Uitspraak
RECHTBANK ALKMAAR
Sector Kanton
Locatie Den Helder
Zaaknr/repnr.: 304927 \ OA VERZ 09-57
Uitspraakdatum: 29 oktober 2009
Beschikking in de zaak van:
Vroon Offshore Services B.V., statutair gevestigd te Breskens
verzoekende partij
verder ook te noemen: Vroon
gemachtigden: mr. E.A. Bik en mr. C.A.E. Frankhuijzen, advocaten te Rotterdam
tegen
[werknemer C.], wonende te [adres]
verwerende partij
verder ook te noemen: [werknemer C.]
gemachtigden: mr. L. van der Ree en mr J. Borgdorff, advocaten te Groningen.
Het procesverloop
Vroon heeft op 10 augustus 2009 een verzoekschrift ingediend.
Daar heeft [werknemer C.] bij verweerschrift op gereageerd.
De mondelinge behandeling heeft in deze --gelijktijdig met de vordering voorlopige voorziening ex artikel 254 lid 4 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering [Rv] onder rolnr.: 310446 Cv EXPL 09-2375-- plaatsgevonden op 8 oktober 2009.
Ter zitting zijn verschenen: namens Vroon dhr. Merandi, Legal Councel bij de vestiging Vroon te Breskens, mevr. Haan, crewing manager en dhr. Hofmeester, manager Ship management; alsmede partij [werknemer C.].
Partijen werden bijgestaan door hun gemachtigden.
Ter zitting hebben partijen hun verzoek- respectievelijk verweerschrift nader toegelicht aan de hand van pleitnotities en producties.
De inhoud van deze processtukken geldt als hier ingelast.
Vervolgens is heden uitspraak bepaald.
De uitgangspunten
1. Vroon is een internationaal opererende scheepsmanagementorganisatie die schepen levert aan de offshore industrie. Vroon beheert een vloot van circa 20 schepen; Vroon heeft zustervestigingen over de gehele wereld. Vroon is met haar zustervestigingen onderdeel van de Vroon Group. Bij de Vroon Group zijn ruim 3350 zeevarenden werkzaam; bij Vroon werken thans ongeveer 600 personen.
2. [werknemer C.] is sedert 12 november 2001 in dienst bij Vroon, aanvankelijk als Master Platform Supply Vessel en thans als Chief Officer Platform Supply Vessel tegen een bruto maandsalaris van (aanvankelijk € 4.301,- en thans) € 3.612,- exclusief vakantiegeld.
3. Tot 1 februari 2009 gold bij Vroon een alcohol- en drugsbeleid (“Company Drugs & Alcohol Policy”). Voor zover hier van belang bepaalde deze Policy:
“Preamble
Drugs and alcohol abuse and its effects is one of the most significant social problems of
our time.
Vroon Offshore Services B.V.(hereinafter referred to as the Company) has prepared the
following policy statement and attendant set of rules that are to be adhered to by all
personnel employed on vessels managed by the company.
Policy
1. It is prohibited for any crewmembers to keep alcohol and/ or drugs on board of
vessels owned, chartered or operated by the Company
2. No crewmember (this includes the master, officers and ratings) will navigate, or assist in navigating, a ship or operate its onboard equipment while impaired by drugs or alcohol.
3. The misuse of legitimate drugs or the use, possession, distribution or sale of illicit or un-prescribed controlled drugs onboard ships is prohibited In addition any use of a controlled substance which causes or contributes to unacceptable job performance or unusual job behaviour is prohibited.
4 The master, the chief mate and the chief engineer, hereafter called the Drugs & Alcohol Abuse Committee, shall jointly be responsible for the observance and execution of this policy.
5. The Company will execute a programme of unannounced testing which is adequate to act as an effective abuse deterrent.
6. Post-incident drugs and alcohol testing shall be executed in case of any significant, or potentially significant, safety incident for all personnel involved. (….)
“Procedures
1. Any crewmember impaired by alcohol or drugs while on duty shall immediately be relieved of his duties and replaced.
2. If a crewmember (including a Drugs & Alcohol Abuse Committee-member), is found impaired by drugs or alcohol while on duty, he or she shall be given an official written warning. The warning shall be given by a member of the D&A Abuse Committee and a relevant witness. The witness can also be a member of the D&A Abuse Committee. An entry of the warning shall be made in the vessel’s logbook, mentioning at least the person concerned, the witness, and the member of the D&A committee.
