ECLI:NL:RBAMS:2021:7029

• Datum uitspraak: 3 december 2021
• Publicatiedatum: 2 december 2021
• Zaaknummer: C/13/709762 / KG ZA 21-924
• Instantie: Rechtbank Amsterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Kort geding
• Rechters: A.J. Beukenhorst
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Onrechtmatigheid van uitzending van beeld- en geluidsmateriaal door Noordkaap TV Producties B.V. in verband met vermeende seksuele contacten met minderjarige

In deze zaak heeft de voorzieningenrechter van de Rechtbank Amsterdam op 3 december 2021 uitspraak gedaan in een kort geding tussen een eiser en Noordkaap TV Producties B.V. De eiser, vertegenwoordigd door advocaat mr. R.P.E. Halfens, vorderde een verbod op de openbaarmaking van beeld- en geluidsopnamen die door Noordkaap waren gemaakt in het kader van de uitzending van het programma 'Undercover in Nederland'. De eiser stelde dat de voorgenomen uitzending onrechtmatig was, omdat het niet om een misstand ging en de betrokken minderjarige vrijwillig contact met hem had onderhouden.

De rechter oordeelde dat er een afweging moest worden gemaakt tussen het belang van de eiser bij bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer en het belang van Noordkaap bij vrijheid van meningsuiting. De rechter concludeerde dat de vordering van de eiser niet kon worden toegewezen, omdat de uitzending een misstand aan de kaak stelde die de samenleving raakt. De eiser had bovendien geen overtuigend bewijs geleverd dat de uitzending hem onherstelbare schade zou toebrengen. De rechter wees erop dat de eiser zelf had bijgedragen aan de situatie door zijn gedrag en dat de uitzending op een zorgvuldige manier was voorbereid, met inachtneming van de privacy van de eiser.

De rechter weigerde de gevraagde voorziening en veroordeelde de eiser in de proceskosten, die aan de zijde van Noordkaap tot op dat moment waren begroot op € 1.683,00. De uitspraak werd openbaar uitgesproken op 3 december 2021.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK AMSTERDAM

Afdeling privaatrecht, voorzieningenrechter civiel

zaaknummer / rolnummer: C/13/709762 / KG ZA 21-924 AB/EB

Vonnis in kort geding van 3 december 2021

in de zaak van

[eiser] ,

wonende te [woonplaats] ,

eiser,

advocaat mr. R.P.E. Halfens te Nieuwegein,

tegen

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

NOORDKAAP TV PRODUCTIES B.V. ,

gevestigd te Amsterdam,

gedaagde, vrijwillig verschenen,

advocaat mr. J.A.K. van den Berg te Amsterdam.

Partijen zullen hierna [eiser] en Noordkaap worden genoemd.

1. De procedure

Op de zitting van 25 november 2021 heeft [eiser] de vordering zoals omschreven in de dagvaarding toegelicht. Noordkaap heeft verweer gevoerd. Beide partijen hebben producties en een pleitnota ingediend.

Ter zitting was [eiser] aanwezig met mr. Halfens en diens kantoorgenoot
mr. R.R. Surquin. Aan de zijde van Noordkaap waren Alberto Stegeman en
mr. Van den Berg aanwezig. Tijdens de zitting is de definitieve versie van het deel van de uitzending dat over [eiser] gaat vertoond. Vonnis is bepaald op heden.

2. De feiten

2.1.

Noordkaap produceert voor tv-zender SBS het televisieprogramma “Undercover in Nederland”. In dat programma stelt Alberto Stegeman door hem gesignaleerde misstanden aan de kaak.

2.2.

[eiser] heeft op de website sexjobs.nl onder ‘betaling in natura’
de volgende advertentie geplaatst:
“Goed verzorgde man betaalt rijles aan meisje 18+
Ben jij een intelligente goed uitziende meid, dan kan ik het een en ander voor je betekenen. Ik ben een man met goed karakter en serieus 40+. Graag een intelligente meid met goed voorkomen. Liefst studente. Ik hoor graag.”

2.3.

