Uitspraak
vonnis
RECHTBANK AMSTERDAM
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 505017 / HA ZA 11-2763 (voorheen 251299 / HA ZA 02-2219)
Vonnis van 7 november 2012
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
THERMAFLEX INTERNATIONAL HOLDING B.V.,
gevestigd en kantoorhoudende te Waalwijk,
eiseres,
advocaat mr. J.G. Wichers Hoeth te Amsterdam,
tegen
1. de naamloze vennootschap DELTA LLOYD SCHADEVERZEKERINGEN N.V.,
gevestigd en kantoorhoudende te Amsterdam,
en
2. de naamloze vennootschap AMLIN CORPORATE INSURANCE N.V.,
gevestigd en kantoorhoudende te Amsterdam,
als rechtsopvolger van Amev Interlloyd Schadeverzekering N.V.,
gevestigd en kantoorhoudende te Amstelveen,
gedaagden,
advocaat mr. M.G. Kos te Amsterdam.
Partijen zullen hierna Thermaflex en verzekeraars (gedaagden gezamenlijk) dan wel Delta Lloyd en Amlin (gedaagden afzonderlijk) genoemd worden.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 16 september 2002,
- de akte overlegging producties van Thermaflex d.d. 25 september 2002 met 19 producties,
- de vordering tot het treffen van een voorlopige voorziening ex artikel 223 Rv tevens conclusie van eis ten principale van Thermaflex d.d. 25 september 2002,
- de conclusie van antwoord in het incident van de zijde van verzekeraars d.d. 6 november 2002,
- de beslissing ter rolle van 27 november 2002 een pleidooi te bepalen in het incident,
- de akte van 25 juni 2003 van Thermaflex met de mededeling dat zij de provisionele eis intrekt,
- de conclusie van antwoord van verzekeraars d.d. 25 juni 2003,
- het verzoek van Thermaflex (met instemming van verzekeraars) ter rolle van 1 oktober 2003 een lange aanhouding te verlenen voor repliek of de zaak te verwijzen naar de parkeerrol,
- stukken waaruit blijkt dat de zaak op de parkeerrol heeft gestaan en uiteindelijk ter rolle van 4 oktober 2006 is doorgehaald,
- het verzoek van Thermaflex d.d. 28 november 2011 de zaak weer op de rol te plaatsen,
- de conclusie van repliek van 7 december 2011 met 1 productie,
- de conclusie van dupliek van 11 april 2012 met 2 producties,
- de akte uitlating producties van Thermaflex van 25 april 2012.
1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.
2. De feiten
2.1. Thermaflex is een onderneming die zich richt op de vervaardiging van kunststof isolatiematerialen. De onderneming bestaat uit een hoofdvestiging in Nederland en elders gevestigde productie- en distributie-eenheden, waaronder een productiebedrijf in Turkije (de vennootschap naar Turks recht Thermaflex Form).
2.2. Thermaflex heeft via haar makelaar AON Nederland Makelaars in Assurantiën en Risico-adviseurs (verder: AON) een all-risk verzekering afgesloten die dekking biedt voor gebouwen, uitrusting/inventaris en/of goederen, bedrijfsschade en extra kosten (polisnummer [polisnummer 1]). Verzekeraars zijn Delta Lloyd voor 60% en Amev Interlloyd Schadeverzekering N.V. voor 40%. Op de polis zijn van toepassing de algemene verzekeringsvoorwaarden B 950-034/1 en de bijzondere voorwaarden B 950-034/2, B 950-034/3 en B 950-034/4, alsmede twee pagina’s aanvullende verzekeringsvoorwaarden met de paginanummers 29 en 30 (productie 2 bij dagvaarding).
Delta Lloyd is een dochter van de Engelse verzekeringsmaatschappij Commercial Union Londen (verder: Commercial Union). Amlin is rechtsopvolger van Amev Interlloyd Schadeverzekering N.V.
2.3. De polis met nummer [polisnummer 1] betreft een zogenaamde master-polis (verder: de master-polis) met Thermaflex als verzekeringnemer en de onder Thermaflex opererende werkmaatschappijen (inclusief Thermaflex Form) als medeverzekerden. Ingevolge de master-polis worden indien nodig of gewenst nog lokale / individuele polissen verstrekt (“underlying policy”). Voor haar belangen in Turkije heeft Thermaflex op 25 mei 1999 bij de master-polis een lokale onderliggende polis afgesloten bij Commercial Union Sigorta A.S. (verder: CU Sigorta), met polisnummer [polisnummer 2] (verder: de lokale polis).
