Uitspraak
vonnis
RECHTBANK AMSTERDAM
Sector civiel recht, voorzieningenrechter
zaaknummer / rolnummer: 434171 / KG ZA 09-1575 Pee/CN
Vonnis in kort geding van 24 september 2009
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
SAMCO AIRCRAFT MAINTENANCE B.V.,
gevestigd te Beek,
eiseres in conventie bij gelijkluidende dagvaardingen van 31 juli 2009 en 3 augustus 2009,
verweerster in reconventie,
advocaat mr. J.A. Huijgen te ’s-Gravenhage,
tegen
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
K'AIR B.V.,
gevestigd te Eindhoven,
gedaagde in conventie
eiseres in reconventie,
advocaat mr. H. Nieuwenhuizen te Eindhoven;
2. de rechtspersoon naar buitenlands recht
NOVA AIRLINES,
gevestigd te Khartoum, Soedan,
gedaagde in conventie,
advocaat mr. R.J. Kramer te Maastricht.
Partijen zullen hierna Samco, K'Air en Nova worden genoemd.
1. De procedure
1.1. Ter terechtzitting van 14 september 2009 heeft Samco gesteld en gevorderd overeenkomstig de in fotokopie aan dit vonnis gehechte dagvaarding, met dien verstande dat zij de vordering heeft gewijzigd conform de eveneens aangehechte akte. K'Air en Nova hebben verweer gevoerd met conclusie tot weigering van de gevraagde voorziening. K'Air heeft vervolgens in reconventie gevorderd overeenkomstig de in fotokopie aan dit vonnis gehechte akte. Samco heeft de vordering in reconventie bestreden. Alle partijen hebben producties en pleitnota’s in het geding gebracht.
1.2. Ter zitting waren aanwezig:
Aan de zijde van Samco: [persoon 1] (marketing & sales manager), [persoon 2] (algemeen directeur), mr. Huijgen en mr. N.E.J. Franken.
Aan de zijde van K'Air: [persoon 3] (directeur) en mr. Nieuwenhuizen;
Aan de zijde van Nova: mr. Kramer.
2. De feiten
De totstandkoming van de onderhoudsovereenkomst
2.1. Nova is een Soedanese luchtvaartmaatschappij, die aan Samco per e-mail van 31 januari 2008 van [persoon 4] (technisch manager van Nova), opdracht heeft gegeven om een zogenaamde “C-check” (‘Engine Replacement en Gear Restauration) te verrichten aan een Fokker 50 met registratienummer ST-NVA (verder de F50). Deze F50 heeft Nova in ‘operational lease’ van K'Air, de eigenaar.
Van de e-mail van 31 januari 2008 is een kopie gestuurd naar het e-mailadres van [persoon 5]. Nova heeft een visitekaartje van [persoon 5] overgelegd waarop staat: K'Air (…) [persoon 5], Vice President (…) [e-mailadres].
2.2. Een C-check betreft een grote onderhoudsbeurt, waarbij het vliegtuig volgens een vaste procedure wordt nagekeken. Daarnaast worden andere (bekende) defecten verholpen. Mede op basis van de bekende defecten pleegt Samco een prognose te geven van de prijs voor de onderhoudsbeurt.
2.3. Per e-mail van 7 februari 2008 heeft Samco een prijsopgave gedaan aan [persoon 4] van Nova, onder toezending van de algemene voorwaarden. Van deze e-mail is eveneens een kopie gestuurd aan [persoon 5].
