ECLI:NL:RBAMS:2018:10166

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK AMSTERDAM

Afdeling privaatrecht - team kanton

zaaknummer: 6262643 CV EXPL 17-19952

vonnis van: 24 september 2018

fno.: 245

Vonnis van de kantonrechter

I n z a k e

1. [eiser 1]

wonende te [woonplaats 1]

2. [eiser 2]

wonende te [woonplaats 2]

3. [eiser 3]

wonende te [woonplaats 3]

4. [eiser 4]

wonende te [woonplaats 4]

5. [eiser 5]

wonende te [woonplaats 5]

6. [eiser 6]

wonende te [woonplaats 6]

eisers

nader te noemen: [eisers]

gemachtigde: eerst mr. M.R. Warner, thans mr. J.F. Klijn (FNV Individuele belangen)

t e g e n

de naamloze vennootschap Koninklijke Luchtvaart Maatschappij N.V.

gevestigd te Amstelveen

gedaagde

nader te noemen: KLM

gemachtigde: mr. L.E.J. Kiebert

VERLOOP VAN DE PROCEDURE

- dagvaarding van 11 augustus 2017 met producties
- antwoord met producties
- instructievonnis
- dagbepaling comparitie

De comparitie heeft plaatsgevonden op 27 februari 2018. [eisers] zijn in persoon ter zitting verschenen, vergezeld door de gemachtigde. KLM is verschenen bij [naam 1] en [naam 2] , met de gemachtigde en een belangstellende. Partijen zijn gehoord, hebben hun standpunten toegelicht (deels aan de hand van een pleitnota) en hebben vragen van de kantonrechter beantwoord.

Daarna is vonnis bepaald.

GRONDEN VAN DE BESLISSING

Feiten

1. Bij de beoordeling van het geschil gaat de kantonrechter uit van de volgende feiten en omstandigheden:

[eisers] zijn bij KLM in dienst en zijn werkzaam binnen de divisie Passenger Services (onderdeel van de afdeling Ground Services). Op de arbeidsovereen-komsten is de CAO Grondpersoneel bij KLM van toepassing.

In de CAO zijn drie functiewaarderingsystemen opgenomen: het A-systeem, het T-systeem en het MSG-systeem. In het A-systeem zijn de administratieve en service functies gewaardeerd. De functies bij KLM worden beschreven, gewaardeerd en gerangschikt naar zwaarte. Aan een waardering is een functieschaal verbonden. De afdeling Job Evaluation Services adviseert KLM over de waardering en inschaling van een functie.

[eisers] vervullen al geruime tijd - in elk geval vanaf een datum voor 1 januari 2012 - de functie Teamleider Airside Operations (verder: Teamleider Airside). De functie heeft ten doel het hiërarchisch en functioneel leiding geven aan medewerkers die belast zijn met de aankomst-, vertrek- en transferprocessen van passagiers. Het is één van de vier leidinggevende functies binnen de divisie Passengers Services; de andere zijn Teamleider Landside Services, Teamleider Ticketing en Teamleider Special Services.

In 1998 is de functiegroep Teamleider Airside - toen nog geheten Teamleider Service /Gate Agents - beschreven en ingedeeld in functiegroep A08. De functiegroep Teamleider Ticketing (voorheen geheten Teamleider Ticket Agents) is door KLM ingeschaald in functiegroep A09. De andere twee leidinggevende functiegroepen van de divisie Passengers Services - Teamleider Landside Services en Teamleider Special Services - zijn eveneens ingeschaald in functiegroep A08. Bij functiegroep A08 draagt men drie strepen en functiegroep A09 correspondeert met vier strepen.

Sinds 2004 pleiten de Teamleiders Airside voor een gelijke inschaling als de Teamleiders Ticketing, in plaats van in schaal A08 in schaal A09. Dat heeft KLM steeds geweigerd.

