Uitspraak
vonnis
RECHTBANK AMSTERDAM
Afdeling privaatrecht, voorzieningenrechter civiel
zaaknummer / rolnummer: C/13/539073 / KG ZA 13-389 MW/MV
Vonnis in kort geding van 11 april 2013
in de zaak van
1. [EISER 1],
wonende te […],
2. [EISER 2],
wonende te […],
eisers bij dagvaarding van 3 april 2013,
advocaat mr. A.D. van Koningsveld te Amsterdam,
tegen
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
CCCP B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
2. de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid
OMROEPVERENIGING VARA,
gevestigd te Hilversum,
gedaagden,
advocaten mrs. J.P. van den Brink en J.R. Spauwen te Amsterdam.
Eisers zullen hierna ook [eiser 1] en [eiser 2] worden genoemd. Gedaagden zullen hierna ook CCCP en Vara worden genoemd.
1. De procedure
Ter terechtzitting van 9 april 2013 hebben [eiser 1] en [eiser 2] gesteld en gevorderd overeenkomstig de in fotokopie aan dit vonnis gehechte dagvaarding. CCCP en Vara hebben verweer gevoerd met conclusie tot weigering van de gevraagde voorzieningen.
Beide partijen hebben producties en pleitnota’s in het geding gebracht.
Ter zitting waren aanwezig: [eiser 1] en [eiser 2] met mr. Van Koningsveld.
Aan de zijde van gedaagden waren aanwezig [A] (van CCCP) en mevrouw
[B] ([functie] bij Vara) met mrs. Van den Brink en Spauwen.
Na verder debat hebben partijen verzocht vonnis te wijzen.
2. De feiten
2.1. CCCP is een televisieproducent die in opdracht van Vara het televisieprogramma Rambam produceert. Op de website van Vara is over het programma Rambam onder meer het volgende opgenomen (zie productie 5 van eisers):
Ook in seizoen 2 van RamBam pakken de makers op creatieve en soms komische wijze zaken aan, die volgens hen niet kloppen of onrechtvaardig zijn. Grote bedrijven die slecht met hun klanten omgaan, oplichters, vreemde regels, of andere dubieuze zaken worden op onverwachte wijze tegen het licht gehouden en aangepakt. De Rambammers slaan, hoe dan ook, altijd met ongelijke munt terug. (…)
2.2. [eiser 1] en [eiser 2] zijn via een Nederlandse vennootschap onder firma werkzaam voor de Luxemburgse vennootschap Avantix SARL (hierna Avantix).
Avantix houdt zich onder meer bezig met het verkopen van systemen waarmee geld kan worden verdiend op het internet. Voor haar activiteiten plaatst zij advertenties op www.marktplaats.nl die verwijzen naar verschillende promotiefilmpjes op het internet. In die filmpjes zijn [eiser 1] en [eiser 2] te zien die hierin wervend optreden en waarin zij tevens verslag doen van hun eigen (financiële) successen. Die filmpjes zijn onder meer te zien op de websites 100europeruur.nl, 500europermaand.nl, degeldverdienpil.nl, ikbenmijneigenbaas.nl, miljonairvoorbeginners.nl, [website] en [website].
2.3. Een van de advertenties (voor de website www.ontslajouwbaas.com) zoals geplaatst op www.marktplaats.nl luidt (onder meer) als volgt:
Dit is hoe ik EUR 5.000 per maand verdien (…)
Waarom je vanaf nu geen baas meer nodig hebt
Hoe je zelf kan bepalen hoeveel geld je verdient (…)
Zonder enkele studie
Het is zelfs zo dat mensen zonder al te veel opleiding in dit geval een voordeel hebben(…)
Zonder enig ‘werk’ eigenlijk, goed geschikt als bijbaan ook
Als dit je aanspreekt, dan is dit het belangrijkste dat je dit jaar zult zien:
Klik op de link hieronder om DIRECT de video te bekijken!
