Uitspraak
RECHTBANK AMSTERDAM
Strafrecht
parketnummer: 13-656963-11
beslissing van de meervoudige kamer op de vordering van de officier van justitie tot verlenging van de termijn van de terbeschikkingstelling van:
[terbeschikkinggestelde] ,
geboren op [geboortedag] [geboortejaar] in [geboorteplaats] ,
verblijvende in [de instelling] (hierna te noemen: de instelling),
hierna te noemen: de terbeschikkinggestelde.
Procesgang
Bij vonnis van deze rechtbank van 3 januari 2012 is de maatregel van terbeschikkingstelling met bevel tot verpleging van overheidswege opgelegd na bewezenverklaring van het misdrijf feitelijke aanranding van de eerbaarheid, gepleegd in de proeftijd van een veroordeling van een eerder delict (verkrachting). Dit is een misdrijf dat gericht is tegen of gevaar veroorzaakt voor de onaantastbaarheid van het lichaam van een of meer personen. De terbeschikkingstelling is daarom niet gemaximeerd tot een periode van vier jaar.
De terbeschikkingstelling is ingegaan op 20 januari 2012. Deze maatregel is voor het laatst bij beslissing van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 18 juli 2024 met één jaar verlengd.
De rechtbank heeft de vordering van de officier van justitie van 13 december 2024 op de openbare zitting van 1 april 2025 behandeld. De vordering strekt tot verlenging van de termijn van de terbeschikkingstelling met twee jaar.
De rechtbank heeft de terbeschikkinggestelde, zijn raadsman mr. M.F.M. Geeratz en de officier van justitie op zitting gehoord.
Daarnaast is [psycholoog] , GZ-psycholoog, verbonden aan de instelling, als deskundige gehoord.
Stukken
De rechtbank heeft kennisgenomen van de volgende stukken:
- een advies van de instelling met de aantekeningen over de lichamelijke en geestelijke gesteldheid van de terbeschikkinggestelde, opgemaakt door [psychiater] , psychiater/Plaatsvervangend Hoofd van de instelling, en [psycholoog] , GZ-psycholoog/coördinerend regiebehandelaar, van 18 november 2024, en
- de adviezen van twee externe gedragsdeskundigen [psychiater] , psychiater, en [psycholoog] , psycholoog, van 1 oktober 2024, zoals genoemd in artikel 6:6:12 lid 1 en lid 3 Sv.
Adviezen
Het advies van de instelling luidt – zakelijk weergegeven – als volgt.
De diagnose
Betrokkene heeft een licht verstandelijke beperking (LVB), een persoonlijkheidsstoornis
met narcistische, antisociale en borderline trekken, een ongespecificeerde schizofreniespectrum- of andere psychotische stoornis en een stoornis in het gebruik van cocaïne en alcohol.
De behandeldoelen en het behandelverloop
Betrokkene is op 5 december 2023 overgeplaatst naar FPA Heiloo. Hij is gemotiveerd om op een goede manier te resocialiseren. Maar na verloop van tijd is veelvuldig sprake van het schenden van afspraken en regels. Als gevolg hiervan wordt betrokkene in maart 2024 en juni 2024 met een time-out teruggeplaatst in de instelling en uiteindelijk wordt hij op 24 juni 2024 definitief teruggeplaatst. Hij is het niet eens met zijn terugplaatsing. Desondanks functioneert hij over het algemeen goed op de afdeling.
De kliniek beschikt over een machtiging om betrokkene transmuraal verlof te verlenen. De machtiging is afgegeven tot en met 5 november 2024. Hij heeft zich echter niet aan de verlofvoorwaarden gehouden en geeft hier onvoldoende openheid over.
Zijn traject binnen de instelling dient opnieuw te worden vormgegeven. De komende periode wordt gekeken naar de mogelijkheden voor het aanvragen van een nieuw verlofkader. Hiervoor dient in ieder geval eerst zijn terugvalanalyse te worden afgerond en dient er overeenstemming te zijn over de risico's en zijn traject. Er is nog geen zicht op de duur van het resocialisatietraject, maar het is aannemelijk dat dit nog enkele jaren in beslag zal nemen.
Het is van belang dat betrokkene naar een vervolgvoorziening gaat met voldoende controle en een gefaseerde uitstroom, wat een FPA niet voldoende kan bieden. Het behandelteam gaat de komende periode op zoek naar een geschikte vervolgvoorziening, waarbij
wordt ingestoken op plaatsing binnen een longcare voorziening. Momenteel wordt gedacht aan de afdeling [naam] van de [kliniek] . De mogelijkheden van plaatsing worden op dit moment onderzocht.
Ter zitting heeft de deskundige toegelicht dat betrokkene inmiddels een intakegesprek heeft gehad bij [naam] en is aangenomen. Hij is op de wachtlijst geplaatst, maar het is niet bekend wanneer hij geplaatst kan worden.
De risicotaxatie en het risicomanagement
De kernproblematiek die ten grondslag ligt aan het indexdelict is nog actueel. Recentelijk is er wederom een resocialisatiepoging mislukt. Daarbij is er sprake van een hoog recidiverisico bij verval van de huidige maatregel en de bijbehorende zorg en toezicht.
