ECLI:NL:RBDHA:2023:14627

Uitspraak

Rechtbank den haag

Team handel - voorzieningenrechter

zaak- / rolnummer: C/09/654186 / KG ZA 23-798

Vonnis in kort geding van 28 september 2023

in de zaak van

1.[eiser sub 1] te [woonplaats 1] , gemeente [gemeente 1] ,

2.
[eiser sub 2]te [woonplaats 2] , gemeente [gemeente 2] ,

3.
[eiser sub 3] ,te [woonplaats 3] , [gemeente 3]
,

eisers,

advocaten mrs. O.R. van Hardenbroek en A.J. Kievit te Den Haag,

tegen:

de vereniging
50Pluste Den Haag,

gedaagde,

advocaten mrs. D. Hoff en R. Simons te Rotterdam.

Eisers worden hierna gezamenlijk aangeduid als [eisers] en ieder afzonderlijk als [eiser sub 1] , [eiser sub 2] en [eiser sub 3] . Gedaagde wordt hierna aangeduid als 50Plus.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- de dagvaarding met producties 1 tot en met 10;

- de akte houdende een wijziging van eis met productie 11;

- de door 50Plus overgelegde producties 1 tot en met 11.

1.2.

Op 26 september 2023 is de mondelinge behandeling gehouden. Hierbij zijn door beide partijen pleitnotities overgelegd. Tijdens de zitting is vonnis bepaald op vandaag.

2.De feiten

Op grond van de stukken en het verhandelde ter zitting wordt in dit geding van het volgende uitgegaan.

2.1. 50

Plus is een politieke partij. 50Plus wil deelnemen aan de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november 2023.

2.2.

Op grond van de statuten van 50Plus (hierna: de Statuten) is de Algemene Vergadering, de ledenvergadering op landelijk niveau (hierna: AV), het hoogste orgaan binnen 50Plus. Daarnaast is er een Hoofdbestuur (hierna: HB). Het HB bestaat op grond van de Statuten uit zeven personen (een voorzitter, een vice-voorzitter, een secretaris, een penningmeester en drie algemene bestuursleden) en wordt gekozen door de AV uit de leden van 50Plus. Het HB is op grond van de Statuten belast met de dagelijkse leiding van 50Plus en met de uitvoering van de besluiten van de AV. Op grond van de Statuten is er naast het Hoofdbestuur een Dagelijks Bestuur (hierna: DB), dat bestaat uit de voorzitter, de vice-voorzitter, de secretaris en de penningmeester. Het HB kan taken en bevoegdheden delegeren aan het DB.

2.3.

Voor het laatst op 24 juni 2023 hebben verkiezingen plaatsgevonden voor het HB van 50Plus. Toen is [de voorzitter] (hierna: [de voorzitter] ) door de AV gekozen als voorzitter van het HB. Omdat er bij de verkiezingen in juni 2023 niet voldoende kandidaten waren bestaat het HB momenteel uit vijf personen, waarbij de functie van secretaris niet is opgevuld. Het DB bestaat momenteel uit drie leden, namelijk [de voorzitter] , de vice-voorzitter en de penningmeester.

2.4.

[eisers] zijn al geruime tijd lid van en actief voor 50Plus. Voorafgaand aan de bestuurswisseling in juni 2023 maakte [eiser sub 1] deel uit van het HB van 50Plus en hij had zich evenals [de voorzitter] kandidaat gesteld voor de functie van voorzitter voor de verkiezingen van 24 juni 2023.

2.5.

Voor zover nu relevant staat in de Statuten het volgende:

“(…)

Artikel 4: Lidmaatschap

a.
Lid van 50PLUS kan zijn iedere ingezetene in Nederland en iedere Nederlandse staatsburger in het buitenland, die de leeftijd van achttien jaar heeft bereikt en instemt met de Beginselverklaring van 50PLUS.

b.
Aanmelding van het lidmaatschap vindt plaats bij het secretariaat van de partij; hierna te noemen het 50PLUS partijkantoor.

c.
Het Hoofdbestuur als bedoeld in artikel 8 beslist binnen een termijn van twee weken na aanmelding omtrent de toelating als lid. Nadere regels omtrent wijze van aanmelding en toelating zijn uitgewerkt in het Huishoudelijk Reglement.

d.
Het Hoofdbestuur deelt de aanvrager mede of hij als lid is toegelaten of geweigerd. Indien de aanvrager als lid wordt toegelaten, vangt het lidmaatschap aan twee weken na de in de vorige zin bedoelde mededeling. Het lidmaatschap van de partij is strikt persoonlijk en niet overdraagbaar.

e.
Alle leden met uitzondering van geschorste leden hebben toegang tot de Algemene Vergadering en hebben daar ieder het recht op het uitbrengen van één stem.