In 2008 is de functie Teamleider Airside formeel (her)beschreven binnen het systeem Orba. Ook de functiegroep Teamleider Ticketing is (in 2007) binnen Orba beschreven. Teamleider Airside bleef ingedeeld in schaal A08 en de Teamleiders Ticketing bleven ingedeeld in schaal A09. In 2010 hebben de Teamleiders Airside een vierde streep gekregen. De inschaling is daarbij niet gewijzigd.

Uit de functieomschrijving van 9 oktober 2007 van Teamleider Ticketing en de functieomschrijving van 29 december 2008 van Teamleider Airside volgt dat de verantwoordelijkheidsgebieden c.q. de kerntaken van beide functiegroepen deels exact en deels min of meer gelijkluidend zijn. voor beide functies is (minimaal) dezelfde voorpopleiding vereist.

Er zijn bij KLM verschillende operationele reorganisaties doorgevoerd, al dan niet stapsgewijs. Daaronder was vanaf 2011 een driejaren plan, genoemd
Transform 2015 / Securing our future(verder het project SOF). Onderdeel van het project SOF was het project
Preparation & Disruption(verder het project P&D), waardoor de Teamleiders Airside en Ticketing intensiever gingen samenwerken. Het project P&D is per 1 januari 2012 van start gegaan.

Vanaf begin 2012 hebben de Teamleiders Airside bij hun leidinggevende manager (nogmaals) de inschaling in A09 aangekaart. Daartoe hebben zij twee vertegen-woordigers aangewezen. Bij brief van 13 november 2012 hebben deze KLM (onder meer) bericht:
[…]Sinds een klein jaar is het nieuwe Back 0ffice P&D (Preparation en Disruption) in bedrijf. Het Back Office P& D is in het leven geroepen om alle betrokken partijen beter en efficiënter met elkaar te laten samenwerken. De samenwerking tussen ticketoffice en passage is intensief en gezamenlijk sturen de teamleiders een wisselende groep medewerkers aan.Nu blijkt dat de teamleiders ticket office (lees: Ticketing)
een functieclassificatie A9 hebben en de teamleiders airside A8. Beide afdelingen vallen onder groundservices. In de bijgesloten functie omschrijving Orba (laatste editie) ziet men dat de functie context verschilt, echter doel, positie in de Organisatie, verantwoordelijkheidsgebieden/ kerntaken, functie eisen en competenties zijn nagenoeg hetzelfde.De teamleider airside geeft hiërarchisch leiding aan 15 medewerkers (parttimers naar rato). Functioneel service agents, gateagent, medewerkers inname handbagage en uitzendkrachten (ongeveer 40 totaal). De teamleider ticketoffice stuurt de medewerkers in de dagelijkse uitvoering aan, een aantal is niet vermeld in ORBA, maar het aantal is echter beduidend minder dan de teamleider airside. De ticketagent heeft geen leidinggevende functie, schaal A8 dezelfde als teamleider airside.Wij teamleiders airside vragen U daarom per direct (met eindoordeel zoals aangegeven in laatste beoordeling) en met terugwerkende kracht de A9 functieclassificatie toe te kennen.[…]

Op 30 januari 2013 hebben partijen met elkaar gesproken. Op 25 februari 2013 heeft KLM de vertegenwoordigers van de Teamleiders Airside laten weten dat de functie Teamleider Airside sinds (de beschrijving in) 2000 niet was gewijzigd en er geen aanleiding was om de functie Teamleider Airside opnieuw te waarderen.
De brief stelt:
[…]Uw functie is voor het laatst gewogen rond 2000. Datzelfde geldt voor de functie van Teamleider Ticketing Agents. Het functieniveau van Teamleider Airside is toen door de Afdeling Functiewaardering op A8 vastgesteld en de Teamleider Ticketing Agents op A9. Naar onze mening is de functie van Teamleider Airside niet gewijzigd ten opzichte van 2000 en is dan ook geen aanleiding om de functie van Teamleider Airside opnieuw te waarderen. Indien u wel van mening bent dat uw functie […] opnieuw gewogen dient te worden, dan kunt u dit bij ondergetekende aangeven.[…]De Teamleiders Airside hebben hier niet in berust en hebben KLM verzocht hun functiegroep opnieuw te laten wegen.