2.4. Nova heeft nog enkele wijzigingen met betrekking tot de werkzaamheden doorgegeven, waarna Samco per e-mail van 19 maart 2008 aan [persoon 4] een herziene prijsopgave heeft doen toekomen. Ook van deze e-mail is een kopie aan [persoon 5] gezonden. [persoon 2] heeft per e-mail van 14 april 2008 opnieuw een herziene prijsopgave en gewijzigde offerte aan [persoon 4] gezonden. In die mail staat:
“Samco prefer to have a representative available during the down time of the aircraft so that we can offer the defect per individual item”
2.5. Bij e-mail van 15 april 2008 heeft [persoon 4] nog enkele opmerkingen gemaakt en vragen gesteld over de offerte en prijsopgave. [persoon 2] heeft hier op 17 april 2008 per mail gereageerd en ook geschreven:
“(…) I hereby sent you a new offer because Mr. [persoon 5] had mention that he wants to strip the fuselage tail and nacelles and sanding the wings only. Due to this reason we have to change the price for painting (…)”
2.6. Hierna heeft [persoon 4] de (niet meer herziene) opdracht ondertekend en aan [persoon 2] retour gezonden. Op 18 april 2008 heeft [persoon 2] per e-mail aan [persoon 4] geschreven:
“(…) Thanks for your e-mail and the P.O. (price offer, vzr.) with is signed but can you sign the latest revision of the offer due to change of work scope. See attachement of latest revision with the painting as requested bij Mr. [persoon 5]. (…)”
2.7. Per e-mail van 29 april 2008 heeft [persoon 4] geantwoord (met CC aan [persoon 5]): “(…) The offer we have signed for and the P.O. sent you are valid. (…)”
2.8. Hierna heeft [persoon 4] per e-mail van 5 mei 2008 opdracht gegeven voor additionele taken en deze per e-mail aan [persoon 2] bevestigd. Per e-mail van 6 mei 2008 heeft [persoon 2] geantwoord:
“(…) Be aware that this additional work package is not only a couple of hours but there are some major tasks included. That also the reason why I have raised the budgetary estimate of defects and material costs. These prices are only for budgetary purpose. We will invoice you the reels hours and materials during the project. (…)”
2.9. Eveneens op 5 mei 2009 heeft [persoon 4] een e-mail aan [persoon 5] en [persoon 2] gestuurd, waarin onder meer staat:
“(…) Please arrange with [voornaam persoon 5] and [voornaam] to send the engine to [voornaam] for thee QEC build-up and send the replacement engine to you for fittment. (…)”
2.10. Op 14 mei 2008 heeft [persoon 2] een gewijzigde offerte (‘C-check plus additional work’) aan Nova gezonden, tezamen met een Appendix A (‘Scope of Work’) en een Appendix B (‘General rules and assumptions). In artikel 13 van Appendix B staat:
“(…) Rectification of defects arising from the inspection, and defects/structural repairs arising from SB’s and/or SIP/CCP tasks are considered non-standard and therefore specifically excluded in the scope of work. This work had to be approved by the customer and will be quoted and charged additionally (only the repair cards wich are signed and agreed including man-hours by customer representative can be charged).
Supply of Parts
(…)
Purchasing / procurement of parts will be performed by SAMCO and for all spares (…) exceeding € 200,- a customer representative must authorize (in writing) the purchase order. (…)”
Deze offerte is door [persoon 4] voor akkoord ondertekend en vanaf het kantoor van K'Air terug gefaxt naar Samco op 17 juli 2008.
De uitvoering van de werkzaamheden
2.11. Bij aankomst van de F50 in Maastricht op 20 mei 2008 heeft de bemanning aan Samco een lijst met 60 (flight-)defects overhandigd, die zich hebben voorgedaan tijdens de vlucht van Soedan naar Maastricht. Het toestel was geland op één motor. Uit nader onderzoek bleek de brandstoftank nagenoeg leeg te zijn en het systeem dat dit had moeten melden kapot. Samco heeft dit ‘luchtvaartvoorval’ gemeld bij de Inspectie Verkeer en Waterstaat.
Nova heeft voormelde lijst met gebreken later weer ingetrokken, zodat deze lijst - zoals Samco ook erkent - in eerste instantie geen onderdeel uitmaakte van de opdracht.
De onderhoudswerkzaamheden zijn medio juli 2008 aangevangen.
2.12. Op 25 juli 2008 heeft een werkbespreking plaatsgevonden, waarbij [persoon 2] en [persoon 5] aanwezig waren en waarbij onder meer is afgesproken dat voor de aanschaf van onderdelen met een waarde van boven € 200,- toestemming zou worden gevraagd aan [persoon 5]. [persoon 5] heeft op die datum een offerte voor aanvullende werkzaamheden, gericht aan [persoon 4], voor akkoord ondertekend.
2.13. Tijdens de C-check bleek sprake te zijn van defecten, waarvoor Nova geen opdracht tot reparatie had gegeven, waaronder de (60) defecten die zich tijdens de vlucht naar Maastricht hebben gemanifesteerd. Samco heeft in verband hiermee (ook) extra werkzaamheden verricht. Samco liet de werkkaarten (ook voor de buiten de offerte vallende werkzaamheden) tekenen door [persoon 5].
