ECLI:NL:RBAMS:2013:5507

• Datum uitspraak: 19 augustus 2013
• Publicatiedatum: 2 september 2013
• Zaaknummer: CV 12-9229.2ev
• Instantie: Rechtbank Amsterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: M.V. Ulrici
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Reikwijdte van definities in het verplichtstellingsbesluit voor bedrijfstakpensioenfonds Bouw

In deze zaak, die voor de Rechtbank Amsterdam is behandeld, gaat het om de vraag of de vennootschap onder firma [bedrijf] en haar vennoten verplicht zijn deel te nemen aan het bedrijfstakpensioenfonds voor de bouw (Bpf Bouw). De kantonrechter heeft op 19 augustus 2013 uitspraak gedaan in deze kwestie, waarbij de kern van de zaak draait om de activiteiten van [eisers in conventie/verweerders in reconventie] en of deze onder de werkingssfeer van het verplichtstellingsbesluit voor de bouw vallen. De eisers, die voornamelijk agrarische werkzaamheden verrichten, hebben betoogd dat zij feitelijk nauwelijks of geen activiteiten in de bouwsector uitvoeren. De kantonrechter heeft vastgesteld dat de activiteiten van [eisers in conventie/verweerders in reconventie] voornamelijk gericht zijn op grondwerkzaamheden en zandwinning, en niet op bouwactiviteiten. Dit heeft geleid tot de conclusie dat een strikte taalkundige uitleg van de wet onlogische gevolgen zou hebben en dat de vennootschap niet onder de verplichtstelling van Bpf Bouw valt. De kantonrechter heeft de vordering van Bpf Bouw afgewezen en geoordeeld dat [eisers in conventie/verweerders in reconventie] niets verschuldigd is aan het pensioenfonds. Tevens zijn de proceskosten aan de zijde van [eisers in conventie/verweerders in reconventie] toegewezen, inclusief wettelijke rente en nakosten. De uitspraak benadrukt het belang van een objectieve en systematische uitleg van de wetgeving in plaats van een louter grammaticale benadering.

Uitspraak

RECHTBANK AMSTERDAM

Afdeling privaatrecht – team kanton

Kenmerk : CV 12-9229.2ev

Datum : 19 augustus 2013

245

Vonnis van de kantonrechter te Amsterdam in de zaak van:

1. de vennootschap onder firma [bedrijf]

gevestigd te [woonplaats]

2. [eisers in conventie/verweerders in reconventie], vennoot van eiseres sub 1,

wonende te [woonplaats]

3. [eisers in conventie/verweerders in reconventie], vennoot van eiseres sub 1,

wonende te [woonplaats]

eisers in conventie/verweerders in reconventie

gezamenlijk nader te noemen: [eisers in conventie/verweerders in reconventie]

gemachtigde: mr D. Bruinse-Pot

t e g e n:

de STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS VOOR DE BOUWNIJVERHEID

gevestigd te Amsterdam

gedaagde in conventie/eiseres in reconventie

nader te noemen Bpf Bouw

gemachtigden: mrs. E. Lutjens en B. Degelink

VERDER VERLOOP VAN DE PROCEDURE

In deze zaak is op 28 januari 2013 een tussenvonnis gewezen, waarbij een comparitie van partijen is bepaald. De comparitie is op 22 maart 2013 gehouden. Aanwezig waren namens [eisers in conventie/verweerders in reconventie], vergezeld van de gemachtigde. Namens Bpf Bouw waren aanwezig de heren [naam 1] en [naam 2] met mr Degelink namens de gemachtigden.

Voorts waren als belangstellende aanwezig[naam 3] en [naam 4] van Cordares Diensten BV.

Ter comparitie hebben beide partijen hun standpunten mondeling toegelicht, deels aan de hand van een pleitnota. Bpf Bouw heeft daarbij een pensioenberekening (als maatman, van een gediplo-meerde machinist) ingebracht. De kantonrechter heeft vragen gesteld waarvan aantekeningen zijn gemaakt, die in het dossier zijn opgenomen.

Daarna is wederom vonnis bepaald.