www.ontslajouwbaas.com
2.4. In een promotiefilmpje van Avantix op www.100europeruur.nl zijn onder meer de volgende citaten te beluisteren:
Super goed dat je actie onderneemt om net als wij bakken met geld te gaan verdienen. Op deze pagina gaan we je precies uitleggen hoe je binnen no time 100 euro per uur verdient op de automatische piloot en alles kan doen waar je zin in hebt. En geloof me, het is veel makkelijker dan je denkt. En nee, je hebt geen ervaring nodig, geen producten, geen website, geen technische kennis en zelfs niet eens veel tijd. Er is dus geen enkel excuus voor jou om langer te wachten met het ondernemen van actie. Want hoe lui je ook bent, hoe weinig je ook kan, dit kan jij ook. En dat garanderen we je. Lees hieronder daarom precies wat 100europeruur.nl precies inhoudt en hoe jij gegarandeerd geld gaat verdienen.
Ja, we onthullen je het geheim waarmee wij vanuit twee ton schuld compleet financieel onafhankelijk zijn geworden en we ons nu alleen nog maar zorgen hoeven te maken over waar we ons geld aan uit moeten geven. Nou, ik wil je nu wel vragen of je even 10 minuten van je tijd neemt om dit goed door te lezen, want als jij namelijk op zoek bent naar een manier om online superveel geld te verdienen is dit misschien wel het belangrijkste wat je ooit zal lezen. Dus maak even de komende 10 minuten vrij en begin vandaag nog met de best betaalde baan die je ooit gehad hebt, maar dan zonder dat je een baas hebt, op tijd hoeft te zijn of keihard hoeft te werken en in plaats daarvan alles kunt gaan doen wat je maar wilt in jouw leven. Omdat de computer voor jou op de automatische piloot geld gaat verdienen. Nou oké, lees nu snel verder hieronder zodat je na vandaag nooit meer rood hoeft te staan, en je je nooit meer zorgen hoeft te maken over geld.
2.5. Tezamen met een derde vormen [eiser 1] en [eiser 2] de muziekband ‘[muziekband]’. Medio maart 2013 is [muziekband] door Vara telefonisch benaderd met het verzoek om mee te werken aan een interview onder het mom van een televisieprogramma over de Haagse music scene. [eiser 1] en [eiser 2] hebben een interview toegezegd. Op 17 maart 2013 zijn zij tijdens hun cd-presentatie geïnterviewd in het ‘Paard van Troje’ te Den Haag door de programmamakers [C] en [D]. Van dit interview zijn beeld- en geluidsopnamen gemaakt. In het interview zijn de werkzaamheden van [eiser 1] en [eiser 2] ten behoeve van Avantix ter sprake gekomen. Tevens zijn eisers verzocht een donatie te doen van € 1.500,- ten behoeve van de (niet bestaande) Stichting Katvangers, die de belangen zou behartigen van gedupeerden van internetcriminelen. Ook voor- en nadat het interview plaatsvond zijn opnames gemaakt.
2.6. CCCP en Vara zijn voornemens de onder 2.5 genoemde opnames uit te zenden in het televisieprogramma Rambam van 15 april 2013. Ter zitting heeft [A] van CCCP verklaard dat aankondigingen van het programma op televisie niet eerder dan 13 of 14 april 2013 te zien zullen zijn. Hij heeft eveneens verklaard dat het desbetreffende programma nog niet gereed is voor uitzending. Uit zijn verklaring kan worden afgeleid dat de hiervoor bedoelde promotiefilmpjes waarin [eiser 1] en [eiser 2] optreden, onderdeel zullen uitmaken van het programma. Volgens de makers van het programma gaat de uitzending van 15 april 2013 over opmerkelijke advertenties op online marktplaatsen. In een e-mail van 19 maart 2013, gericht aan de toenmalige raadsvrouw van [eiser 1] en [eiser 2], heeft CCCP onder meer de volgende toelichting gegeven over de uitzending van 15 april 2013:
We hebben besloten hier op ludieke wijze aandacht in het programma aan te besteden. Onze makers hebben een cursus aangeschaft en zijn de werkwijze in beeld gaan brengen. Kun je echt makkelijk rijk worden met de informatie die [eiser 2] en [eiser 1] in hun cursussen verschaffen?
