Uitspraak
H 00.1792
C 1.0691
19 juni 2002
RECHTBANK IN HET ARRONDISSEMENT AMSTERDAM
EERSTE ENKELVOUDIGE CIVIELE KAMER
VONNIS
i n d e z a a k v a n :
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
EUROPEAN UNIQUE RESOURCE ORGANIZATION 2000 B.V.,
gevestigd te Zaandam,
e i s e r e s in conventie,
v e r w e e r s t e r in reconventie,
procureur mr. T.C. Wiersma.
tegen:
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
TISCALI B.V.,
gevestigd te Naarden,
g e d a a g d e in conventie,
e i s e r e s in reconventie,
procureur mr. B.J.H. Crans.
Partijen worden hierna Euro2000 en Tiscali genoemd.
VERLOOP VAN DE PROCEDURE
De rechtbank is uitgegaan van de volgende processtukken en/of proceshandelingen:
- dagvaarding van 27 juni 2000,
- conclusie van eis,
- conclusie van antwoord in conventie, tevens conclusie van eis in reconventie, met bewijsstukken,
- conclusie van repliek in conventie, tevens conclusie van antwoord in reconventie, met bewijsstukken, waaronder de processen verbaal van de voorlopig getuigenverhoren van 1 februari, 13 maart en 5 april 2001,
- conclusie van dupliek in conventie, tevens conclusie van repliek in reconventie, mede houdende vermeerdering van eis in reconventie, met bewijsstukken,
- akte van Euro2000 houdende antwoord vermeerdering van eis,
- conclusie van dupliek in reconventie tevens houdende akte van Euro2000,
- pleidooi dat gehouden is op 26 april 2002, het daarvan opgemaakte proces-verbaal en de pleitnotities van de raadslieden van Euro2000 en Tiscali,
- verzoek om vonnis wijzen.
GRONDEN VAN DE BESLISSING
in conventie en in reconventie
1. Vaststaande feiten
Als enerzijds gesteld en anderzijds erkend dan wel niet (voldoende) betwist, als-mede op grond van de in zoverre niet bestreden inhoud van overgelegde bewijsstukken, staat het volgende vast.
a. Euro2000 is eigenares van het internetadres www.euro2000.com.
b. Euro2000 sloot een overeenkomst met Amstel Brouwerij B.V., verder te noemen Amstel, met -voor zover hier van belang- de volgende inhoud:
"(…)
In aanmerking nemende
a. dat Euro2000 eigenaresse is van een (…) website (…) www.euro2000.com, (…)
(…)
h. dat Amstel (…) bereid is als sponsor op te treden voor de inrichting van de website en daardoor ten aanzien van de website en de naam euro2000.com een aantal rechten verwerft;
(…)
1.1 Deze overeenkomst wordt aangegaan voor een periode ingaande 1 september 1900 achtennegentig en eindigende 31 december 2000 nul.
(…)
1.4.a (…) is (..) Amstel toegestaan deze overeenkomst met onmiddellijke ingang te beëindigen, indien Amstel om welke reden dan ook door (één van) de (overkoepelende) (Europese) voetbalorganisaties verzocht danwel geboden wordt haar exposure op de website te veranderen danwel te beëindigen. (…)
Bij beëindiging van de overeenkomst door Amstel op de bovenomschreven wijze heeft Amstel het recht een derde aan te wijzen, welke derde in de rechten en plichten van Amstel uit deze overeenkomst voortvloeiende zal treden. Deze door Amstel aan te wijzen derde zal van vergelijkbare naam en kwaliteit als Amstel zijn.
(…)"
c. Op 19 oktober 1999 werd de volgende e-mail verstuurd:
"From:[medewerker]@Heineken.nl
To: [medewerker]@euro2000.com
(…)
Subject: Amstel en Euro2000
(…)
Vanaf heden moet Amstel (met alle communicatie) binnen de euro2000.com site stoppen.
