Uitspraak
RECHTBANK DEN HAAG
Team Jeugd- en Zorgrecht
Zaak-/rekestnr.: C/09/693560 / FA RK 25-8036
Datum beschikking: 11 november 2025
Aansluitende machtiging tot het verlenen van verplichte zorg
Beschikkingnaar aanleiding van het door de officier van justitie ingediende verzoek tot het verlenen van een aansluitende zorgmachtiging als bedoeld in artikel 6:4 van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz), ten aanzien van:
[betrokkene],
hierna te noemen: betrokkene,
geboren op [geboortedatum] 1986 te [geboorteplaats],
wonende te [woonplaats],
thans verblijvende in de accommodatie [zorginstelling], afdeling Langdurige Intensieve Begeleiding te [plaats],
advocaat: mr. I.G.M. van Gorkum te Den Haag.
ProcesverloopBij verzoekschrift, ingekomen ter griffie op 24 oktober 2025, heeft de officier van justitie verzocht om een aansluitende zorgmachtiging.
Bij het verzoekschrift zijn de volgende bijlagen gevoegd:
- een op 20 oktober 2025 ondertekende medische verklaring van [naam 1], psychiater, die betrokkene heeft onderzocht maar niet bij de behandeling betrokken was;
- een ingevulde, ongedateerde zorgkaart;
- een zorgplan van 30 september 2025;
- de bevindingen van de geneesheer-directeur van 22 oktober 2025;
- een uittreksel uit de justitiële documentatie;
- een brief van de officier van justitie van 25 september 2025, waaruit blijkt dat er ten aanzien van betrokkene geen recente politiemutaties zijn;
- een uittreksel uit het curateleregister.
De mondelinge behandeling van het verzoek heeft plaatsgevonden op 11 november 2025. Daarbij zijn gehoord:
- de advocaat van betrokkene;
- de arts, [naam 2];
- de begeleider, [naam 3].
Betrokkene is niet ter zitting verschenen.
Ter zitting is gebleken dat betrokkene door zijn advocaat en zijn behandelaren op de hoogte is gebracht van de zitting. Betrokkene heeft aangegeven niet bij de zitting aanwezig te willen zijn. Voorafgaand aan de inhoudelijke behandeling heeft de rechtbank betrokkene gesproken in de deuropening van zijn kamer. Betrokkene heeft tijdens dit gesprek verklaard dat hij niet bij de zitting aanwezig wilde zijn en dat de inhoudelijke behandeling plaats kon vinden buiten zijn aanwezigheid. De mondelinge behandeling heeft daarom zonder aanwezigheid van betrokkene plaatsgevonden.
Omdat door de officier van justitie een nadere toelichting op of motivering van het verzoek niet nodig werd geacht en het de rechtbank ter zitting is gebleken dat diens aanwezigheid ook niet noodzakelijk was om tot een inhoudelijke beslissing te kunnen komen, is de officier van justitie niet gehoord.
Standpunten ter zitting
De advocaat heeft namens betrokkene naar voren gebracht dat hij zich niet verzet tegen toewijzing van het verzoek. Gelet op het chronische ziektebeeld is toewijzing voor de duur van twee jaar voldoende onderbouwd. Ten aanzien van het ‘beperken van het recht op ontvangen van bezoek’, ‘insluiten’ en ‘uitoefenen van toezicht’ merkt de advocaat op dat deze vormen van verplichte zorg niet in de machtiging moeten worden opgenomen omdat zij niet or onvoldoende voorzienbaar zijn. Betrokkene is al geruime tijd niet ingesloten in geweest. Daarnaast kan het beperken van het recht op ontvangen van bezoek worden ondervangen door de huisregels.
De arts heeft naar voren gebracht dat er bij betrokkene sprake is van een psychotisch toestandsbeeld met een uitgebreid waansysteem. Betrokkene is ervan overtuigd dat hij ALS heeft. Er is geen ziektebesef. Onder de huidige zorgmachtiging krijgt betrokkene een depot. Zonder zorgmachtiging zal hij de medicatie weigeren, terugvallen in drugsgebruik en zal er een verslechtering van het psychotisch beeld optreden. Betrokkene is voor het laatst ingesloten geweest in 2023. Daarbij is betrokkene bekend met het dealen van drugs op de afdeling. Om dit in te kunnen perken is er verzocht om het bezoek van betrokkene te kunnen beperken.
De begeleider heeft hierop aangevuld dat er in het verleden mensen aan de deur hebben gestaan aan wie de toegang is ontzegd. Op dit moment krijgt betrokkene alleen bezoek van zijn moeder.
Beoordeling
Op 21 november 2023 heeft de rechtbank een zorgmachtiging verleend voor de duur van twee jaren tot en met 21 november 2025.
Uit de overgelegde stukken is gebleken dat betrokkene lijdt aan psychische stoornissen, te weten een schizo-affectieve stoornis en een stoornis in het gebruik van diverse middelen.
Deze stoornissen leiden tot ernstig nadeel, gelegen in:
-levensgevaar;
-ernstig lichamelijk letsel;
-ernstige immateriële schade;
-maatschappelijke teloorgang.