Een ander onderdeel in onze uitzending gaat over (…) een zogenaamde ‘katvanger’; een vrouw heeft haar bankgegevens, deels onwetend, doorgespeeld aan criminelen die vervolgens met haar bankrekening de zwendel in gang hebben gezet. De dame in kwestie (…) is naar ons idee eigenlijk een slachtoffer van de mensen achter de zwendel. (…)
Als programma bedachten we dat het aardig zou zijn de vrouw in kwestie een beetje te helpen. Haar grote wens is terug naar de Antillen te verhuizen; het geld dat ze hiervoor opzij had gezet is echter door criminelen afhandig gemaakt.
[eiser 2] en [eiser 1] claimen in hun video’s/op hun site dat zij “bakken met geld verdienen” en zich “alleen nog maar zorgen hoeven te maken over de vraag waar zij hun geld aan kunnen uitgeven”; [eiser 2] en [eiser 1] willen dat de anderen, net als zijzelf, “hun dromen waar kunnen maken”. Zo kwamen we op het idee om [eiser 2] en [eiser 1] mee te laten betalen aan de vliegreis van de gedupeerde Antilliaanse dame. Omdat de heren in de video’s veelvuldig melden dat ze van twee ton schuld inmiddels financieel onafhankelijk zijn geworden dachten we dat ze wellicht wel wat geld zouden kunnen missen en doneren. Rambam is een humoristisch/satirisch programma, dus we hebben ze dat op ludieke wijze gevraagd.
Zondag 17 maart zijn enkele van onze makers aanwezig geweest bij de cd presentatie van [muziekband], de band van [eiser 2] en [eiser 1]. Zij hebben zich voorgesteld als makers van de VARA die bezig waren met een nieuw project, namelijk ‘Bands4Life’. Een gefingeerd project waarin bands geld doneren voor verschillende goede doelen. [muziekband] werd gevraagd geld te doneren voor ‘kansarme katvangers’. Dit project en het goede doel zijn echter alleen in het leven geroepen voor deze uitzending van Rambam. [muziekband] heeft toen 1500 euro toegezegd door dit op een bord te schrijven. Vervolgens werd zij, bij wijze van grap, gevraagd het bedrag onmiddellijk te pinnen. Dit is niet gebeurd.
2.7. Bij brief van 20 maart 2013 van de raadsvrouw van [eiser 1] en [eiser 2] is CCCP – kort gezegd – gesommeerd de hiervoor bedoelde opnames van het interview niet uit te zenden. In de brief is onder meer het volgende opgenomen:
(…)
Kort samengevat zijn de werkzaamheden van cliënten volkomen legaal en in de praktijk ook succesvol gebleken.
Naast deze zakelijke werkzaamheden, vormen cliënten als privépersonen tezamen met een derde de muziekband genaamd [muziekband]. (…) De band is door de omroep Vara telefonisch benaderd met het verzoek een interview te geven over de band voor een televisieprogramma over de Haagse music scene. (…)
In het belang van de band, hebben cliënten een interview toegezegd (…). Zij zijn voor, tijdens en na het interview ook gefilmd. Ook familie, vrienden en collega’s van cliënten zijn gefilmd.
Op enig moment in het interview nam deze een verrassende wending en werden de werkzaamheden die cliënten voor Avantix verrichten ter sprake gebracht. Aan hen werd onder meer gevraagd hoeveel zij daarmee zouden verdienen.
(…)
Naar aanleiding van het interview is bij cliënten de indruk ontstaan dat zij onder valse voorwendselen zijn geïnterviewd en dat het interview niet is afgenomen voor een programma over muziek maar voor het (…)programma Rambam. Wanneer zij daarmee bekend zouden zijn geweest, zouden zij niet hebben meegewerkt aan het interview.
(…)
Cliënten moeten er dan ook vanuit gaan dat Rambam – en uw voornoemde e-mail bevestigt zulks (bedoeld is de e-mail van 19 maart 2013, vzr.) – meent dat cliënten zich schuldig zouden maken aan oplichting via internet of zich op andere wijze onrechtmatig jegens hun klanten zouden gedragen. De combinatie van het item over de vermeende kattenvanger bevestigt zulks eveneens.