Het risicomanagement van betrokkene is zowel extern als intern vormgegeven. Hij is op de afdeling dagelijks in zicht van de afdelingsstaf, heeft wekelijkse begeleidingsgesprekken en er vinden kamercontroles plaats. Ook wordt gebruik gemaakt van een vroegsignaleringsplan. Daarnaast wordt er een terugvalanalyse uitgevoerd om in kaart te brengen welke risicofactoren er meespelen in terugval in ongewenst/risicovol gedrag. De aanwezigheid van een stevig forensisch vangnet is een belangrijke beschermende factor. Er is hiermee sprake van een stevig extern risicomanagement, waarbij betrokkene binnen een gestructureerde omgeving aan de slag is met de beschreven thema's uit zijn
behandeling.
De kliniek adviseert de huidige maatregel met twee jaar te verlengen.
Advies van de externe gedragsdeskundigenHet advies van de psychiater en psycholoog die de terbeschikkinggestelde hebben onderzocht luidt – zakelijk weergegeven – als volgt.
Anders dan de kliniek zijn de onderzoekers van mening dat bij betrokkene sprake is van zwakbegaafdheid in tegenstelling tot een licht verstandelijke beperking. Betrokkene functioneert daar in praktisch opzicht te goed voor.
Binnen het beveiligingsniveau van een FPC is voor betrokkene niet veel meer te halen. Behandeltechnisch lijkt het plafond bereikt.
De neiging van betrokkene om zichzelf te overschatten en zijn hiermee samenhangende moeite om zich aan te laten sturen, naast zijn neiging om grenzen op te zoeken en zich weinig transparant op te stellen binnen een minder gecontroleerde omgeving, maken dat de zoektocht naar een passend vervolgtraject bemoeilijkt wordt. De deskundigen denken aan een longcare setting, waarin vrijheden zeer langzaam worden opgebouwd en steeds getoetst wordt wat de mogelijkheden en beperkingen zijn. Het toewerken naar een FPA of een RIBW achten zij momenteel niet haalbaar.
De te nemen stappen zullen tijd in beslag nemen, waarbij toenemende vrijheden (van begeleid en onbegeleid verlof, naar transmuraal en proefverlof) telkens aangevraagd dienen te worden. Een dergelijk traject zal langer dan een jaar in beslag nemen. De deskundigen adviseren dan ook de maatregel met twee jaar te verlengen.
Standpunten
De officier van justitie heeft gepersisteerd bij de vordering.
De terbeschikkinggestelde heeft ter zitting verklaard dat hij op zichzelf wil wonen en uit de tbs-maatregel te willen.
De raadsman van de terbeschikkinggestelde heeft primair om een aanhouding van de behandeling van de vordering verzocht voor het opmaken door de reclassering van een maatregelrapport. De raadsman heeft daarbij verwezen naar de proportionaliteit gelet op het indexdelict. Subsidiair heeft de raadsman verzocht de termijn met een jaar te verlengen, om te controleren of de resocialisatie voortvarend aangepakt wordt.
Beoordeling
De rechtbank heeft kennisgenomen van alle voornoemde stukken. Zij komt op grond van de stukken en hetgeen is besproken ter zitting tot het volgende oordeel.
De stoornissen van de terbeschikkinggestelde zijn nog steeds aanwezig en het recidiverisico is hoog.
De rechtbank zal het verzoek van de raadsman tot schorsing van het onderzoek voor het laten opmaken van een maatregelrapport afwijzen. De noodzakelijkheid van het verzochte onderzoek is niet gebleken.
De rechtbank zal de adviezen van de kliniek en de externe deskundigen overnemen. In de kliniek functioneert de terbeschikkinggestelde goed, maar eenmaal buiten valt de terbeschikkinggestelde telkens weer terug in zijn oude gedrag, overtreedt de regels en houdt zich niet aan de voorwaarden. Dit heeft het afgelopen jaar wederom geleid tot een definitieve terugplaatsing in de kliniek. Een nieuw resocialisatietraject zal moeten plaats vinden in een gestructureerde omgeving zoals [naam] .
Daarbij neemt de rechtbank in aanmerking dat twee onafhankelijke deskundigen over de terbeschikkinggestelde hebben gerapporteerd en dat hun bevindingen en conclusies geen reden geven te twijfelen aan het advies van de kliniek over het recidiverisico en de thans uitgezette koers.
De veiligheid van anderen en/of de algemene veiligheid van personen eist de verlenging van de maatregel en dat de termijn van de terbeschikkingstelling met twee jaar moet worden verlengd.
Beslissing
De rechtbank wijst af het verzoek tot aanhouding van de behandeling voor het laten opmaken van een maatregelrapport.
De rechtbank verlengt de termijn van de terbeschikkingstelling met verpleging van overheidswege met twee jaar.
Deze beslissing is gegeven door
mr. C.M. Degenaar, voorzitter,
mrs. A.Ş. Doğan en L. Dalhuisen, rechters,
in tegenwoordigheid van mr. M. van Randeraat, griffier,
en in het openbaar uitgesproken op 15 april 2025.
De jongste rechter is buiten staat deze beslissing mede te ondertekenen.
Tegen de beslissing staat voor de terbeschikkinggestelde hoger beroep bij het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden open, in te stellen bij de griffie van deze rechtbank, binnen veertien (14) dagen na betekening van deze beslissing.