Uitspraak
vonnis
RECHTBANK AMSTERDAM
Afdeling privaatrecht
zaaknummer / rolnummer: C/13/653941 / HA ZA 18-905
Vonnis van 18 december 2019
in de zaak van
1. de vennootschap naar buitenlands recht
DANONE PRODUIT FRAIS FRANCE SA SU,
gevestigd te Saint-Ouen, Frankrijk,
2. de vennootschap naar buitenlands recht
DANONE PRODUITS FRAIS FRANCE SA SU,
gevestigd te Fretin, Frankrijk,
3. de vennootschap naar buitenlands recht
DANONE GMBH,
gevestigd te Haar, Duitsland,
4. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
DANTRADE B.V.,
gevestigd te Schiphol Airport,
5. de vennootschap naar buitenlands recht
SCHOBER LOGISTIK GMBH,
gevestigd te Ochsenfurt-Gossmannsdorf, Duitsland,
6. de vennootschap naar buitenlands recht
CHUBB EUROPEAN GROUP LIMITED,
gevestigd te Londen, Verenigd Koninkrijk,
eiseressen in de hoofdzaak,
verweersters in het vrijwaringsincident,
advocaat mr. J.J.O. Zandt te Amsterdam,
tegen
de vennootschap naar buitenlands recht
AUTOSERVIZI BIZZARRO S.P.A.,
gevestigd te Paupisi, Italië,
gedaagde in de hoofdzaak,
eiseres in het vrijwaringsincident,
advocaat mr. T. van der Valk te Rotterdam.
Eiseressen sub 1 en 2 in de hoofdzaak zullen hierna gezamenlijk Danone worden genoemd, eiseres sub 4 Dantrade, eiseres sub 6 Chubb en alle eiseressen gezamenlijk Danone c.s. Gedaagde in de hoofdzaak zal hierna Bizzarro worden genoemd.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 22 september 2017,
- het herstelexploot van 4 juli 2018,
- de akte overlegging producties tevens akte wijziging van eis, met producties
- de conclusie van antwoord tevens houdende incidentele conclusie tot oproeping in vrijwaring, met producties,
- de conclusie van antwoord in vrijwaringsincident ,
- het extract uit de minuten berustende ter griffie van de rechtbank Amsterdam van 21
november 2018, waarbij het Bizzarro is gegund om Navigators Underwriting Agency Limited in vrijwaring te doen dagvaarden en de beslissing omtrent de proceskosten is aangehouden tot de eindbeslissing in de hoofdzaak,
- het tussenvonnis van 3 april 2019, waarbij een comparitie is bepaald,
- het proces-verbaal van de op 10 september 2019 gehouden comparitie van partijen, met de daarin genoemde processtukken,
- de akte uitlating rechtsvorm, correctie petitum en aanvulling pv van Danone c.s, met producties,
- de antwoordakte van Bizzarro.
1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.
1.3. Bij akte uitlating rechtsvorm, correctie petitum en aanvulling pv heeft Danone c.s. de rechtsvorm van eiseressen sub 1 en 2 alsmede de vestigingsplaats van eiseres sub 1 gewijzigd. Nu Bizzarro zich bij antwoordakte heeft gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank, zijn die wijzigingen in de kop van dit vonnis doorgevoerd.
2.De feiten
2.1.
Bizzarro en Dantrade hebben met ingang van 1 januari 2016 een raamovereenkomst gesloten met betrekking tot het vervoer van producten van Danone.
2.2.
De raamovereenkomst bevat de navolgende bepalingen, voor zover hier relevant:
“(…)21 LIABILITY
21.1
Carrier agrees to indemnify and hold harmless DanTrade and Client and each of Client’s officers, agents, employees and contractors, from and against any and all losses, claims, demands and actions (…) liabilities, damages, costs and expenses (…) resulting from any breach of this Agreement or fault or negligence of Carrier or any of its Affiliates or subcontractors.