Zoals zo-even is uiteengezet, zijn de werkzaamheden van cliënten volkomen legaal. Zij maken zich op geen enkele wijze schuldig aan een strafbaar feit. Uw voornemen om cliënten als internetoplichters af te schilderen, wetende dat dit in strijd met de waarheid is, levert dan ook de strafbare feiten smaad en laster op alsook schending van de eer en goede naam en belediging.
2.8. Uit een e-mail van 25 maart 2013 van CCCP, gericht aan de raadsvrouw van [eiser 1] en [eiser 2], volgt dat CCCP niet aan deze sommatie van 20 maart 2013 voldoet. In die e-mail is onder meer het volgende opgenomen:
U schrijft dat uw cliënten bezwaar hebben tegen ons “voornemen om cliënten als internetoplichters af te schilderen”. Wij kunnen u laten weten dat uw cliënten noch in onze uitzending noch in de (pers)berichten daarom heen van oplichting zullen worden beschuldigd. Uw cliënten worden evenmin over één kam geschoren met internetcriminelen.
Wij zullen in onze uitzending wel aandacht schenken aan de cursus die uw cliënten het publiek aanbieden en de “sensationele” resultaten die daarmee behaald kunnen worden. Een, als je uw cliënten geloven mag, soort “geldboom” waarmee uw cliënten zelf naar buiten treden en waarvoor zij zelf online oproepen doen.
Wij doen dat in de voor Rambam gebruikelijke ludieke/humoristische context; het gehouden interview en de gefingeerde goede-doelen-actie dienen ook in dat licht bezien te worden en dienen eveneens in die context beoordeeld te worden.
Het feit dat wij, in het kader van deze ludieke actie, om een donatie gevraagd hebben, levert uiteraard geen oplichting op in strafrechtelijke zin. Wij zouden de donatie nimmer hebben aangenomen. Van opzet op afgifte – of wederrechtelijkheid in meer algemene zin – is onmiskenbaar geen sprake geweest.
Zoals wij eerder al schreven aan Mr [E] kunnen uw cliënten erop vertrouwen dat ons programma zal voldoen aan de daarvoor geldende normen.
(…)
2.9. Bij e-mail van 6 april 2013 heeft CCCP [eiser 1] en [eiser 2] in de gelegenheid gesteld tot wederhoor.
3. Het geschil
3.1. [eiser 1] en [eiser 2] vorderen – kort gezegd – het volgende:
I. CCCP en Vara te verbieden de hiervoor onder 2.5 genoemde beelden en geluidsfragmenten uit te zenden;
II. CCCP en Vara te verbieden zich op andere wijze bij woord of daad negatief uit te laten over [eiser 1] en [eiser 2] of op zodanige wijze dat hun eer en goede naam wordt aangetast;