(…)

Artikel 5: Einde lidmaatschap

a.
Het lidmaatschap van 50PLUS eindigt door:

(…)

4.
ontzetting uit het lidmaatschap.

I.
Dit geschiedt door het Hoofdbestuur en kan alleen worden uitgesproken wanneer een lid in strijd met de statuten, reglementen of besluiten van 50PLUS handelt of wanneer het lid 50PLUS op onredelijke wijze benadeelt;

II.
Ontzetting uit het lidmaatschap geschiedt middels een aangetekend schrijven met opgaaf van reden. Hiertegen is binnen vier weken na ontvangst van het besluit beroep mogelijk bij de Commissie van Beroep als bedoeld in artikel 9.

Gedurende de beroepstermijn en hangende het beroep is het lid geschorst;

(…)”

2.6.

In het Huishoudelijk Reglement (hierna: HHR) staat, voor zover nu relevant, het volgende:

“(…)

1.Lidmaatschap

1.1

Lidmaatschap

In aanvulling op artikel 4 en 5 van de Statuten gelden de volgende bepalingen:

a. Een Lid dient zich te gedragen conform de uitgangspunten zoals neergelegd in de Handreiking Integriteit zoals vastgesteld door de Algemene Vergadering van 10 december 2016.

1.2

Rechten van Leden

De leden hebben de volgende rechten:

a.
bijwonen van ledenvergaderingen en uitoefenen van stemrecht, (…)

b.
zich kandidaat te stellen voor bestuurlijke functies;

c.
zich kandidaat te stellen namens 50PLUS als vertegenwoordiger in politieke lichamen, daarbij rekening houdend met het gestelde in de Kieswet en artikel 7.1 van dit Huishoudelijk Reglement ten aanzien van onverenigbaarheden.

(…)

2.Algemene Vergadering, agenda, stemmingen en besluitvorming en moties en amendementen

(…)

2.4

Stemmingen

(…)

2.4.8

Elk stemgerechtigd lid kan voor maximaal twee andere stemgerechtigde leden stemmen bij volmacht. De volmacht dient te voldoen aan de door het Hoofdbestuur gestelde eisen.

(…)”

2.7.

Op 30 september 2023 vindt een AV plaats. Op de agenda van deze AV staat onder andere de verkiezing van de lijsttrekker en de kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezing. Het HB heeft – na voordracht van een kandidatenselectiecommissie – een kandidatenlijst voorgesteld, met [naam] (hierna: [naam] ) als lijsttrekker op nummer 1. [eiser sub 1] staat op de door het HB voorgestelde kandidatenlijst op nummer 25. De definitieve vaststelling van de kandidatenlijst en de keuze voor de lijsttrekker geschiedt door de AV op 30 september 2023. [eisers] hebben amendementen ingediend die er toe strekken dat [eiser sub 1] op nummer 1, als lijsttrekker, op de kandidatenlijst wordt geplaatst en dat [eiser sub 2] als nummer 6 op de kandidatenlijst wordt geplaatst. Ook over deze amendementen wordt op de AV van 30 september 2023 gestemd.

2.8.

Leden die aanwezig willen zijn op de AV moeten zich daarvoor uiterlijk op 27 september 2023 aanmelden.

2.9.

Op 19 september is door het DB via de website van 50Plus gecommuniceerd dat het op 18 september 2023 onder mandaat van het HB twee besluiten heeft genomen. Voor zover nu relevant is het volgende bericht op de website geplaatst:

“(…)

1. Besluit van het Dagelijks Bestuur van 50PLUS, onder mandaat van het HB, m.b.t. natuurlijke personen die zich hebben aangemeld als lid na 7 juli 2023 (datum val kabinet Rutte IV)

Het Dagelijks Bestuur van 50PLUS,

Overwegende:


De plotselinge en onverwachte toename van het aantal nieuwe aanmeldingen;


Het onreglementaire besluit tijdens het vorig Hoofdbestuur (HB) bij de inning van de contributie, in plaats van € 25 werd € 12 geïnd. De vaststelling van de jaarlijkse contributie is een uitsluitende bevoegdheid van de Algemene Vergadering (AV) (Art. 4.g Statuten juncto artikel 2.2.1.h Huishoudelijk Reglement (HHR));


Dat er is dan ook dat sprake is van eennietig besluit;


Dat op de komende AV zal worden gevraagd dit expliciet te bevestigen;