(…) Ook moet de vermelding als officiële sponsor teniet gedaan worden. In het contract (…) was al voorzien in dit soort zaken en biedt het dus ons de mogelijkheid om ons sponsorcontract aan een derde partij door te verkopen. Dit is m.i. fase twee (…)
(…)"
d. Op 15 december 1999 sloot Euro2000 een overeenkomst met Tiscali, destijds genaamd World Online B.V., die -voorzover hier van belang- het volgende inhield:
"1. World Online BV, (…) hierna te noemen WOL
en
2. Euro2000 BV, (…) hierna te noemen EU
(…)
1. Inhoud van de overeenkomst
Partijen zijn overeengekomen om, behalve de hosting van de Euro2000 site bij WOL, gezamenlijk commerciële activiteiten te ontwikkelen en te exploiteren met betrekking tot de Euro2000 site. (…)
7. Duur van de overeenkomst (…)
7.1 Partijen gaan deze overeenkomst aan voor de duur van twaalf (12) maanden, ingaande op de datum van ondertekening.
(…)"
e. Euro2000 en Tiscali beoogden de website te exploiteren mede met het oog op de Europese voetbalkampioenschappen in het jaar 2000.
f. De overeenkomst tussen Euro2000 en Tiscali is voor de start van de Europese voetbalkampioenschappen ontbonden.
g. Euro2000 heeft bij verzoekschrift verlof tot conservatoir beslag gevraagd en verkregen vanwege de schade die zij leed doordat de overeenkomst voortijdig was ontbonden. Dit verlof werd verleend tot een bedrag dat bij vonnis van 6 september 2001 van de president van de rechtbank in het arrondissement Amsterdam, rechtsprekend in kort geding, is herbegroot op
f 10.000.000,-.
h. De gelegde conservatoire beslagen zijn opgeheven op 4 oktober 2001, nadat Tiscali een bankgarantie tot voormeld bedrag had doen stellen.
in conventie
2. De vordering
2.1 Euro2000 vordert bij vonnis, zo mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, een verklaring voor recht dat Tiscali in februari 2000 niet gerechtigd was om de tussen hen bestaande overeenkomst te ontbinden of op te zeggen en dat zij toerekenbaar is tekort geschoten in de nakoming van haar verplichting uit de overeenkomst en gehouden is de door Euro2000 als gevolg daarvan geleden schade, nader op te maken bij staat, te vergoeden. Euro2000 vordert daarnaast vergoeding van de wettelijke rente vanaf 25 februari 2000 en van buitengerechtelijke incassokosten en veroordeling van Tiscali in de proceskosten.
2.2 Euro2000 legt aan haar eis ten grondslag dat Tiscali op 24 februari 2000 heeft laten weten dat zij haar verplichtingen uit de overeenkomst niet meer zou nakomen en ondanks uitdrukkelijk en herhaald verzoek daartoe van Euro2000 heeft nagelaten te bevestigen dat zij zou nakomen. Tiscali had hiertoe geen geldige reden, aldus Euro2000, en is daarom toerekenbaar tekort geschoten. Tiscali's mededeling van 24 februari 2000 hield het opzeggen van de overeenkomst in, aldus Euro2000.
2.3 Euro2000 heeft schade geleden doordat de website niet is gestart en gesloten is gebleven voor bezoekers. Omdat de schade in aard en omvang nog niet vaststaat, verzoekt Euro2000 verwijzing naar een schadestaatprocedure.
3. Het verweer
3.1 Tiscali stelt dat de overeenkomst van de kant van Euro2000 ongeldig is omdat deze is ondertekend door een niet-bevoegd persoon. Tiscali is naar zij stelt daarom niet aan de overeenkomst gebonden geweest.
3.2 Tiscali stelt subsidiair dat zij niet is tekort geschoten in de nakoming van haar verplichtingen uit de overeenkomst. Zij heeft gebruik gemaakt van haar opschortingsbevoegdheid vanwege tekortkomingen aan de kant van Euro2000. Deze bestonden erin dat Euro2000 een sponsorovereenkomst had gesloten met Amstel, die strijdig was met de onderhavige overeenkomst, en dat Euro2000 Tiscali onvolledig had ingelicht over problemen die zij had met de UEFA. Zo Tiscali echter al haar verplichtingen uit de overeenkomst niet na zou zijn gekomen, heeft Euro2000 haar niet in gebreke gesteld en is zij dus niet in verzuim geweest, aldus Tiscali.
