ECLI:NL:RBAMS:2022:3994

Uitspraak

RECHTBANK AMSTERDAM

Bestuursrecht

zaaknummers: AMS 21/4019 en 21/4099

uitspraak van de enkelvoudige kamer van 13 juli 2022 in de zaken tussen

[eiseres] , te Amsterdam, eiseres I (hierna: [eiseres] )

(gemachtigden: mr. F.P. Heijne en mr. C. Lahaije),

[eiseres 2] ,eiseres II (hierna: [eiseres 2] )

(gemachtigde: mr. R. Wijling),

samen ook: eisers

Zorgkantoor Zilveren Kruis, verweerder (hierna: het Zorgkantoor)

(gemachtigde: mr. H.J. Arnold).

Inleiding

1.1.

In deze uitspraak beoordeelt de rechtbank de beroepen van [eiseres] en [eiseres 2] tegen de intrekking en terugvordering van het persoonsgebonden budget (het pgb) van [betrokkene] (hierna: [betrokkene] ) over de jaren 2019 en 2020. [betrokkene] heeft vanwege een verstandelijke beperking een indicatie voor zorg op grond van de Wet langdurige zorg (de Wlz). Aan [betrokkene] is een pgb toegekend op grond van de Wlz voor het zorgprofiel Wonen met begeleiding en verzorging. [betrokkene] is budgethouder van haar pgb, wat inhoudt dat zij met het haar toegekende pgb haar eigen zorg kan inkopen. Sinds december 2018 kocht [betrokkene] haar zorg in bij [eiseres] . [eiseres 2] is vanaf 6 februari 2019 de bewindvoerder en mentor van [betrokkene] en is belast met het beheer van het pgb.

1.2.

Omdat bij het Zorgkantoor meldingen over [eiseres] binnenkwamen en mede daardoor een vermoeden van fraude is ontstaan, is het Zorgkantoor eind januari/begin februari 2020 een onderzoek gestart naar de rechtmatigheid van de declaraties van [eiseres] bij veertien budgethouders. Op 1 mei 2020 heeft het Zorgkantoor telefonisch contact gehad met [betrokkene] , waarbij haar vragen zijn gesteld over onder andere de door [eiseres] verleende zorg. Het Zorgkantoor heeft in het rapport van voorlopige bevindingen van 19 mei 2020 de resultaten van het fraudeonderzoek neergelegd. De conclusies van het voorlopige rapport zijn – kort gezegd – dat de feitelijke en terechte levering van de zorg niet kan worden vastgesteld, dat er leemtes zijn in de dossiervoering en dat er sprake lijkt te zijn van een belangenverstrengeling tussen [eiseres 2] en [eiseres] . Gelet op de bevindingen en het structurele karakter daarvan is volgens het Zorgkantoor sprake van fraude.

1.3.

Het Zorgkantoor heeft naar aanleiding van het fraudeonderzoek [betrokkene] verzocht om haar pgb-administratie te overleggen. Op 6 augustus 2020 heeft een gesprek plaatsgevonden met mevrouw [naam] van [eiseres 2] . Met het besluit van 25 augustus 2020 (het primaire besluit) is het pgb van [betrokkene] stopgezet^[1], ingetrokken en teruggevorderd^[2]. Omdat niet duidelijk is of en hoeveel Wlz-zorg is geleverd, is het hele pgb teruggevorderd. De terugvordering bedraagt in het geval van [betrokkene] € 77.073,00 (€ 47.834,18 voor 2019 en € 29.238,82 voor 2020). Ook bij de overige dertien budgethouders is het pgb ingetrokken en teruggevorderd. In de intrekkingsbeschikkingen is aangegeven dat het bedrag niet zal worden geïnd bij de budgethouder en dat het Zorgkantoor bereid is de vordering over te nemen. Daartoe zal een vaststellingsovereenkomst worden gesloten tussen het Zorgkantoor en de budgethouder.

1.4.