Op 14 april 2014 is het project SOF (formeel) van kracht geworden. Daarbij is de functie Teamleider Airside (formeel) veranderd.

In de zomer van 2015 heeft de afdeling Job Evaluation Services (verder afdeling JES) de indeling van de functie Teamleider Airside nader onderzocht. In een memo van 16 juni 2016 stelt de afdeling JES dat de generieke taken van beide functies (Ticketing en Airside) nauwelijks, maar dat de ‘unitprocessen’ qua karakter en inhoud wel significant van elkaar verschillen. Als bijlage gevoegd bij het memo is een overzicht betreffende uitwisselbaarheid van de vier teamleiders functies.

Bij memo van 8 september 2015 heeft de afdeling JES KLM geadviseerd dat de inschaling van de functie Teamleider Airside in schaal A08 nog steeds passend is. Zij heeft blijkens het advies de functie Teamleider Airside vergeleken met 3 andere functies. Daaronder is niet de functie Teamleider ticketing.

Het advies van de afdeling JES is besproken in de (ter zake bevoegde) A&T Commissie van Ground Services, die besloten heeft het advies over te nemen en bij e-mail van 9 oktober 2015 heeft KLM de vertegenwoordigers van de Teamleiders Airside daarover geïnformeerd.

Op 28 november 2015 zijn deze vertegenwoordigers tegen deze beslissing in beroep gegaan bij de zogeheten Commissie van Classificatiedeskundigen KLM (verder ook de Commissie). De Commissie is paritair samengesteld en bestaat uit deskundigen van KLM en van de vakverenigingen.

Bij interne brief van 2 juni 2016 heeft de Commissie bericht dat de functie-omschrijving van 26 juni 2015 leidde tot 332 punten, hetgeen overeenkomt met functiegroep A09 (320-370 punten). De brief stelt onder meer :
[…]
De Commissie baseert zijn uitspraak op classificatie van de goedgekeurde functieomschrijving (d.d. 26.6.2015) met behulp van de Classificatiemethode voor het A-systeem. Deze classificatie leidt namelijk tot 332 A-punten, overeenkomend met functiegroep A09 (320— 370 punten). Hierbij is rekening gehouden met factoren als bijvoorbeeld de vereiste kennis, complexiteit en dynamiek van de problematiek en de leidinggevende component in de functie.Bij haar functieonderzoek heeft de Commissie terdege in overweging genomen:• De goedgekeurde actuele afdelings- en functieomschrijving;• De geconstateerde functie-inhoudelijke wijzigingen t.o.v. de “oude” situatie;• Het bezwaarschrift c.q. de bezwaarschriften van betreffende functiehouders:* Het indelingsadvies van AMS/GW (2015) en daaraan ten grondslag liggend functiemateriaal;• Aanvullend ontvangen informatie tijdens werkplekbezoek en n.a.v. een informatieve bijeenkomst met relevante betrokkenen op 23 mei jongstleden;• Divers formeel met behulp van de Classificatiemethode van het A-systeem geclassificeerd functie- en referentiemateriaal.

Bij e-mail van 30 juni 2016 heeft KLM de Teamleiders Airside bericht dat zij de indeling van de functie Teamleider Airside in schaal A09 met terugwerkende kracht per 14 april 2014 zouden doorvoeren.

Per 9 januari 2017 zijn alle teamleider-functies vervallen en zijn [eisers] werkzaam als shiftleader; een functie in schaal A09.