CU Sigorta is een dochter van Commercial Union en een Turkse zustermaatschappij van Delta Lloyd.
2.4. De algemene verzekeringsvoorwaarden B 950-034/1 van de master-polis (verder: de algemene verzekeringsvoorwaarden) luiden, voor zover relevant:
8 UNDERLYING POLICIES.
DIFFERENCE IN CONDITIONS (D.I.C.)
8.1 Underlying policy
8.1.1 Where necessary and/or required local/individual policies shall be issued. Such a local arranged policy will be mentioned “underlying policy”.
(…)
8.2 Difference in conditions (D.I.C.)
8.2.1 The coverage granted by this masterpolicy shall apply in those cases in which the
description of the perils covered, definitions or other stipulations inserted in this
masterpolicy is wider in interpretation or scope than that inserted in the underlying policy
respectively this masterpolicy should grant a coverage for which no provision is made in
the underlying policy.
8.2.2 As indemnification to be paid under this masterpolicy will be considered the difference
between:
(a) the amount of the claim calculated according to the stipulations of this
masterpolicy, and
(b) the (lesser) amount which will be paid under the underlying policy.
(…)
8.3 Reversed D.I.C.
The provision of subsection 2 shall apply analogously with regard to those underlying
policies which are wider in interpretation or scope than this masterpolicy.
2.5. In de master-polis is dekking expliciet uitgesloten in geval van aardbeving en in de lokale polis, die een verzekering behelst voor de in die polis benoemde gevaren, is aardbeving niet als gevaar vermeld.
2.6. Thermaflex heeft zich via AON per 20 juli 1999 alsnog bij CU Sigorta verzekerd voor Turkije voor het risico van aardbeving. Deze polis is door CU Sigorta opgesteld als addendum bij de eerder afgesloten lokale polis met nummer [polisnummer 2] (verder: het addendum). In het addendum is vermeld dat de dekking voor aardbeving is toegevoegd aan genoemde polis. Het verzekerde bedrag is fl. 3.500.000,-.
2.7. Op 17/18 augustus 1999 is Thermaflex Form getroffen door een aardbeving en totaal verwoest. De totale materiële schade bedraagt volgens de door Thermaflex ingeschakelde expert (Troostwijk Expertises B.V.) fl. 2.195.566,-.
2.8. Thermaflex heeft in een procedure in Turkije CU Sigorta aangesproken tot betaling van de schade die zij heeft geleden tengevolge van de aardbeving. De Turkse rechter heeft in hoogste instantie beslist dat de vordering van Thermaflex grotendeels is verjaard en heeft slechts een gedeelte van de gevorderde schadevergoeding toegekend.
3. Het geschil
3.1. Thermaflex vordert - na intrekking van haar provisionele eis en na vermindering van eis - dat de rechtbank bij declaratoir vonnis zal verklaren voor recht dat verzekeraars, ieder naar de mate van inschrijving op de polis, gehouden zijn om onder de polis met nummer [polisnummer 1] aan haar te vergoeden de nader op de in de polisvoorwaarden voorgeschreven wijze tussen partijen vast te stellen schade welke voor haar respectievelijk voor haar als medeverzekerde aan te merken dochtervennootschap naar Turks recht Thermaflex Form het gevolg is geweest van de aardbeving van 17/18 augustus 1999, met dien verstande dat op hetgeen aan schade zal worden vastgesteld in mindering moet worden gebracht hetgeen de Turkse verzekeraar heeft uitgekeerd, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 25 februari 2000, subsidiair vanaf 21 mei 2002, meer subsidiair vanaf de dag van de dagvaarding tot aan die van de algehele voldoening en voorts vermeerderd met de gerechtelijke en buitengerechtelijke kosten, de laatste tot aan de redactie van de dagvaarding te begroten op € 4.983,85.