4. Beoordeling
4.1 Tiscali's stelling dat de overeenkomst ongeldig is omdat Euro2000 onbevoegd was vertegenwoordigd houdt geen stand nu Euro2000 daartegenover voldoende feitelijk onderbouwd en onweersproken heeft aangevoerd dat degene die namens haar onderhandelde en de overeenkomst sloot daartoe was gevolmachtigd. De overeenkomst is geldig tot stand gekomen.
4.2 Euro2000 kan niet worden gevolgd in haar stelling dat Tiscali de overeenkomst op 24 februari 2000 door middel van een telefonische mededeling heeft ontbonden. Ontbinding, anders dan door een rechterlijke uitspraak, had slechts kunnen plaatsvinden door middel van een schriftelijke verklaring van Tiscali aan Euro2000 en gesteld noch gebleken is dat aan dit vereiste is voldaan. De bij de stukken overgelegde brieven van Tiscali aan Euro2000, gedateerd op 1, 3 en 7 maart 2000, kunnen evenmin worden gelezen als ontbindingsverklaringen van de kant van Tiscali. Tiscali's brief van 15 maart 2000 is niet anders te begrijpen dan als instemming met de kennelijk door haar als ontbindingsvoorstel begrepen (zich niet bij de stukken bevindende) brief van Euro2000 van 8 maart 2000.
De vordering van Euro 2000 kan dus, voor zover deze ziet op het verkrijgen van een verklaring voor recht dat Tiscali de overeenkomst heeft ontbonden of opgezegd zonder daartoe gerechtigd te zijn, niet worden toegewezen.
4.3 Vervolgens zal worden beoordeeld of Tiscali toerekenbaar is tekort geschoten in de nakoming van haar verplichtingen uit de overeenkomst. Vast staat, door de erkenning daarvan door Tiscali, dat zij vanaf 21 februari 2000 haar verplichtingen uit de overeenkomst niet meer nakwam. Doorslaggevend is derhalve of Tiscali slaagt in haar verweer dat haar toen een recht tot opschorting toekwam.
4.4 Vereist voor een aan Tiscali toekomende opschortingsbevoegdheid is dat er sprake was van een tekortkoming van Euro2000. Dat een dergelijke tekortkoming zou volgen uit de opstelling van de UEFA of de door de UEFA begonnen procedure(s) en de mogelijk daaruit voortvloeiende problemen is door Tiscali onvoldoende feitelijk onderbouwd. Zij heeft weliswaar aangegeven dat Euro2000 volgens haar problemen had of zou kunnen hebben met de UEFA, maar heeft niet aangegeven welke rechten die Tiscali uit hoofde van de overeenkomst toekwamen, hierdoor geschonden werden of zouden kunnen worden. Nu dit evenmin anderszins is gebleken, faalt Tiscali's verweer op dit punt, wat er verder ook zij van haar stelling dat zij door Euro2000 onvoldoende hierover is ingelicht bij het sluiten van de overeenkomst.
4.5 Een tekortkoming van de kant van Euro2000 volgt evenmin uit de door Euro2000 met Amstel gesloten sponsorovereenkomst. Daargelaten de vraag of deze strijdig was met de rechten die Tiscali op grond van de overeenkomst met Euro2000 had, waarover partijen van mening verschillen, volgt uit Amstels mededeling per e-mail van 19 oktober 1999 aan Euro2000 in samenhang gelezen met de sponsorovereenkomst dat Amstel de overeenkomst met ingang van die datum beëindigde. Tiscali's bewijsaanbod dat Amstel niet opzegde zal derhalve worden gepasseerd. Nadat Amstel zich had teruggetrokken, had zij nog een recht van substitutie. Gesteld noch gebleken is echter dat hiervan gebruik is gemaakt, vóór noch na de datum waarop Tiscali haar verplichtingen uit de overeenkomst opschortte. Dat er voordien met het toenmalige NBT gesprekken zijn gevoerd met het oog op een mogelijke substitutie door die organisatie doet daaraan niet af. Euro2000 heeft bovendien aannemelijk gemaakt dat het, vanwege de korte tijd die nog restte tot het begin van de Europese voetbalkampioenschappen, niet waarschijnlijk was dat er na de datum waarop Tiscali de nakoming van haar verplichtingen opschortte nog gebruik gemaakt kon worden van de substitutie-bepaling. Tiscali kan Euro2000 derhalve geen tekortkoming verwijten op grond van de sponsorovereenkomst met Amstel en Tiscali's verweer faalt ook op dit punt.