Het Zorgkantoor heeft op 16 september 2020 het definitieve rapport van bevindingen in het kader van het fraudeonderzoek opgemaakt en aangekondigd de schade met betrekking tot alle veertien budgethouders, in totaal € 950.906,56 op [eiseres] en/of [eiseres 2] en/of andere bewindvoerders te willen verhalen. [betrokkene] heeft bezwaar gemaakt tegen het primaire besluit. Op 28 september 2020 heeft [betrokkene] een vaststellingsovereenkomst en bijbehorende akte van cessie getekend. Zij heeft later haar bezwaar ingetrokken.^[3]Op 16 juni 2021 heeft een telefonisch gesprek met [betrokkene] plaatsgevonden. [eiseres] en [eiseres 2] hebben als derde belanghebbende ook bezwaar gemaakt.

1.5.

Met de brief van 1 maart 2021 heeft [eiseres] het Zorgkantoor in gebreke gesteld vanwege het niet tijdig beslissen op bezwaar. Op 19 maart 2021 heeft [eiseres] beroep ingesteld tegen het niet tijdig beslissen op veertien bezwaarschriften. Dit beroep is geregistreerd onder nummer AMS [zaaknummer] .

1.6.

Het Zorgkantoor heeft met het besluit van 1 juli 2021 (het bestreden besluit) de bezwaren van [eiseres] en [eiseres 2] ongegrond verklaard. [eiseres] heeft het beroep tegen het bestreden besluit gehandhaafd. Dit beroep is geregistreerd onder nummer AMS [zaaknummer] . [eiseres 2] heeft ook beroep ingesteld. Dit beroep is geregistreerd onder nummer AMS [zaaknummer] .

1.7.

Het Zorgkantoor heeft in beide beroepszaken een verweerschrift ingediend.

1.8.

De rechtbank heeft de beroepen op 21 juni 2022 op zitting behandeld^[4]. Namens [eiseres] was [naam] aanwezig, bijgestaan door zijn gemachtigden. Namens [eiseres 2] was [naam] aanwezig, bijgestaan door zijn gemachtigde. Namens het Zorgkantoor waren aanwezig mr. S. Gezer, mr. C. Hartman, J [naam] , [naam] en [naam] , bijgestaan door hun gemachtigde.
Beoordeling door de rechtbankAlgemene overwegingen

2.1.

Voordat de rechtbank toekomt aan de beoordeling van de vraag of in het concrete geval van [betrokkene] het pgb mocht worden stopgezet, ingetrokken en teruggevorderd, overweegt de rechtbank het volgende. Het dossier van [betrokkene] is één van de 14 dossiers waarin het Zorgkantoor, mede naar aanleiding van het grote fraudeonderzoek, het pgb heeft ingetrokken en teruggevorderd. De meervoudige kamer van deze rechtbank heeft in de uitspraken van [medio] april 2022^[5]over de intrekking en terugvordering van de pgb’s van twee andere budgethouders geoordeeld. In die uitspraken heeft de rechtbank onder andere een oordeel gegeven over een aantal algemene punten dat ook van toepassing is in de onderhavige zaak.
2.2 Met betrekking tot het beroep tegen het niet tijdig beslissen op de bezwaren verwijst de rechtbank naar haar oordeel in de genoemde uitspraken.^[6]Omdat de tijdslijn, de termijnen en de handelingen in de bestuurlijke procedure beschreven in de bedoelde uitspraken in de zaak van [betrokkene] hetzelfde zijn, is ook in deze zaak het beroep tegen het niet tijdig beslissen gegrond en is het maximale bedrag van € 1.442 aan dwangsommen verbeurd.

2.3

Ook ten aanzien van de omvang van het geding verwijst de rechtbank naar haar oordeel in de genoemde uitspraken.^[7]De rechtbank volgt eisers niet in hun standpunt, onder verwijzing naar de recente uitspraak van de rechtbank Midden Nederland van 11 februari 2022^[8], dat het Zorgkantoor het bestreden besluit niet had mogen nemen en zich alleen tot de civiele rechter kan wenden. De rechtbank ziet geen aanleiding om van de vaste lijn van de Centrale Raad van Beroep (de Raad)^[9]over de beoordeling van de rechtmatigheid van besluiten tot vaststelling en terugvordering van pgb’s door de bestuursrechter af te wijken. De rechtbank sluit ten slotte aan bij het oordeel dat eisers belanghebbende zijn bij het bestreden besluit en dat dit in volle omvang kan worden getoetst.