2.14. Op 5 november heeft [persoon 6] (directeur van Nova) samen met [persoon 5] de werkplaats bezocht.
2.15. In december 2008 heeft Samco de F50 gestart om proef te draaien. Op dat moment manifesteerde zich nog een aantal defecten. Samco heeft deze defecten ook gerepareerd.
2.16. Omstreeks 29 december 2008 zijn de laatste werkzaamheden afgerond en op 6 januari 2009 is de F50 in ‘parking maintenance’ gegaan. Op 7 januari 2009 heeft Samco het ‘certificate of release’ voor de F50 afgegeven.
De facturen
2.17. Alle door Samco gezonden facturen zijn geadresseerd aan ‘K'Air/Nova Airlines’.
- Op 27 augustus 2008 heeft Samco twee facturen verstuurd voor de werkzaamheden die zijn verricht in de periode van mei tot en met juli 2008 van respectievelijk € 6.059,71 en € 240.637,70;
- Op 31 december 2008 heeft Samco twee facturen gezonden voor de werkzaamheden in de periode van juli tot en met december 2008 van respectievelijk € 752.632,42 en € 107.696,29;
- Op 24 maart 2009 heeft Samco een factuur gezonden ter zake van onderhoud en stalling voor een bedrag van € 7.021,-.;
- Op 5 juni 2009 heeft Samco een factuur gezonden voor een bedrag van € 9.888,75;
- Verder heeft Samco op 5 juni 2009 een creditnota gezonden voor een bedrag van € 43.732,- in verband met de eindafrekening van de C-check;
- Op 27 juli 2009 heeft Samco nog een factuur gezonden in verband met de ‘parking maintenance’ van € 21.933,-;
K'Air heeft op 12 september 2008 een bedrag van € 75.000,- voldaan en op 13 oktober 2008 een bedrag van € 149.000,-. Ondanks overleg tussen partijen zijn de facturen tot heden grotendeels onbetaald gebleven.
2.18. Samco stelt in dat verband sedert 31 maart 2009 het retentierecht op de F50, die zij nog altijd onder zich houdt, uit te oefenen.
2.19. Daarnaast heeft zij op 9 juni 2009 conservatoir beslag gelegd op de F50 ten laste van K’Air en Nova in verband met de onbetaald gebleven facturen. Het verlof is verleend voor een bedrag van € 1.113.065,03 met inbegrip van rente en kosten.
3. Het geschil in conventie
3.1. Samco vordert samengevat - na vermindering van eis:
I. Nova te veroordelen om de openstaande facturen ad € 856.203,87 te betalen, te vermeerderen met de contractuele rente, althans wettelijke rente vanaf de factuurdata tot aan de dag der algehele voldoening;
II. Nova te veroordelen tot betaling van de onderhouds- en stallingskosten vanaf 1 januari 2009 tot en met de dag van de beëindiging van de stalling, welke kosten tot en met 27 juli 2009 worden berekend op € 21.933,-;
III. K'Air te bevelen om de tenuitvoerlegging van het vonnis en de executoriale verkoop van de F50 te gehengen en gedogen.
Een en ander met veroordeling van Nova en K'Air tot betaling van de kosten in deze procedure.
3.2. Samco stelt daartoe - kort weergegeven - het volgende:
Nova heeft opdracht gegeven een C-check uit te laten voeren en andere werkzaamheden te verrichten. De offertes van 19 maart, 17 april en 14 mei 2008 zijn door Nova voor akkoord ondertekend. De offerte van 25 juli 2008 is door [persoon 5] voor akkoord ondertekend. Daarnaast heeft Samco defecten gerepareerd die zich bij het uitvoeren van de C-check manifesteerden en tijdens de proefstart in december 2008.
De onderhoudsstaat van het toestel bleek zeer slecht te zijn. Er was onder meer sprake van defecten die de luchtwaardigheid van de F50 betroffen. De defecten moesten worden verholpen om een ‘certificate of release’ af te kunnen geven.
Indien meer moet worden gerepareerd dan waartoe opdracht is gegeven vindt overleg plaats met de opdrachtgever.
Deze werkzaamheden, die niet in voornoemde offertes zijn opgenomen, zijn (over het algemeen vooraf en in een enkel geval achteraf) goedgekeurd door [persoon 5], die is opgetreden als vertegenwoordiger van Nova.
