ECLI:NL:RBDHA:2025:3628

• Datum uitspraak: 27 februari 2025
• Publicatiedatum: 11 maart 2025
• Zaaknummer: NL25.7433
• Instantie: Rechtbank Den Haag
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Vreemdelingenrecht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: D.J.M. van de Voort
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Bewaring van een Algerijnse asielzoeker en de rol van tolken in het proces

In deze zaak heeft de Rechtbank Den Haag op 27 februari 2025 uitspraak gedaan in een beroep tegen een besluit van de Minister van Asiel en Migratie, waarbij aan de eiser de maatregel van bewaring is opgelegd op grond van de Vreemdelingenwet 2000. De eiser, een Algerijnse nationaliteit, heeft tegen dit besluit beroep ingesteld, dat tevens als verzoek om schadevergoeding moet worden aangemerkt. Tijdens de zitting op 24 februari 2025 is eiser verschenen, bijgestaan door zijn gemachtigde, en is er een tolk aanwezig geweest. Er ontstonden problemen met de tolk, waarbij eiser aangaf dat hij Berber is en de tolk niet goed kon verstaan. De rechtbank heeft echter geoordeeld dat de tolk in het Arabisch-Algerijns goed vertaalde en dat de houding van eiser over de taal waarin getolkt moest worden, als een poging om het proces te frustreren werd gezien.

De rechtbank heeft de gronden voor de maatregel van bewaring beoordeeld en vastgesteld dat de zware gronden, zoals het niet op de voorgeschreven wijze binnenkomen van Nederland en het niet meewerken aan het vaststellen van zijn identiteit, feitelijk juist zijn. De rechtbank heeft geconcludeerd dat er voldoende redenen zijn om aan te nemen dat eiser zich aan het toezicht zal onttrekken. Eiser heeft ook betoogd dat de minister tijdens zijn strafrechtelijke detentie niet heeft voldaan aan de inspanningsverplichting om uitzettingshandelingen te verrichten, maar de rechtbank oordeelde dat dit gebrek in het voortraject niet automatisch leidt tot onrechtmatigheid van de maatregel van bewaring. Uiteindelijk heeft de rechtbank het beroep ongegrond verklaard en het verzoek om schadevergoeding afgewezen, maar de minister wel veroordeeld in de proceskosten van eiser tot een bedrag van € 1.814,00.

De uitspraak is gedaan door rechter D.J.M. van de Voort en is openbaar gemaakt. Tegen deze uitspraak kan binnen een week hoger beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.

Uitspraak

RECHTBANK DEN HAAG

Zittingsplaats ‘s-Hertogenbosch

Bestuursrecht

zaaknummer: NL25.7433

uitspraak van de enkelvoudige kamer in de zaak tussen

[eiser] , V-nummer: [nummer] , eiser

(gemachtigde: mr. S.C. van Paridon),

en

de Minister van Asiel en Migratie,

(gemachtigde: mr. N. Schoonbrood).

Procesverloop

Bij besluit van 15 februari 2025 (het bestreden besluit) heeft de minister aan eiser de maatregel van bewaring op grond van artikel 59, eerste lid, aanhef en onder a, van de Vreemdelingenwet 2000 (Vw) opgelegd.

Eiser heeft tegen het bestreden besluit beroep ingesteld. Dit beroep moet tevens worden aangemerkt als een verzoek om toekenning van schadevergoeding.

De rechtbank heeft het beroep op 24 februari 2025 op zitting behandeld. Eiser is verschenen, bijgestaan door zijn gemachtigde. Als tolk is verschenen A. El Manouzi. De minister heeft zich laten vertegenwoordigen door haar gemachtigde.