3. A report will be made by the member of the Drugs & Alcohol Abuse Committee and will be handed over to the subject crewmember for signature confirming receipt and taking notice of the contents, Both, the report and a copy of the official warning, will be forwarded to the Companys office as soon as possible.
4. The Company will take proper sanctions against any crewmember who has received such a warning. These proper sanctions include dismissal without notice,
5. Notwithstanding any other observations a crewmember having a blood alcohol content of 0,5 ml/ 1000 ml or greater shall be considered impaired to do his duty on the vessel.
6. When judged necessary because of the way he behaves or acts, a crewmember shall be tested for alcohol and drugs abuse.
7. Upon demand all crewmembers shall co-operate with alcohol and drugs tests required by competent authorities, the master or the client.
8. Refusal to co-operate with an alcohol and drugs test will be reason for the company to replace a crewmember and to consider dismissal.”
4. De “master”, de “chief mate” en de “chief engineer” van de schepen zijn ambtshalve lid van het Drugs & Alcohol Abuse Committee.
5. Op 30 januari 2009 stuurt de werkgever aan de werknemers een e-mail met de volgende inhoud:
“Dear all,
>
> Please find attached the D&A policy which is a draft version. It is major revision of the
current policy and will be implemented soonest in our QA system.
> Before we introduce the policy we would like to hear from you any questions you come up
with concerning the new policy.
>
> All questions will result in a so called FAQ (frequently asked questions) and distributed
through the fleet.
> VOSBV Will operate a zero tolerance regime for shore based and shipboard personnel.
> This also applies to clients, agents, pilots etc etc. (…)”
6. Met ingang van 1 februari 2009 wordt bij Vroon het nieuwe alcohol- en drugsbeleid ingevoerd dat voorzover hier van belang het volgende inhoudt:
“VOSBV operates a zero tolerance regime in relation to the consumption or possession of
any alcohol and / or prohibited substances in the work environment.”(…)
“POLICY STATEMENTS
The use, possession, concealment, transportation, promotion or sale of alcohol or a
prohibited substance while onboard a vessel or at an onshore work location is strictly
forbidden.
The boarding, attempted boarding or presence on a vessel, the attendance at an onshore
work location or the carrying out or attempted carrying out of duties by personnel having
consumed alcohol or taken a prohibited substance is strictly forbidden. In order to
establish whether a breach of the above has occurred, VOSBV may rely upon any testing
in accordance with this Policy and/or upon any other relevant evidence available to
VOSBV.
TESTING
1f requested by VOSBV, personnel are required to provide a specimen of breath or urine
and/or to be examined by a Registered Medical Practitioner at the expense of VOSBV
(such examination may include a drug screening test). Any reasonable methods of testing
for alcohol or prohibited substances including urine sample may be utilised for this
purpose.
Alcohol breath testing (on vessels) will normally be conducted using the onboard
breathalyser equipment which provides a print out of the test results. The print out also
records the time and date of the test and should be signed by the individual being tested
and the person conducting the test.
The Drugs & Alcohol Abuse Committee may conduct tests; at least by two (2) members.
Members of the Committee may be replaced by senior management if deemed necessary.
VOSBV shall be entitled to rely upon the print out in establishing the level of alcohol to
which the individual is subject.”
If an individual fails an initial breath test, the test will be repeated after a period of 20
minutes. During this period, the individual shall have no oral intake including tobacco. Any
samples of urine will be taken by a VOSBV appointed Company who are registered to do
so, and under industry recognised controlled conditions.
Drug screening will be conducted by a recognised medical service provider and the tests
will be conducted in line with the relevant procedures which will include retention of
samples for further testing and analysis.
Testing may be carried out at any time and at any location, unexpected and unannounced.
In addition to testing on the grounds of suspicion of consumption, testing may take place
across the fleet on an unannounced and random basis.
Testing will be done immediately following an accident, dangerous occurrence or any
medical evacuation. (involved personnel)
Any refusal to submit to testing at a time and place nominated by VOSBV or the Drugs &
Alcohol Abuse Committee will be held to be a breach of the Policy. In the event the
outcome of any testing in accordance with this Policy is that an individual is found to have
any level of alcohol or a prohibited substance in any breath, blood or urine sample, i.e.
zero tolerance, the individual shall be deemed to be in breach of this Policy. (…)
BREACH
Any breach of this Policy will normally be regarded as gross misconduct and result in the
individual being immediately discharged from work. Seafarers will be required to pay the
expense of their return home.