III. een en ander op verbeurte van een dwangsom van € 250.000,- per overtreding, met een maximum van € 1.000.000,-;
IV. met veroordeling van CCCP en Vara in de kosten van dit geding en in de nakosten.
3.2. [eiser 1] en [eiser 2] voeren hiervoor – samengevat weergegeven – de volgende gronden aan. De opnames van 17 maart 2013 zijn onder valse voorwendselen verkregen. Dit is in strijd met de regels van de Raad voor de Journalistiek. Uitzending van de opnames vormt een inbreuk op het recht van privacy van [eiser 1] en [eiser 2] en op hun portretrecht alsmede op het recht van privacy van hun vrienden, collega’s en familie, die eveneens zijn gefilmd. De uitzending zal gaan over oplichting via internet en ook dit is onrechtmatig jegens eisers; hun werkzaamheden zijn immers volkomen legaal en er is geen sprake van oplichting. Indien een koper zijn geld terug wil, krijgt hij het terug (ook na de termijn van 30 dagen zoals genoemd in de voorwaarden). Nog nooit is een deurwaarder ingeschakeld of een incassoprocedure gevoerd. Als al sprake zou zijn van oplichting dan maakt Avantix zich hieraan schuldig, niet [eiser 1] en [eiser 2] in privé. Dit feit alleen dient al te leiden tot toewijzing van de vorderingen. Verder voeren [eiser 1] en [eiser 2] aan dat op de muziek van [muziekband] auteursrecht rust. Het uitzenden van die muziek vormt een inbreuk op dit recht. Door de poging [eiser 1] en [eiser 2] € 1.500,- afhandig te maken, heeft CCCP zich schuldig gemaakt aan oplichting. Ook een belangenafweging dient ertoe te leiden dat de opnames niet worden uitgezonden. [eiser 1] en [eiser 2] hebben onder meer een groot belang bij de bescherming van een ongestoorde bedrijfsvoering. Hun belangen wegen zwaarder dan de vrijheid van meningsuiting waarop gedaagden zich beroepen. In dit kader is van belang dat geen sprake is van een ernstige misstand die aan de kaak moet worden gesteld.
3.3. CCCP en Vara hebben verweer gevoerd. Op dit verweer wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4. De beoordeling
4.1. Omdat de uitzending van Rambam gepland staat voor 15 april 2013 hebben [eiser 1] en [eiser 2] een spoedeisend belang bij het instellen van hun vorderingen. Zij zijn dan ook ontvankelijk in dit kort geding.
4.2. Toewijzing van de vorderingen van [eiser 1] en [eiser 2] zou een vergaande beperking betekenen van het recht op vrijheid van meningsuiting van CCCP en Vara zoals dit is neergelegd in artikel 10 lid 1 EVRM. Dit recht kan alleen worden beperkt indien voldaan is aan de voorwaarden die artikel 10 lid 2 EVRM hieraan stelt. Gedaagden hebben zich daarnaast beroepen op artikel 7 van de Grondwet dat onder meer bepaalt dat er geen voorafgaand toezicht is op de inhoud van een radio- of televisie-uitzending. Eisers hebben echter terecht aangevoerd dat ieder grondrecht wordt begrensd door andere fundamentele rechten. Zij hebben zich op hun beurt beroepen op het recht op bescherming van hun persoonlijke levenssfeer, zoals neergelegd in artikel 8 EVRM. Er bestaat geen rangorde in de hiervoor genoemde – in beginsel gelijkwaardige – rechten. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter komt het er in dit geding dan ook op neer dat op grond van alle relevante omstandigheden van het geval een belangenafweging moet worden gemaakt. Op grond van vaste jurisprudentie dient eenzelfde belangenafweging te worden gemaakt indien een beroep wordt gedaan op het portretrecht van artikel 21 Auteurswet.
4.3. [eiser 1] en [eiser 2] zijn op meerdere websites en in meerdere promotiefilmpjes te zien op het internet. Zij zijn hierbij duidelijk herkenbaar in beeld. Hun voor- en achternamen worden hierbij vermeld en zij doen mededelingen over hun eigen achtergrond. Voorts maken zij onomwonden gewag van hun eigen financiële successen. Zij roepen bezoekers van het internet op om (net als zij) “bakken met geld” te verdienen op het internet. Als voorbeeld wordt verwezen naar de advertentie op www.marktplaats.nl voor www.ontslajouwbaas.com en naar het promotiefilmpje zoals is te zien op www.100europeruur.nl (zie 2.3 en 2.4 van dit vonnis).