GRONDEN VAN DE BESLISSING

In conventie en reconventie

Bedrijfsactiviteiten

1. [eisers in conventie/verweerders in reconventie] heeft ter zitting van 22 maart 2013 op verzoek van de kantonrechter nadere informatie verstrekt omtrent de (huidige) bedrijfsactiviteiten en de achtergrond van het bedrijf. Die activiteiten zijn niet in geschil. Uit het besprokene ter zitting kan het volgende worden afgeleid:

1.1.

[eisers in conventie/verweerders in reconventie] was van oorsprong een puur agrarisch bedrijf, dat gaandeweg loonwerk en grondwerkzaamheden is gaan verrichten. [eisers in conventie/verweerders in reconventie] is (door zijn lidmaatschap [naam 3] en [naam 5]) aangesloten bij de CAO LEO.

1.2.

Er zijn thans 7 medewerkers bij [eisers in conventie/verweerders in reconventie] in dienst. Het grootste deel van de activiteiten van [eisers in conventie/verweerders in reconventie] (sinds enkele jaren, in elk geval ook in 2011) is gelegen in opdrachten van cq werkzaamheden voor [bedrijf 1]. (verder [bedrijf 1]). Het is de bewuste keuze van [eisers in conventie/verweerders in reconventie] om voor één grote opdrachtgever werkzaam te zijn. [bedrijf 1] is geen bouwbedrijf en is niet aangesloten bij Bpf Bouw.

1.3.

De werkzaamheden van [eisers in conventie/verweerders in reconventie] voor [bedrijf 1] bestaan uit het wegnemen van de bovenste lagen grond (de deklagen) ten behoeve van (droge) zandwinning in een natuurterrein of groengebied. [eisers in conventie/verweerders in reconventie] transporteert de deklagen van het groengebied naar het depot. Het zand wordt door [bedrijf 1] gewonnen en wordt niet voor bouwactiviteiten gebruikt, maar bij de productie van auto’s, panty’s en in de farmaceutische industrie. Na de zandwinning haalt [eisers in conventie/verweerders in reconventie] de grond van de deklagen uit het depot en transporteert het terug, waarmee de afgegraven grond weer wordt afgedekt. Als er een kuil overblijft, wordt de deklaag gebruikt ter versterking van de zijkanten van de kuil of bijvoorbeeld de oevers van een recreatieve plas.

1.4.

Soortgelijke werkzaamheden heeft [eisers in conventie/verweerders in reconventie] in het kader van een convenant met de overheid ook met grind bij de uiterwaarden van Borgharen en Itter gedaan. Zij is daar in 2011 mee gestopt.

1.5.

Tot slot verricht [eisers in conventie/verweerders in reconventie] nog beperkte activiteiten ten behoeve van de natte zandwinning.

Nadere beoordeling

2. Allereerst geldt dat de procedure bij de afdeling bestuursrecht van de Rechtbank Rotterdam over de (voorwaardelijke) vrijstelling van [eisers in conventie/verweerders in reconventie] van verplichte deelname in Bpf Bouw, nog niet is afgerond. Op 31 mei 2013 heeft deze rechtbank een comparitie van partijen gehouden. De huidige status is de kantonrechter niet bekend.

3. Bij de comparitie van partijen op 22 maart 2013 heeft voorts [eisers in conventie/verweerders in reconventie] gepleit voor een praktische oplossing, gelegen in overleg tussen [eisers in conventie/verweerders in reconventie] en Bpf Bouw, met als doel dat de werknemers van [eisers in conventie/verweerders in reconventie] in Bpf Landbouw kunnen blijven deelnemen. Bpf Bouw heeft dit voorstel niet gevolgd. Er heeft geen overleg plaats gevonden. Dat betekent dat de kantonrechter dient te beoordelen of [eisers in conventie/verweerders in reconventie] - op grond van het Verplichtstellings-besluit Bouwnijverheid - verplicht is deel te nemen in het pensioenfonds van Bpf Bouw.

4. Zoals eerder overwogen geldt tussen partijen als afbakeningscriterium dat als de loonsom voor de werkzaamheden behorende tot de werkingssfeer van het Verplichtstellingsbesluit Landbouw meer dan 50% van de totale loonsom uitmaakt, de onderneming in zijn geheel moet deelnemen in Bpf Landbouw en indien meer dan 50% van de loonsom wordt besteed aan werkzaamheden, behorend tot de werkingssfeer van het Verplichtstellingsbesluit Bouwnijverheid [eisers in conventie/verweerders in reconventie] behoort tot Bpf Bouw.

