ECLI:NL:RBAMS:2018:6127

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK AMSTERDAM

Afdeling privaatrecht, team kanton

zaaknummer: 6462933 CV EXPL 17-26063

vonnis van: 27 augustus 2018

Vonnis van de kantonrechter

I n z a k e

1. [eiser 1] ,

2. [eiser 2] ,

3. [eiser 3] ,

allen wonende te [woonplaats] ,

eisers,

eiseres sub 1 nader te noemen: [eiser 1]

eisers sub 2 en 3 nader te noemen: [eiser 1] / [eiser 2]

nader allen tezamen te noemen: [eisers] .,

gemachtigde: mr. W.R. Jackman,

t e g e n

de stichting WONINGSTICHTING EIGEN HAARD,

gevestigd te Amsterdam,

gedaagde,

nader te noemen: Eigen Haard,

gemachtigde: mr. M.G. Blokziel.

VERLOOP VAN DE PROCEDURE

Het verloop van de procedure blijkt uit het volgende:

- de dagvaarding van 6 november 2017, met producties;
- de conclusie van antwoord;
- het instructievonnis;
- dagbepaling comparitie.

De comparitie heeft plaatsgevonden op 7 mei 2018. [eisers] . zijn allen in persoon verschenen, vergezeld door de gemachtigde. Namens Eigen Haard is [naam 1] verschenen, vergezeld door de gemachtigde. Partijen hebben hun standpunten toegelicht, [eisers] . mede aan de hand van een pleitnota, en hebben vragen van de kantonrechter beantwoord. [eisers] . hebben tevens hun eis gewijzigd. [eisers] . zijn vervolgens door de kantonrechter in de gelegenheid gesteld extra producties over te leggen. Zij hebben dit in de vorm van een akte inbreng producties gedaan. Eigen Haard heeft hierop gereageerd met een akte uitlating met producties. [eisers] . hebben daarna een akte uitlating producties genomen. Ten slotte is een datum voor vonnis bepaald.

GRONDEN VAN DE BESLISSING

Feiten

1. Als gesteld en niet (voldoende) weersproken staat het volgende vast:

1.1.

Eigen Haard is een toegelaten instelling op het gebied van verhuur van woningen in de sociale sector in de stadsregio Amsterdam. Eigen Haard verhuurt ook zulke woningen in de regio Uithoorn. Daaronder bevinden zich de woningen in de Gasperiflat, onderdeel van het zogenoemde Europarei wooncomplex. Dit wooncomplex telt drie flats met 384 sociale woningen van verschillende omvang.

1.2.

Omstreeks 2012 heeft Eigen Haard plannen kenbaar gemaakt om het wooncomplex (waaronder dus de Gasperiflat) te slopen en vervangende nieuwbouw te plaatsen. De sloop gaat in drie fases en de derde fase (de sloop van de Gasperiflat) staat thans gepland voor januari 2019.

1.3.

Op 19 februari 2014 heeft Eigen Haard aan de bewoners van de Europarei een sociaal plan conform artikel 7:220 lid 2 BW (verder het Sociaal Plan) voorgelegd. Dit sociaal plan is door meer dan 70% van de huurders geaccepteerd en bevat onder meer de volgende bepalingen:

“3.3 Stadsvernieuwingsurgentie: wat houdt dat in?

Bewoners die hun woning verlaten vanwege sloop krijgen de status van stadsvernieuwing kandidaat. Dit is een afspraak op stadsregioniveau. (…) Huishoudens met een vast contract en stadsvernieuwing kandidaat zijn kunnen met voorrang inschrijven op een passende woning uit het aanbod van WoningNet. Een passende woning is een woning die past bij de samenstelling van het huishouden, de leeftijden van de bewoners en het gezamenlijke inkomen van alle bewoners boven 18 jaar. (…)

3.4

Verhuizen

Als huurder van de woningen kunt u verhuizen naar:

(…)

- Sociale huurwoningen in de regio buiten Uithoorn waar op stadsregioniveau afspraken mee zijn gemaakt. Dat zijn Amstelveen, Amsterdam, Haarlemmermeer, Purmerend en Zaanstad”

1.4.