21.2
Any Product loss or damage caused by the acts, omissions or negligence of Carrier will be the responsibility of Carrier, including where (without limitation): (…)
(b) any substance or person in the proximity of the Products has led to loss of product quality; or
(c) the Products cannot be marketed due to Sanitary risks (…)
21.3
If any of the above circumstances occurs, Client will invoice Non-Marketable Products and the costs in relation to the destruction of such Non-Marketable Products, to Carrier and Carrier will pay such invoice (…)
23 INSURANCE
23.1
Carrier shall take out and maintain in force during the Term adequate levels of insurance with a duly licensed insurance company to cover all potential liabilities (…) under this Agreement and the Orders, even if the damage is not covered under the CMR, on condition that the damage results from Carrier’s fault or negligence. (…)”
2.3.
Artikel 9(b) van Appendix I, bijgevoegd bij de raamovereenkomst, luidt, voor zover hier relevant:
“b.Damaged goods / Distresses Load
Event that might cause damage to products include (but are not limited to) (…) the presence or evidence of persons in the trailer (…)
When presence of persons in the trailer is suspected, the Client will consider the product could have been subjected to malicious tampering creating a food safety risk. In these circumstances, the Client will apply the precaution principle and the Distressed Load will be unable to be sold. In these instances the Client will not have no option but to ensure the entire Distressed Load is destroyed. (…)
Client will invoice Non-Marketable Products and the costs in relation to the destruction of such Non-Marketable Products to Carrier. (…)”
2.4.
Op of omstreeks 22 september 2016 heeft Bizzarro in opdracht van Danone een partij melkproducten over de weg vervoerd van Ochsenfurt (Duitsland) naar Fretin (Frankrijk). Voor dit vervoer is een vrachtbrief van 22 september 2016 afgegeven.
2.5.
De goederen zijn op 22 september 2016 in Ochsenfurt ingeladen, waarna de deuren werden verzegeld. De lading is op 22 september 2016 door Bizzarro in ontvangst genomen en op 23 september 2016 afgeleverd. Tijdens een pauze in de nacht van 22 op 23 september 2016 hoorde de chauffeur gerommel aan zijn vrachtwagen en is hij gaan kijken. De chauffeur heeft niemand bij de vrachtwagen aangetroffen, maar geconstateerd dat het zegel was verbroken.
2.6.
Bij aankomst is een expertise van de lading uitgevoerd door Quibriac Hervé. In het expertiserapport van 8 februari 2017 staat vermeld, voor zover hier relevant:
“(…)
3)(…) Voor de lossing zijn er geen afwijkingen geconstateerd op de planken van de achterste pallets, en ook niet bovenop de lading.
3)(…) Voor de lossing zijn er geen afwijkingen geconstateerd op de planken van de achterste pallets, en ook niet bovenop de lading.
Na lossing, werd vastgesteld dat de bovenkant van de pallets geen spoor van vertrapping vertoonde, in overeenstemming met de eerste waarneming. (…)
4)(…) De controles van de temperaturen en de metingen van de omgevingstemperaturen binnenin, toonden geen afwijkingen aan. (…)”
2.7.
Danone is vervolgens tot vernietiging van de lading overgegaan.
2.8.
Bizzarro heeft het incident gemeld bij haar vervoerdersaansprakelijkheids-verzekeraar. Volgens de verzekeraar is het incident niet gedekt onder de polis omdat er geen sprake is van ladingschade.
2.9.
Chubb heeft Danone een bedrag van € 47.962,83 betaald in verband met het incident. Vervolgens is Danone gesubrogeerd in de rechten van Chubb.
3.Het geschil in de hoofdzaak
3.1.
Danone c.s. vordert - na wijziging van eis - bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad, kort weergegeven, veroordeling van Bizzarro tot betaling van € 56.684,69, vermeerderd met rente en kosten.
3.2.
Danone c.s. legt aan haar vordering samengevat het volgende ten grondslag. Uit de expertise bleek de lading op het oog weliswaar niet beschadigd te zijn, maar de lading is uit voorzorg en vanwege hygiëneregels vernietigd omdat de kwaliteit en de integriteit daarvan niet meer gegarandeerd kon worden. Doordat de zegel was verbroken, is de marktwaarde dan wel verhandelbaarheid van de lading verminderd, hetgeen als schade in de zin van artikel 17 lid 1 juncto artikel 23 lid 2 CMR moet worden aangemerkt.