Concrete overwegingen over deze zaak

3.1

Het Zorgkantoor heeft het pgb van [betrokkene] ingetrokken op grond van artikel 5.20, tweede lid, aanhef en onder b, van de Regeling langdurige zorg (de Rlz), omdat [betrokkene] zich niet zou hebben gehouden aan de pgb-verplichtingen.^[10]Het Zorgkantoor heeft zijn conclusies met name gebaseerd op het (fraude)onderzoek waaruit kort gezegd zou blijken dat [eiseres] een valse voorstelling van zaken geeft, de pgb-administratie ondeugdelijk is, er geen zorgvuldige urencontrole heeft plaatsgevonden, er zorg is verleend die niet betaald mag worden vanuit de Wlz en niet is voldaan aan de verplichtingen die horen bij het pgb.

3.2

In het dossier van [betrokkene] concludeert het Zorgkantoor in hoofdlijnen specifiek het volgende:

( a) De declaraties wijken af van de feitelijk geleverde uren. Er worden namelijk structureel meer uren gedeclareerd dan feitelijk geleverd.

( b) De gedeclareerde zorg is (deels) geen Wlz-zorg. Er worden uren gedeclareerd voor administratieve werkzaamheden (contacten met bewindvoerders/mentoren, rapporteren van zorg en voorbereiden/uitvoeren/nawerken van evaluatiegesprekken).^[11]Ook worden er uren gedeclareerd voor activiteiten zonder een concreet begeleidingsdoel (het voeren van gewone gesprekken over dagelijkse dingen en meegaan naar gesprekken of boodschappen doen).^[12]Tot slot wordt gedeclareerd voor het stelselmatig aanbieden van beschikbaarheidsdiensten. Al deze werkzaamheden vallen niet onder Wlz-zorg die uit het pgb-budget mag worden betaald.^[13]

( c) De zorgdocumenten geven een onjuiste voorstelling van zaken en komen daarnaast ook niet overeen met de declaraties. De zorg in de zorgbeschrijving en nadere toelichting is omvangrijker omschreven dan in werkelijkheid wordt geleverd. Uit de facturen, urenspecificaties en de zorgarrangementen volgt dat er alleen begeleiding (BEG) is geleverd, terwijl uit de zorgdocumenten blijkt dat er persoonlijke verzorging (PV), huishoudelijke hulp (HH), begeleiding individueel (BEG-I) en begeleiding groep (BEG-GR) zou worden geleverd. Een eventuele wijziging in de zorglevering moet onverwijld worden aangepast en doorgestuurd naar het Zorgkantoor.^[14]Dat staat ook in de toekenningsbeschikking pgb 2019.

( d) De declaraties werden niet gezien en zijn niet ondertekend door [betrokkene] . Zij zag alleen de zorgarrangementen en tekende deze. Deze declaratiewijze duidt op een gebrekkige controle door de bewindvoerder en geeft een valse voorstelling van zaken.

Kan het onderzoek van het Zorgkantoor de conclusies dragen?

4.1

In deze zaak gaat het erom of de intrekking (en terugvordering) van het pgb van [betrokkene] terecht is. De rechtbank merkt allereerst op dat het hier gaat om een besluit tot intrekking van de pgb verleningsbeschikking ten nadele van de verzekerde en dat is een belastend besluit. Daarom rust de bewijslast om aannemelijk te maken dat aan de voorwaarden voor de intrekking of wijziging is voldaan in beginsel op het Zorgkantoor.^[15]Het Zorgkantoor zal tegen de achtergrond van de Awb^[16]en de Wlz de nodige kennis over de relevante feiten moeten verzamelen en deugdelijk moeten motiveren dat een intrekking of wijziging van de verleningsbeschikking gerechtvaardigd is. Het Zorgkantoor heeft zijn conclusies die tot de intrekking hebben geleid gebaseerd op zijn onderzoek. Beoordeeld moet worden of het onderzoek de getrokken conclusies kan dragen.