Samco stelt dat zij er in elk geval gerechtvaardigd op mocht vertrouwen dat [persoon 5] als vertegenwoordiger en gevolmachtigde optrad. Bij het uitvoeren van een C-check is het gebruikelijk dat er een vertegenwoordiger ter plaatse rondloopt om direct toestemming te kunnen geven voor extra werkzaamheden en Samco had hier ook om gevraagd. [persoon 5] speelde een sleutelrol tijdens de uitvoering van de C-check en was het aanspreekpunt voor Samco en voor Nova. In de onderhoudsperiode was [persoon 5] enkele dagen per week op de werkplaats aanwezig.
[persoon 5] heeft in de offerte-fase ook wijzigingen aan de inhoud van de opdracht voorgesteld, die door Nova zijn goedgekeurd. En de e-mails over de (omvang) van de opdracht gingen in kopie naar hem.
[persoon 5] presenteerde zich ten slotte met zijn visitekaartje als vice-president van K'Air en maakte gebruik van een e-mailadres van K'Air bij de communicatie over de F50.
In november 2008 heeft [persoon 6] daarbij zelf gezien welke werkzaamheden aan de F50 zijn verricht en is besproken wat er nog moest gebeuren om de F50 gereed te maken voor vertrek. Besproken is dat de F50 eind december 2008 klaar zou zijn. Tijdens die gelegenheid heeft [persoon 6] ook de nieuwe vliegtuigstoelen geinspecteerd.
In december 2008, toen zich tijdens het proefdraaien weer nieuwe defecten hebben gemanifesteerd, was [persoon 5] slecht bereikbaar. Omdat Nova het toestel eind december 2008 gereed wilde hebben, heeft Samco deze defecten gerepareerd om de F50 weer luchtwaardig te krijgen. Voor de onderdelen die zijn besteld zonder voorafgaande goedkeuring heeft [persoon 5] echter wel de werkkaarten afgetekend, zodat hij wist welke reparaties zijn uitgevoerd. Nova heeft hier nooit bezwaar tegen gemaakt.
Nova heeft een bedrag van € 856.203,87 van de verzonden declaraties voor de werkzaamheden onbetaald gelaten, waarbij nog geen rekening is gehouden met de factuur van 27 juli 2009 van € 21.933,- in verband met de ‘parking maintenace’. Deze kosten, onder meer om de luchtwaardigheid te behouden, lopen door. Samco is gerechtigd deze kosten, die zij in verband met haar retentierecht maakt, vergoed te krijgen. Ter inning van haar vorderingen wil Samco zo nodig het vliegtuig verkopen. K'Air zal dit moeten gehengen en gedogen.
3.3. Nova en K'Air hebben verweer gevoerd. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4. Het geschil in reconventie
4.1. K'Air vordert samengevat - opheffing van het op 9 juni 2009 door Samco onder zichzelf gelegde beslag op de F50, met veroordeling van Samco, op straffe van een dwangsom, om het vliegtuig binnen 24 uur na betekening van dit vonnis ter vrije beschikking van K’Air te stellen, een en ander met veroordeling van Samco in de kosten van de procedure.
4.2. Samco voert verweer. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
5. De beoordeling in conventie
5.1. De gevorderde voorziening strekt tot betaling van een geldsom. Voor toewijzing van een dergelijke vordering in kort geding is slechts dan plaats, als het bestaan en de omvang van de vordering in voldoende mate aannemelijk zijn, terwijl voorts uit hoofde van onverwijlde spoed een onmiddellijke voorziening vereist is en het risico van onmogelijkheid van terugbetaling bij afweging van de belangen van partijen - aan toewijzing niet in de weg staat.
5.2. Nova heeft ter zitting erkend dat op de overeenkomst tussen Samco en haar Nederlands recht van toepassing is.
5.3. Nova heeft gesteld dat er, bij de fax van 17 juli 2008, opdracht was gegeven voor het uitvoeren van werkzaamheden tot een bedrag van € 239.501,-. Deze werkzaamheden zijn geaccordeerd door [persoon 6]. Hiervan is een bedrag van € 224.000,- betaald.
Met betrekking tot het resterende, niet-betaalde gedeelte van de facturen van € 15.501,-, beroept Nova zich op opschorting van haar betalingsverplichting of verrekening, nu zij stelt schade te hebben geleden vanwege de onterechte weigering van Samco om het vliegtuig vrij te geven.
