ECLI:NL:RBARN:2009:BI1225

Rechtbank Arnhem

Datum uitspraak
20 maart 2009
Publicatiedatum
5 april 2013
Zaaknummer
580124 CV Expl. 08-8269
Instantie
Rechtbank Arnhem
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Eerste aanleg - enkelvoudig
Rechters
  • B.P.M. Weusten
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Toepassing van redelijkheid en billijkheid op boetebeding in overeenkomst tussen Balans Juridisch Advies B.V. en Il Deco Tapijt en Projecten B.V.

In deze zaak, die voor de Rechtbank Arnhem is behandeld, gaat het om een geschil tussen Balans Juridisch Advies B.V. en Il Deco Tapijt en Projecten B.V. over de toepassing van een boetebeding in een overeenkomst. De procedure begon met een dagvaarding op 29 oktober 2008, waarin Balans vorderde dat Il Deco een boete van € 3.000,00 zou betalen omdat zij een concept van algemene voorwaarden niet tijdig had geretourneerd. Balans stelde dat er een termijn van drie weken was afgesproken, terwijl Il Deco aanvoerde dat er geen duidelijke termijn was overeengekomen en dat zij geen boete verschuldigd was.

De kantonrechter heeft in zijn vonnis van 20 maart 2009 geoordeeld dat het boetebeding in de overeenkomst niet van toepassing is. De rechter oordeelde dat Il Deco zich onvoldoende bewust was van het boetebeding en dat Balans bij Il Deco het gerechtvaardigd vertrouwen had gewekt dat de boete niet meer zou worden geïncasseerd. De kantonrechter verwees naar artikel 6:248 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek, dat stelt dat een tussen partijen afgesproken regel niet van toepassing is als dit in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is.

De rechter concludeerde dat de vordering van Balans tot betaling van de boete, rente en buitengerechtelijke kosten werd afgewezen. Bovendien werd Balans veroordeeld in de proceskosten, die aan de zijde van Il Deco werden begroot op € 400,00 voor het salaris van de gemachtigde. Dit vonnis benadrukt het belang van redelijkheid en billijkheid in contractuele afspraken en de noodzaak voor partijen om zich bewust te zijn van de gevolgen van hun overeenkomsten.