Zorgdocumenten en de (tijdige) controle daarvan

4.2

De rechtbank is – alles overziend – van oordeel dat het Zorgkantoor onvoldoende bewijs heeft geleverd om de getrokken conclusies en daarmee de intrekking van het pgb te onderbouwen. De administratie van [eiseres] is (op papier) nagenoeg sluitend. Het Zorgkantoor twijfelt aan de juistheid van de papieren administratie op basis van verklaringen van [betrokkene] . Dat betekent dat gekeken moet worden of dat wat er concreet ligt voldoende is om aan de sluitende administratie te doen twijfelen. Met betrekking tot de conclusie dat de zorgdocumenten een onjuiste voorstelling van zaken geven en niet overeenkomen met de feitelijke situatie oordeelt de rechtbank als volgt. In de eerder aangehaalde uitspraken van [medio] april 2022 heeft de rechtbank overwogen dat uit de uitspraak van de Raad van 16 februari 2022^[17]volgt dat het Zorgkantoor bepaalde zaken – zoals de hier bedoelde zorgdocumenten – voorafgaand aan de betaling uit het pgb moet controleren. Als deze zaken pas achteraf worden gecontroleerd door het Zorgkantoor kunnen de eventuele gevolgen hiervan niet voor rekening van de budgethouder komen.

4.3

In het geval van [betrokkene] betekent dit volgens de rechtbank het volgende. In het dossier van [betrokkene] bevinden zich verschillende zorg gerelateerde documenten. Uit het budgetplan van 15 november 2018, de zorgbeschrijving van 27 november 2018 en de zorgovereenkomst van 25 februari 2019 volgt dat PV, HH, BEG-I en BEG-GR wordt aangeboden. In de bijlage is voor ieder onderdeel uitgeschreven welke werkzaamheden [eiseres] uitvoert. Na vragen van het Zorgkantoor hierover heeft [naam] van [eiseres] een gewijzigde zorgbeschrijving en zorgovereenkomst van dezelfde datum overgelegd, waarin BEG-GR is weggelakt. Uit de zorgovereenkomst van 30 mei 2019 (toegezonden op 3 juni 2019) blijkt dat alleen BEG-I is aangekruist. Er is geen gewijzigde zorgbeschrijving overgelegd. Met het besluit van 29 juni 2019 heeft het Zorgkantoor deze zorgovereenkomst goedgekeurd. De bij de Svb ingediende facturen bevatten alleen de omschrijving “BEG”. Hoewel in de eerste zorg gerelateerde documenten kruisjes zijn gezet bij meerdere zorgfuncties, blijkt uit de bijbehorende toelichting dat het telkens gaat om individuele begeleiding bij de genoemde domeinen. De rechtbank ziet in het feit dat in de later overgelegde zorgovereenkomst van 30 mei 2019 alleen BEG-I is aangekruist een bevestiging van deze lezing. Dat betekent volgens de rechtbank dan ook dat de zorg gerelateerde documenten in feite niet tegenstrijdig zijn met hetgeen is gefactureerd (BEG).