5.4. De verschuldigdheid van het overige gedeelte van de facturen heeft Nova wel betwist. Zij betwist dat hiervoor opdracht is gegeven. [persoon 5] was volgens Nova niet bevoegd om haar te vertegenwoordigen en opdrachten te geven voor extra reparatiewerkzaamheden.
5.5. Partijen zijn het erover eens dat voor het verrichten van extra werkzaamheden en de aanschaf van daarmee verband houdende onderdelen, apart toestemming diende te worden verkregen door Nova van (een vertegenwoordiger van) de opdrachtgever. Tussen partijen is niet (meer) in geschil dat slechts Nova de opdrachtgever is geweest.
5.6. Samco stelt dat [persoon 5] gevolmachtigd was Nova te vertegenwoordigen, althans dat Samco daar gerechtvaardigd van uit mocht gaan.
Nova heeft betwist dat [persoon 5] door haar was gevolmachtigd om opdracht te geven voor extra werkzaamheden en aangevoerd dat [persoon 5], die volgens haar niet in dienst is van K'Air, als freelance Fokker specialist en oud-medewerker van Samco hand- en spandiensten verricht voor K'Air. K'Air heeft hieraan toegevoegd dat [persoon 5] inderdaad niet bij haar in dienst is en over visitekaartjes met haar naam erop beschikte in verband met zijn werkzaamheden met betrekking tot de verkoop van andere Fokker-vliegtuigen voor K'Air.
Nova zegt verder [persoon 5] kopieën van de e-mails ter zake van de C-check te hebben gestuurd, omdat [persoon 5] de revisie van de motor van de F50 door Stork diende te regelen. Bij toeval was [persoon 5] tijdens de uitvoering van de C-check op locatie aanwezig, omdat hij een ander vliegtuig (waarbij Nova geen betrokkenheid had) uit Congo door Samco liet repareren. Voor zover [persoon 5] werkkaarten heeft ondertekend, meerwerkopdrachten heeft verstrekt en onderdelen heeft besteld en zich daarbij als bevoegde vertegenwoordiger van Nova heeft opgeworpen, handelde hij zonder medeweten van Nova of door Nova verstrekte bevoegdheid en is hij hiervoor zelf aansprakelijk, aldus Nova.
5.7. Overwogen wordt dat er geen stukken zijn overgelegd waaruit blijkt dat [persoon 5] door Nova als gevolmachtigde is aangewezen. Dat Samco heeft aangegeven bij de uitvoering van de werkzaamheden graag een (gevolmachtigde) vertegenwoordiger aanwezig te hebben maakt dat niet anders, nu niet gebleken is dat Nova hierop heeft geantwoord. In de e-mail van 5 mei 2008 van [persoon 4] aan [persoon 2] en [persoon 5] wordt [persoon 5] alleen aangewezen als contactpersoon voor de motor. Dit onderdeel van de werkzaamheden werd niet door Samco uitgevoerd.
Dat [persoon 5] de opdracht feitelijk (mede) inventariseerde en coördineerde is voorshands onvoldoende om te kunnen zeggen dat aan hem een volmacht is verstrekt om de extra werkzaamheden en de daarbij horende aanschaf van onderdelen goed te keuren, althans dat Samco daarop gerechtvaardigd heeft mogen vertrouwen. Op de offerte van 25 juli 2008 na, heeft Samco de offertes ook steeds door Nova laten ondertekenen en niet door [persoon 5]. Onduidelijk is of Nova op de hoogte was van de offerte van 25 juli 2008 en de omvang van de extra werkzaamheden en de daarmee gepaard gaande kosten. Dat de praktijk bij het uitvoeren van reparaties aan vliegtuigen zo is dat er altijd een (gevolmachtigde) vertegenwoordiger van de opdrachtgever aanwezig is bij de werkzaamheden en dat het voor zowel Nova als Samco duidelijk was dat [persoon 5] deze rol vervulde (volgens gedaagden was [persoon 5] daar voor een ander vliegtuig aanwezig) is in kort geding onvoldoende komen vast te staan.
5.8. Samco heeft zich ook op het standpunt gesteld dat Nova zelf akkoord was met de werkzaamheden en heeft daartoe onder meer gesteld dat [persoon 6] in november 2008 aanwezig is geweest in Maastricht en met eigen ogen heeft kunnen aanschouwen welke werkzaamheden waren uitgevoerd. Volgens Samco heeft [persoon 6] daarbij zelfs enige aanvullende opdrachten vertrekt. Nova heeft dit echter betwist en schriftelijk bewijs ontbreekt. Daarnaast is ter zitting gebleken dat op dat moment aan Nova geen prijsindicatie was gegeven van de verrichte (en nog te verrichten) extra werkzaamheden, terwijl de werkzaamheden wel dagelijks bijgehouden werden en dit dus op haar weg had gelegen.
