Uitspraak
vonnis
RECHTBANK AMSTERDAM
Afdeling privaatrecht
zaaknummer / rolnummer: C/13/626926 / KG ZA 17-407 CB/RV
Vonnis in kort geding van 21 september 2017
in de zaak van
de vereniging
NEDERLANDSE FEDERATIE VAN KANKERPATIËNTENORGANISATIES,
gevestigd te Utrecht,
eiseres bij dagvaarding van 11 april 2017,
advocaat mr. L. Bakers te Amsterdam,
tegen
1. de stichting
STICHTING KONINGIN WILHELMINA FONDS VOOR DE NEDERLANDSE KANKERBESTRIJDING,
gevestigd te Amsterdam,
advocaat mr. A.J. Tekstra te Amsterdam,
2. de stichting
STICHTING KANKER.NL,
gevestigd te Amsterdam,
advocaat mr. L.H.M. Eijpe te Bussum.
gedaagden,
Partijen zullen hierna NFK, KWF en de Stichting worden genoemd.
1. De procedure
Op verzoek van partijen is de geplande terechtzitting op 24 april 2017 aangehouden voor nader overleg tussen partijen. Ter zitting van 7 september 2017 heeft NFK gesteld en gevorderd overeenkomstig de in fotokopie aan dit vonnis gehechte dagvaarding. KWF en de Stichting hebben ieder verweer gevoerd met conclusie tot weigering van de gevraagde voorzieningen. Partijen hebben producties in het geding gebracht, KWF en de Stichting ook een pleitnota. Na verder debat hebben partijen verzocht vonnis te wijzen.
Ter zitting waren aanwezig:
- mw. [naam 1] , directeur NFK,
- mr. Bakers, voornoemd,
- mw. [naam 2] , manager corporate communicatie KWF,
- mr. Tekstra, voornoemd,
- dhr. [naam 3] , directeur de Stichting.
- mr. Eijpe, voornoemd.
2. De feiten
2.1. NFK is een vereniging waarvan de leden zijn een aantal kankerpatiëntenorganisaties en behartigt als dusdanig de belangen van die organisaties. Zij doet dit onder meer door het opzetten en onderhouden van specifieke informatie over (leven met) kanker op het internet. NFK opereert ook onder de naam Levenmetkanker.
2.2. KWF is het Nederlandse steunfonds ter bestrijding van kanker.
2.3. Op 31 januari 2014 zijn NFK en KWF, met een derde partij genaamd Integraal Kankercentrum Nederland (verder: IKNL), een Partnerovereenkomst aangegaan, waarin, voor zover van belang, is opgenomen:
“(…)
1.DOEL EN OPZET KANKERNL
1.1 Partners stellen gezamenlijk als doel dat met KankerNL een belangrijk, landelijk dekkend, online informatieplatform en sociaal netwerk wordt ontwikkeld en uitgerold, dat ertoe dient de kwaliteit van leven voor mensen die geraakt zijn door kanker te verbeteren (“Patiënt Empowerment”), en de onderlinge communicatie tussen kankerpatiënten, kanker(patiënten)organisaties, zorgverleners en overige betrokkenen te bespoedigen, faciliteren en verbeteren.
1.2 De Partners streven er voorts naar met behulp van KankerNL de positie van de kankerpatiëntenbeweging te versterken en haar bereik onder de relevante doelgroepen te vergroten.
1.3 De Partners verbinden zich ertoe nauw met elkaar te zullen samenwerken met oog voor de belangen over en weer en het gezamenlijke doel.
1.4 De Partners bieden de KPO’s( Kanker Patiënten Organisatie vzr.)
de mogelijkheid om hun eigen website, forum en/of content volledig of gedeeltelijk te integreren binnen KankerNL, (…).
de mogelijkheid om hun eigen website, forum en/of content volledig of gedeeltelijk te integreren binnen KankerNL, (…).
2.VERANTWOORDELIJKHEDEN KWF MET BETREKKING TOT KANKERNL
2.1
Binnen de samenwerking KankerNL komen de Partners overeen dat KWF de navolgende verantwoordelijkheden heeft:
i. KWF is (juridisch) eigenaar is van de domeinnaam www.kanker.nl en de daaraan gekoppelde website;
ii. (…);
(…)
v. KWF zal met de in KankerNL participerende partijen, waaronder begrepen NFK, (…), overeenkomsten sluiten met betrekking tot de ontwikkeling en het beheer van de content voor KankerNL, en zal een bijdrage leveren aan KankerNL, al dan niet via eigen content pagina’s en de bibliotheek;
vi. In verband met hetgeen bepaald onder (v) zal KWF tevens zorg dragen voor een Gebruikersovereenkomst CMS (Content Management System);
(…)
6.PARTNERRAAD
6.1
De Partners zullen per 1 januari 2014 een Partnerraad (hierna: ‘Partnerraad) vormen, (…).