4.4

Bovendien blijkt uit het dossier dat al geruime tijd maandelijks alleen BEG werd gedeclareerd (en dus niet ook de andere zorgfuncties die zijn opgenomen in de zorgdocumenten). Desondanks zijn de betalingen uit het pgb telkens goedgekeurd, terwijl de Svb kan beslissen tot beëindiging of weigering van betalingen als de ingediende declaraties niet voldoen aan bijvoorbeeld (de inhoud van) de zorgdocumenten. Bovendien heeft [eiseres 2] op verzoek van het Zorgkantoor op 6 juni 2019, dus voor de goedkeuring van de zorgovereenkomst van 29 juni 2019, al de zorgarrangementen en facturen van december 2018 tot en met april 2019 toegestuurd. Voor zover het Zorgkantoor van mening was dat de facturering niet overeenkwam met de zorgdocumenten, had zij dit eerder kunnen en moeten controleren en vaststellen, en – indien nodig – daar vragen over moeten stellen aan [betrokkene] en/of eisers. Dit mag dus niet geruime tijd later alsnog nog worden tegengeworpen aan [betrokkene] . Dat niet het Zorgkantoor zelf, maar de Svb als eerste de facturen controleert en afwijkingen niet doorstuurt naar het Zorgkantoor doet niet af aan deze verantwoordelijkheid van het Zorgkantoor. De gevolgen van de keuze om het systeem op de voornoemde manier in te richten kunnen daarom niet op deze wijze worden afgewenteld op de budgethouder.

Feitelijke zorglevering

5.1

De conclusie dat er structureel meer uren zijn gedeclareerd dan feitelijk geleverd baseert het Zorgkantoor op twee elementen: de verklaringen van [betrokkene] over de (omvang van de) zorg en de onbetrouwbaarheid van de roosters. Uit de verklaringen van [betrokkene] blijkt volgens het Zorgkantoor dat er minder zorg is geleverd dan wordt gedeclareerd. Het Zorgkantoor twijfelt daarnaast aan de authenticiteit van de roosters, omdat er meerdere roosters zijn die niet helemaal met elkaar stroken. In de primaire fase heeft [eiseres] een rooster overgelegd (het gestelde capaciteitsrooster) en in de bezwaarfase een ander rooster (het dienstrooster). Bij een andere budgethouder hing er weer een ander rooster (van oktober 2019) in de woning, daarvan heeft het Zorgkantoor een foto overgelegd. Ook blijkt uit de roosters dat de uren waarop zorg is geleverd en de namen van de zorgverleners niet altijd overeenkomen met elkaar.

5.2

De rechtbank is van oordeel dat er onvoldoende bewijs ten grondslag ligt aan de conclusie dat er structureel meer uren worden gedeclareerd dan feitelijk geleverd. Het Zorgkantoor baseert zich hiervoor voornamelijk op de verklaringen van [betrokkene] .^[18]Uit de declaraties en het rooster blijkt dat gemiddeld gezien ongeveer 60 uur per maand – en dus ongeveer 14 uur per week – aan zorg wordt gedeclareerd. [betrokkene] verklaart in de gesprekken met het Zorgkantoor van 1 mei 2020 en 16 juni 2021 dat zij vier dagen per week zorg ontving en dat dit teruggebracht is naar drie dagen omdat zij vier dagen teveel vond. Haar verklaringen over de omvang van de zorguren wisselen van 3 uur zorg per week tot 8 uur zorg per week. Onduidelijk is of en wanneer de wijziging in de omvang van de ontvangen zorg ingegaan zou zijn. [betrokkene] is niet tevreden met de begeleiding door [eiseres] . De rechtbank maakt uit het dossier op dat [betrokkene] een kwetsbaar persoon is, zorgmijdend is en zichzelf overschat. Dit blijkt uit de notities van [eiseres 2]^[19]en de zorgplanevaluaties en observaties.^[20]Dit maakt dat de betrouwbaarheid van de verklaringen van [betrokkene] geen gegeven is en dat het Zorgkantoor niet zonder meer mag uitgaan van haar verklaringen. Te meer nu daarvoor in de rest van het dossier juist contra-indicaties zijn, zoals ook het psychologisch onderzoek van de orthopedagoog van 2010, die verklaart dat [betrokkene] gemakkelijk overschat kan worden, snel het overzicht kwijt raakt en weinig inzicht heeft in oorzaak en gevolg. De Orthopedagoog verwacht dat zij op alle terreinen (wonen, werk, administratie, financiën) ondersteuning nodig zal hebben. Ook [eiseres 2] verklaart in het voorgesprek van 18 mei 2021, dat deze doelgroep, waartoe [betrokkene] behoort, soms inconsistent verklaart en dat de dingen voor hen niet altijd goed te bevatten zijn. Dat strookt volgens de rechtbank met de bevindingen van de voornoemde behandelaar. De rechtbank maakt bovendien kanttekeningen bij de wijze waarop de gesprekken zijn gevoerd. De budgethouders hebben hun verklaringen afgelegd buiten de aanwezigheid van een (wettelijk) vertegenwoordiger. Ook is hen vooraf niet goed duidelijk gemaakt waar het gesprek op zag en wat daarvan de gevolgen konden zijn. Niet meegedeeld is dat de gesprekken werden opgenomen. Wat door de budgethouders is verklaard, is door het Zorgkantoor voor waar aangenomen en is ten onrechte niet nader onderzocht. Evenmin is rekening gehouden met hoe de budgethouders het gesprek hebben geïnterpreteerd. Zo verklaart de heer [naam] van [eiseres 2] dat [betrokkene] uit de gesprekken met het Zorgkantoor heeft afgeleid dat ook het Zorgkantoor van mening is dat zij niet zoveel begeleiding nodig heeft. Andere – concrete en/of feitelijke – onderbouwing van de zijde van het Zorgkantoor is er niet. De rechtbank is dan ook van oordeel dat het Zorgkantoor onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt dat (structureel) meer zorg is gedeclareerd dan feitelijk is geleverd.