[eiser 1] / [eiser 2] huren met ingang van 1 oktober 2014 van Eigen Haard de woning gelegen aan het adres [adres 1] . Het gezin van [eiser 1] / [eiser 2] bestaat uit 2 volwassenen en 3 kinderen.

1.5.

[eiser 1] huurt met ingang van 9 oktober 2015 van Eigen Haard de woning gelegen aan het adres [adres 2] . Het gezin van [eiser 1] bestaat uit 1 volwassene en 5 kinderen.

1.6.

Voorheen woonden [eiser 1] / [eiser 2] sinds een jaar op een (kleinere) woning in Amsterdam-Noord en [eiser 1] in de vrije sector in Diemen.

1.7.

Binnen de besluitvorming op stadsregioniveau hebben zich sinds 2016 enkele wijzigingen voorgedaan. Kort gezegd geeft de gemeente Amsterdam op basis van gewijzigde beleidsregels geen toestemming meer voor een (her-)huisvesting in de urgentiecategorie stadsvernieuwing (verder een SV-urgentie) aan gezinnen van buiten de stadsregio die meer dan 3 kamers nodig hebben. De wachttijd voor dit soort sociale woningen in de stadsregio Amsterdam is ongeveer 20 jaar.

1.8.

Per gelijkluidende brieven van 9 augustus 2017 zijn [eisers] . op de volgende manier over de gewijzigde beleidsregels geïnformeerd:

“U bent stadsvernieuwingsurgent omdat de Gasperiflat in januari 2019 gesloopt gaat worden. Deze stadsvernieuwingsurgentie is geldig in de gemeente Uithoorn. U heeft aangegeven dat u graag in Amsterdam wilt gaan wonen. Om te verhuizen naar een huurwoning in Amsterdam is Eigen Haard verplicht toestemming te krijgen van de gemeente Amsterdam. Kortgeleden hebben wij van de gemeente Amsterdam vernomen dat zij geen toestemming verlenen. Tijdens het huisbezoek had ik u reeds aangegeven dat zij personen die meer dan 2 slaapkamers nodig hebben niet accepteren. Het is voor u daarom niet mogelijk om met uw SV urgentie via WoningNet op de woningen in Amsterdam te reageren.”

1.9.

Per brieven van 31 augustus 2017 en 5 september 2017 heeft de gemachtigde van [eisers] . nakoming gevorderd van de belofte in het sociaal plan.

1.10.

Eigen Haard heeft per brief van 20 september 2017 en per e-mail van 16 oktober 2017 haar eerder ingenomen standpunt, dat verzilvering van de SV-urgentieverklaring in Amsterdam niet mogelijk is, bevestigd.

Vordering

2. [eisers] . vorderen na eiswijziging dat Eigen Haard bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis veroordeeld zal worden:

om aan [eiser 1] / [eiser 2] een aanbieding te doen voor een woning in de gemeente Amsterdam, geschikt voor bewoning door een gezin van 2 volwassenen en 3 kinderen tegen een huurprijs onder de sociale huurgrens, onder verbeurte van een dwangsom van € 50,- voor elke dag dat hieraan niet is voldaan vanaf 3 maanden of een andere in goede justitie te bepalen termijn na betekening van dit vonnis;
om aan [eiser 1] een aanbieding te doen voor een woning in de gemeente Amsterdam, geschikt voor bewoning door een gezin van 1 volwassene en 5 kinderen tegen een huurprijs onder de sociale huurgrens, onder verbeurte van een dwangsom van € 50,- voor elke dag dat hieraan niet is voldaan vanaf 3 maanden of een andere in goede justitie te bepalen termijn na betekening van dit vonnis;
tot betaling aan [eisers] . van de proceskosten;