Dat hangende dit besluit van de AV de status van diegenen die zich hebben aangemeld na 7 juli 2023 de status van kandidaat-lid hebben verkregen;


Dat het HB destijds bestond uit twee leden, waarvan een lid zeer kort daarna zich heeft gepresenteerd als kandidaat-lijsttrekker voor de komende Tweede Kamer verkiezingen;


Dat daardoor er een schijn van belangenverstrengeling is ontstaan met het besluit dat gedurende de bestuursperiode van deze bestuurder werd genomen;


Dat door deze feiten een situatie is ontstaan die gekarakteriseerd kan worden als een onvoorziene omstandigheid als bedoeld artikel 9.1 HHR.

BESLUIT:

Enig artikel

a.De aanmeldingen van natuurlijke personen die bij het partijkantoor zijn binnengekomen na 7 juli 2023 hangende het besluit van de AV inzake de contributie 2023 geven aan die personen de status vankandidaat-lid.

b.Kandidaat-leden hebben toegang tot het openbare gedeelte van de AV, zij hebben daar geen spreek - noch stemrecht. Zij kunnen uit de aard der zaak ook geen volmacht verlenen.

c.Dit besluit is met onmiddellijke ingang van kracht.

(…)

2. Besluit van het Dagelijks Bestuur van 50PLUS, onder mandaat van het Hoofdbestuur, m.b.t. het verlenen van volmachten

Het Dagelijks Bestuur van 50PLUS,

Overwegende:


Dat het gebruik van volmachten tijdens de Algemene Vergadering (AV) is geregeld in artikel 2.4.8 Huishoudelijk Reglement (HHR), waarbij het aantal volmachten dat aan een lid mag warden verstrekt gemaximeerd is tot twee;


Dat bedoeld artikel tevens aangeeft dat de volmacht dient te voldoen aan de door het hoofdbestuur gestelde eisen;


Dat het instrument van de volmacht een lid in staat stelt ondanks zijn verhindering, toch aan de AV, middels de uitoefening van hun stemrecht, kunnen deelnemen;


Dat het daarom wenselijk is een regeling te treffen houdende dat het lid dat niet aanwezig kan zijn op de AV zich wet tijdig aanmeldt bij het partijkantoor waarbij hij/zij aangeeft zich te laten vertegenwoordigen middels een volmacht en daarbij de gevolmachtigde identificeert;


Dat het nodig is om het volmachtsformulier in bovenbedoelde zin aan te passen;

BESLUIT:

Enig Artikel

a. Elk lid dat niet aanwezig kan zijn op een uitgeschreven AV en toch zijn stem wil uitbrengen, dient zichuiterlijk twee werkdagen voor het verstrijken van de inschrijvingstermijnschriftelijk (per mail of brief) bij het partijkantoor te meldenuitsluitendmiddels het onder sub b) bedoelde formulier. Hierbij geeft hij/zij als volmachtgever aan zich te laten vertegenwoordigen middels een volmacht en daarbij de volmachtnemer identificeert onder vermelding van naam, woonplaats en lidnummer. Bij de registratie op de dag van de AV dient de gevolmachtigde een kopie van de aanmelding te tonen alsmede een kopie van het identiteitsbewijs van de volmachtgever. Alleen het laatstgenoemde stuk wordt teruggeven.

b.Het model dat wordt gebruikt door de volmachtgever om zijn volmacht te geven en ter identificatie van de gevolmachtigde is opgenomen onder bijlage 1 bij dit besluit. Het wordt tevens gepubliceerd op de website van de partij.

c.Dit besluit is met onmiddellijke ingang van kracht.

(…)”

De datum waarop de aanmeldingen van volmachten conform het besluit over de volmachten moeten zijn ingediend is later gewijzigd in twee werkdagen voor het verstrijken van de inschrijvingstermijn voor de AV (dus uiterlijk op 25 september 2023).

2.10.

Per e-mail van 22 september 2023 heeft de advocaat van [eisers] als volgt bericht aan 50Plus:

“(…)

Tot mij heeft zich gewend [eiser sub 1] , [eiser sub 2] en [eiser sub 3] naar aanleiding van de op 18 september 2023 genomen twee besluiten: https://50pluspartij.nl/2023/5996-2-nieuwe-besluiten-van-het-dagelijks-bestuur

Het eerste besluit ziet op de leden die zich na 7 juli 2023 bij uw partijen hebben aangemeld. Bij het besluit van 18 september jl. hebben zij de status van kandidaat-lid verkregen. Het besluit omvat tevens dat kandidaat-leden geen stemrecht tijdens de Algemene Vergadering van 30 september 2023 hebben.