5.3

Daarnaast oordeelt de rechtbank dat het standpunt van het Zorgkantoor over de authenticiteit van de roosters niet wordt gevolgd. Het rooster van oktober 2019 ziet op een andere budgethouder en levert in zoverre geen bewijs op. De rechtbank stelt daarnaast vast dat of nou van het (gestelde) capaciteitsrooster of het dienstrooster moet wordt uitgegaan, daaruit niet blijkt dat meer zorg is gefactureerd dan geleverd. Voor zover er enkele keren wel meer is gefactureerd, is sprake van een hele minieme afwijking (van enkele minuten). Deze afwijking valt binnen de foutmarge en rechtvaardigt niet de volledige intrekking en terugvordering van het pgb. De rechtbank kan de uitleg van [eiseres] – dat het (gestelde) capaciteitsrooster vooraf een planning van de te leveren zorg betreft, de feitelijke zorg in het dienstrooster staat en als er meer zorg is geleverd dan waarvoor budget beschikbaar was, is dit niet in rekening wordt gebracht – volgen. Die uitleg strookt namelijk ook met de overgelegde declaraties. Verder kan het volgens [eiseres] voorkomen dat de zorg op een ander tijdstip of door een andere zorgverlener wordt verleend dan aanvankelijk gepland. Dat er incidenteel van de roosters werd afgeweken is volgens de rechtbank onvoldoende om de conclusie te dragen dat er structureel meer zorg is gedeclareerd dan feitelijk is geleverd.

Deels geen Wlz-zorg

6. Het Zorgkantoor heeft zich op het standpunt gesteld dat de geleverde zorg (deels) geen Wlz-zorg is. De rechtbank stelt voorop dat op basis van alle verklaringen in het dossier en de evaluaties van de geleverde zorg aannemelijk is dat de door [eiseres] geleverde zorg onder Wlz-zorg valt. De rechtbank leest daarin juist een langdurige zorg- en begeleidingsbehoefte bij [betrokkene] , waarin [eiseres] voorziet. Een volledige intrekking van het pgb, zoals hier aan de orde, is dan ook niet gerechtvaardigd. Het Zorgkantoor heeft zijn conclusies dat het (deels) niet om Wlz-zorg ging gebaseerd op verklaringen van [betrokkene]^[21], op verklaringen van de bewindvoerder^[22]en op het algemene fraudeonderzoek. Voor de verklaringen van [betrokkene] geldt het onder 5.2 overwogene. Voor de verklaringen van de bewindvoerder en de bevindingen uit het algemene fraudeonderzoek geldt het volgende. De algemene bevindingen die ten grondslag zijn gelegd aan de conclusies zijn afkomstig uit onderzoeken die in andere dossiers dan die van [betrokkene] zijn verricht. Deze algemene bevindingen kunnen daarom hoogstens als aanvullend bewijs dienen. Het andere objectieve bewijs is volgens het Zorgkantoor de verklaring van de bewindvoerder dat er ook andere werkzaamheden werden gefactureerd die niet vallen onder de Wlzvergoeding. De rechtbank vindt de verklaringen van de bewindvoerder op onderdelen erg onduidelijk en voor meerdere interpretaties vatbaar. Kortom, bij beide bewijsmiddelen komt de rechtbank tot de conclusie dat deze een aanwijzing konden zijn dat er zaken niet geheel in orde waren, maar dat dit aanleiding had moeten zijn om nader onderzoek te doen en dat heeft het Zorgkantoor nagelaten. Dit komt voor rekening en risico van het Zorgkantoor.