Uit de stukken en hetgeen ter zitting is besproken is gebleken dat betrokkene bekend is met het gebruik van middelen. Er is regelmatig sprake van verbale en fysieke agressie, onrust, agitatie en psychotische episodes. Tijdens zijn verblijf op het LIB is er sprake geweest van agressie incidenten met medewerkers en medebewoners. Daarnaast verstrekt hij drugs aan zijn medebewoners. Betrokkene heeft in het verleden vernielingen verricht vanuit zijn psychotisch toestandsbeeld.
Om het ernstig nadeel af te wenden, de geestelijke gezondheid van betrokkene te stabiliseren, de geestelijke gezondheid van betrokkene te herstellen zodanig dat hij zijn autonomie zoveel mogelijk herwint en de door de stoornis bedreigde of aangetaste fysieke gezondheid van betrokkene te stabiliseren of te herstellen, heeft betrokkene zorg nodig.
Gebleken is dat er geen mogelijkheden voor passende zorg op vrijwillige basis zijn. Ondanks dat betrokkene zich op dit moment niet verzet tegen een zorgmachtiging, is er geen sprake van duurzame vrijwilligheid. Betrokkene heeft geen ziektebesef en is van mening dat hij geen psychiatrische problemen heeft. Als zorg niet meer verplicht is, zal hij zich daaraan onttrekken. Om die reden is verplichte zorg nodig.
De in het verzoekschrift genoemde vormen van zorg zijn gebaseerd op de medische verklaring, het zorgplan en het advies van de geneesheer-directeur. Deze vormen van verplichte zorg zijn door de rechtbank tijdens de mondelinge behandeling besproken.
Gelet op het voorgaande acht de rechtbank de volgende vormen van verplichte zorg noodzakelijk om het ernstig nadeel af te wenden:
- toedienen van medicatie;
- verrichten medische controles;
- beperken van de bewegingsvrijheid;
- onderzoek aan kleding of lichaam;
- onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op gedrag-beïnvloedende middelen en gevaarlijke voorwerpen;
- controleren op de aanwezigheid van gedrag-beïnvloedende middelen;
- aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen;
- opnemen in een accommodatie.
Gelet op hetgeen ter zitting is besproken ziet de rechtbank geen aanleiding voor het opleggen van verplichte zorg in de vorm van:
- andere medische handelingen en therapeutische maatregelen;
- insluiten;
- uitoefenen van toezicht op betrokkene;
- beperken van het recht op het ontvangen van bezoek;
Niet gebleken is dat deze vormen van zorg in het recente verleden noodzakelijk zijn geweest en niet voorzienbaar is dat het opleggen hiervan direct noodzakelijk zal zijn. Het verzoek zal daarom in zoverre worden afgewezen.
Er zijn geen minder bezwarende alternatieven die hetzelfde beoogde effect hebben. De voorgestelde verplichte zorg is bovendien evenredig en naar verwachting effectief. Uit de stukken blijkt verder dat bij het bepalen van de juiste zorg rekening is gehouden met de voorwaarden die noodzakelijk zijn om deelname van betrokkene aan het maatschappelijk leven te bevorderen, alsmede met de veiligheid van betrokkene.
De rechtbank stelt op basis van het dossier en hetgeen ter zitting is besproken vast dat er bij betrokkene sprake is van een stoornis en dat er vanuit deze stoornis een ernstig nadeel op kan treden. Op dit moment zijn er geen alternatieven om het ernstig nadeel op een andere wijze af te wenden. Zonder zorgmachtiging zal betrokkene de medicatie weigeren en terugvallen in drugsgebruik. Gelet op het voorgaande is voldaan aan de criteria voor en doelen van verplichte zorg als bedoeld in de Wvggz.
Nu betrokkene langer dan vijf jaar aansluitend verplichte zorg heeft ontvangen zal de rechtbank de zorgmachtiging verlenen voor de verzochte duur van 24 maanden.
Beslissing
De rechtbank:
verleent een zorgmachtiging ten aanzien van:
[betrokkene],
geboren op [geboortedatum] 1986 te [geboorteplaats],
inhoudende dat bij wijze van verplichte zorg de volgende maatregelen kunnen worden getroffen:
- toedienen van medicatie;
- verrichten medische controles;
- beperken van de bewegingsvrijheid;
- onderzoek aan kleding of lichaam;
- onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op gedrag-beïnvloedende middelen en gevaarlijke voorwerpen;
- controleren op de aanwezigheid van gedrag-beïnvloedende middelen;
- aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen;
- opnemen in een accommodatie;
bepaalt dat deze machtiging geldt tot en met 11 november 2027;
wijst het meer of anders verzochte af.
Deze beschikking is gegeven door mr. M.H. Rochat, rechter, bijgestaan door P.S.R. Nieman als griffier, en uitgesproken ter openbare zitting van 11 november 2025.
De schriftelijke uitwerking van deze beschikking is vastgesteld op 20 november 2025.
Tegen deze beschikking staat het rechtsmiddel van cassatie open.