1. In dit vonnis wordt uitgegaan van de volgende feiten.
a. [eiser2] is presentator van televisieprogramma’s. [eiser1] heeft op 21 juni 1999 een overeenkomst tot het verrichten van diensten gesloten met de AVRO. Partijen zijn overeengekomen dat op grond van deze overeenkomst [eiser2] aan de AVRO beschikbaar wordt gesteld ten behoeve van door de AVRO uit te zenden televisieprogramma’s en dat de AVRO hiervoor voor een periode van 12 maanden een in maandelijkse termijnen te betalen vergoeding van f. 540.000,-- (thans circa € 290.000,--) aan [eiser1]. zal betalen. De overeenkomst is aangegaan voor de periode van 1 januari 2000 tot 1 januari 2010. In de overeenkomst staat verder, voor zover hier van belang, het volgende:
“1.2 Partijen zullen jaarlijks in de maand april, doch voor het eerst in april 2001, overleggen in hoeverre voor de in arikel 1.1 genoemde programma’s, in redelijkheid en billijkheid en zonder verzwaring van de werklast, andere in de plaats kunnen worden gesteld. Hiervoor is de schriftelijke instemming van beide partijen vereist.
b. Tussen partijen is een geschil gerezen over het aantal dagen dat [eiser2] onder de overeenkomst beschikbaar dient te zijn voor de AVRO. Hierover hebben partijen in de zomer van 2005 overleg gehad. In verband hiermee heeft de AVRO bij e-mail van 16 augustus 2005 aan [eiser2] het volgende bevestigd: “De wens van [eiser2] en de AVRO was én is om [eiser2] weer meer op de buis te krijgen.” Vervolgens hebben partijen tijdens een gesprek van 19 augustus 2005 nadere afspraken gemaakt, welke uiteindelijk – na enige aanpassingen – op 15 maart 2006 zijn vastgelegd in een nadere overeenkomst. Hierin is, voor zover hier relevant, het volgende opgenomen:
- “[eiser2] zet per 1 januari 2006 zijn werkzaamheden ten behoeve van de AVRO op grond van de bestaande overeenkomst voort.
- Uitvoering zal worden gegeven aan het voornemen om [eiser2] als “anchorman” in te zetten voor Twee Vandaag op basis van 120 geplande uitzendingen. Mede gezien de gezamenlijke opzet om [eiser2] mede “het gezicht” van de AVRO te laten zijn, wordt uitdrukkelijk de intentie geuit om voor zoveel mogelijk, naast Twee Vandaag, diversiteit aan te brengen in de programma’s die [eiser2] zal presenteren (zoals bv thans “Wie is de Mol?”).
- Per 1 mei 2006 zullen partijen nader bezien wat de daadwerkelijke totale werkbezetting van [eiser2] ten behoeve van al zijn werkzaamheden voor de AVRO over een periode van 4 maanden (januari – februari – maart – april 2006) is geweest. Van week tot week zal worden bijgehouden wat de werkelijke totale werkbelasting in de betreffende week is geweest. (...) Indien, geëxtrapoleerd naar een geheel kalenderjaar, de totale werkbelasting 120 dagen of minder is zal [eiser2] zijn werkzaamheden blijven uitvoeren tegen betaling van het thans contractueel vastgestelde honorarium, onverlet het bepaalde in artikel 6.1 van de opdrachtovereenkomst.
- Indien zou blijken dat de totale werkbelasting op jaarbasis meer dan 120 dagen zou zijn, zullen partijen met elkaar overleggen teneinde een bindend advies procedure te starten waarin zal worden vastgesteld of, alle omstandigheden in aanmerking genomen (waaronder ook beschikbaarheidseisen), redelijkerwijze al dan niet sprake is van een “verzwaring van de werklast”als bedoeld in artikel 1.2 van de overeenkomst van 21 juni 1999. (...) Mochten de bindend adviseurs zulk een verzwaring van de werklast aanwezig achten dan zal aan de bindend adviseurs tevens worden gevraagd om een uitspraak te doen omtrent de financiële gevolgen daarvan. De uitspraak van de bindend adviseurs zal voor beide partijen bindend en finaal zijn, zal slechts financiële gevolgen kunnen hebben en zal derhalve geen invloed hebben op voor de in dat kader aan [eiser2] door de AVRO te verstrekken opdrachten als bovengenoemd.”
c. In het op 26 april 2006 vastgestelde presentatorenbeleid van de AVRO staat, voor zover hier van belang, het volgende:
“De AVRO heeft op 26 april 2006 een nieuw Presentatorenbeleid vastgesteld. Uitgangspunt van het nieuwe beleid is dat de AVRO zich sterker wil profileren door met minder mensen op meer platforms aanwezig te zijn. De AVRO is voornemens drie soorten presentatoren te gaan werken. Het betreft hier de volgende groepen: A) Exclusiviteits Presentatoren (categorie 1&2), B) Project-presentatoren en C) Programmamakers Met Presentatietaken. (...) Met de noodzakelijke bezuinigingen, de reorganisatie en overige genomen maatregelen in het achterhoofd, kan het niet anders dan dat de AVRO tevens haar presentatorenbeleid onder de loep heeft genomen. Uitgangspunten bij het vaststellen van het nieuwe beleid zijn geweest a) het huidige presentatorenbestand is te groot ten opzichte van de hoeveelheid werk die de AVRO aan presentatoren kan bieden, b) de financiële middelen van de AVRO zijn niet meer toereikend om de huidige honoraria te kunnen (blijven) betalen en c) de AVRO wil en moet vanwege bovengenoemde bedrijfseconomische redenen, maar ook door haar nieuwe positionering en missie, bepaalde keuzes maken. (...) De Exclusiviteits Presentatoren-groep, die bestaat uit circa zes personen, werkt exclusief voor de AVRO, is fulltime beschikbaar en multi-inzetbaar (televisie, radio, AVRO-bode, Internet, Televizier etc.). De Project-presentatoren zijn niet in vaste dienst en worden per programma ingehuurd. (...)”