Onder de naam “ [naam] ” heeft een medewerker van Noordkaap op de advertentie gereageerd. Ze liet daarbij weten bijna 18 te zijn. In het daarop volgende WhatsApp contact meldde [eiser] meteen dat hij geen rijinstructeur is. Hij zei liefdevolle seks te willen en per afspraak een ruime vergoeding te betalen. Hij vroeg ook of het wel was toegestaan dat ze seks zouden hebben, omdat ze nog net geen 18 was. “Laat maar weten”.

2.4.

[eiser] en “ [naam] ” hebben vervolgens afgesproken elkaar eerst op een terras te ontmoeten om kennis te maken. Die ontmoeting is door Noordkaap opgenomen met verborgen camera en microfoon. Daar heeft “ [naam] ” gezegd dat ze twee maanden daarvoor 17 was geworden. De volgende dag appte [eiser] : “Vond je een spontane vrouw. Houdt het maar op 21 jaar, qua leeftijd.”

2.5.

Een maand later hebben [eiser] en “ [naam] ” weer afgesproken op een terras. In de buurt daarvan is [eiser] overvallen door Stegeman met draaiende camera, die hem wilde confronteren met de ongepastheid van zijn contacten met “ [naam] ”.

2.6.

Een redacteur van “Undercover in Nederland” heeft [eiser] in een e-mail laten weten dat het programma waarin hij voorkomt op 9 december 2021 zal worden uitgezonden en hem de mogelijkheid gegeven voor een reactie. Daarbij is meegedeeld dat rekening zal worden gehouden met zijn privacy door zijn gezicht te blurren, zijn stem te vervormen en zijn naam niet te noemen.

3. Het geschil

3.1.

[eiser] vordert, kort gezegd, Noordkaap te verbieden de van hem gemaakte beeld- en geluidsopnamen openbaar te maken, op straffe van verbeurte van een dwangsom en met veroordeling van Noordkaap in de proceskosten en de nakosten.

3.2.

Hij stelt daartoe dat het niet om een misstand gaat, laat staan om een ernstige misstand of een groot maatschappelijk belang. “ [naam] ” heeft er zelf voor gekozen om de expliciete 18+ website sexjobs.nl te bezoeken. Zij heeft daarna geheel vrijwillig contact met hem onderhouden, waarbij er niets tegen haar zin is gebeurd of zelfs maar voorgesteld. Het is gebleven bij mailen, appen en elkaar ontmoeten op een terras. “ [naam] ” zag eruit als 21 of ouder en toen hij dat schreef heeft ze het niet ontkend. In werkelijkheid was ze ook meerderjarig. Noordkaap heeft een misstand uitgelokt door op zijn advertentie te laten reageren door een meerderjarige vrouw die zich voordeed als een 17-jarig meisje.

3.3.

Noordkaap voert verweer.

4. De beoordeling

4.1.

[eiser] heeft een spoedeisend belang bij de beoordeling van zijn vordering, omdat Noordkaap de aflevering op 9 december 2021 wil uitzenden.

4.2.

Om te kunnen beoordelen of de voorgenomen uitzending onrechtmatig is tegenover [eiser] , moet een afweging worden gemaakt tussen zijn belang bij de bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer en van zijn eer en goede naam, en het belang van Noordkaap bij vrijheid van meningsuiting. Die uitingsvrijheid brengt mee dat zij zich kritisch en waarschuwend moet kunnen uitlaten over misstanden die de samenleving raken. Bij afweging van deze op zichzelf gelijkwaardige belangen kan de omstandigheid dat beeld- en geluidmateriaal is verkregen door het gebruik van een verborgen camera gewicht in de schaal leggen, maar doorslaggevend is dat niet.

4.3.

Toewijzing van de vordering zou neerkomen op preventieve censuur. Een dergelijk verbod kan alleen in uitzonderlijke omstandigheden worden gegeven. Dat is het geval als de publicatie voor de betrokkene tot onherstelbare schade zal leiden en, indien de publicatie pas achteraf onrechtmatig zou worden geacht, de nadelige gevolgen van de openbaarmaking niet meer kunnen worden hersteld door middel van een op dat moment uit te spreken veroordeling tot rectificatie of vergoeding van schade.

4.4.

Noordkaap heeft veel aandacht besteed aan het fenomeen rijlessen tegen betaling in natura, maar die misstand doet zich hier niet voor. [eiser] is geen rijinstructeur en heeft dat ook meteen gezegd. Het moet “ [naam] ” dan ook direct duidelijk zijn geweest dat het hem louter ging om seks tegen betaling.