4.4. Door gedaagden is naar voren gebracht dat Rambam de opvallende claims van [eiser 1] en [eiser 2] kritisch en op een ludieke manier wil belichten. Hiervoor volstaat het enkele leggen van een vergrootglas op hun promotiefilmpjes. De filmpjes zijn zo ontzettend over the top en eisers geven dermate onwaarschijnlijke garanties op eeuwige rijkdom, dat er weinig aan hoeft te worden toegevoegd om een en ander kritisch te belichten, aldus gedaagden. Ter zitting is door gedaagden benadrukt dat het belang dat zij hierbij hebben is gelegen in het vragen van aandacht voor het uit de VS overgewaaide fenomeen van het ongelimiteerd beloven van gouden bergen op het internet, zonder dat hiervoor enige inspanning zou hoeven te worden verricht. Volgens gedaagden zullen veel internetbezoekers – vooral de zwakkeren in de samenleving – hierin meegaan. Het is zeer onwaarschijnlijk dat iedereen het succes heeft dat [eiser 1] en [eiser 2] in het vooruitzicht stellen en het programma Rambam dient dan ook mede als een waarschuwing, aldus gedaagden. Gedaagden hebben ter zitting uitdrukkelijk verklaard dat zij Avantix, [eiser 1] en [eiser 2] in de uitzending niet van oplichting beschuldigen. Evenmin is sprake van lichtvaardige verdachtmakingen, aldus gedaagden. Wel stellen zij hun geloofwaardigheid ter discussie.
4.5. Ter zitting is door gedaagden eveneens naar voren gebracht dat de geplande uitzending van Rambam van 15 april 2013 nog niet gereed is. De voorzieningen-rechter heeft de uitzending dan ook niet gezien. Toewijzing van de vorderingen van [eiser 1] en [eiser 2] zou in dit geval op gespannen voet komen te staan met het bepaalde in artikel 7 van de Grondwet dat geen voorafgaand toezicht mag plaatsvinden op de inhoud van radio- en televisie-uitzendingen. Dit in combinatie met de onder 4.2 genoemde belangenafweging, die naar het oordeel van de voorzieningenrechter in het voordeel van gedaagden uitvalt, maakt dat de vordering om uitzending van de beelden van [eiser 1] en [eiser 2] te verbieden niet kan worden toegewezen. De voorzieningenrechter overweegt hiertoe dat onvoldoende aannemelijk is geworden dat [eiser 1] en [eiser 2] in de uitzending van oplichting worden beschuldigd. Gedaagden hebben ter zitting zelfs toegezegd dat het woord oplichting niet zal vallen in de uitzending. Gedaagden hebben verder toegezegd dat familie, vrienden en collega’s van [eiser 1] en [eiser 2] niet expliciet (hooguit in het voorbijgaan) in beeld zullen worden gebracht tijdens de uitzending en dat in de uitzending eveneens aandacht zal worden besteed aan het weerwoord van [eiser 1] en [eiser 2], zoals dit blijkt uit de dagvaarding. Gezien de wijze waarop [eiser 1] en [eiser 2] zichzelf presenteren op het internet en gezien de inhoud van hun boodschap is de voorzieningenrechter van oordeel dat het een journalistiek medium vrij moet staan om hun geloofwaardigheid aan de orde te stellen. De media hebben immers bij uitstek een belang om zich kritisch uit te laten over maatschappelijke fenomenen, in dit geval ongeloofwaardige claims op meerdere websites op het internet. Verder geldt dat [eiser 1] en [eiser 2] – omdat zij zich (via het internet) expliciet en met naam en toenaam in de openbaarheid begeven en informatie geven over hun (financiële) achtergrond – over zich afroepen dat anderen zich in het openbaar kritisch over hen uitlaten, hetgeen hun beroep op bescherming van hun persoonlijke levenssfeer beperkt. Aangezien de belangenafweging in het voordeel van gedaagden uitvalt, kunnen [eiser 1] en [eiser 2] zich evenmin met succes beroepen op hun portretrecht (zie 4.2 van dit vonnis). Het oordeel van de voorzieningenrechter dat de vordering om de uitzending te verbieden niet kan worden toegewezen, laat onverlet dat [eiser 1] en [eiser 2] achteraf (dus na uitzending) schadevergoeding en/of rectificatie kunnen vorderen, indien zij van mening zijn dat de inhoud van de uitzending onrechtmatig is jegens hen.