6.2
De Partnerraad zal beslissen over de navolgende onderwerpen:
i. (…);
(…)
iii. Strategie KankerNL binnen de kaders van het beschikbare budget;
iv. (…);
v. Innovatie projecten en samenwerking;
(…)
(…)
7.CONTINUITEIT: SAMENWERKINGSOVEREENKOMST
7.1
De Partners hebben de intentie om uiterlijk in 2015 een nieuwe samenwerkingsovereenkomst te sluiten waarbij NFK namens de KPO’s als contractpartij zal optreden. NFK zal hiervoor de belangen van de aangesloten KPO’s in beeld brengen zodat de samenwerkingsovereenkomst daarop aan kan sluiten. De samenwerkingsovereenkomst zal deze Partnerovereenkomst vervangen per uiterlijk 1 januari 2016.
7.2
De Partners hebben de bedoeling om in de nieuwe samenwerkingsovereenkomst rekening te houden met de in 2014 te ontwikkelen nieuwe subsidieregeling tussen KWF en NFK (en KPO’s).
7.3
Deze Partnerovereenkomst tussen de Partners wordt begin 2015 geëvalueerd.
7.4
In aanvulling op voorgaande zullen de Partners in de Partnerraad in 2015 onderzoeken en besluiten of KankerNL in een andere entiteit dient te worden ingebracht.
8.DUUR VAN DE OVEREENKOMST
8.1
Deze Partnerovereenkomst gaat in op de datum van ondertekening door partijen en eindigt op 31 december 2015 tenzij partijen uiterlijk 6 maanden van te voren schriftelijk overeenkomen dat de Partnerovereenkomst met een nieuwe termijn van één jaar wordt verlengd. Deze Partnerovereenkomst komt automatisch van rechtswege te vervallen indien en voor zover de in artikel 7 genoemde nieuwe samenwerkingsovereenkomst in werking treedt.
8.2
Indien KWF besluit geen nieuwe samenwerkingsovereenkomst aan te gaan en deze Partnerovereenkomst te beëindigen, zal op haar een inspanningsverplichting rusten de continuïteit van het gebruik van KankerNL voor NFK, en de bij haar aangesloten KPO’s, te waarborgen door nadere afspraken te maken met NFK over het Voortgezet gebruik van het Content Management Systeem van KankerNL en de overdracht van de eigen en gezamenlijk ontwikkelde content, één en ander in overeenstemming met de in Bijlage 1 opgenomen Contentovereenkomst. In aanvulling op voorgaande zal KWF de aantoonbaar door NFK en KPO’s gemaakte kosten voor de voortzetting van KankerNL dan wel onderdelen daarvan en de overdracht van de content vergoeden tot in totaal maximaal € 50.000,-. KWF stemt onder deze omstandigheid ermee in dat NFK de eigen en gezamenlijk ontwikkelde content van KankerNL voor onbepaalde tijd kan blijven gebruiken in het kader van een voortzetting van de activiteiten gelijksoortig aan KankerNL op het moment dat KWF haar voorgaande inspanningsverplichting niet nakomt.
(…)
9.INTELLECTUELE EIGENDOMSRECHTEN
9.1
De Partners stellen vast dat de intellectuele eigendomsrechten op de domeinnaam kanker.nl en de infrastructuur van de KankerNL applicatie, de vormgeving en de presentatie (look&-feel) en het merk/logo KankerNL berusten bij KWF.
9.2
Voor het overige komen de Partners overeen dat alle rechten die bij het aangaan van deze overeenkomst bij een van de Partners berusten, ook bij die Partner blijven berusten.
(…)”
2.4.
In de Partnerraad is gesproken over de toekomst van het platform KankerNL. In het verslag van de vergadering van 18 februari 2015 is over dit onderwerp opgenomen:
“(…) KWF heeft een stappenplan opgesteld om te komen tot een onafhankelijke stichting KankerNL. Inmiddels hebben alle partijen dit voorstel en stappenplan ontvangen en besproken. [naam 4] vraagt feedback aan alle partners op het voorstel en stappenplan.
