ECLI:NL:PHR:2008:BC9376

Parket bij de Hoge Raad

Datum uitspraak
15 april 2008
Publicatiedatum
5 april 2013
Zaaknummer
07/11564 H
Instantie
Parket bij de Hoge Raad
Type
Conclusie
Rechtsgebied
Strafrecht
Rechters
  • M.M. Steinmetz
  • H.K. Jap-A-joe
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Herziening van veroordelingen wegens persoonsverwisseling en onterecht opgelegde straffen

In deze zaak heeft de Hoge Raad op 15 april 2008 uitspraak gedaan over een herzieningsaanvraag van de aanvrager, die eerder was veroordeeld door de Politierechter te Amsterdam en de Politierechter te Haarlem. De aanvrager stelde dat er sprake was van een persoonsverwisseling, waardoor hij onterecht was veroordeeld voor feiten die hij niet had gepleegd. De aanvrager was in 2004 veroordeeld voor opzettelijk handelen in strijd met de Opiumwet en in 2005 voor het verstrekken van een reisdocument op basis van valse gegevens. De herzieningsaanvraag werd ingediend door zijn advocaat, mr. H.K. Jap-A-joe, en steunde op het ernstige vermoeden dat de aanvrager niet de persoon was die de bewezenverklaarde feiten had begaan. De Hoge Raad oordeelde dat de Politierechter te Haarlem niet had onderkend dat er een dubbele persoonsverwisseling had plaatsgevonden. De aanvrager had in 2004 al bij de politie aangegeven dat hij de echte [aanvrager] was, maar dit was nooit verder onderzocht. De Hoge Raad concludeerde dat, indien de Politierechters op de hoogte waren geweest van de relevante feiten, zij de aanvrager waarschijnlijk zouden hebben vrijgesproken. De Hoge Raad verklaarde de herzieningsaanvraag gegrond en verwees de zaak naar het Gerechtshof te Amsterdam voor herbehandeling.