4.6. Uit het voorgaande volgt dat de voorzieningenrechter het standpunt van [eiser 1] en [eiser 2] dat niet zij degenen zijn die op het internet opereren, doch dat alleen Avantix dit doet, en dat zij daarom als privépersonen buiten schot moeten blijven, niet honoreert. Volgens de pleitnota van de raadsvrouw van [eiser 1] en [eiser 2] (zie punt 8) hebben [eiser 1] en [eiser 2] “een formule bedacht waarmee zij zelf veel geld hebben verdiend” en hebben zij “in november 2010 hun formule ter beschikking gesteld aan Avantix”. Zij kunnen dan ook als de initiatiefnemers en begunstigden worden aangemerkt. Avantix opereert mede onder de merknaam “[eiser 2] & [eiser 1]” zijnde de voornamen van [eiser 1] en [eiser 2]. Diezelfde voornamen maken onderdeel uit van de namen van bepaalde websites waarop de promotiefilmpjes te zien zijn. In de promotiefilmpjes op het internet profileren [eiser 1] en [eiser 2] zich als privépersonen, onder meer door achtergrondinformatie over hun persoonlijke financiële situatie te vermelden. Hun portretten, voor- en achternamen komen uitgebreid in beeld en hun stemmen zijn te horen. De naam Avantix komt hooguit voor in “de kleine lettertjes”. [eiser 1] is bovendien algemeen directeur van Avantix (zie productie 14 van gedaagden) en ter zitting hebben [eiser 1] en [eiser 2] geen opheldering verschaft over de naam van de aandeelhouders van Avantix. Bij deze stand van zaken is de voorzieningenrechter van oordeel dat de persoonlijke betrokkenheid van [eiser 1] en [eiser 2] bij de activiteiten die (op papier) door Avantix worden uitgevoerd en hun eigen gewin dermate groot zijn dat een journalistiek medium ook hen tot “mikpunt” mag maken.
4.7. Uit hetgeen hiervoor is overwogen vloeit tevens voort dat de voorzieningenrechter het standpunt van [eiser 1] en [eiser 2] dat zij onder valse voorwendselen toestemming hebben gegeven voor het interview op 17 maart 2013 en dat dit moet leiden tot een uitzendverbod evenmin honoreert. Uitgangspunt hierbij is weliswaar dat een journalist een geïnterviewde niet op het verkeerde been mag zetten, maar bij beantwoording van de vraag of in een specifiek geval een journalist onder valse voorwendselen iemand mag “verleiden” tot het geven van een interview, dient eveneens een afweging van alle belangen te worden gemaakt. Gezien de wijze waarop [eiser 1] en [eiser 2] (op het internet) in de openbaarheid treden en gezien de wijze waarop zij internetbezoekers “gouden bergen” beloven, kan niet reeds vóór de uitzending worden geoordeeld dat het niet is toegestaan [eiser 1] en [eiser 2] “met gelijke munt terug te betalen”, door aan hen te beloven op televisie aandacht te zullen schenken aan hun nieuwe cd. Het is niet op voorhand onrechtmatig dat de makers van Rambam [eiser 1] en [eiser 2] op deze kritisch/satirische en ludieke wijze op het verkeerde been hebben gezet. De gevraagde donatie van € 1.500,- vormt hiervan een onderdeel. De makers van Rambam zijn er verder terecht vanuit gegaan dat het benaderen van [eiser 1] en [eiser 2] met open vizier niet tot hun medewerking zou hebben geleid. [eiser 1] en [eiser 2] maken bovendien ook zelf de koppeling tussen hun zakelijke activiteiten en hun muziek. Die zakelijke activiteiten stellen [eiser 1] en [eiser 2] immers in de gelegenheid bijna al hun tijd in de muziek te kunnen steken, aldus hun uitlatingen op www.miljonairvoorbeginners.nl. Ook hier geldt (zoals onder 4.5 is overwogen) dat [eiser 1] en [eiser 2] achteraf (dus na uitzending) schadevergoeding en/of rectificatie kunnen vorderen, indien zij van mening zijn dat de uitzending onder meer vanwege de wijze waarop deze tot stand is gekomen onrechtmatig is jegens hen. Tot slot geldt in dit verband dat [eiser 1] en [eiser 2] een beroep hebben gedaan op de regels van de Raad voor de Journalistiek, waaruit zou volgen dat de door de makers van Rambam gevolgde werkwijze niet geoorloofd is. Deze regels betreffen echter gedragsregels voor de beroepsgroep. Het zijn geen rechtsregels.