5. Nu Bpf Bouw zich beroept op het rechtsgevolg van haar stelling dat [eisers in conventie/verweerders in reconventie] onder het Verplichtstellingsbesluit Bouwnijverheid valt, berust de bewijslast van het feit dat 50% of meer van de loonsom wordt besteed aan activiteiten, behorend tot de bouw bij Bpf Bouw. Zij heeft daartoe het rapport van Cordares ingebracht. Naast het feit dat het rapport inhoudelijk door [eisers in conventie/verweerders in reconventie] is betwist en reeds is geoordeeld dat Cordares een onvoldoende onafhankelijke instantie is om louter op dat rapport een aansluiting te baseren, is het rapport ook niet bruikbaar nu Cordares alleen heeft gekeken naar de (hoogste)
omzet van de activiteiten van [eisers in conventie/verweerders in reconventie] en niet de
verloonde bedragen, toegerekend aan de diverse activiteiten, zoals artikel A.3 van (de bijlage bij) het besluit vereist. Voor zover medewerkers op diverse (bouw-/niet bouw-) activiteiten worden ingezet, zal aan de hand van de door deze medewerkers bestede arbeidsuren toerekening moeten plaats vinden en niet aan de hand van de met de verschillende activiteiten behaalde omzet (vgl ook Hoge Raad 24 februari 2012, LJN NU9889).

6. In deze procedure zal allereerst worden beoordeeld of bepaalde
bedrijfsactiviteiten van [eisers in conventie/verweerders in reconventie] onder de werkingsfeer van het Verplichtstellingsbesluit Bouwnijverheid vallen. Is dit het geval dan moet aan de hand van de daaraan bestede arbeidsuren, vertaald in verloonde bedragen
, worden beoordeeld of [eisers in conventie/verweerders in reconventie] verplicht is deel te nemen in Bpf Bouw.

7. Vooropgesteld wordt dat bij de uitleg van een bepaling in een (cao of ) verplichtstellings-besluit de bewoordingen waarin deze bepaling is gesteld, gelezen in het licht van de tekst van het gehele besluit (en een eventuele, voor derden kenbare, toelichting daarop) in beginsel van doorslaggevende betekenis zijn. Daarbij komt het niet aan op een louter grammaticale uitleg van de tekst, maar op het vaststellen van de betekenis die naar objectieve maatstaven volgt uit de bewoordingen, waarbij, naast de taalkundige betekenis, ook acht dient te worden geslagen op de kenbare ratio, strekking en systematiek van de regeling waartoe de bepaling behoort, en op de aannemelijkheid van de rechtsgevolgen waartoe verschillende, op zichzelf mogelijke, tekstinterpretaties zouden leiden.

8. Voorts geldt dat het doel van de Wet verplichte deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds 2000 is een pensioenregeling te scheppen voor een bepaalde bedrijfstak. Zo is in het Verplicht-stellingsbesluit Landbouw deelneming verplicht gesteld voor - kort gezegd - activiteiten in
de agrarische sector en is voor de Verplichtstellingsbesluit Bouwnijverheid de kern dat de werkgever werkzaamheden uitvoert in
de bouwsector . Een andere uitleg zou er toe leiden dat er veelvuldig overlap zou bestaan tussen verschillende bedrijfstakken of sectoren, met alle problemen van dien. Voor zover Bpf Bouw anders betoogt, wordt zij daarin dus niet gevolgd.

9. Om te beoordelen of [eisers in conventie/verweerders in reconventie] verplicht is deel te nemen in Bpf Bouw, moet worden beoordeeld of de activiteiten van [eisers in conventie/verweerders in reconventie] voor [bedrijf 1] vallen onder de werkingssfeer van het Verplichtstellingsbesluit Bouwnijverheid, nu partijen het er over eens zijn dat grindwinning, (zelfstandig) transport en natte zandwinning niet vallen onder de werkings-sfeer.