Any breach of this Policy on the part of a Seafarer will be referred to the Seafarer’s
employer and it is expected the Seafarer will then be subject to disciplinary proceedings by
that employer. In any event, the Seafarer will not normally be permitted to serve thereafter
on any vessel owned, managed or operated by VOSBV.
SEARCHES
VOSBV or a member of the Drugs & Alcohol Abuse Committee if deemed necessary may
conduct or authorise other parties to conduct unannounced searches and inspection of
personal effects, lockers, baggage and any other item which in the circumstances it deems
necessary.
Refusal to submit to a search or inspection will result in the individual being held to be in breach of this Policy. (....)
ENFORCEMENT
The Master is personally responsible for the enforcement of the Policy while any vessel is
in port or underway, notwithstanding any delegation to a Senior Officer.
The Master, the chief mate and the chief engineer, the Drugs & Alcohol Abuse Committee,
shall jointly be responsible for the observance and execution of this policy. (…)”
7. Bij brief van 26 mei 2009 bericht Vroon aan [werknemer C.] dat deze, nu hij heeft geweigerd het nieuwe beleid te ondertekenen hij met ingang van 25 mei 2009 gedemoveerd wordt tot Chief Officer PSV en dat Vroon zich beraadt op verdere stappen. [werknemer C.] wordt met ingang van 6 mei 2009 op non actief gesteld.
Het geschil
8. Vroon verzoekt de arbeidsovereenkomst met [werknemer C.] te ontbinden tegen de vroegst mogelijke datum wegens gewichtige redenen, bestaande uit primair dringende redenen als bedoeld in artikel 7:677 lid 1 BW en subsidiair veranderingen in de omstandigheden, kosten rechtens.
Aan dit verzoek legt Vroon -zakelijk samengevat- ten grondslag dat uit de weigering van [werknemer C.] om akkoord te gaan met het alcohol- en drugsbeleid blijkt dat [werknemer C.] in ernstige mate ongeschikt is voor de functie van Master dan wel Chief Officer. Daarnaast zijn door het geschil over het alcohol- en drugsbeleid partijen lijnrecht tegenover elkaar komen te staan en is de relatie dusdanig verslechterd dat verdere samenwerking niet meer mogelijk is.
9. Het verweer van [werknemer C.] strekt primair tot afwijzing van het verzoek en subsidiair tot toekenning van een ontbindingsvergoeding, kosten rechtens.
10. [werknemer C.] heeft aangevoerd dat hij de noodzaak inziet van een alcohol- en drugsbeleid en dat hij ook bereid is uitvoering te geven aan een dergelijk beleid – er bestond immers al een Policy – maar nu het nieuwe beleid een belangrijke (“major”) wijziging van het oude betreft heeft hij kritiek onder meer op de wijze van totstandkoming. [werknemer C.] is als leidinggevende de aangewezen persoon om het beleid aan zijn bemanning uit te leggen, dit te kunnen verdedigen en dit uit te kunnen voeren. Dat is op dit moment niet mogelijk. Er ontbreken belangrijke waarborgen.
Zo is een groot verschil met het vorige beleid dat er naast blaastests ook urinemonsters mogen worden geëist. Daarnaast mogen de privé-eigendommen en hutten van de bemanning op elke gewenst moment worden doorzocht door Vroon. Het voorgenomen beleid had met sociale partners en/of een afvaardiging van het personeel en/of de Drugs & Alcohol Abuse Committee – waar hij als Master ambtshalve lid van is – moeten worden besproken alvorens het in te voeren. Overigens komt hem, zo betoogt [werknemer C.], nu hij ambtshalve lid is van het orgaan dat betrokken zou moeten zijn bij de totstandkoming van het beleid, het Drugs & Alcohol Abuse Committee, ontslagbescherming toe.
De beoordeling
11. Eerst is aan de orde de vraag of de arbeidsovereenkomst met [werknemer C.], als gevolg van gewichtige redenen, te weten de weigering om de nieuwe Policy te ondertekenen, moet worden ontbonden. Die vraag wordt ontkennend beantwoord.