(…)
Levenmetkanker/(…)
Het stichtingsvoorstel en stappenplan is in de ALV van 17-02-2015 toegelicht. De ALV kan zich in grote lijnen vinden in het plan en de door KWF voorgestelde stappenplan met een aantal aandachtspunten:
- LMK[Levenmetkanker, vzr]
zou graag meedenken over de inhoud van de subsidieregeling tussen KWF en KankerNL. - LMK kijkt naar aanleiding van de subsidieregeling KWF/KankerNL graag opnieuw naar contracten omtrent content en CMS (SLA’s, gebruikersvoorwaarden, etc.). (…)
- Als er geen bestuurder van LMK in de RvT zitting neemt maakt LMK zich zorgen over de invloed die LMK nog kan hebben op de ontwikkeling en strategie van KankerNL.
- (…)
De ALV heeft als algemene opmerkingen over KankerNL zorgen over de duurzaamheid van de ICT en de wens dat KankerNL zich voorlopig richt op contentontwikkeling.
(…)
Conclusie
Bij de drie partners bestaat er draagvlak voor het stichtingsvoorstel zoals dat er nu ligt met uitzondering van de omvang en samenstelling van de RvT. Er is echter een verschil van inzicht tussen KWF en LMK omtrent het stappenplan dat hiernaartoe moet leiden. Mede door de beperkte resterende vergadertijd is er geen overeenstemming bereikt op deze punten. De partners gaan met hun bestuurders in overleg hierover.
(…)”
2.5.
In het verslag van 26 mei 2015 van de Partnerraad is opgenomen:
“(…) 3. Stappenplan KankerNL
Het stappenplan is toegelicht. Uitgangspunten van het stappenplan zijn al eerder vastgesteld. De planning gaat uit van oprichting van de stichting KankerNL op 4 januari.
(…)
De partnerraad is akkoord met het stappenplan maar benadrukken de ambitieuze planning.
(…)”
2.6.
In het verslag van de vergadering van de Partnerraad van 23 december 2015, is opgenomen:
“(…)
[NFK, voorzieningenrechter] leest een mededeling voor (…):
- na de start van de ontwikkeling van Kanker.nl is de inbreng van LMK door KWF gaandeweg gemarginaliseerd tot nagenoeg geen. De aanvankelijke opzet/uitwerking is in de loop van het traject veranderd. Zowel qua inhoud als qua proces werden afspraken met ons ook niet nagekomen en verbeteringsvoorstellen genegeerd. De directie van LMK wil in gesprek met de directie van KWF eerst wederzijdse duidelijkheid over een duurzaam goede, algehele wijze van samenwerken, alvorens in de concrete uitwerking naar diverse projecten zoals Kanker.nl vruchtbare verbeterstappen gezet kunnen worden. Een eerste afspraak voor een dergelijk breed (niet sec kanker.nl-gerelateerd) gesprek staat op 7 januari aanstaande
- in onze reactie op een mailbericht van KWF (d.d. 21 december van (…)), hebben wij aangegeven dat het onze (verplichte) interne procedure is dat we voor het aangaan van belangrijke verbintenissen de betreffende stukken ter besluitvorming moeten en willen voorleggen aan onze Algemene Ledenvergadering. Deze vindt plaats op 29 januari 2016
- de eerste reacties vanuit de diverse zeer betrokken kankerpatiëntenorganisaties op de brief van KWF en de eenzijdige stukken over Kanker.nl zijn unaniem uiterst negatief
- voor LMK heeft deze Partnerraad daarmee geen zin, aangezien we inhoudelijk en procedureel niet akkoord kunnen gaan met de concept overeenkomst en het onderliggende ondernemingsplan. Elke door KWF alleen te zetten verdergaande stap volgens de door haar ingeslagen koers beschouwen wij als onwenselijk. Het lijkt ons goed om enige tijd te nemen om verstandige keuzes te kunnen maken
- we hebben meerdere malen aangegeven dat de issues voor ons dieper raken aan de intenties van KWF en haar verhouding tot LMK, waarover duidelijkheid moet komen. We hopen hierover op het juiste niveau met elkaar te kunnen spreken op 7 januari a.s.
[NFK, voorzieningenrechter] geeft aan niet te kunnen ingaan op vragen en verlaat de vergadering.
(…)
4. Concept- ondernemingsplan 2016-2018
(…) Het concept ondernemingsplan d.d. 23 december 2015 wordt – door de aanwezigen – vastgesteld als basis voor de oprichting van de Stichting en de samenwerkingsovereenkomsten. (…)
(…)”
2.7.