Conclusie

Nr. 11564/07 H
Zitting: 19 februari 2008
Mr. Knigge
Conclusie inzake:
[aanvrager]
1. Aanvrager van herziening is bij uitspraak van de Politierechter te Amsterdam van 16 september 2004 wegens 1. "opzettelijk handelen in strijd met het in artikel B onder C van de Opiumwet gegeven verbod" en 2. "opzettelijk handelen in strijd met het in artikel 2 onder C van de Opiumwet gegeven verbod" bij verstek veroordeeld tot een werkstraf voor de duur van 90 uur, subsidiair 45 dagen hechtenis, alsmede bij uitspraak van de Politierechter te Haarlem van 20 december 2005 wegens 1. "een reisdocument op grond van valse gegevens doen verstrekken" en 2. "bezit van een niet op zijn naam gesteld reisdocument" veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van drie maanden.
2. De herzieningsaanvrage is namens aanvrager ingediend door mr. H.K. Jap-A-joe, advocaat te Utrecht.
3. De aanvrage steunt op de stelling dat er sprake is van een persoonsverwisseling, nu de aanvrager niet de persoon is geweest die de in de bovenstaande vonnissen bewezenverklaarde feiten heeft begaan.
4. Ter staving van deze stelling zijn bij de aanvrage onder meer de volgende stukken overgelegd:
- het proces-verbaal van de terechtzitting van de Politierechter te Haarlem van 20 december 2005. Hieruit blijkt dat ter zitting onduidelijkheid bestond over de identiteit van de verdachte, zich noemend [betrokkene 1]. Uit onderzoek was echter komen vast te staan dat de verdachte niet de echte [betrokkene 1] was. Natrekking van de vingerafdrukken van de verdachte in het systeem leverde op dat daarin identieke vingerafdrukken voorkomen, horend bij [aanvrager], geboren op [geboortedatum] 1977 te [geboorteplaats]. Het vonnis wordt dan ook gewezen ten aanzien van deze [aanvrager];
- een aantekening mondeling arrest van 18 mei 2006 van het Hof te Amsterdam inhoudende dat aanvrager [aanvrager] niet-ontvankelijk is verklaard in zijn hoger beroep van het vonnis van de Politierechter Haarlem van 20 december 2005. In de aanvrage wordt daarover gezegd dat aanvrager een dagvaarding ontving om op 18 mei 2006 in hoger beroep terecht te staan en dat hij door deze dagvaarding er achter kwam dat er een zaak tegen hem liep. Aanvrager is ter terechtzititng verschenen en heeft daar aangevoerd dat er sprake was van persoonsverwisseling. Ter zitting kwam toen vast te staan dat aanvrager niet de persoon was die op 30 april 2005 op Schiphol was aangehouden en wiens foto's in het dossier zaten. Het Hof heeft aanvrager vervolgens niet-ontvankelijk verklaard in het hoger beroep, omdat de gevolmachtigd raadsman die hoger beroep had ingesteld, dit niet gedaan had voor aanvrager(1);
- een eveneens bij de aanvrage overgelegde brief van 22 mei 2006 van de Advocaat-Generaal bij het Hof Amsterdam mr. M.M. Steinmetz aan de raadsman van aanvrager. De Advocaat-Generaal schrijft daarin dat ter zitting is vastgesteld dat aanvrager geen gelijkenis vertoonde met de twee personen (de persoon zich noemende [betrokkene 1] en de echte [betrokkene 1], GK) van wie foto's in het dossier zitten. De Advocaat-Generaal geeft aan de KMAR te zullen vragen een onderzoek in te stellen naar de identiteit van de persoon waarvan aanvrager had gezegd dat hij deze wel eens gezien had, en of aanvrager kan zeggen waar hij die persoon gezien heeft. Voorts wijst de Advocaat-Generaal op het belang van zo'n onderzoek, omdat het Hof aanvrager niet-ontvankelijk heeft verklaard en het vonnis van de Politierechter nu geëxecuteerd zal gaan worden, terwijl dit bij de juiste persoon "(niet zijnde uw cliënt)" dient te geschieden;
- een brief van de raadsman van aanvrager van 20 juni 2006 aan de Advocaat-Generaal met daarin het antwoord op de vraag waar aanvrager de veroordeelde persoon gezien had, namelijk bij ene [betrokkene 2](2), en dat aanvrager meent dat deze persoon met de naam [betrokkene 3] werd aangesproken. Voorts vermeldt de brief dat [betrokkene 2] ook degene is geweest "die cliënt er van op de hoogte had gebracht dat de betreffende derde zich voor hem had uitgegeven toen die op 6 september 2004 door de politie van het 's-Gravesandeplein was aangehouden ter zake van dealen", welke aanhouding leidde tot het vonnis van de Politierechter te Amsterdam van 16 september 2004;