12. Vroon heeft ter zitting een uitgebreid betoog gehouden over de veiligheid op het water. De noodzaak van een alcohol- en drugsbeleid wordt door [werknemer C.] niet bestreden en is ook voldoende gebleken, zodat dit onderdeel geen nadere bespreking behoeft. Met [werknemer C.] moet worden geoordeeld dat het nieuwe beleid op belangrijke punten een wijziging bevat ten opzichte van het oude. Het afnemen van een urinetest kan als ingrijpend worden beschouwd, zeker nu uit een urinemonster meer kan blijken dan het feit of iemand alcohol of drugs heeft gebruikt. Volgens Vroon heeft zij met het bedrijf dat de monsters neemt en verwerkt uitgebreide afspraken gemaakt hierover. Wat de inhoud van die afspraken is, is niet gebleken. Desgevraagd heeft Vroon laten weten dat deze niet gepubliceerd zijn. Deze afspraken, die mogelijk allerlei waarborgen bevatten voor de werknemers, zijn op deze wijze niet kenbaar en controleerbaar. De maatregel van het controleren van privébezittingen en hutten is er een die inbreuk maakt op de persoonlijke levenssfeer. Een dergelijke inbreuk is slechts toegestaan indien daarvoor een wettelijke basis is. Die mogelijkheid is in het Wetboek van Koophandel geschapen voor de kapitein van een schip, overigens onder bepaalde omstandigheden en in zeer beperkte mate, maar zeker niet voor de werkgever als zodanig.
13. Reeds gelet op de hierboven geschetste inbreuken had het op de weg van Vroon gelegen een dergelijk beleid voor te leggen aan het personeel, met de mogelijkheid daarop te reageren en bezwaar te maken, alvorens een beleid door te voeren. Dit klemt temeer nu Vroon om onbekend gebleven redenen geen ondernemingsraad heeft, terwijl een bedrijf met 600 werknemers hiertoe wel verplicht is ingevolge de wet. Indien Vroon wel een ondernemingsraad zou hebben gehad dat zou het voorgestelde alcohol- en drugsbeleid, vanwege de daarin genoemde arbeidsomstandigheden onder artikel 27 Wet op de Ondernemingsraden vallen, waardoor het instemming van de ondernemingsraad behoeft. Dat er volgens Vroon wel degelijk enige vorm van inspraak is geweest kan aan het oordeel niet afdoen, nu dit zeer selectief en oncontroleerbaar is geschied. Ter zitting heeft Vroon betoogd dat bepaalde kapiteins die veel gezag hebben onder het personeel om hun mening ter zake is gevraagd. Desgevraagd kon Vroon niet mededelen wie dat zijn geweest. Tenslotte weegt nog mee dat het nieuwe beleid per mail van 30 januari 2009 is aangekondigd en op 2 februari is ingegaan. Dat maakt het zeer onwaarschijnlijk, zo niet onmogelijk, dat enige vorm van inspraak dan wel personeelsconsultatie is geweest. Overigens beperkt de betreffende mail de mogelijkheid om te reageren op het voorgenomen beleid tot het stellen van vragen, welke vragen dan terug te vinden kunnen zijn op de FAQ-lijst.
14. Onder de hierboven geschetste omstandigheden heeft [werknemer C.], door niet te tekenen voor het beleid zoals dat er lag, niet gehandeld in strijd met een goed werknemerschap noch in strijd met welke andere verplichting uit de arbeidsovereenkomst dan ook.
15. Gelet op het voorgaande kan in het midden blijven of [werknemer C.] op grond van zijn lidmaatschap van het Drugs & Alcohol Abuse Committee ontslagbescherming heeft.
Het verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst door Vroon zal worden afgewezen.
16. Vroon zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld.
De beslissing
De kantonrechter:
Wijst de verzochte ontbinding af.
Veroordeelt Vroon in de proceskosten, die aan de zijde van [werknemer C.] worden vastgesteld op € 400,- voor salaris gemachtigde, waarover Vroon geen BTW verschuldigd is.
Deze beschikking is gegeven door mr. L. van der Heijden, kantonrechter, bijgestaan door de griffier en op 29 oktober 2009 in het openbaar uitgesproken.
De griffier De kantonrechter