Wijze van declareren

7.1

Over de wijze van declareren – namelijk het alleen laten tekenen van de zorgarrangementen en niet tevens van de bijbehorende specificaties en facturen door de budgethouder of namens hem zijn bewindvoerder – verwijst de rechtbank weer naar de uitspraken van [medio] april 2022. Uit de notities van [eiseres 2] blijkt dat de facturen maandelijks met [betrokkene] werden besproken en gecontroleerd. De budgethouder was dus op de hoogte van de facturen en tekende hiervoor. De rechtbank is dan ook van oordeel dat het enkel ondertekenen door de budgethouder van het zorgarrangement en niet tevens de facturen niet in lijn is met de afspraken uit de zorgovereenkomst, maar dat dit niet dermate ernstig is dat daaruit kan worden afgeleid dat de zorg niet is geleverd of dat dit op zichzelf aanleiding voor intrekking vormt. De suggestie van het Zorgkantoor dat dit een manier was om de budgethouders buiten spel te zetten, volgt de rechtbank niet.

7.2

De rechtbank is concluderend van oordeel dat in een geval als het onderhavige, waarbij sprake is van een sluitende administratie, er meer bewijs nodig is dan in dit dossier aanwezig, om tot de conclusie te kunnen komen dat de zorg niet (volledig) is geleverd. Op basis van het (beperkte) onderzoek, zoals dat heeft plaatsgevonden, kan het Zorgkantoor dus niet – achteraf – de conclusies trekken zoals het heeft gedaan. Er waren vermoedens die aanleiding gaven voor onderzoek, maar het door het Zorgkantoor verrichte onderzoek heeft te weinig concreet bewijs opgeleverd om op basis daarvan harde conclusies te trekken over de geleverde zorg. Het Zorgkantoor is derhalve niet in de bewijslast geslaagd om het pgb lager vast te kunnen stellen of in te trekken. Dat betekent dat de beroepen gegrond zijn. De overige beroepsgronden hoeven daarom niet meer besproken te worden.

Conclusie

8.1

De rechtbank komt tot de conclusie dat het Zorgkantoor niet heeft voldaan aan zijn bewijslast om voldoende aannemelijk te maken dat [betrokkene] zich niet heeft gehouden aan de verplichtingen behorende bij een pgb over de jaren 2019 en 2020. De aan [eiseres] en [eiseres 2] gemaakte verwijten zijn onvoldoende hard gemaakt. De beroepen zijn gegrond en het bestreden besluit komt voor vernietiging in aanmerking.

8.2

De rechtbank ziet geen aanleiding om het Zorgkantoor in de gelegenheid te stellen alsnog het nodige onderzoek te laten doen om het bestreden besluit te voorzien van een deugdelijke feitelijke grondslag. De rechtbank zal het primaire besluit onder toepassing van artikel 8:72, derde lid, aanhef en onder b, van de Awb herroepen en bepalen dat deze uitspraak in de plaats zal treden van het vernietigde bestreden besluit.

8.3

Omdat de rechtbank de beroepen gegrond verklaart, bepaalt de rechtbank dat het Zorgkantoor aan [eiseres] en [eiseres 2] het door hen betaalde griffierecht vergoedt.