De Stichting is op 4 januari 2016 opgericht en heeft onder andere als activiteit “de kwaliteit van leven van mensen die geraakt zijn door kanker verbeteren door hen te ondersteunen met digitale voorzieningen op maat”. Bij de oprichting heeft KWF de vijf leden van de Raad van Toezicht benoemd, die op zijn beurt de directeur zal benoemen. Nadien benoemt de Raad van Toezicht de Raad van Toezicht met dien verstande dat er altijd drie leden worden benoemd op voordracht door KWF. In de oprichtingsakte is verder opgenomen dat de voorzitter van de Raad van Toezicht is een van de drie door KWF voorgedragen leden van de Raad. KWF is de financier van de Stichting en heeft een bepalende stem bij statutenwijzigingen.
2.8.
KWF en de Stichting hebben op 25 januari 2016 een overeenkomst tot samenwerking gesloten.
2.9.
NFK en KWF hebben veelvuldig overleg gepleegd en gecorrespondeerd over de ontstane situatie waarbij NFK (en de daarbij aangesloten patiëntenorganisaties) volgens haar niet langer strategisch betrokken is bij het platform KankerNL.
2.10.
IKNL en de Stichting hebben in maart 2017 middels een persbericht hun samenwerking bekend gemaakt.
3. Het geschil
3.1.
NFK vordert – samengevat – bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad, op straffe van een dwangsom:
- primair KWF te gebieden de bepalingen van artikel 8.2 van de Partnerovereenkomst na te komen, de onder 9.1 van die overeenkomst vermelde zaken en rechten (waaronder de website en het Content Management Systeem (CMS) aan NFK over te dragen en toegang te verschaffen tot die onderdelen en de Stichting te gebieden medewerking te verlenen aan die geboden;
- subsidiair KWF te gebieden een onvoorwaardelijke en exclusieve gebruikslicentie af te geven aan NFK op het platform KankerNL inclusief de website en CMS, en haar tot deze onderdelen volledige toegang te verschaffen en de Stichting te gebieden medewerking te verlenen aan die geboden.
Verder vordert NFK veroordeling van KWF tot het betalen van een voorschot op de door NFK gemaakte en te maken kosten voor de voortzetting van het platform KankerNL.
Een en ander met hoofdelijke veroordeling van KWF en de Stichting in de proceskosten, inclusief de nakosten.
3.2.
NFK stelt daartoe – kort gezegd – dat KWF de Partnerovereenkomst heeft opgezegd en het bepaalde in artikel 8.2 van die overeenkomst niet nakomt. Daarin is opgenomen dat de partij die de overeenkomst beëindigt geen verdere rechten op KankerNL kan claimen. Dit doet KWF nadrukkelijk wel, terwijl zij de overeenkomst met NFK (en IKNL) effectief heeft beëindigd. De Stichting wordt volledig door KWF beheerst. KWF heeft plannen het platform KankerNL toe te eigenen en als onderdeel van haar informatievoorziening in te gaan richten. Daarbij neemt KWF ook de door NFK ontwikkelde en op KankerNL ingebrachte content over. Om die content van NFK weer terug te krijgen en aan te bieden op het internet dient NFK hoge kosten te maken, waarvan slechts een deel door KWF wordt vergoed, zo blijkt uit artikel 8.2 van de Partnerovereenkomst, aldus steeds NFK.
3.3.
KWF voert – kort gezegd – aan dat de Partnerovereenkomst niet is verlengd en dat partijen overeenstemming hebben bereikt over een nieuwe, andere, samenwerking in de vorm van de Stichting. Op grond van artikel 8.1 is de Partnerovereenkomst dan ook geëindigd en is van toepassing van artikel 8.2 geen sprake, aldus steeds KWF.
3.4.
De Stichting voert – samengevat – aan dat toewijzing van de vorderingen van NFK neerkomt op een overname van de activiteiten van de stichting, hetgeen niet kan in kort geding omdat naast de exploitatie van het online platform de banen van tientallen medewerkers (en daarmee hun families) op het spel staan. NFK ontbeert de financiële draagkracht om de onderneming die de Stichting drijft over te nemen. Bovendien heeft NFK ingestemd met de oprichting van de Stichting, die inmiddels geheel onafhankelijk van KWF opereert. Daarnaast heeft NFK nog steeds toegang tot de door haar ingebrachte content en kan zij die nog steeds verder ontwikkelen, aldus steeds de Stichting.
3.5.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4. De beoordeling
4.1.
De door NFK gevraagde voorlopige voorzieningen zijn uitsluitend toewijsbaar indien op voorhand voldoende aannemelijk is dat de bodemrechter het standpunt van NFK over de toepassing van artikel 8.2 van de Partnerovereenkomst zal volgen.
4.2.