- een proces-verbaal van wachtmeester 1e klasse der Koninklijke Marechaussee Schiphol [verbalisant 1], van 17 april 2007, inhoudende dat de ter plekke afgenomen vingerafdrukken van aanvrager niet voorkwamen in het systeem, en dat aanvrager "[betrokkene 3]" herkende van een politiefoto, alsmede dat gelet daarop "kan worden aangenomen dat [aanvrager] welke vrijwillig heeft meegewerkt aan het onderzoek en welke op 11 april 2007 is gehoord NIET degene is geweest die is aangehouden op de luchthaven Schiphol op 30 april 2005 terzake artikel 2 ABC van de Opiumwet;
- een proces-verbaal van [verbalisant 2], inspecteur van politie bij wijkteam 's-Gravesandeplein van 8 september 2004 inhoudende dat op 6 september 2004 een verdachte ter zake van drugsverkoop is aangehouden, die opgaf [aanvrager] te zijn, geboren op [geboortedatum] 1977 te [geboorteplaats]. Zijn identiteit kon niet gecontroleerd worden, daar hij niet in het bezit was van enig document waaruit zijn identiteit bleek. Wel zijn vingerafdrukken van die [aanvrager] afgenomen, maar die bleken niet bekend in het systeem. Deze vingerafdrukken zijn vervolgens (zie hiervoor ook productie 8 bij de aanvrage) in het systeem opgenomen;
- een Identiteitsvaststelling d.d. 28 juni 2005, inhoudende een Uitslag dactyloscopisch onderzoek van de vingerafdrukken van de persoon zich noemende [betrokkene 1], waaruit blijkt dat identieke vingerafdrukken in het systeem voorkomen op naam van [aanvrager], geboren op [geboortedatum] 1977, te [geboorteplaats]. Deze identieke vingerafdrukken zijn op 7 september 2004 in het systeem opgenomen.
5. Het komt mij voor dat uit het bovenstaande duidelijk wordt dat de persoon "[betrokkene 3]" zich in 2004 heeft voorgedaan als aanvrager, waardoor diens vingerafdrukken op naam van aanvrager in het politiesysteem zijn opgenomen. Toen "[betrokkene 3]" vervolgens in 2005 op Schiphol werd aangehouden en zich met een vals paspoort wist te indentificeren als [betrokkene 1], werd aan de hand van een vergelijking van zijn toen afgenomen vingerafdrukken met die in 2004 afgenomen vingerafdrukken ten onrechte aangenomen dat hij in werkelijkheid [aanvrager] was.
6. De Politierechter te Haarlem had dus eigenlijk te maken met een dubbele persoonsverwisseling. Hij stelde wel vast aan de hand van foto's dat de verdachte in die zaak niet de echte [betrokkene 1] was, maar had de eerdere persoonsverwisseling niet door. Ironisch genoeg sprak de verdachte in die zaak de waarheid voorzover hij verklaarde dat hij niet [aanvrager] was.
7. Overigens wordt in het als productie 6 overgelegde proces-verbaal van 17 april 2007 vermeld dat aanvrager in 2004 "ook al eens naar de politie is geweest om uit te leggen dat hij de echter [aanvrager] is".(3) Daar is kennelijk nooit iets mee gedaan. Ik ga er in ieder geval van uit dat dit bij geen van beide Politierechters bekend was.
8. Het voorgaande doet derhalve het ernstig vermoeden ontstaan dat beide Politierechters bij bekendheid met de onder 4 weergegeven omstandigheden de aanvrager zou hebben vrijgesproken.
9. Ik concludeer dat de Hoge Raad de aanvrage gegrond zal verklaren, voorzover nodig de opschorting of schorsing van de tenuitvoerlegging van de gewijsden zal bevelen en de zaken zal verwijzen naar het Gerechtshof te Amsterdam opdat de zaken op de voet van art. 467 Sv opnieuw zal worden behandeld en afgedaan.
De Procureur-Generaal
bij de Hoge Raad der Nederlanden
AG
1 Het Hof miskende met deze uitspraak dat het rechtsmiddel van hoger beroep ertoe strekt misslagen die zich in eerste aanleg hebben voorgedaan te herstellen; verg. HR 21 juni 1994, LJN: ZC9766. Zie ook HR 13 maart 2007, NJ 2007, 169.
2 Dit is mogelijk een verschrijving. In het na te noemen proces-verbaal van wachtmeester 1e klasse [verbalisant 1] wordt vastgesteld dat het om [betrokkene 2] ging.
3 Op de vraag van de verbalisant of aanvrager ooit heeft gemerkt dat in 2004 al iemand opgepakt was die zich voor hem heeft uitgegeven, antwoordt aanvrager: "Ja dat klopt ik ben toen naar de politie in de Bijlmer geweest en die verwezen mij naar de politie bij de Albert Cuyp. Hier hebben ze het nagegaan en daar zagen [ze] dat ik de echte [aanvrager] was. Ik heb daar toen een papiertje ondertekend en toen zagen ze dat degene die toen vastzat op mijn naam niet [aanvrager] was".