3.2. Thermaflex grondt haar vordering - kort samengevat - op de volgende stellingen. Het addendum behelst een aanvulling op de master-polis en de lokale polis. Doordat het addendum is toegevoegd aan de lokale polis maakt het deel uit van de gecombineerde verzekeringen (master-polis en onderliggende polissen) van Thermaflex. Ingevolge de artikelen 8.2.1, 8.2.2 en 8.3 van de algemene verzekeringsvoorwaarden, in onderlinge samenhang bezien, biedt de master-polis ook dekking indien een onderliggende polis een ruimere dekking biedt dan de master-polis zelf. Daarom biedt de master-polis ook dekking voor de in het addendum bij de lokale polis verzekerde aardbevingsschade.
3.3. Verzekeraars voeren verweer. Zij voeren - kort samengevat - primair aan dat het addendum geen onderdeel is van het internationale programma van Thermaflex (de master-polis met onderliggende polissen), maar een separate polis betreft. Voor zover het addendum wel deel zou uitmaken van het internationale programma van Thermaflex, biedt de master-polis geen dekking omdat aardbeving een expliciet uitgesloten evenement is, aldus verzekeraars. Meer subsidiair voeren zij aan dat Thermaflex geen (rechtstreekse) aanspraak op de master-polis toekomt voordat de dekking onder de lokale polis is uitgeput.
3.4. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4. De beoordeling
4.1. Partijen duiden de gezamenlijke verzekeringen van Thermaflex (master-polis en onderliggende polissen) aan met de termen ‘gecombineerde verzekeringen’ (Thermaflex) dan wel ‘het internationale programma’ (verzekeraars). De rechtbank zal hierna de aanduiding ‘gecombineerde verzekeringen’ aanhouden.
4.2. In deze procedure is aan de orde of verzekeraars gehouden zijn dekking te verlenen voor de thans nog resterende aardbevingsschade van Thermaflex. De rechtbank beantwoordt die vraag ontkennend, gelet op de hierna volgende overwegingen.
4.3. In het kader van voornoemde vraag is onder meer in geschil of Thermaflex, indien komt vast te staan dat het addendum deel uitmaakt van de gecombineerde verzekeringen, op grond van de artikelen 8.3 juncto 8.2 van de algemene verzekeringsvoorwaarden aanspraak kan maken op dekking. Volgens Thermaflex biedt artikel 8.3 van de algemene verzekeringsvoorwaarden dekking voor het geval de master-polis voor een bepaald evenement geen dekking zou bieden en de onderliggende (uitgebreidere) polis wel. Volgens verzekeraars creëert artikel 8.3 geen dekking in geval de master-polis voor een bepaald evenement geen voorziening voor dekking kent (en de lokale polis wel), maar ziet deze bepaling slechts op de situatie waarin zowel de master-polis als de onderliggende polis ten aanzien van een bepaald risico een voorziening voor dekking kennen, maar de lokale polis met betrekking tot de beschrijving van gedekte evenementen, definities of andere bedingen een ruimere interpretatie of reikwijdte kent dan de master-polis. Nu partijen aan de artikelen 8.3 juncto 8.2 van de algemene verzekeringsvoorwaarden (in het bijzonder de reversed D.I.C. - clausule van artikel 8.3 van de algemene verzekeringsvoorwaarden) een verschillende uitleg geven, zal de rechtbank de bepalingen moeten uitleggen.
4.4. Maatstaf voor de beantwoording van de vraag hoe artikel 8.3 van de algemene verzekeringsvoorwaarden moet worden uitgelegd, is dat niet slechts een zuiver taalkundige uitleg van de bepalingen van de polis van belang is, maar dat het aankomt op de zin die partijen in de gege¬ven om¬stan¬dig¬he¬den over en weer rede¬lij¬kerwijs mochten toekennen aan de bepalingen en op wat zij te dien aanzien rede¬lij¬ker¬wijs van elkaar moch¬ten ver¬wach¬ten. Daarbij kan mede relevant zijn op welke wijze de tekst van de polis tot stand is gekomen en welke onderliggende bedoeling partijen daarbij hebben gehad, tot welke maatschappelijke kringen partijen behoren en welke rechtskennis van zodanige partijen kan worden verwacht.