Nova stelt dat [persoon 6] de dag na zijn bezoek heeft opgebeld om te zeggen dat hij het niet eens was met enkele werkzaamheden, maar daarvoor is geen bewijs aangedragen. Dit brengt evenwel nog niet met zich dat [persoon 6] de schijn heeft gewekt dat [persoon 5] bevoegd was om Nova ter zake van de extra werkzaamheden te vertegenwoordigen of dat hij de werkzaamheden achteraf heeft goedgekeurd.
5.9. De slotsom van het voorgaande is dat in kort geding voorshands onvoldoende aannemelijk is geworden dat Nova akkoord is gegaan met de extra werkzaamheden, althans dat Samco daarop mocht vertrouwen. Verder onderzoek naar de feiten, waartoe een kort geding zich niet leent, zal noodzakelijk zijn. Het betwiste gedeelte van de facturen voldoet daarmee niet aan het criterium voor de geldvordering in kort geding zodat deze vordering jegens Nova zal worden afgewezen. Ook toewijzing van een lager bedrag is thans niet mogelijk is, nu in kort geding niet valt na te gaan welke werkzaamheden wel en niet in opdracht van Nova zijn uitgevoerd.
5.10. Het openstaande bedrag van de onbetwiste facturen van € 15.501,- is evenmin toewijsbaar in kort geding, nu Nova een beroep op verrekening heeft gedaan in verband met een gestelde tegenvordering jegens Samco in verband met schadeplichtigheid. In deze procedure kan gelet op hetgeen hiervoor is overwogen niet worden uitgesloten dat Samco de F50 ten onrechte niet vrijgeeft aan Nova, bijvoorbeeld omdat in een eventuele bodemprocedure komt vast te staan dat [persoon 5] niet bevoegd was om opdracht te geven voor de extra werkzaamheden. Aannemelijk is dat in dat geval Nova een aanzienlijke verrekenbare vordering op Samco heeft wegens schade omdat zij het toestel vele maanden niet heeft kunnen exploiteren.
Om diezelfde reden kan de vordering die verband houdt met de stallingskosten van de F50 evenmin worden toegewezen.
5.11. Nu de geldvorderingen van Samco in dit kort geding zijn afgewezen, heeft Samco geen titel om tot executoriale verkoop van de F50 over te gaan, zodat Samco geen spoedeisend belang heeft bij haar vordering K'Air te bevelen om de tenuitvoerlegging van het vonnis en de executoriale verkoop van de F50 te gehengen en te gedogen, zodat die vordering moet worden afgewezen.
5.12. Samco zal, als de in overwegende mate in het ongelijk gestelde partij, worden veroordeeld in de proceskosten van Nova en K’ Air in conventie. Deze kosten zullen voor zowel Nova als K’ Air (apart) worden begroot op:
- vast recht € 262,00
- salaris advocaat 816,00
Totaal € 1.078,00
5.13. K’ Air heeft ter zitting verzocht het salaris advocaat vast te stellen op basis van de hoogte van de (jegens haar ingetrokken) vordering tot betaling van de facturen. Er bestaat evenwel geen aanleiding om bij de proceskostenveroordeling af te wijken van de standaard ‘salaris advocaat’ kosten in kort geding.
6. De beoordeling in reconventie
6.1. K’ Air heeft in reconventie onder meer opheffing gevraagd van het conservatoire beslag op de F50.
De opheffing van een conservatoir beslag kan onder meer worden bevolen, indien op straffe van nietigheid voorgeschreven vormen zijn verzuimd, summierlijk blijkt van de ondeugdelijkheid van het door de beslaglegger ingeroepen recht of van het onnodige van het beslag, of, zo het beslag is gelegd voor een geldvordering, indien voor deze vordering voldoende zekerheid is gesteld.
6.2. Hoewel niet valt uit te sluiten dat Samco een vordering jegens Nova heeft in verband met de onbetaalde facturen en haar vordering jegens Nova in zoverre niet kennelijk onredelijk is, kan Samco hiervoor geen beslag leggen op de F50, nu deze eigendom is van K’Air. Het beslagrekest biedt daarvoor geen grondslag.