Het tweede besluit dat u op deze dag heeft genomen ziet op de wijziging van het volmacht systeem.

Op basis van het huishoudelijk reglement en de geldende statuten zijn deze besluiten niet rechtsgeldig genomen. Via deze weg verzoek ik u terug te komen op de bovenstaande besluiten.

Indien u zich niet kan verenigen met dit verzoek zal ik overgaan tot juridische vervolgstappen. In de bijlage van deze brief treft u een concept dagvaarding aan die ik naar de rechtbank zal sturen met het verzoek datum en tijdstip te bepalen voor de behandeling. Dat zal mogelijk al dinsdag 26 september 2023 om 11:00 worden. Indien u niet akkoord met het verzoek tot het intrekken van de besluiten ontvang ik een bevestiging van uw aanwezigheid bij de zitting.

(…)”

2.11.

Op 24 september 2023 heeft [eiser sub 1] per e-mail een persbericht verzonden naar de Algemene Nederlandse Persdienst met de volgende inhoud:

“Kort geding leden 50PLUSpartij tegen Hoofdbestuur.

Een aantal fractievoorzitters en kaderleden 50PLUS constateren dat de democratie in hun partij in een gevaarlijke situatie verkeert, waarbij de rechten van leden worden geschonden.

Sinds het aantreden van het nieuwe hoofdbestuur eind juni, zijn verschillende bepalingen uit het Huishoudelijke Reglement en Statuten aangepast zonder daarvoor de correcte, democratische, procedures te volgen. In dit verband gaat het voornamelijk over het proces van de (onverwachte) verkiezingen ten behoeve van de Tweede Kamer op 22 november 2023.

Voor een aantal leden is het aanleiding geweest om de rechter in een kort geding te vragen om een uitspraak te doen over de geldigheid van deze aanpassingen.

Dit kort geding zal op dinsdag 26 september 2023 om 11.00 uur dienen bij de Rechtbank in Den Haag.

De uitslag van het kort beding is van belang voor de komende ALV van 30 september in Ede waarin wordt besloten wie de lijsttrekker gaat worden voor de komende Tweede Kamer verkiezingen.

Note voor de redactie: Inlichtingen omtrent dit bericht zijn te verkrijgen bij de indiener [eiser sub 1] , te bereiken via (…)”

2.12.

Bij besluit van 25 september 2023 heeft het HB [eiser sub 1] op grond van artikel 5 lid a, onder 4, punt II van de Statuten met onmiddellijke ingang ontzet uit het lidmaatschap van 50Plus, met bepaling dat hij gedurende de termijn van vier weken waarbinnen eventueel beroep tegen dit besluit kan worden ingesteld is geschorst. Aan dit besluit heeft het HB het volgende ten grondslag gelegd:

“dat [eiser sub 1] , (…) op 23 september 2023 een persbericht heeft ingediend bij de Nieuwsdienst van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP); dat het oogmerk van het communiceren met het ANP het informeren van de gezamenlijke Nederlandse pers is; dat het van deze actie zich onmiddellijk heeft vertaald door een publicatie van een artikel in het Algemeen Dagblad van 25 september 2023 onder de titel "LIVE/Kandidaat-lijsttrekker spant kort geding aan tegen 50Plus-bestuur";

dat door deze publicatie de partij ernstige reputatieschade dreigt op te lopen, c.q.; reeds heeft opgelopen;

dat [eiser sub 1] , als oud-voorzitter en oud-Algemeen Hoofdbestuurslid bijzonder goed weet dat het naar de pers gaan met meningsverschillen met het Hoofdbestuur niet in lijn zijn met de Handreiking Integriteit

dat [eiser sub 1] zijn acties schriftelijk in extenso heeft toegelicht en verdedigd tegenover de campagneleider van 50PLUS

dat door het handelen van [eiser sub 1] , zo kort voor de verkiezingstijd, de partij onredelijk wordt benadeeld”

3.Het geschil

3.1.

[eisers] vorderen, na wijziging van eis, zakelijk weergegeven en voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:

de twee besluiten van het DB van 18 september 2023, dan wel 19 september 2023 (datum publicatie) te schorsen, althans een andere voorziening te treffen die het mogelijk maakt dat ook leden die na 7 juli 2023 lid zijn geworden van 50Plus tijdens de AV van 30 september 2023 hun stem kunnen uitbrengen en dat de leden van 50Plus middels volmacht hun stem zullen kunnen uitbrengen zonder dat daaraan de eis kan worden gesteld dat die volmacht uiterlijk twee werkdagen voor het verstrijken van de inschrijvingstermijn bij het partijkantoor gemeld is middels een daartoe nieuw opgesteld formulier;

het besluit tot ontzetting uit het lidmaatschap van [eiser sub 1] van 25 september 2023 te schorsen;

met veroordeling van 50Plus in de kosten van de procedure.