Verder heeft Bizzarro in strijd gehandeld met haar verplichtingen uit de raamovereenkomst door niet te verhinderen dat onbevoegden bij de lading konden komen (artikel 21.2 sub b en c), doordat daardoor de lading niet verhandelbaar is vanwege gezondheidsrisico’s die de reputatie van Danone negatief beïnvloeden (artikel 9(b) Appendix I) en door geen adequate verzekering af te sluiten (artikel 23.1).
Voor de daardoor geleden schade is Bizzarro primair aansprakelijk op grond van artikel 17 lid 1 CMR en subsidiair op grond van artikel 6:74 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Die schade bedraagt in totaal € 56.684,60, bestaande uit € 54.080,57 factuurwaarde, € 1.371,12 vernietigingskosten en € 1.233,-- expertisekosten.
3.3.
Bizzarro voert verweer.
3.4.
Op de (nadere) stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4.De beoordeling
in de hoofdzaak
4.1.
Tussen partijen is niet in geschil dat het CMR-Verdrag (hierna: CMR) op het onderhavige geschil dwingendrechtelijk van toepassing is.
4.2.
Verder is tussen partijen terecht niet in geschil dat deze rechtbank bevoegd is om kennis te nemen van de onderhavige vordering en dat daarop Nederlands recht van toepassing is.
4.3.
Bizzarro voert allereerst het verweer dat Danone c.s. heeft nagelaten toe te lichten wie van eiseressen de afzender is, wie de geadresseerde is, wie de gestelde schade heeft geleden en wat de grondslag van de vordering is. Aldus heeft Danone c.s. niet voldaan aan artikel 111 lid 2 sub d van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv), hetgeen op grond van artikel 120 lid 1 Rv tot nietigheid van de dagvaarding leidt.
4.4.
Het beroep van Bizzarro op de nietigheid van de dagvaarding wordt verworpen. Uit de dagvaarding blijkt immers voldoende duidelijk dat Danone stelt dat Bizzarro wanprestatie heeft gepleegd en dat zij daarbij een beroep doet op artikel 17 CMR, artikel 6:74 BW en op de onder 2.2 en 2.3 aangehaalde contractuele regeling. Bizzarro heeft dan ook uitgebreid verweer kunnen voeren en dat heeft zij ook gedaan.
4.5.
Bizzarro voert verder het verweer dat er geen sprake is van schade in de zin van artikel 17 lid 1 CMR, nu er geen substantiële fysische verandering in de toestand van de goederen heeft plaatsgevonden, zodat zij op die grond dan ook niet aansprakelijk is voor de door Danone geleden schade.
4.6.
Artikel 17 lid 1 CMR bepaalt dat de vervoerder aansprakelijk is voor geheel of gedeeltelijk verlies en voor beschadiging van de goederen, welke is ontstaan tussen het ogenblik van inontvangstneming van de goederen en het ogenblik van de aflevering.
De rechtbank is met Bizzarro van oordeel dat op grond van door haar aangehaalde binnenlandse en buitenlandse literatuur alsmede aangehaalde rechtspraak, beschadiging in de zin van voornoemde bepaling een substantiële fysische verandering in de toestand van de goederen veronderstelt. Dit brengt mee dat eerst dient te worden vastgesteld dat er daadwerkelijk sprake is van een substantiële fysische verandering van de goederen en dat vervolgens de hoogte van de schade dient te worden bepaald.
Er is dan ook geen ruimte voor de door Danone c.s. voorgestane uitleg, die erop neer komt dat de als gevolg van het verbreken van de zegel verminderde marktwaarde/verhandelbaarheid van de goederen als schade in de zin van voornoemde bepaling heeft te gelden. Danone c.s. heeft die uitleg overigens ook niet dan wel onvoldoende nader onderbouwd.