Van een voor een voorlopige voorziening noodzakelijk spoedeisend belang bij NFK wordt uitgegaan gelet op haar stelling dat voortzetting van Kanker.nl door KWF onmogelijk wordt gemaakt.
4.3.
NFK heeft haar vorderingen volledig gegrond op het bepaalde in artikel 8.2 van de Partnerovereenkomst. Uit de tekst van dat artikel volgt dat deze van toepassing is in het geval KWF geen samenwerkingsovereenkomst als bedoeld in artikel 7 van de Partnerovereenkomst met NFK en IKNL heeft willen sluiten en kenbaar heeft gemaakt dat zij de bestaande Partnerovereenkomst wil beëindigen. Uit de stellingen van partijen volgt niet dat zij deze bepaling op een andere wijze hebben opgevat.
4.4.
Van een situatie dat KWF zich terug heeft getrokken en geen verdere uitvoering heeft willen geven aan de beoogde samenwerking is naar het voorlopige oordeel van de voorzieningenrechter geen sprake. Zoals KWF en de Stichting terecht hebben betoogd blijkt uit de overgelegde stukken dat NFK en KWF (en IKNL) in 2015 overeenstemming hebben bereikt over een nieuwe samenwerking met betrekking tot het platform KankerNL (namelijk de oprichting van een stichting, de Stichting). Uit de notulen van de vergadering van de Partnerraad van 26 mei 2015 volgt dat de betrokken partijen overeenstemming hebben bereikt over het stappenplan om tot verdere samenwerking te komen. Voorshands is dan ook voldoende aannemelijk dat het in mei 2015 voor ieder van de bij de samenwerking betrokken partijen de bedoeling is geweest om de samenwerking na 31 december 2015 op een andere wijze voort te zetten dan is geregeld in de Partnerovereenkomst. Partijen hebben geen gebruik gemaakt van het bepaalde in artikel 8.1 van de Partnerovereenkomst om de duur van die overeenkomst met een jaar te verlengen. Vast staat dat de Partnerovereenkomst per 31 december 2015 is geëindigd, dat de Stichting is opgericht en dat er (nog) geen samenwerkingsovereenkomst tussen NFK en de Stichting tot stand is gekomen.
4.5.
Uit het procesdossier en de stellingen van NFK en KWF volgt dat bij de uitwerking van het stappenplan voor hun verdere samenwerking een meningsverschil is ontstaan. Uiteindelijk heeft NFK in de vergadering van de Partnerraad gehouden op 23 december 2015 kenbaar gemaakt aan KWF (en IKNL) dat zij ernstige twijfels heeft over de bestuurlijke onafhankelijkheid van de Stichting ten opzichte van KWF en verder dat volgens haar daardoor de informatievoorziening en serviceverlening aan de doelgroepen die NFK bedient (kankerpatiënten of mensen die anderszins met die ziekte in aanmerking komen) in onvoldoende mate is gegarandeerd. Zij heeft daarop de vergadering verlaten.
4.6.
Na de hierboven bedoelde mededeling van NFK heeft de Partnerraad, zonder NFK, de geplande vergadering voortgezet en heeft daarin bij meerderheid en daarmee rechtsgeldig besloten door te gaan met de oprichting van de Stichting op basis van het in die vergadering ter tafel liggende ondernemingsplan.
Uit een en ander volgt dat het niet zo is dat KWF niet wil samenwerken met NFK en als het ware de stekker uit de ontwikkeling van het platform heeft getrokken, maar dat NFK het niet eens is met de (bestuurlijke) invulling van de nieuw opgerichte entiteit en de zeggenschap van de partners daarin.
Op die situatie ziet artikel 8 van de Partnerovereenkomst uitdrukkelijk niet en NFK komt daarop dan ook geen beroep toe.
Het verweer van de Stichting behoeft onder deze omstandigheden geen bespreking.
4.7.
Uit het bovenstaande volgt dat de gevorderde voorziening zal worden geweigerd.. NFK zal in de proceskosten worden veroordeeld, aan de zijde van (ieder) KWF en de Stichting tot op heden begroot op:
- vast recht
€
618,00
- salaris advocaat
816,00
Totaal
€
€ 1.434,00
5. De beslissing
De voorzieningenrechter
5.1.
weigert de gevraagde voorzieningen,
5.2.
veroordeelt NFK in de proceskosten, aan de zijde van KWF tot op heden begroot op € 1.434,00, en aan de zijde van de Stichting tot op heden begroot op € 1.434,00,
5.3.
verklaart deze kostenveroordelingen uitvoerbaar bij vooraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. C.M. Berkhout, rechter, bijgestaan door mr. R. Verloo, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 21 september 2017.