3.2.

Daartoe voeren [eisers] – samengevat – het volgende aan.

3.2.1.

Op grond van de Statuten moet het HB binnen twee weken na aanmelding van het lidmaatschap beslissen over de toelating. Als het lidmaatschap niet is geweigerd, vangt het lidmaatschap – met alle bijbehorende rechten en plichten – twee weken na aanmelding aan. Daarmee heeft het lid recht op toegang tot de AV en stemrecht. Door het besluit van het DB over de aanmeldingen van na 7 juli 2023 (hierna ook: het besluit over kandidaat-leden) worden de rechten van deze nieuwe leden van de partij hen ontnomen. Dat komt feitelijk neer op schorsing van deze nieuwe leden. Het besluit is in strijd met artikel 4 van de Statuten en daarom nietig op grond van artikel 2:14 van het Burgerlijk Wetboek (BW).

3.2.2.

Ten aanzien van het besluit met betrekking tot het stemmen bij volmacht (hierna ook: het besluit over de volmachten) geldt dat het stemmen bij volmacht hierdoor complex, ondoorzichtig en niet controleerbaar is. Er bestaan sterke twijfels over het toewijzen van de volmachten op het partijkantoor. Bovendien worden de leden al gedurende tenminste dertien jaar via e-mail of brief op de hoogte gehouden van besluiten van het HB/DB. De twee besluiten van 18 september 2023 zijn alleen via de website gecommuniceerd. Veel leden zijn niet op de hoogte van de nieuwe procedures, zijn op vakantie en niet bereikbaar en hebben hun volmachten al afgegeven. Zij hebben dus geen correctiemogelijkheid meer. Het besluit met betrekking tot de volmacht is in strijd met de Statuten en het HHR en daarom nietig, althans het besluit kan naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet in stand blijven en is daarom vernietigbaar.

3.2.3.

Het besluit tot ontzetting van [eiser sub 1] uit het lidmaatschap hangt nauw samen met de andere besluiten en het in dat kader opgestarte kort geding. Om te voorkomen dat – bij toewijzing van de andere vorderingen – op de AV van 30 september 2023 alsnog niet op [eiser sub 1] kan worden gestemd, moet ook dat besluit worden geschorst.

3.3. 50

Plus voert verweer, dat hierna, voor zover nodig, zal worden besproken.

4.De beoordeling van het geschil

Vooraf

4.1.

Het spoedeisend belang van [eisers] is niet in geschil en is gelet op de geplande AV op 30 september 2023 gegeven.

4.2.

[eisers] kunnen in hun vorderingen worden ontvangen. Zij hebben allemaal belang bij die vorderingen, die immers verband houden met hun wens dat procedures binnen de partij waarvan zij lid zijn goed verlopen, dat de persoon die zij als lijsttrekker van die partij willen hebben kandidaat kan blijven en dat de stemmingen op 30 september 2023 volgens hen deugdelijk kunnen verlopen.

4.3. 50

Plus stelt terecht dat de schorsing van bestuursbesluiten van een vereniging in kort geding een ingrijpende maatregel is. Zo’n vordering kan in kort geding alleen worden toegewezen als met voldoende mate van zekerheid aannemelijk is dat een bodemrechter zal oordelen dat de betreffende besluiten geen stand kunnen houden en als er sprake is van een voldoende spoedeisend belang bij zo’n ordemaatregel.

Besluit over kandidaat-leden

4.4.

De voorzieningenrechter stelt voorop dat de term ‘kandidaat-lid’ niet voorkomt in de Statuten of het HHR van 50Plus. De voorzieningenrechter begrijpt dat 50Plus met deze term bedoelt de personen aan te duiden die zich voor een lidmaatschap hebben aangemeld, maar waarvan nog niet op die aanmelding is beslist door het HB.

4.5.