4.5.

Seks met iemand van onder de achttien is niet strafbaar, maar als ervoor wordt betaald is het een misdrijf (artikel 248a Wetboek van Strafrecht), tenminste als de verdachte weet of redelijkerwijs moest vermoeden dat de ander nog geen achttien is.

4.6. “

[naam] ” liet in haar eerste bericht weten dat ze bijna 18 was. [eiser] vroeg zich daarop met zoveel woorden af of dat wel kon. Zoals gezegd is de uitzending op de zitting vertoond. Te horen is dat “ [naam] ” bij de eerste ontmoeting zegt dat ze twee maanden geleden 17 is geworden. Dat is dus net 17 en niet bijna 18. [eiser] zegt daarop dat hij inmiddels heeft uitgezocht dat seks met iemand van 17 niet verboden is, maar dat het wel strafbaar is om daarvoor te betalen. Hij stelt daarop voor om te doen alsof zij zijn huis komt schoonmaken en daarvoor wordt betaald. Mocht er ooit naar gevraagd worden dan moet ze zeggen dat ze 18 is.

4.7.

Hier ging [eiser] de mist in. Als hij ervan overtuigd was dat “ [naam] ” meerderjarig was, dan had hij om een ID moeten vragen toen ze zei dat ze twee maanden geleden 17 was geworden. Als hij haar geloofde, dan had hij van zijn plan om seks met haar te hebben moeten afzien. In plaats daarvan bedacht hij leugentjes om strafbaarheid voor te zijn en ging hij met haar door naar een volgende afspraak.
Deze houding verraadt dat hij er geen been in zag om tegen betaling seks te hebben met een minderjarige. Dat is een misstand die de samenleving raakt en die Noordkaap aan de kaak moet kunnen stellen. Dat het uiteindelijk niet tot seks is gekomen is maakt dat niet anders. Gezien die houding is het bovendien niet geloofwaardig dat [eiser] , als het wèl zover was gekomen, alsnog eerst om een ID zou hebben gevraagd, zoals hij heeft gesteld.

4.8.

Onder deze omstandigheden kan niet worden gezegd dat Noordkaap de misstand heeft uitgelokt, of dat het gebruik van een verborgen camera – in dit geval vooral verborgen geluid, want op de beelden is eigenlijk niets bijzonders te zien – niet gerechtvaardigd was. Dat was nodig om de misstand boven water te krijgen.

4.9.

[eiser] is in de uitzending permanent van top tot teen geblurd en zijn stem is steeds onherkenbaar vervormd. Zijn naam wordt niet genoemd en er zijn verder ook geen punten van herkenning die in zijn richting kunnen wijzen.
In zoverre is de inbreuk op zijn persoonlijke levenssfeer minimaal.

4.10.

[eiser] heeft erop gewezen dat hij op straat door een familielid blijkt te zijn herkend toen hij na de confrontatie onwel werd. Dit familielid zou dan na het zien van de uitzending de conclusie moeten trekken dat het om hem ging. Dat zou een vorm van ‘betrappen’ zijn die hem ook had kunnen overkomen als hij een minderjarige thuis had ontvangen voor betaalde seks. Het is een risico dat hij over zichzelf heeft afgeroepen en waarmee hij zal moeten zien om te gaan.
Alle omstandigheden in aanmerking genomen kan dat echter niet leiden tot het op voorhand verbieden van de uitzending.

4.11.

Dit betekent dat de gevraagde voorziening zal worden geweigerd.
[eiser] zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Noordkaap worden begroot op:

- griffierecht € 667,00

- salaris advocaat
1.016,00

Totaal € 1.683,00

5. De beslissing

5.1.

weigert de gevraagde voorziening,

5.2.

veroordeelt [eiser] in de proceskosten, aan de zijde van Noordkaap tot op heden begroot op € 1.683,00,

5.3.

verklaart deze kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.

Dit vonnis is gewezen door mr. A.J. Beukenhorst, voorzieningenrechter, bijgestaan door mr. E. van Bennekom, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 3 december 2021. ^[1]

Voetnoten

1. type: EB