4.6 Nu enige andere tekortkoming van de kant van Euro2000 gesteld noch gebleken is en bovendien de heer v.d.L., ten tijde van het sluiten van de overeenkomst directeur content van World Online International, als getuige heeft verklaard dat hij niet op de hoogte was van problemen in de samenwerking tussen Euro2000 en Tiscali maar dat de directie de beslissing nam het contact met Euro2000 af te breken vanwege de mogelijke problemen die Tiscali zelf verwachtte met de UEFA, moet worden geconcludeerd dat Tiscali geen recht tot opschorting van haar verplichtingen uit de overeenkomst toekwam. Zij is derhalve toerekenbaar tekort geschoten in de nakoming van haar verbintenis met ingang van de datum (21 februari 2000) van opschorting. Het aanbieden van hosting door Tiscali neemt deze tekortkoming niet weg, nu niet is weersproken dat deze dienst niet gelijkwaardig is aan de verplichtingen die Tiscali had uit hoofde van de overeenkomst.
4.7 Nu Tiscali geen opschortingsrecht toekwam, heeft Euro2000 uit Tiscali's mededeling dat zij nakoming van haar verplichtingen opschortte, mogen afleiden dat Tiscali in de nakoming van de verbintenis tekort zou schieten, en was zij zonder ingebrekestelling in verzuim.
4.8 Tiscali is derhalve gehouden de schade te vergoeden die Euro2000 lijdt door haar toerekenbare tekortkoming in de nakoming van haar verbintenis. Euro2000 heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat zij schade heeft geleden.
4.9 De rechtbank zal, gezien het feit dat Euro2000 bij pleidooi heeft aangegeven dat voor het begroten van de schade geen deskundige nodig lijkt en niet is gebleken van feiten of omstandigheden die daaraan in de weg staan, de schade in de onderhavige procedure begroten. De zaak zal worden verwezen naar de rol opdat Euro2000 zich bij akte kan uitlaten over de omvang, aard en samenstelling van de geleden schade. Tiscali zal bij antwoordakte kunnen reageren.
in reconventie
5. De vordering
5.1 Tiscali vordert na vermeerdering van eis verklaring voor recht dat de gelegde beslagen, voor zover deze niet zijn opgeheven, en de bankgarantie van 27 september 2001 zijn vervallen. Zij vordert tevens, bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad, Euro2000 te veroordelen het origineel van de bankgarantie aan de uitgevende bank te retourneren op straffe van een dwangsom en tot vergoeding van de schade die zij heeft geleden als gevolg van het gelegde beslag. Zij vordert bovendien vergoeding van de schade, op te maken bij staat, die zij leed omdat Euro2000 de overeenkomst heeft ontbonden, te vermeerderen met de wettelijke rente en met veroordeling van Euro2000 in de proceskosten. Tot slot vordert Tiscali om, in het geval de eis in conventie wordt toegewezen, Euro2000 te veroordelen binnen twee weken of een door de rechtbank te bepalen termijn na betekening van het vonnis een schadestaat aan haar te betekenen op straffe van een dwangsom.
5.2 Tiscali legt aan haar vordering ten grondslag dat de gelegde beslagen onjuist zijn geadresseerd. Bovendien zijn deze van rechtswege komen te vervallen omdat op het tijdstip van het verlof niet reeds een eis in de hoofdzaak was ingesteld en het verlof evenmin is verleend op voorwaarde dat dit binnen een bepaalde termijn zou geschieden. De onderhavige procedure, die op dat moment wel reeds was ingesteld, kan niet gelden als een eis in hoofdzaak omdat toewijzing ervan slechts zou kunnen leiden tot een veroordeling tot het betalen van schadevergoeding op te maken bij staat en dit geen executoriale titel oplevert, aldus Tiscali. Zij stelt dat de bankgarantie ook dient te worden opgeheven omdat deze slechts is gesteld om opheffing van de beslagen te krijgen.