Op grond van de Statuten moet het HB binnen een termijn van twee weken na aanmelding beslissen over de toelating als lid. Het staat vast dat dit niet is gebeurd met de nieuwe aanmeldingen vanaf 7 juli 2023. Partijen twisten over de vraag wat daar de oorzaak van is en twisten ook over de vraag of iemand stilzwijgend lid wordt als een beslissing over de toelating als lid door het HB na het verstrijken van de termijn van twee weken achterwege blijft. De voorzieningenrechter zal in het midden laten wie van partijen op deze punten gelijk heeft of hebben, omdat tijdens de zitting is gebleken dat nog vóór de AV van 30 september 2023 door het huidige HB op de aanmeldingen kan en zal worden beslist. Dit kan in redelijkheid ook van het Bestuur worden verlangd. Tijdens de zitting heeft [de voorzitter] immers zelf gesteld dat hij in ieder geval sinds 15 september 2023 weet dat dat de nieuwe aanmeldingen vanaf zijn aantreden niet aan hem / het huidige HB zijn voorgelegd. Daargelaten de vraag of het – zoals 50Plus nu stelt – aan [eiser sub 1] te verwijten valt dat dit niet is gebeurd (hetgeen door [eiser sub 1] gemotiveerd is betwist), lag het op de weg van [de voorzitter] om dan in elk geval vanaf 15 september 2023 deze nieuwe aanmeldingen met voorrang te behandelen en alsnog op korte termijn op die aanmeldingen te beslissen. Er was geen enkele reden om dat niet te doen. Integendeel, het belang bij een snelle beoordeling was evident, gegeven de komende AV. De door [de voorzitter] gestelde drukke werkzaamheden doen daaraan niet af. Die doen immers niet af aan de verplichting de in de Statuten neergelegde bepalingen na te leven. Overigens is daarbij nog van belang dat zelfs als er van zou moeten worden uitgegaan dat het aan [eiser sub 1] te verwijten is dat nieuwe aanmeldingen niet direct zijn voorgelegd aan het HB, dat aan de personen die middels een aanmelding blijk hebben gegeven lid te willen worden van 50Plus niet kan worden tegengeworpen. Dat ontslaat het huidige HB niet van haar verplichtingen jegens de nieuwe aanmelders.

4.6.

[de voorzitter] heeft tijdens de zitting toegezegd dat alsnog binnen twee weken na 15 september 2023 – en dus vóór de AV van 30 september 2023 – zal worden beslist op de aanmeldingen voor het lidmaatschap waar het besluit over de kandidaat-leden betrekking op heeft en dat die leden tijdig zullen worden geïnformeerd over die beslissing en of zij (dus) als volwaardig lid bij de AV aanwezig kunnen zijn.

4.7.

De voorzieningenrechter gaat ervan uit dat [de voorzitter] zijn herhaalde en expliciete toezegging op dit punt nakomt en ziet dan ook geen aanleiding een ordemaatregel te treffen op dit punt. In zoverre wordt de vordering dan ook afgewezen.

4.8.

Volledigheidshalve merkt de voorzieningenrechter nog op dat op de nieuwe aanmeldingen moet worden beslist met inachtneming van de Statuten, het HHR en de maatstaven van redelijkheid en billijkheid. Dit betekent dat een lidmaatschap in beginsel alleen kan worden geweigerd als iemand geen achttien jaar is, geen ingezetene is in Nederland of geen Nederlands staatsburger in het buitenland is, of niet instemt met de Beginselverklaring van 50Plus. Op grond van de maatstaven van redelijkheid en billijkheid is verder denkbaar dat een lidmaatschap wordt geweigerd als er
reëleaanwijzingen zijn dat iemand zal handelen in strijd met de Statuten, reglementen of besluiten van 50Plus of 50Plus op onredelijke wijze zal benadelen (een en ander als bedoeld in artikel 5 lid a, onder 4, sub II van de Statuten). Die aanwijzingen moeten dan wel reëel en concreet zijn en een weigering om iemand toe te laten als lid moet van een deugdelijke motivering worden voorzien. Het spreekt voor zich dat de omstandigheid dat iemand op enigerlei wijze gelieerd is aan [eisers] en/of mogelijk vóór de door (een van hen) ingediende amendementen zal stemmen geen grond is om een lidmaatschap te weigeren.

4.9.