Overwegingen

1. Eiser stelt van Algerijnse nationaliteit te zijn en te zijn geboren op [geboortedag] 1988.

2. Aan het begin van de zitting heeft eiser (via de tolk) gezegd dat hij Berber is en de tolk niet goed kan verstaan. De rechtbank heeft eiser medegedeeld dat de zaak niet zal worden aangehouden en dat er geen andere tolk geregeld zal worden. De tolk vertaalt in het Arabisch Algerijns. De gemachtigde van eiser heeft bij het instellen van het beroep aangegeven dat eiser in deze taal gehoord wenst te worden. Verder blijkt uit het proces-verbaal van ophouding dat eiser is gehoord in deze taal en hij heeft verklaard de tolk te verstaan en begrijpen. Bij het gehoor voorafgaand aan de inbewaringstelling heeft eiser aangegeven een voorkeur te hebben voor een tolk Berbers, maar daarna heeft hij ook verklaard dat hij de Arabisch-Algerijnse tolk goed verstaat en begrijpt. Daarna verklaart hij dat hij geen Arabisch verstaat en Berbers spreekt. Later geeft hij nogmaals aan dat hij liever een tolk in de taal Berbers-Kabil wil. Deze is niet beschikbaar, waarna de tolk aangeeft dat eiser antwoorden geeft in vloeiend accentloos Arabisch. Bovendien blijkt uit het vertrekgesprek van 19 februari 2025 dat eiser en de live tolk Arabisch Algerijns hebben verklaard elkaar goed te begrijpen en te verstaan. Eiser verklaart Berber te zijn en die taal te spreken. De tolk beheerst die taal ook, maar het gesprek wordt in het Arabisch Algerijns gevoerd wat eiser volgens de tolk vloeiend beheerst. Bovendien is in het bestreden besluit opgemerkt dat eiser bij het aanmeldgehoor tijdens zijn asielaanvraag en alle gehoren daarna in het Arabisch-Algerijns is gehoord. Gelet op al deze omstandigheden, kan de houding van eiser over de taal waarin getolkt dient te worden moeilijk anders worden bestempeld dan pogingen om het proces te frustreren.

3. In de maatregel van bewaring heeft de minister overwogen dat de openbare orde de maatregel vordert, omdat het risico bestaat dat eiser zich aan het toezicht zal onttrekken en eiser de voorbereiding van het vertrek of de uitzettingsprocedure ontwijkt of belemmert. De minister heeft, onder verwijzing naar artikel 5.1b, eerste, derde en vierde lid, van het Vreemdelingenbesluit (Vb), als zware gronden vermeld dat eiser:
3a. Nederland niet op de voorgeschreven wijze is binnengekomen, dan wel een poging daartoe heeft gedaan;
3c. eerder een visum, besluit, kennisgeving of aanzegging heeft ontvangen waaruit de plicht Nederland te verlaten blijkt en hij daaraan niet uit eigen beweging binnen de daarin besloten of gestelde termijn gevolg heeft gegeven;
3d. niet dan wel niet voldoende meewerkt aan het vaststellen van zijn identiteit en nationaliteit;
en als lichte gronden vermeld dat eiser:
4a. zich niet aan een of meer andere voor hem geldende verplichtingen van hoofdstuk 4 van het Vb heeft gehouden;
4c. geen vaste woon- of verblijfplaats heeft;
4d. niet beschikt over voldoende middelen van bestaan.

4. Eiser heeft de zware grond 3d en de lichte gronden 4a en 4d betwist en stelt dat het risico op onttrekking aan het toezicht in de maatregel van bewaring door de minister niet nader is gemotiveerd.

5. Naar het oordeel van de rechtbank zijn de zware gronden 3a en 3c feitelijk juist. Zoals in de maatregel aan eiser is tegengeworpen, heeft eiser in zijn aanmeldgehoor van 24 december 2021 verklaard dat hij tijdens zijn inreis in Europa geen geldig identiteitsdocument bij zich had, dat hij ook zonder document Nederland is ingereisd en dat eiser gelet hierop niet op voorgeschreven wijze Nederland is ingereisd. Ook is in de maatregel aan eiser tegengeworpen dat op 31 januari 2022 een beschikking is geslagen waarin staat vermeld dat de asielaanvraag van eiser buiten behandeling is gesteld, dat daarbij aan eiser een terugkeerbesluit is opgelegd waaruit de plicht Nederland te verlaten blijkt en dat eiser daaraan niet uit eigen beweging binnen de daarin besloten of gestelde termijn gevolg heeft gegeven.

6. Uit de uitspraak van de Afdeling van 25 maart 2020 (ECLI:NL:RVS:2020:829) volgt dat bij deze zware gronden in het algemeen kan worden volstaan met een feitelijke toelichting. De feitelijke juistheid van een dergelijke zware grond geeft in beginsel grond om aan te nemen dat aan het vereiste van het risico op onttrekking is voldaan. Een nadere toelichting waarom uit die zware grond een risico op onderduiken volgt, is daarom niet vereist. Eiser heeft dit rechtsvermoeden niet weerlegd.