Beide partijen zijn het er verder over eens dat slechts Nova de opdrachtgever van Samco is geweest. K'Air heeft slechts uit praktische overwegingen (vanwege boycot van betalingen in USD naar en vanuit Soedan door de Verenigde Staten) betalingen op de facturen verricht. Op K’Air heeft Samco voorshands dan ook geen vordering in verband met de openstaande facturen, zodat het conservatoire beslag ook dient te worden opgeheven voor zover dit is gelegd ten laste van K’Air. Het beslag ten laste van K’Air is blijkens het rekest ook niet gebaseerd op (overige) betrokkenheid van K’Air bij de opdracht. De vordering van K’Air in reconventie zal in zoverre worden toegewezen.
6.3. Dit brengt evenwel niet met zich dat ook de vordering in reconventie tot - kort gezegd - afgifte van de F50 aan K’Air eveneens dient te worden toegewezen.
6.4. Samco doet immers ook een beroep op haar retentierecht. K'Air heeft betwist dat Samco naar Soedanees recht een beroep op het retentierecht toekomt.
Wat er zij van Soedanees recht, zoals is vastgesteld onder 5.2. hiervoor erkent Nova dat op de overeenkomst tussen haar en Samco Nederlands recht van toepassing is, zodat onderzoek naar Soedanees recht achterwege kan blijven. Het retentierecht is, anders dan door K’Air is betoogd, voor luchtvaartuigen in artikel 8:1316 BW ook niet uitgesloten. Integendeel, uit die bepaling blijkt juist dat een recht van retentie ook op een luchtvaartuig mogelijk is zij het dat het verhaalsrecht op de in die bepaling bedoelde luchtvaartuigen beperkter is dan op grond van de algemene bepalingen met betrekking tot het retentierecht. Gelet op hetgeen hierna wordt overwogen kan worden vastgesteld dat de F50 van K’Air niet tot de luchtvaartuigen behoort waarop slechts een beperkt retentierecht van toepassing is. K'Air heeft immers ten onrechte aangevoerd dat het retentierecht is komen te vervallen, omdat dit niet binnen drie maanden is ingeschreven in de daartoe bestemde registers, te weten de openbare registers of het verdragsregister waar het luchtvaartuig teboekstaat, zoals voorgeschreven in artikel 8:1320 BW. Partijen zijn het erover eens dat de F50 (alleen) in Soedan staat ingeschreven. Daarmee valt de F50 niet binnen de werking van dit artikel, aangezien met ‘openbare registers’ alleen de Nederlandse registers worden bedoeld en Soedan geen partij is bij het Verdrag van Geneve van 1948 (Verdrag betreffende de internationale erkenning van rechten op luchtvaartuigen) en dus geen ‘Verdragsland’ is. Nu Samco verder de F50 rechtmatig onder zich heeft in het kader van een overeenkomst tot uitvoering van reparatiewerkzaamheden, die Nova met wetenschap en toestemming van eigenaar K’ Air is aangegaan, kan Samco het retentierecht ook jegens K’Air inroepen.
6.5. Nu de vordering tot opheffing van het conservatoire beslag wordt toegewezen, wordt Samco veroordeeld in de kosten van de procedure in reconventie. Deze kosten zullen evenwel, in verband met de samenhang van de procedure in conventie, op nihil worden gesteld.
7. De beslissing
De voorzieningenrechter
in conventie
7.1. weigert de gevraagde voorzieningen;
7.2. veroordeelt Samco in de proceskosten, aan de zijde van Nova tot op heden begroot op € 1.078,00;
7.3. veroordeelt Samco in de proceskosten, aan de zijde van K'Air tot op heden begroot op € 1.078,00;
7.4. verklaart dit vonnis in conventie wat betreft de kostenveroordelingen uitvoerbaar bij voorraad,
in reconventie
7.5. heft op het op 9 juni 2009 gelegde conservatoire beslag op de F50 ten laste van K'Air;
7.6. verklaart dit vonnis in reconventie tot zover uitvoerbaar bij voorraad;
7.7. veroordeelt Samco in de proceskosten, aan de zijde van K'Air tot op heden begroot op nihil;
7.8. weigert de gevraagde voorzieningen voor het overige.
Dit vonnis is gewezen door mr. J.A.J. Peeters, voorzieningenrechter, bijgestaan door mr. C. Neve, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 24 september 2009.?