Vordering en verweer

Vordering

2. [eisers] vorderen bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad
- KLM te bevelen om de voormalige functie van [eisers] met ingang van 1 januari 2012 in te delen in functiegroep A09 en, binnen een maand na het vonnis, zorg te dragen voor nabetaling van het salaris dat uit deze indeling voortvloeit, vermeerderd met de wettelijke verhoging van 50% ex artikel 7:625 BW;
- te bepalen dat KLM een dwangsom van € 100,- per dag per eiser verbeurt voor iedere dag dat KLM - na afloop van de periode van een maand na de betekening van het vonnis - daaraan niet voldoet;
- veroordeling van KLM tot betaling aan [eisers] van het bedrag van € 925,00 ter zake van gezamenlijke buitengerechtelijke kosten, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de dag der dagvaarding;

- KLM te veroordelen in de kosten van het geding.

3. [eisers] stellen hiertoe, samengevat en verkort weergegeven, dat de functie Teamleider Airside (tenminste) per 1 januari 2012 ingedeeld behoort te worden in dezelfde salarisschaal als de Teamleider Ticketing, namelijk schaal A09. De werkzaamheden en zwaarte van de functie zijn feitelijk gelijk. Immers, de Teamleiders Ticketing en Airside sturen sinds het project R&D gezamenlijk de medewerkers aan, ze beschikken over exact dezelfde competenties, kwaliteiten en tools om leiding te geven aan de werknemers van beide organisatieonderdelen. Ook uit de voor beide functies opgestelde functieomschrijving blijkt nergens van een significant verschil. Dan hoort dat er in inschaling ook niet te zijn.

Verweer

4. KLM meent dat de vorderingen van [eisers] afgewezen moeten worden en stelt als verweer dat haar, als werkgever, beoordelingsvrijheid dient te worden gelaten bij een functie-indeling en/of - waardering. Er kan door de rechter slechts marginaal worden getoetst of de indeling juist is.

5. De functies Teamleider Ticketing en Airside waren twee verschillende functies. Indien onderdelen van functies gelijk of vergelijkbaar zijn, betekent dat nog niet dat die functies ook gelijk beloond moeten te worden. Volgens KLM - die weergeeft wat de afdeling JES in een (ingebracht) memo van 25 september 2017 stelt - zat er weldegelijk een verschil in zwaarte in de beide functies. Zo gaf de Teamleider Ticketing leiding aan ticket agents, welke functiegroep in A08 was gewaardeerd, terwijl de Teamleider Air-side leiding gaf aan Gate Agents uit functiegroep A07. Daarnaast diende de Teamleider Ticketing leiding te geven aan complexe ticketprocessen en was deze verantwoordelijk voor de verkoop en re-routing van tickets en dienden zij commercieel te handelen, om bij te dragen aan het verkoopresultaat van KLM.

6. Volgens KLM - die wederom de afdeling JES citeert - heeft de functiegroep Teamleider Ticketing sinds 2006/2007 aan zwaarte ingeboet en kon de functie gelijk gesteld worden aan die van Teamleider Airside. Dan betekent echter niet dat de indeling van de functiegroep Teamleider Airside in A08 niet passend was. Dat (desondanks) de functiegroep Teamleider Ticketing conform salarisschaal A09 werden beloond, kan er volgens KLM niet toe leiden dat ook de Teamleiders Airside recht hebben op een beloning conform schaal A09. Dat deze twee teamleiders samenwerken maakt dat niet anders.

Beoordeling

7. Kern van het geschil tussen partijen wordt gevormd door de vraag per wanneer [eisers] gehonoreerd dienen te worden volgens de (hogere) functieclassificatie A09; is dat per 1 januari 2012 - zoals [eisers] bepleiten, dan wel per 14 april 2014 - zoals KLM voorstaat. De kantonrechter overweegt als volgt.

8. Op zich is de kantonrechter met KLM van oordeel dat haar slechts een marginale toetsing toekomt met betrekking tot de inschaling van functies binnen een functie-waarderingssysteem, omdat een functiewaardering in de regel slechts mogelijk zal zijn aan de hand van een weging van een veelheid van factoren, die zich zonder een zekere beoordelingsvrijheid van de werkgever niet goed laat denken en waarmee niet strookt dat een rechter een indelingsbesluit van de werkgever ten volle toetst.

