, ofwel een mening, zoals in deze zaak aan de orde, mogen eerder overdreven zijn of zelfs shockeren.

4.8.

Tenslotte is van belang dat Eiser zich mengt in debatten en discussies betreffende overheidsfinanciën, hetgeen tot gevolg heeft dat hij dient te accepteren dat de schijnwerpers op hem zijn gericht.

4.9.

Al het voorgaande in aanmerking nemende leidt het gerecht tot de conclusie dat de door [journalist] gedane uitlatingen niet onrechtmatig zijn.

4.10.

De slotsom is dat de gevraagde voorziening moet worden geweigerd. Als de in het ongelijk gestelde partij zal Eiser in de kosten in conventie van Radio Direct worden veroordeeld, welke worden begroot op NAf 1.500,- aan gemachtigdensalaris.

In reconventie

4.11.

In de eerste plaats is van belang dat van de zijde van Radio Direct niet in voldoende mate is gesteld dat de gevolgen van de uitlatingen van Eiser ernstig zouden zijn voor haar.

4.12.

Voorts heeft te gelden dat de uitlatingen van Eiser grotendeels zijn gebaseerd op het rapport van Transparency International. In dit rapport worden serieuze integriteitskwesties onder andere de media op Curaçao betreffende, aan de kaak gesteld. Eiser refereert daarbij met name naar de paragraaf in het rapport welke gaat over de onafhankelijkheid van de media. Die onafhankelijkheid wordt, aldus dit rapport, beïnvloed doordat de privaatrechtelijke media afhankelijk is van de regering en de inkomsten uit propaganda van overheids-NV’s. Radio Direct heeft niet betwist dat op haar radio propaganda voor de “Si” campagne werden uitgezonden of dat reclames van de Centrale Bank werden uitgezonden. De uitlatingen van Eiser zijn, in de context van het rapport van Transparency International, dan ook niet geheel onbegrijpelijk en onzinnig te noemen.

4.13.

Mede in aanmerking genomen dat in de context van een verhit publiek debat over zaken van algemeen belang, zoals hier aan de orde - in de woorden van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens - “a degree of exaggeration should be tolerated” en dat de uitingsvrijheid zich ook uitstrekt tot uitingen “that offend, shock or disturb”, moet het recht op vrijheid van meningsuiting ook hier de doorslag geven en worden deze uitlatingen in dit verband niet onrechtmatig geacht.

4.14.

De uitlatingen van Eiser aangaande zijn dienstverband bij de regering kunnen evenmin als onrechtmatig jegens Radio Direct worden aangemerkt. Immers, met die uitlatingen tracht Eiser zich klaarblijkelijk te verdedigen tegen al eerder (in 2014) door Radio Direct over zijn persoon gedane uitlatingen en kunnen in dat licht bezien dan ook niet als onrechtmatig worden aangemerkt. Dit geldt ook voor het deel waar Eiser het heeft over het ‘doden’ van zijn persoon, nu uit de context van de uitlatingen duidelijk valt op te maken dat Eiser daarmee niet doelt op doden in strafrechtelijke zin, doch het doden in figuurlijke zin. Ook die uitlating is zodoende niet onrechtmatig jegens Radio Direct.

4.15.

Op de overige verweren van de zijde van Eiser behoeft dus niet meer te worden ingegaan.

4.16.

De slotsom is dat de gevraagde voorziening moet worden geweigerd. Als de in het ongelijk gestelde partij zal Radio Direct in de kosten in reconventie van Eiser worden veroordeeld, welke worden begroot op NAf 1.500,- aan gemachtigdensalaris.

5.De beslissing

Het Gerecht:

In conventie:

- weigert de gevraagde voorziening;

- veroordeelt Eiser in de kosten van de procedure gevallen aan de zijde van Radio Direct, begroot op NAf 1.500,- aan gemachtigdensalaris;

- verklaart dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad.

In reconventie:

- weigert de gevraagde voorziening;

- veroordeelt Radio Direct in de kosten van de procedure gevallen aan de zijde van Eiser, begroot op NAf 1.500,- aan gemachtigdensalaris;

- verklaart dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad.

Dit vonnis is gewezen door mr. S.E. Sijsma, rechter in dit gerecht, en in aanwezigheid van de griffier in het openbaar uitgesproken op 1 september 2016.