Tiscali stelt daarnaast dat Euro2000 de overeenkomst zonder reden heeft opgezegd en daarmee jegens haar onrechtmatig heeft gehandeld. Euro2000 is gehouden de door Tiscali als gevolg hiervan gelden schade te vergoeden. De schade bestaat uit de kosten die Tiscali heeft gemaakt uit hoofde van de overeenkomst en uit gemiste baten.
6. Het verweer
6.1 Euro2000 bestrijdt de vordering. Zij voert aan dat de gelegde beslagen niet van rechtswege zijn komen te vervallen omdat de onderhavige procedure is aan te merken als een eis in de hoofdzaak en deze ten tijde van het gevraagde verlof reeds was ingesteld. De beslagen zijn inmiddels opgeheven nadat een bankgarantie is gesteld tot de omvang van het bedrag waartoe verlof tot beslaglegging was gegeven.
7. Beoordeling
7.1 Nu de beslagen zijn opgeheven heeft Tiscali geen belang meer bij haar vordering tot opheffing hiervan en wordt deze afgewezen.
7.2 Als "de eis in de hoofdzaak" in de zin van artikel 700 derde lid van het Wetboek van burgerlijke rechtsvordering heeft te gelden een (bodem)procedure waarin de deugdelijkheid van de vordering, ter verzekering waarvan het beslag is gelegd, wordt beoordeeld. De onderhavige procedure dient dit doel. Dat door eiseres verwijzing naar de schadestaatprocedure is gevorderd doet daaraan niet af. Allereerst is de rechter ook op vordering van een procespartij niet verplicht een schadestaatprocedure te gelasten, maar dient bij een veroordeling tot schadevergoeding te worden beoordeeld of de omvang van de schade kan worden vastgesteld, in welk geval het verwijzen naar de schadestaatprocedure niet nodig is en het eindvonnis direct een executoriale titel oplevert. In de tweede plaats wordt, als wel wordt verwezen naar de schadestaatprocedure, in die procedure slechts de omvang van de verplichting tot vergoeding van schade vastgesteld. De grondslag van de aansprakelijkheid voor schade wordt vastgesteld in de onderhavige procedure die daarmee de hoofdprocedure is. Wel is juist, zoals Tiscali stelt, dat een veroordeling tot een schadevergoeding op te maken bij staat (nog) geen executoriale titel oplevert, hetgeen inhoudt dat het conservatoir beslag (nog) niet over kan gaan in een executoriaal beslag.
7.3 Nu vaststaat dat op het tijdstip van het verlof voor het leggen van conservatoir beslag reeds de eis in de onderhavige procedure was ingesteld, is geen sprake van termijnoverschrijding. De beslagen zijn dus niet van rechtswege maar door het instellen van een bankgarantie vervallen. Er is geen grond de bankgarantie te doen vervallen zodat de vordering hiertoe wordt afgewezen.
7.4 Nu Euro2000 vanwege het toerekenbaar tekort schieten van Tiscali in de nakoming van de overeenkomst gerechtigd was deze te ontbinden, komt Tiscali geen recht toe op vergoeding van eventuele schade als gevolg van deze ontbinding. Tiscali's vordering tot schadevergoeding kan daarom niet worden toegewezen.
7.5 Omdat aan de daaraan verbonden voorwaarde niet wordt voldaan, wordt ook de vordering van Tiscali om Euro2000 een termijn voor betekening van de schadestaat op te leggen afgewezen.
7.6 Tiscali wordt als in het ongelijk gestelde partij veroordeeld in de proceskosten.
BESLISSING
De rechtbank:
in conventie
- verwijst de zaak naar de rol van de tweede enkelvoudige kamer van 31 juli 2002 voor het nemen van de hiervoor in r.o. 4.9 bedoelde akte aan de zijde van Euro2000, ambtshalve peremptoir;
- houdt iedere verdere beslissing aan;
in reconventie
- wijst de vordering af;
- veroordeelt Tiscali in de proceskosten, aan de zijde van Euro2000 begroot op e 780,-;
- verklaart deze kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Gewezen door mr. A.W.J. Ros, lid van genoemde kamer, en uitge-sproken ter openbare terecht-zitting van 19 juni 2002, in tegenwoordigheid van de griffier.