9. In deze zaak geldt echter dat de inschaling van de functies bij KLM (onbetwist) zo is geregeld dat een objectieve weging van verschillende factoren in een aantal punten resulteert, dat verbonden is aan een bepaalde salarisschaal. Bij een verschil van mening over de inschaling van een functie wordt de definitieve inschaling van een functie (uiteindelijk) aan de Commissie van Classificatiedeskundigen KLM gelaten.
Die kan immers een voor alle partijen bindende uitspraak doen, waarbij hij aan de hand van een telling van punten tot indeling in een functiegroep komt. Bezien moet dus worden of die puntentelling voor Teamleider Airside al met ingang van 1 januari 2012 of pas per 14 april 2014 aanleiding geeft tot inschaling in salarisschaal A09. Of de functie Teamleider Ticketing in de loop der jaren lichter is geworden en misschien niet (meer) in A09 thuis hoort, staat daar los van. Overigens meent de kantonrechter dat de beschrijvingen van de beide functies qua tekst zeer dicht bij elkaar liggen en op basis daarvan blijkt niet dat de functies qua inhoud en zwaarte dermate ‘significant’ verschillen dat de indeling in A09 voor Teamleider Ticketing en A08 voor Teamleider Airside tot 14 april 2014 juist is geweest.

10. De Commissie heeft in 2016 in elk geval op basis van de puntentelling geoordeeld dat de functie van [eisers] (naar de functieomschrijving van 26 juni 2016) per 14 april 2014 in functieschaal A09 thuis hoort. De vraag of zij menen dat dat eerder ook al het geval is of juist niet, is uit de beslissing van de Commissie niet op te maken. Ook de functie-omschrijvingen uit 2007 geeft op dit punt geen uitsluitsel.

11. De kantonrechter kan uit de wederzijdse stelling van partijen niet destilleren welke wijzigingen nu precies per 14 april 2014 zijn doorgevoerd, anders dan de formele bestendiging van het project SOF. Welke taken of bevoegdheden per die datum er in de functie Teamleider Airside zijn bijgekomen, die per die datum een inschaling van de functie in A09 rechtvaardigden, is niet duidelijk gebleven. De kantonrechter wenst op dit punt van KLM een nadere toelichting te ontvangen, omdat zij daarvoor de meest gerede partij is en [eisers] al ruim voor 14 april 2014 hebben aangedrongen op herwaardering van hun functie.

12. De kantonrechter zal derhalve KLM opdragen op dit punt een akte te nemen, waarin exact wordt weergegeven welke taken en bevoegdheden er per 14 april 2014 zijn bij gekomen. Ook wenst de kantonrechter te vernemen tot welke puntentelling die taken en bevoegdheden volgens KLM aanleiding geeft en hoe die puntentelling is opgebouwd. Daarop mogen [eisers] vervolgens reageren.

13. Overigens kan de kantonrechter zich voorstellen dat de Commissie van Classificatie-deskundigen KLM - klaarblijkelijk dé deskundige op dit gebied - door partijen wordt gevraagd om (ook) over de datum van inschaling zijn advies/oordeel te geven. De kantonrechter overweegt tevens deze Commissie als deskundige te benoemen. De kantonrechter verzoekt partijen bij de akte en antwoordakte zich hierover uit te laten.

Voortzetting procedure

14. Met in achtneming van het bovenstaande wordt de zaak verwezen naar de rol van
22 oktober 2018 voor akte aan de zijde van KLM.

14. Iedere verdere beslissing wordt aangehouden.

BESLISSING

De kantonrechter:

verwijst de zaak naar de rol van 22 oktober 2018, voor akte aan de zijde van KLM;

houdt iedere verdere beslissing aan.

Aldus gewezen door mr. M.V. Ulrici, kantonrechter, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 24 september 2018 in tegenwoordigheid van de griffier.

Griffier Kantonrechter