Uitspraak

Vonnis
RECHTBANK ARNHEM
Sector kanton
Locatie Nijmegen
zaakgegevens 580124 \ CV EXPL 08-8269 \ 365 EB
uitspraak van 20 maart 2009
Vonnis
in de zaak van
de besloten vennootschap Balans Juridisch Advies B.V.
gevestigd te Zwaag, gemeente Hoorn
eisende partij
gemachtigde mr. O.J. Boeder
tegen
de besloten vennootschap Il Deco Tapijt en Projecten B.V.
gevestigd te Nijmegen
gedaagde partij
gemachtigde mr. A.J.H. Rutten
Partijen worden hierna Balans en Il Deco genoemd.
1. De procedure
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 29 oktober 2008 met producties
- de conclusie van antwoord
- de conclusie van repliek met een productie
- de conclusie van dupliek met een productie.
2. De feiten
2.1. Balans exploiteert een onderneming die onder meer is gericht op het bieden van
juridische ondersteuning aan ondernemers en het opstellen van algemene voorwaarden ten behoeve van ondernemers.
2.2. Op of omstreeks 10 juli 2007 hebben Balans en Il Deco een overeenkomst
gesloten, getiteld ‘vaststellingsovereenkomst’ (hierna de ‘overeenkomst’). De overeenkomst bevat, voor zover van belang, de volgende tekst:
“(…) Dhr. [A] (…) Verklaart hierbij een concept voorstel Algemene Voorwaarden
voor Il Deco gedurende 7 (zeven) werkdagen ter bestudering in ontvangst te hebben genomen. Indien door u geen opdracht verstrekt wordt tot deponeren, verplicht u zich hiermede alle bescheiden, eigendom van Balans Juridisch Advies aangetekend aan ons te retourneren.
Ondergetekende verklaart deze Algemene Voorwaarden niet te kopiëren, distribueren of te deponeren op straffe van een direct opeisbare boete van € 3.000,00 (zegge: drieduizend euro). Tevens roept Balans Juridisch Advies de boeteclausule in, indien het voorstel concept Algemene Voorwaarden niet aangetekend binnen de gestelde termijn retour is ontvangen. (…)”
In de eerste alinea is de tekst ‘7 (zeven)’ doorgestreept. Met de hand is onderaan de tweede alinea bijgeschreven: ‘3 weken ik bel rond 27-7’.
De overeenkomst is ondertekend door de heer [A] namens Il Deco en door mevrouw [B] namens Balans.
2.3. Op 16 juli en op 12 augustus 2008 heeft Balans telefonisch contact opgenomen met Il Deco met de vraag of het concept algemene voorwaarden voldoende was. Op 13 augustus 2008 heeft Balans een bezoek gebracht aan Il Deco. Il Deco heeft te kennen gegeven meer tijd nodig te hebben om het concept met haar accountant te bespreken.
2.4. Op 11 september 2008 heeft Balans aan Il Deco geschreven:
“(…) Hierbij herinneren wij u aan de termijn dat u het concept Algemene Voorwaarden ter
bestudering in ontvangst heeft genomen. De termijn waarin u deze mogelijkheid heeft, is inmiddels verstreken. Wij verzoeken u dan ook om tot een beslissing te komen of u gebruik wenst te maken van de Algemene Voorwaarden.
Uiteraard heeft u, indien u opdracht geeft aan ons, nog steeds de mogelijkheid om eventuele aanpassingen door te geven.
Indien u geen gebruik wenst te maken van de Algemene Voorwaarden verzoeken wij u het concept aangetekend aan ons te retourneren. Graag vernemen wij dan ook de reden van dit besluit. (…)”
2.5. Bij brief van 23 september 2008 heeft Balans Il Deco, samengevat, geschreven dat Il
Deco een boete van € 3.000,00 exclusief btw verschuldigd is omdat zij het concept niet tijdig heeft geretourneerd. Balans heeft Il Deco daarbij de mogelijkheid geboden om alsnog een opdracht tot het opstellen van algemene voorwaarden te verstrekken, om daarmee te voorkomen dat de boete wordt verbeurd.
2.6. Op 30 september 2008 heeft Il Deco schriftelijk gereageerd. Zij heeft zich, kort
gezegd, op het standpunt gesteld dat haar door Balans een onbepaalde termijn was gegund om het concept aan haar accountant voor te leggen en dat zij reeds daarom zij geen boete verschuldigd is. Zij heeft het concept geretourneerd. Zij heeft Balans geen opdracht verstrekt.
2.7. Vervolgens heeft de gemachtigde van Balans Il Deco op 2 en op 7 oktober 2008 gesommeerd de boete, vermeerderd met rente en kosten, te voldoen. Op 10 oktober 2008 heeft de gemachtigde van Il Deco verschuldigdheid van betaling afgewezen.
3. De vordering en het verweer
3.1. Balans vordert dat de kantonrechter, bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis,
Il Deco veroordeelt tot betaling van € 4.216,70, vermeerderd met de wettelijke handelsrente vanaf 29 oktober 2008 over € 3.570,00, met veroordeling van Il Deco in de proceskosten.
3.2. De vordering is opgebouwd uit een hoofdsom van € 3.570,00, buitengerechtelijke
incassokosten ter omvang van € 535,00 en rente tot de datum van dagvaarden van € 111,20.
Ter onderbouwing van haar vorderingen voert Balans aan dat zij met Il Deco is overeengekomen dat Il Deco drie weken de tijd zou hebben om het door Balans aangeleverde concept algemene voorwaarden te bestuderen, op straffe van verbeurte van de in de overeenkomst opgenomen boete van € 3.000,00, welk bedrag volgens Balans moet worden vermeerderd met 19% btw. Il Deco heeft het concept te laat geretourneerd en is daarom de boete verschuldigd. De gevorderde buitengerechtelijke incassokosten baseert Balans, zo begrijpt de kantonrechter, op de aanbevelingen van Rapport Voorwerk II.