4.8. Tot slot is de voorzieningenrechter van oordeel dat ook het beroep van [eiser 1] en [eiser 2] op het auteursrecht op hun liedjes geen uitzendverbod van de gemaakte opnames rechtvaardigt. [eiser 1] en [eiser 2] erkennen dat zij hun repertoire hebben aangemeld bij Buma-Stemra. Afhankelijk van de omstandigheden hebben zij enkel recht op een vergoeding die betaald wordt via Buma-Stemra. Bovendien kan op voorhand niet worden uitgesloten dat een beroep van gedaagden op artikel 15 Auteurswet (het citaatrecht) zal slagen. Een en ander kan pas worden beoordeeld na uitzending.
4.9. Vordering II, strekkende tot een algemeen verbod op onrechtmatige uitlatingen jegens [eiser 1] en [eiser 2], is evenmin toewijsbaar. Deze vordering is dermate algemeen geformuleerd dat toewijzing disproportioneel zou zijn. In een kort geding kan alleen aan de hand van concrete omstandigheden van een geval worden beoordeeld of een verbod tot het doen van bepaalde uitlatingen al dan niet gerechtvaardigd is.
4.10. [eiser 1] en [eiser 2] zullen als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van dit geding, gevallen aan de zijde van gedaagden. Gedaagden hebben er aanspraak op gemaakt hun kosten te begroten overeenkomstig artikel 1019h Rv. Zij hebben aangevoerd dat hun advocatendeclaratie in totaal neerkomt op € 16.530,-. Van dit bedrag vorderen zij de helft, omdat naar hun mening de helft van de werkzaamheden verband houdt met het verweer tegen het beroep van [eiser 1] en [eiser 2] op IE-rechten. De voorzieningenrechter overweegt hierover het volgende. In dit kort geding staat de afweging tussen de vrijheid van meningsuiting en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer centraal. De IE-rechten waarop [eiser 1] en [eiser 2] zich hebben beroepen nemen in dit kort geding een ondergeschikte plaats in. Blijkens de dagvaarding hebben [eiser 1] en [eiser 2] zich weliswaar beroepen op het auteursrecht op de zogenaamde tutorials die op internet te zien zijn (en die mogelijk onderdeel uitmaken van het programma), maar ter zitting hebben zij erkend dat dit auteursrecht berust bij Avantix en dat Avantix in dit kort geding geen partij is. Ter beoordeling resteert alleen het beroep van [eiser 1] en [eiser 2] op het auteursrecht dat rust op hun muziek, zoals hiervoor onder 4.8 besproken. Al met al is de voorzieningenrechter van oordeel dat de werkzaamheden van de raadslieden van gedaagden die zien op het verweer tegen het beroep op IE-rechten dermate gering zijn, dat hierdoor geen afwijking van een proceskostenveroordeling op grond van artikel 237 Rv wordt gerechtvaardigd.
5. De beslissing
De voorzieningenrechter
5.1. weigert de gevraagde voorzieningen,
5.2. veroordeelt [eiser 1] en [eiser 2] hoofdelijk in de proceskosten, tot op heden aan de zijde van gedaagden begroot op € 589,- aan griffierecht en € 816,- aan salaris advocaat,
5.3. veroordeelt [eiser 1] en [eiser 2] hoofdelijk in de na dit vonnis ontstane kosten, begroot op € 131,- aan salaris advocaat, te vermeerderen, onder de voorwaarde dat betekening van de uitspraak heeft plaatsgevonden, met een bedrag van € 68,-- aan salaris advocaat en de explootkosten van betekening van de uitspraak,
5.4. verklaart de proceskostenveroordeling en de veroordeling in de nakosten uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. M. van Walraven, voorzieningenrechter, en in het openbaar uitgesproken in tegenwoordigheid van de griffier mr. M. Veraart op 11 april 2013.