3. Aan hun vordering leggen [eisers] . het volgende ten grondslag. Het sociaal plan – dat is goedgekeurd door meer dan 70% van de bewoners van de Gasperiflat – bevat de toezegging dat bewoners een urgentieverklaring zullen krijgen, waarmee zij met voorrang in aanmerking zullen komen voor een woning, onder andere in de gemeente Amsterdam. Eigen Haard kan deze belofte door wijzigingen in het beleid van de gemeente Amsterdam niet nakomen. Het doen van toezeggingen in een sociaal plan is echter geen vrijblijvende aangelegenheid en Eigen Haard is gebonden aan die toezeggingen. Eigen Haard kan en moet daarom passende woningen uit het eigen woningbestand in Amsterdam aan [eisers] . ter beschikking stellen. Hier hebben [eisers] . ook groot belang bij. [eisers] . woonden allen voorheen in Amsterdam. Op het moment dat [eisers] . in Uithoorn gingen wonen, was al bekend dat de Gasperiflat gesloopt zou worden. Het sociaal plan was toen ook al beschikbaar. Bij de beslissing om het aanbod voor hun woningen in Uithoorn te accepteren speelde de mogelijkheid om terug te kunnen keren naar Amsterdam een doorslaggevende rol. Sociaal en economisch zijn [eisers] . ook aangewezen op Amsterdam.

Verweer

4. Eigen Haard voert gemotiveerd verweer tegen de vordering. Zij voert aan dat de woningnood in Amsterdam groot is, zeker daar waar het de sociale woningvoorraad betreft. Wie in aanmerking wil komen voor een woning in de sociale sector in de gemeente Amsterdam moet voldoen aan de eisen. Als woningzoekenden geen urgentie hebben, dienen zij aan te sluiten bij de groep die al in de wacht staat voor het verkrijgen van een woning in de sociale sector. [eisers] . kunnen niet van Eigen Haard eisen dat zij hen buiten alle regels om bevoordelen voor één van de zeer schaarse grote sociale huurwoningen, waar anderen rond de 20 jaar op moeten wachten.

Beoordeling

5. Gelet op de gewijzigde eis omvat de kern van het geschil tussen partijen de vraag of [eisers] . van Eigen Haard kunnen eisen dat zij uit haar eigen woningvoorraad een voor hun gezinnen qua omvang geschikte sociale woning aanbiedt in de stadsregio Amsterdam. Immers, ter zitting is besproken dat het niet mogelijk is voor Eigen Haard om ervoor zorg te dragen dat de urgentieverklaring van [eisers] ., ook verzilverbaar is via WoningNet c.q. bij andere woningbouwverenigingen in de stadsregio Amsterdam. Het is immers niet Eigen Haard die de huisvestingsvergunning of de SV-urgentie-verklaring kan afgeven, maar de gemeente Amsterdam. [eisers] . vorderen daarom nog slechts dat Eigen Haard hen een voor hun gezinnen passende aanbieding uit haar eigen sociale woningvoorraad doet, zodat zij alsnog in Amsterdam kunnen gaan wonen.

6. De kantonrechter overweegt als volgt. Eigen Haard heeft ter zitting onweersproken gesteld dat de normale wachttijd voor een woning in Amsterdam die geschikt is voor een groot gezin ongeveer 20 jaar is. Deze wachttijd is ook van toepassing op de eigen sociale woningvoorraad van Eigen Haard. Om de schaarse sociale woningvoorraad zo eerlijk mogelijk te verdelen zijn er verschillende wettelijke en bestuurlijke afspraken gemaakt en regels opgesteld. Eigen Haard dient zich bij de verdeling van sociale huurwoningen te houden aan deze regels. In de regio Amsterdam worden woningen verdeeld via een aanbodsysteem. Dit systeem komt er kort gezegd op neer dat gewerkt wordt met wachtlijsten. Personen met een lange inschrijfduur maken de meeste kans op een woning. Als iemand beschikt over een urgentie of een indicatie komt diegene hoger op de ranglijst.