8.4

De rechtbank veroordeelt het Zorgkantoor in de door [eiseres] gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand in de beroepsfase vast op € 1.518,- (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen op de zitting, met een waarde per punt van € 759,-). Omdat ook het primaire besluit wordt herroepen wegens een aan het college te wijten onrechtmatigheid, komen ook de proceskosten van de bezwaarfase voor vergoeding in aanmerking. Dit betreft 1 punt voor het bezwaarschrift met een waarde per punt van € 541,- en een wegingsfactor 1. De proceskostenveroordeling bedraagt in totaal € 2.059,‑. De rechtbank ziet geen reden om, zoals door [eiseres] verzocht, een zwaardere wegingsfactor toe te passen.

8.5

De rechtbank veroordeelt het Zorgkantoor in de door [eiseres 2] gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand in de beroepsfase vast op € 1.518,- (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen op de zitting, met een waarde per punt van € 759,-). Omdat ook het primaire besluit wordt herroepen wegens een aan het college te wijten onrechtmatigheid, komen ook de proceskosten van de bezwaarfase voor vergoeding in aanmerking. Dit betreft 1 punt voor het bezwaarschrift met een waarde per punt van € 541,- en een wegingsfactor 1. De proceskostenveroordeling bedraagt in totaal € 2.059,-. De rechtbank ziet geen reden om, zoals door [eiseres 2] verzocht, af te wijken van de wettelijke regeling.

Schadevergoeding

9.1

[eiseres] heeft gevraagd om vergoeding van de schade, die zij als gevolg van het bestreden besluit heeft geleden.

9.2

Naar het oordeel van de rechtbank is dit een verzoek als bedoeld in artikel 8:88 van de Awb, gelezen in samenhang met artikel 8:91 van deze wet. Zoals op de zitting met partijen is besproken, zal de rechtbank in een afzonderlijke uitspraak over dit verzoek oordelen. Het onderzoek zal daartoe – voor zover het ziet op het deel van dit schadeverzoek – worden heropend onder een nieuw procedurenummer. In die zaak zal dan uitsluitend het verzoek om schadevergoeding ter beoordeling staan.

Beslissing

De rechtbank

In de zaak AMS 21/4019:

verklaart het beroep gegrond;
stelt de door het Zorgkantoor verbeurde dwangsom vast op € 1.442,-;
vernietigt het bestreden besluit en bepaalt dat deze uitspraak in de plaats treedt van het vernietigde bestreden besluit;
herroept het primaire besluit;
bepaalt dat het onderzoek wordt heropend onder een nieuw procedurenummer ter voorbereiding van een nadere uitspraak omtrent de gevorderde schadevergoeding;
draagt het Zorgkantoor op het betaalde griffierecht van € 360,- aan [eiseres] te vergoeden;
veroordeelt het Zorgkantoor in de proceskosten van [eiseres] tot een bedrag van € 2.059,-.

In de zaak AMS 21/4099:

verklaart het beroep gegrond;
vernietigt het bestreden besluit en bepaalt dat deze uitspraak in de plaats treedt van het vernietigde bestreden besluit;
herroept het primaire besluit;
draagt het Zorgkantoor op het betaalde griffierecht van € 360,- aan [eiseres 2] te vergoeden;
veroordeelt het Zorgkantoor in de proceskosten van [eiseres 2] tot een bedrag van € 2.059,-.

Deze uitspraak is gedaan door mr. B.C. Langendoen, rechter, in aanwezigheid van mr. E.H. Kalse-Spoon, griffier
.De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 13 juli 2022.

griffier

rechter

Afschrift verzonden aan partijen op:

Bent u het met deze uitspraak niet eens?

Partijen kunnen tegen deze uitspraak binnen zes weken na de dag van verzending daarvan hoger beroep instellen bij de Centrale Raad van Beroep.

Als hoger beroep is ingesteld, kan bij de voorzieningenrechter van de hogerberoepsrechter worden verzocht om het treffen van een voorlopige voorziening.