10. In dat verband wordt overwogen dat [eisers in conventie/verweerders in reconventie] noch [bedrijf 1] de grond bouwrijp maakt in de letterlijke zin van het woord. Door [eisers in conventie/verweerders in reconventie], noch door [bedrijf 1] wordt iets gebouwd. Feitelijk wordt met de activiteiten van [eisers in conventie/verweerders in reconventie] (het afgraven, vervoeren en terug plaatsen van grond) slechts een natuurterrein of een groenvoorziening in stand gehouden.

11. [eisers in conventie/verweerders in reconventie] opereert niet in de bouwsector, voert geen bouwwerken uit en het zijn ook geen werkzaamheden die als voorbereiding op een bouwwerk dienen te gelden. [bedrijf 1] trouwens evenmin. [eisers in conventie/verweerders in reconventie] wint zelf geen droog zand.

12. Daar waar op grond van een strikt taalkundige uitleg de activiteiten van [eisers in conventie/verweerders in reconventie] mogelijk (deels) onder de letterlijke tekst van artikel 1.A.2.a lid 2 of lid 13 van het Verplichtstellingsbesluit Bouwnijverheid zouden kunnen worden gebracht, brengt een redelijke, objectieve en systematische uitleg van de betrokken bepaling en het onlogische gevolg waartoe de zijdens Bpf Bouw voorgestane interpretatie zou leiden mee, dat deze activiteiten van [eisers in conventie/verweerders in reconventie] niet vallen onder de definities van dit besluit en [eisers in conventie/verweerders in reconventie] dus niet verplichten deel te nemen in Bpf Bouw.

13. Daarmee kan een verdere toerekening van de bij [eisers in conventie/verweerders in reconventie] verloonde bedragen buiten beschouwing blijven.

14. Dit alles betekent dat de zijdens [eisers in conventie/verweerders in reconventie] in conventie gevraagde verklaring voor recht kan worden gegeven en dat de reconventionele vordering van Bpf Bouw wordt afgewezen.

15. De door [eisers in conventie/verweerders in reconventie] meegevorderde buitengerechtelijke kosten worden afgewezen, nu onvoldoende is onderbouwd dat kosten zijn gemaakt, die de reikwijdte van de proceskosten-veroordeling te buiten gaan.

16. Gelet op deze uitkomst van de procedure wordt Bpf Bouw veroordeeld in de kosten van de procedure, gevallen aan de zijde van [eisers in conventie/verweerders in reconventie] in conventie en reconventie, de nakosten daaronder begrepen.

17. De over de explootkosten meegevorderde BTW wordt afgewezen, omdat [eisers in conventie/verweerders in reconventie] niet of onvoldoende concreet heeft gesteld dat die BTW voor haar niet verrekenbaar is, zodat niet is komen vast te staan dat de BTW voor haar een voor vergoeding in aanmerking komende schadepost is.

BESLISSING

De kantonrechter:

I
n conventie

I. verklaart voor recht dat [eisers in conventie/verweerders in reconventie] als werkgever niet onder de werkingssfeer van de verplichtstelling van Bpf Bouw valt, zoals verplicht gesteld bij het besluit van 21 juni 1951 (nr. 1019, Stcrt 1951, 121) en laatstelijk gewijzigd bij besluit van 30 januari 2009 (nr. 1646, Stcrt. 2009) en dat [eisers in conventie/verweerders in reconventie] uit dien hoofde niets verschuldigd is aan Bpf Bouw;

II. wijst af het meer of anders gevorderde;

In reconventie

III. wijst de vordering af;

In conventie en reconventie

IV. veroordeelt Bpf Bouw in de kosten van de procedure, gevallen aan de zijde van [eisers in conventie/verweerders in reconventie] in conventie en reconventie, tot op heden begroot op:

- aan griffiegeld € 109,00
- aan explootkosten € 76,17
- aan salaris gemachtigde
€ 600,00 derhalve totaal € 785,17,

vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 14 dagen na ingebreke stelling door [eisers in conventie/verweerders in reconventie], alsmede een bedrag van € 100,00 aan nakosten;

IX. verklaart de veroordeling uitvoerbaar bij voorraad.

Aldus gewezen door mr. M.V. Ulrici, kantonrechter, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 19 augustus 2013 in tegenwoordigheid van de griffier.

De griffier

De kantonrechter