De voorzieningenrechter merkt ook nog op dat uit het bepaalde in artikel 4 onder d van de Statuten zou kunnen worden afgeleid dat het lidmaatschap pas aanvangt twee weken na de mededeling van de beslissing van het HB of de aanvrager als lid is toegelaten. Tijdens de zitting is aan de orde geweest dat het in het belang van betrokkenen is voorafgaand aan de AL te weten of het lidmaatschap door het HB is geaccordeerd, mede in verband met het daarmee samenhangende stemrecht op de komende ledenvergadering. Daarbij is de voorzieningenrechter ervan uitgegaan dat in dit geval, nu de nieuwe aanmelders reeds geruime tijd wachten op de beoordeling door het HB van hun aanmelding, het lidmaatschap zal aanvangen direct na een positieve beoordeling en mededeling ervan door het HB. Enige andere ingangsdatum zou in dit concrete geval ook in strijd zijn met de eisen van redelijkheid en billijkheid. Een afweging van de wederzijdse belangen dient in het voordeel van de nieuwe leden uit te vallen, nu al veel eerder op de aanmeldingen beslist had moeten worden, de te late beoordeling van die aanmeldingen niet aan de aangemelde personen kan worden tegengeworpen, en zij er groot belang bij hebben dat zij bij toelating als lid kunnen stemmen op de komende AV. Daartegenover is niet gebleken welk (te rechtvaardigen) belang 50Plus zou hebben om het lidmaatschap in dit geval pas later in te laten gaan.

Besluit over de volmachten

4.10.

Vóór het op dit punt op 18 september 2023 genomen besluit vond controle van verleende machtigingen voor het eerst plaats direct voorafgaand aan een AV. 50Plus stelt dat zij deze werkwijze heeft gewijzigd omdat dit misbruik in de hand werkte en er toe leidde dat stemmen werden geronseld. In het verleden tekenden leden volgens 50Plus een blanco volmacht, zonder benoeming van een concrete gevolmachtigde, en werd op de AV gezocht naar leden die nog niet twee maal gevolmachtigd waren en werd zo’n lid dan gevraagd of dat lid een volmacht wilde krijgen, waarna alsnog de naam van de gevolmachtigde op de volmacht werd ingevuld.

4.11.

Dat in het verleden misbruik werd gemaakt van de werkwijze rondom volmachtverlening is tijdens de zitting door [eisers] erkend, nu zij [de voorzitter] tijdens de zitting hebben verweten dat ‘zijn partij’ tijdens de vorige AV zelf veertig blanco volmachten heeft uitgegeven.

4.12.

Anders dan [eisers] stellen is het besluit met betrekking tot de volmachtverlening niet in strijd met de Statuten en/of het HHR. Integendeel, op grond van het HHR moet een volmacht juist voldoen aan door het HB gestelde eisen. In dit geval heeft het DB, onder mandaat van het HB, in aanloop naar de AV van 30 september 2023 de eisen die gesteld kunnen worden aan een volmacht aangescherpt, teneinde misbruik tegen te gaan. Dat daarmee in strijd met de Statuten of het HHR is gehandeld, is niet aannemelijk geworden. Op deze grond kan dit besluit dan ook niet geschorst worden.

4.13.

Dat een bodemrechter zal oordelen dat dit besluit in strijd is met de eisen van redelijkheid en billijkheid acht de voorzieningenrechter ook niet aannemelijk. De gestelde eisen zijn niet onredelijk te achten gezien het daarmee beoogde doel en zijn voor leden ook niet onredelijk bezwarend. Het besluit is tijdig voor de AV gecommuniceerd aan de leden via de website. Dat wordt niet anders door de omstandigheid dat de leden er geen afzonderlijke mail over hebben ontvangen. Dat er leden zijn die geen volmacht hebben kunnen verlenen door de nader gestelde eisen is onvoldoende onderbouwd. Tijdens de zitting is juist aan de orde gekomen dat vanuit de kring rondom [eisers] tijdig diverse volmachten conform het besluit aan 50Plus zijn toegezonden. Voor het treffen van een ordemaatregel op dit punt is bij deze stand van zaken geen aanleiding.

Besluit ontzetting [eiser sub 1] uit lidmaatschap

4.14.

Op grond van de Statuten kan iemand uit het lidmaatschap ontzet worden als een lid handelt in strijd met de Statuten, reglementen of besluiten van 50Plus of als het lid 50Plus op onredelijke wijze benadeelt. Aan het besluit tot ontzetting van [eiser sub 1] heeft 50Plus ten grondslag gelegd dat hij door het uitbrengen van het persbericht niet heeft gehandeld in lijn met de Handreiking Integriteit en dat door dit handelen de partij onredelijk wordt benadeeld.

4.15.