7. De (niet betwiste) zware gronden onder 3a en 3c, de lichte grond 4c en de daarbij door de minister gegeven motivering zijn naar het oordeel van de rechtbank in onderlinge samenhang bezien voldoende om aan te nemen dat een risico op onttrekking bestaat. Deze gronden kunnen de maatregel van bewaring dan ook dragen. Hetgeen is aangevoerd met betrekking tot de overige gronden behoeft geen bespreking meer.

8. Eiser voert verder in beroep aan dat de minister tijdens eisers strafrechtelijke detentie heeft gehandeld in strijd met de op haar rustende inspanningsverplichting als bedoeld in paragraaf A5/6.12 van de Vreemdelingencirculaire 2000 (Vc). Eiser heeft immers direct voorafgaand aan zijn inbewaringstelling in strafrechtelijke detentie verbleven en de minister had in die periode uitzettingshandelingen moeten verrichten. Dit heeft de minister niet gedaan.

9. De minister heeft ter zitting erkend dat zij tijdens eisers strafrechtelijke detentie heeft gehandeld in strijd met de op haar rustende inspanningsverplichting door geen uitzettingshandelingen te verrichten. De rechtbank constateert dat hiermee sprake is van een gebrek in het voortraject. Dit leidt er echter niet automatisch toe dat de maatregel van bewaring onrechtmatig is. Bij het niet voldoen aan de inspanningsverplichting moet er een belangenafweging plaatsvinden.

10. De rechtbank overweegt hierover als volgt. Eiser heeft de zware gronden 3a en 3c en de lichte grond 4c die aan de maatregel van bewaring ten grondslag zijn gelegd, niet betwist. Zoals hiervoor reeds is overwogen rechtvaardigen deze gronden het vermoeden dat eiser zich aan het toezicht zal onttrekken. Deze gronden in combinatie met het feit dat eiser in 2022 met onbekende bestemming is vertrokken, zich hierdoor aan het toezicht heeft onttrokken en dat eiser langere tijd in Nederland is gebleven terwijl zijn asielaanvraag al was afgewezen en daarbij een terugkeerbesluit met terugkeerverplichting was opgelegd, waar eiser geen gevolg aan heeft gegeven, brengen de rechtbank tot het oordeel dat de met de bewaring gediende belangen in redelijke verhouding staan tot de ernst van het geconstateerde gebrek en de daardoor geschonden belangen. Daarbij acht de rechtbank verder van belang dat eiser tijdens het gehoor voorafgaand aan de bewaring expliciet heeft aangegeven dat hij niet gaat meewerken aan terugkeer naar zijn land. Dat blijkt naar het oordeel van de rechtbank ook uit de houding van eiser over de taal waarin getolkt moet worden en de onduidelijkheid die hij daarover tracht op te werpen, zowel tijdens het gehoor bij bewaring als ter zitting (zie hiervoor). Dat de minister volgens eiser vragen van de Afdeling heeft beantwoord en de rechtbank daarover niet heeft geïnformeerd alsmede de omstandigheid dat de minister uitgebreid op de foto is gegaan in Ter Apel op 6 februari 2025 in plaats van met eiser te praten, leggen naar het oordeel van de rechtbank onvoldoende gewicht in de schaal om tot een ander oordeel te komen. De belangenafweging valt dan ook in het voordeel van de minister uit. Het gebrek in het voortraject heeft daarom geen gevolgen voor de rechtmatigheid van de maatregel van bewaring.

11. Met inachtneming van de ambtshalve toetsing waartoe de rechtbank is gehouden (ECLI:EU:C:2022:858), ziet de rechtbank verder ook geen grond voor het oordeel dat de maatregel van bewaring onrechtmatig is.

12. Het beroep is ongegrond. Daarom wordt ook het verzoek om schadevergoeding afgewezen.

13. Het geconstateerde gebrek in het voortraject geeft de rechtbank wel aanleiding om de minister te veroordelen in de proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 1.814,00 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift en 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 907,- en een wegingsfactor 1). Omdat aan eiser een toevoeging is verleend, moet de minister de proceskostenvergoeding betalen aan de rechtsbijstandverlener.

Beslissing

De rechtbank:

- verklaart het beroep ongegrond;

- wijst het verzoek om schadevergoeding af;

- veroordeelt de minister in de proceskosten van eiser tot een bedrag van € 1.814,00.

Deze uitspraak is gedaan door mr. D.J.M. van de Voort, rechter, in aanwezigheid van
mr.E.C.M. Boerboom, griffier.

De uitspraak is uitgesproken in het openbaar en bekendgemaakt op:

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kan hoger beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State binnen één week na de dag van bekendmaking.