Met andere woorden: Danone heeft wel schade geleden, maar dit was geen schade doordat de goederen
zijnaangetast, maar schade doordat zij het risico niet kan nemen dat de goederen
zouden kunnen zijnaangetast op een manier die niet zichtbaar is. Dat laatste is echter geen schade in de zin van artikel 17 CMR. De primaire grondslag kan derhalve niet tot toewijzing van de vordering leiden.
zijnaangetast, maar schade doordat zij het risico niet kan nemen dat de goederen
zouden kunnen zijnaangetast op een manier die niet zichtbaar is. Dat laatste is echter geen schade in de zin van artikel 17 CMR. De primaire grondslag kan derhalve niet tot toewijzing van de vordering leiden.
4.7.
Danone c.s. stelt subsidiair dat Bizzarro diverse verplichtingen uit de raamovereenkomst niet is nagekomen, waarbij het volgens Danone c.s. met name gaat om bepalingen die betrekking hebben op de logistiek, zoals het verhinderen van de aanwezigheid van onbevoegden in de nabijheid van de lading (artikel 21.2 sub b en c van de raamovereenkomst en artikel 9 (b) van Appendix I bij de raamovereenkomst).
De rechtbank constateert dat Bizzarro op grond van die bepalingen is gehouden de volledige waarde van de vernietigde goederen en de vernietigingskosten te vergoeden. Nu aldus een ruimere aansprakelijkheid is aanvaard met betrekking tot de kernverplichting van de vervoerder dan voortvloeit uit de CMR, zijn voornoemde bepalingen op grond van artikel 41 CMR nietig.
Voor zover Danone c.s. in dit kader verder betoogt dat Bizzarro in strijd met 23.1 van de raamovereenkomst heeft nagelaten juist voor dit soort schade een adequate verzekering af te sluiten, gaat dat betoog evenmin op. Uit het hiervoor overwogene volgt immers dat niet is voldaan aan het in die bepaling genoemde vereiste dat de schade, als daarvan al sprake is, is veroorzaakt door een fout of nalaten van Bizzarro. Dit brengt mee dat de subsidiaire grondslag evenmin tot toewijzing van de vordering kan leiden.
4.8.
De conclusie is dan ook dat de vordering wordt afgewezen. Dit brengt mee dat de stellingen van partijen omtrent de vorderingsgerechtigdheid van eiseressen en de hoogte van de gevorderde schade geen bespreking behoeven.
4.9.
Danone c.s. zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Bizzarro worden begroot op:
- griffierecht € 1.924,00
- salaris advocaat
2.685,00(2,5 punten × tarief € 1.074,00)
2.685,00(2,5 punten × tarief € 1.074,00)
Totaal € 4.609,00
De gevorderde wettelijke rente over de proceskosten is als niet weersproken toewijsbaar.
4.10.
De nakosten zijn toewijsbaar zoals hierna onder de beslissing is vermeld.
in het incident
4.11.
In de omstandigheid dat Danone c.s. zich heeft gerefereerd ten aanzien van de incidentele vordering tot vrijwaring, ziet de rechtbank aanleiding om de proceskosten te compenseren.
5.De beslissing
De rechtbank
in de hoofdzaak
5.1.
wijst de vorderingen af,
5.2.
veroordeelt Danone c.s. in de proceskosten, aan de zijde van Bizzarro tot op heden begroot op € 4.609,00, te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6:119 BW over dit bedrag met ingang van veertien dagen na de betekening van dit vonnis tot de dag van volledige betaling,
5.3.
veroordeelt Danone c.s. in de na dit vonnis ontstane kosten, begroot op € 157,00 aan salaris advocaat, te vermeerderen, onder de voorwaarde dat Danone c.s. niet binnen 14 dagen na aanschrijving aan het vonnis heeft voldaan en er vervolgens betekening van de uitspraak heeft plaatsgevonden, met een bedrag van € 82,00 aan salaris advocaat en de explootkosten van betekening van de uitspraak, en te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6:119 BW over de nakosten met ingang van veertien dagen na de betekening van dit vonnis tot aan de voldoening,
5.4.
verklaart dit vonnis wat betreft de kostenveroordelingen uitvoerbaar bij voorraad,
in het incident
5.5.
compenseert de proceskosten aldus dat iedere partij de eigen kosten draagt.
Dit vonnis is gewezen door mr. R.H.C. Jongeneel, rechter, bijgestaan door mr. J.P. van der Stouwe, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 18 december 2019.