De voorzieningenrechter is van oordeel dat voorshands aannemelijk is dat een bodemrechter zal oordelen dat [eiser sub 1] niet op deze grond uit het lidmaatschap ontzet kon worden. Allereerst is, anders dan 50Plus kennelijk aanneemt, niet aannemelijk geworden dat het geschil tussen partijen pas door het persbericht van [eiser sub 1] bij de media bekend is geworden. [eiser sub 1] heeft immers onweersproken gesteld dat hij door de publicatie van een derde van 23 september 2023 op die datum al door journalisten is benaderd. Daarbij komt dat de inhoud van het persbericht niet van zodanige aard is dat de partij daardoor ‘onredelijk’ wordt benadeeld. De toonzetting van het bericht is niet opruiend en de bewoordingen zijn voldoende zakelijk. Daaraan doet niet af dat 50Plus zich niet kan vinden in de visie op de feiten zoals verwoord in het persbericht. Hierbij neemt de voorzieningenrechter ook in aanmerking dat er al geruime tijd sprake is van onrust en geschillen binnen de partij en dat dit al in de media bekend was. Verder neemt de voorzieningenrechter in aanmerking dat het een ieder vrij staat een procedure bij de burgerlijke rechter aanhangig te maken – zoals overigens door 50Plus ook wordt erkend – en dat een kort geding altijd in de openbaarheid wordt behandeld. Dat brengt met zich dat linksom of rechtsom het geschil publiek zou worden vóór de AV.

4.16.

Kortom, onvoldoende aannemelijk is dat [eiser sub 1] door het persbericht de partij onredelijk heeft benadeeld en het is ook niet aannemelijk geworden dat [eiser sub 1] door het uitbrengen van het persbericht heeft gehandeld in strijd met Statuten, reglementen of besluiten van 50Plus. Direct gevolg van het onzettingsbesluit is dat [eiser sub 1] zich niet meer als kandidaat-lijsttrekker aan de AV kan presenteren en dat de AV zich daarover niet kan uitspreken. Gelet op deze verstrekkende gevolgen heeft [eiser sub 1] spoedeisend belang bij een ordemaatregel op dit punt.

4.17.

Conform de Statuten kan tegen een besluit tot ontzetting beroep worden ingesteld bij de Commissie van Beroep van 50Plus. Gelet hierop zal de voorzieningenrechter bepalen dat, voor zover 50Plus het besluit tot ontzetting niet per omgaande intrekt, dit besluit met onmiddellijke ingang wordt geschorst, totdat op het door [eiser sub 1] daartegen ingestelde of nog in te stellen beroep bij de Commissie van Beroep is beslist.

Proceskosten

4.18.

Hoewel twee van de drie vorderingen worden afgewezen, zal 50Plus als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij, worden veroordeeld in de kosten van dit geding. Hiertoe is redengevend dat de vordering ten aanzien van het besluit over kandidaat-leden weliswaar wordt afgewezen, maar dat [eisers] genoodzaakt waren om dit kort geding aanhangig te maken om te bewerkstelligen dat nog vóór de AV wordt beslist op de aanmeldingen van na 7 juli 2023. 50Plus zal niet worden veroordeeld in de kosten van het exploot dat op verzoek van [eisers] op 25 september 2023 nog aan 50Plus is uitgebracht. Dat dit extra exploot is uitgebracht komt voor rekening en risico van [eisers]

4.19.

Onder de proceskosten vallen ook de nakosten. De nakosten worden begroot op het bedrag genoemd in het liquidatietarief civiel (per 1 februari 2023: € 173,--). In geval van betekening worden een extra bedrag aan salaris (per 1 februari 2023: € 90,--) en de explootkosten van betekening toegekend.

5.De beslissing

De voorzieningenrechter:

5.1.

schorst het besluit van het Hoofdbestuur van 50Plus van 25 september 2023 tot ontzetting uit het lidmaatschap met onmiddellijke ingang van [eiser sub 1] totdat – voor zover het Hoofdbestuur van 50Plus het genomen besluit niet alsnog intrekt – op het door [eiser sub 1] tegen dat besluit in te stellen of ingestelde beroep door de Commissie van Beroep is beslist;

5.2.

veroordeelt 50Plus in de kosten van dit geding, tot dusverre aan de zijde van [eisers] begroot op € 1.522,14, waarvan € 1.079,-- aan salaris advocaat, € 314 ,-- aan griffierecht en € 129,14 aan dagvaardingskosten, te vermeerderen met nakosten zoals vermeld in 4.19;

5.3.

verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad;

5.4.

wijst af het meer of anders gevorderde.

Dit vonnis is gewezen door mr. S.J. Hoekstra-van Vliet en in het openbaar uitgesproken op 28 september 2023.

idt

Geschil binnen politieke partij over stemrecht en ontzetting uit lidmaatschap

Uitspraak

Rechtbank den haag

1.[eiser sub 1] te [woonplaats 1] , gemeente [gemeente 1] ,

1.De procedure

2.De feiten

3.Het geschil

4.De beoordeling van het geschil

5.De beslissing