3.3. Il Deco voert gemotiveerd verweer. Op de stellingen van Balans en van Il Deco wordt hierna, voor zover noodzakelijk, nader ingegaan.
4. De beoordeling
4.1. Ten aanzien van de inhoud van de overeenkomst overweegt de kantonrechter het
volgende. De gedrukte tekst van de overeenkomst is helder. Aan Il Deco wordt een termijn van zeven dagen gegund om het concept te bestuderen. Als Balans het concept niet binnen de afgesproken termijn aangetekend retour heeft ontvangen, moet Il Deco € 3.000,00 boete betalen.
4.2. Vast staat dat Balans en Il Deco in overleg hebben besloten de termijn van zeven
dagen te laten vervallen. Zij verschillen echter van mening of een nieuwe termijn van drie weken is overeengekomen. De kantonrechter is van oordeel dat voorshands voldoende vaststaat dat dit het geval is. In de overeenkomst is ‘7 (zeven)’ doorgehaald en is met de hand bijgeschreven ‘3 weken ik bel rond 27-7’. Deze toevoeging heeft kennelijk betrekking op de termijn dat Il Deco het concept ter bestudering onder zich mocht houden. Il Deco betwist dat zij de handgeschreven toevoegingen heeft geaccordeerd maar Balans heeft onweersproken gesteld dat de toevoegingen en de handtekening van de heer [A] van
Il Deco alle met de zelfde rode pen zijn aangebracht tijdens de bespreking op 10 juli 2008. Waar Il Deco aanvoert dat géén termijn is overeengekomen, kan zij tegenbewijs leveren. Dat is echter niet meer nodig gezien het navolgende.
4.3. Anders dan Il Deco voorstaat kan de overeenkomst naar het oordeel van de
kantonrechter niet worden gezien als een algemene voorwaarde, reeds omdat Balans en
Il Deco een op hun specifieke situatie toegesneden afspraak hebben vastgelegd over de termijn waarbinnen het concept moest worden teruggestuurd. De overeenkomst kan daarom niet op de voet van artikel 6:233a van het Burgerlijk Wetboek (BW) worden vernietigd. In het tweede lid van artikel 6:248 BW is evenwel vastgelegd dat een tussen partijen afgesproken regel niet van toepassing is, voor zover dit in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn. De kantonrechter is van oordeel dat dit het geval is.
4.4. De volgende omstandigheden spelen bij dit oordeel een rol.
In de eerste plaats heeft Il Deco onweersproken aangevoerd dat zij telefonisch door Balans is benaderd met de mededeling dat Balans ‘geheel vrijblijvend’ een concept voor algemene voorwaarden voor Il Deco kon opstellen. Een boetebeding verhoudt zich op voorhand slecht met een dergelijke mededeling over vrijblijvendheid, die eigen is aan ‘koude acquisitie’ en waarmee de indruk wordt gewekt dat op de andere partij geen verplichting komt te rusten. Waar verder is gesteld noch gebleken dat Balans in de bespreking met Il Deco op 10 juli 2008 de boete (uitdrukkelijk) aan de orde heeft gesteld moet, mede gezien het vorenstaande, worden aangenomen dat Il Deco zich niet of onvoldoende bewust is geweest van het boetebeding.
In de tweede plaats is het volgende van belang. Zoals Il Deco onbetwist heeft aangevoerd is de ‘standaard’ termijn in de overeenkomst verlengd omdat Il Deco het concept met haar accountant wilde bespreken. Dit was ook de reden dat Balans rond 27 juli 2008 nog zou bellen. Balans heeft een paar keer contact met Il Deco opgenomen om te informeren of het concept voldoende was, in ieder geval op 16 juli en op 12 en 13 augustus 2008. Niet gesteld en evenmin gebleken is dat tijdens die contacten – hoewel onbetwist vast staat dat Il Deco Balans toen kenbaar heeft gemaakt dat zij nog niet met haar accountant had gesproken – is gesproken over de termijn(overschrijding) of de boete. Evenmin heeft Balans in haar brief van 11 september 2008 aan Il Deco verwezen naar het boetebeding, zij heeft uitsluitend verzocht ‘om tot een beslissing te komen’. De kantonrechter is van oordeel dat Balans met deze handelwijze bij Il Deco het gerechtvaardigde vertrouwen heeft gewekt dat zij de boete niet (meer) zou incasseren.
Ten slotte acht de kantonrechter nog van belang dat het boetebeding in de overeenkomst volgens Balans is opgesteld om te voorkomen dat de algemene voorwaarden door de potentiële opdrachtgever worden gebruikt zonder dat deze voor het gebruik een vergoeding aan Balans betaalt. Vast staat dat Il Deco de voorwaarden heeft teruggestuurd terwijl is gesteld noch gebleken dat zij ze heeft gebruikt.
4.6. De vordering van Balans tot betaling van de boete, rente en buitengerechtelijke kosten zal dan ook worden afgewezen. Balans zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten. Deze worden aan de zijde van Il Deco begroot op
€ 400,00 voor salaris gemachtigde.
5. De beslissing
De kantonrechter
5.1. wijst de vorderingen af,
5.2. veroordeelt Balans in de proceskosten, tot op vandaag aan de zijde van Il Deco
begroot op € 400,00 voor salaris gemachtigde,
5.3. verklaart deze veroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door de kantonrechter mr. B.P.M. Weusten en in het openbaar uitgesproken op 20 maart 2009.