4.5. In het licht van die maatstaf wordt het volgende overwogen. De rechtbank stelt vast dat artikel 8.2.1 van de algemene verzekeringsvoorwaarden een voorziening kent voor die gevallen waarin a) de beschrijving van de gedekte gevaren, definities of bepalingen opgenomen in de master-polis ruimer is in interpretatie of reikwijdte dan de beschrijving die is opgenomen in de onderliggende polis, respectievelijk b) de master-polis een dekking biedt waarvoor in de onderliggende polis geen voorziening is getroffen. Artikel 8.3 van de algemene verzekeringsvoorwaarden geeft weer in welke tegengestelde situaties de in artikel 8.2 opgenomen voorziening analoog wordt toegepast. Gelet op het feit dat in artikel 8.3 opnieuw de woorden “wider in interpretation or scope” zijn opgenomen, pleit een taalkundige uitleg van deze bepaling voor het door verzekeraars ingenomen standpunt dat met die woorden wordt verwezen naar de hiervoor als a) aangeduide gevallen en niet naar de hiervoor als b) aangeduide gevallen. Indien de ruime uitleg die Thermaflex geeft aan de reversed D.I.C. - clausule zou worden gevolgd, zouden verzekeraars (zoals zij terecht opmerken) bovendien geen mogelijkheden hebben de omvang van de door hen te verlenen dekking te beperken. Dat dit de bedoeling is geweest, ligt niet voor de hand. Dit geldt temeer omdat dit niet strookt met het feit dat verzekeraars en Thermaflex in diezelfde master-polis dekking voor aardbevingen expliciet hebben uitgesloten. De door Thermaflex bepleite uitleg zou deze dekkingsuitsluiting zinloos maken. Thermaflex heeft er nog op gewezen dat in de master-polis niet is bepaald dat zij aan verzekeraars toestemming voor het afsluiten of de inhoud van een onderliggende polis dient te vragen. Juist daarom is echter de door Thermaflex bepleite ruime uitleg niet aannemelijk. Dan zouden verzekeraars Thermaflex immers carte blanche geven en gehouden zijn dekking te verlenen onder alle voorwaarden en voor alle situaties waarin Thermaflex (buiten verzekeraars om) met andere verzekeraars afspraken maakt in onderliggende polissen. Dat verzekeraars zich daartoe hebben willen verplichten is, niet aannemelijk. Bovendien pleit tegen een dergelijke ruime uitleg dat verzekeraars dan onvoldoende aanknopingspunten zouden hebben om de omvang van de aan hen te betalen premie te bepalen. Verder wordt in aanmerking genomen dat Thermaflex bij het sluiten van de gecombineerde verzekeringen is bijgestaan door een professioneel makelaar (AON) en dat de tekst van de algemene verzekeringsvoorwaarden door AON is opgesteld. Anders dan Thermaflex meent, noopt deze wijze van totstandkoming van de polis er (gelet op het contra proferentem-beginsel) dus niet toe de voor Thermaflex meest gunstige uitleg te volgen.
4.6. Gezien het vorenstaande volgt de rechtbank de uitleg die verzekeraars geven aan artikel 8.3 van de algemene verzekeringsvoorwaarden. De master-polis biedt Thermaflex derhalve geen aanspraak op dekking van haar resterende aardbevingsschade. Of het addendum deel uitmaakt van de gecombineerde verzekeringen, kan dus in het midden blijven. Ook op de overige stellingen en verweren van partijen hoeft niet meer te worden ingegaan. De gevorderde verklaring voor recht zal worden afgewezen. In het kielzog daarvan stranden ook de overige vorderingen van Thermaflex.
4.7. Thermaflex zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van verzekeraars (inclusief de kosten in het incident) worden begroot op:
- griffierecht € 230,00
- salaris advocaat € 1.356,00 (3,0 punt × tarief € 452,00)
Totaal € 1.586,00
5. De beslissing
De rechtbank
5.1. wijst de vorderingen van Thermaflex af,
5.2. veroordeelt Thermaflex in de proceskosten, aan de zijde van verzekeraars tot op heden begroot op € 1.586,00 (vijftienhonderd zesentachtig euro),
5.3. verklaart de onder 5.2 vermelde proceskostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. G.A. Bouter-Rijksen en in het openbaar uitgesproken op 7 november 2012.