7. Hoewel de kantonrechter inziet dat de situatie voor [eisers] . ongelukkig is uitgevallen, kan hun vordering niet worden toegewezen. Eigen Haard is als woningcorporatie gebonden aan de geldende toewijzingsregels, zoals opgesteld van overheidswege. In het bijzonder zijn de Huisvestingswet en de Huisvestingsverordening Amsterdam van belang. Deze regelingen bieden de gemeente Amsterdam instrumenten om te sturen in de verdeling van woonruimte en de samenstelling van de woonruimtevoorraad. Eigen Haard heeft toegelicht dat de gemeente bij het verlenen van een huisvestigingsvergun-ning voorrang verleent aan woningzoekenden die al woonachtig zijn in Amsterdam. Gezien het enorme tekort aan woningen voor grote gezinnen in Amsterdam en de wachttijden die op het moment daarvoor noodgedwongen gehanteerd moeten worden, is het uitgesloten dat Eigen Haard een huisvestigingsvergunning voor [eisers] . kunnen verkrijgen, nu zij onvoldoende wachttijd hebben opgebouwd en geen voorrang op grond van het bindingscriterium krijgen.

8. Indien Eigen Haard haar eigen woningen verhuurt zonder huisvestingsvergunning, hetgeen [eisers] . feitelijk in deze procedure vorderen, dan loopt Eigen Haard het risico op een bestuurlijke boete voor woonfraude en komt haar positie als toegelaten instelling in gevaar. Van Eigen Haard kan aldus niet worden verlangd dat zij afwijkt van de geldende toewijzingsregels. Het bepaalde in het sociaal plan en de omstandig-heid dat [eisers] . (stellen) sociaal en economisch (te) zijn aangewezen op Amsterdam maken dit niet anders.

9. Bij [eisers] . is op grond van het sociaal plan echter een bepaalde verwachting gewekt, op basis waarvan [eisers] . hun keuzes hebben afgestemd. Deze verwachting – de mogelijkheid van een verhuizing (terug) naar de stadsregio Amsterdam – is niet bewaarheid geworden. Zoals hierboven overwogen kan niet van Eigen Haard worden gevergd dat zij er op dit moment alsnog zorg voor draagt dat [eisers] . woningen in Amsterdam aangeboden krijgen, maar onweersproken is gesteld dat [eisers] . - door de woonruimte te aanvaarden in Uithoorn - hun opgebouwde woonduur in Amsterdam zijn kwijt geraakt. De kantonrechter heeft ter zitting daarom als tussenoplossing voorgesteld dat de inschrijvingsduur die [eisers] . voor hun verhuizing naar Uithoorn op WoningNet hadden opgebouwd, hersteld wordt.

10. Partijen hebben op dit punt een akte genomen. Daaruit blijkt dat het voor Eigen Haard zelf (ook) niet mogelijk is om de inschrijfduur van [eisers] . bij WoningNet te herstellen. Dienaangaande kan de kantonrechter derhalve slechts overwegen dat herstel van die inschrijvingsduur op WoningNet haar de meest rechtvaardige oplossing lijkt.

11. Tot slot overweegt de kantonrechter nog dat [eisers] . nakoming (van de bepalingen uit het sociaal plan) vorderen. Voor zover [eisers] . bedoeld hebben hun vordering als een vervangende schadevergoeding anders dan in geld, te verkrijgen, kan dit niet worden toegewezen, omdat de wijziging van de regel door de gemeente Amsterdam niet aan Eigen Haard is toe te rekenen.

11. Gelet op het voorgaande moeten de vorderingen van [eisers] . worden afgewezen en dienen zij als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld.

BESLISSING

De kantonrechter:

wijst de vordering af;

veroordeelt [eisers] . hoofdelijk in de proceskosten die aan de zijde van Eigen Haard tot op heden begroot worden op € 300,00 aan salaris van de gemachtigde, voor zover van toepassing, inclusief btw;

veroordeelt [eisers] . tot betaling van een bedrag van € 15,00 aan nasalaris, te verhogen met een bedrag van € 68,00 onder de voorwaarde dat betekening van het vonnis heeft plaatsgevonden en [eisers] . niet binnen 14 dagen na aanschrijving aan het vonnis hebben voldaan, een en ander voor zover van toepassing, inclusief btw;

verklaart de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.

Dit vonnis is gewezen door mr. M.V. Ulrici, kantonrechter, en in het openbaar uitgesproken op 27 augustus 2018 in tegenwoordigheid van de griffier.

Griffier Kantonrechter