Uitspraak
vonnis
RECHTBANK DORDRECHT
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 93504 / HA ZA 11-2392
Vonnis in incident van 19 oktober 2011
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
EENS BEHEER B.V.,
handelend onder de naam NOVA KLIMAATBEHEERSING,
gevestigd te Puttershoek,
eiseres in de hoofdzaak,
verweerster in het incident,
advocaat mr. H.M.G. Peters,
tegen
de vennootschap naar vreemd recht
NOVA APPARATE GmbH,
gevestigd te Donaueschingen, Duitsland,
gedaagde in de hoofdzaak,
eiseres in het incident,
advocaat mr. J.M.J. Pennings.
Partijen zullen hierna Eens en Nova genoemd worden.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding
- de incidentele conclusie tot onbevoegdverklaring
- de incidentele conclusie van antwoord.
1.2. Ten slotte is vonnis bepaald in het incident.
2. De vordering in het incident en de beoordeling
2.1. Nova vordert dat de rechtbank zich onbevoegd verklaart, op grond van het volgende:
-tussen partijen geldt een forumkeuzebeding waarbij de rechter van de plaats van vestiging van Nova als de bevoegde rechter is aangewezen.
-subsidiair: bevoegd is de rechter van de plaats waar Nova als gedaagde is gevestigd (art. 2 EEX-Vo.)
-meer subsidiair: volgens de algemene voorwaarden van Nova is Donaueschingen het “Erfüllingsort.” Dit is de plaats waar de verbintenis ex art. 5 lid 1 sub a en b EEX-Vo. moet worden uitgevoerd.
-nog meer subsidiair: betwist wordt weliswaar dat de rechtsverhouding tussen partijen als een agentuur- of distributieovereenkomst kwalificeert, maar mocht dit anders zijn dan nog geldt de hoofdregel van art. 2 EEX-Vo: bevoegd is de rechter van de vestigingsplaats van gedaagde, gelet op HvJ EG 6 oktober 1976, NJ 1977, 170.
-uiterst subsidiair: de litigieuze verbintenis is een vordering tot betaling van schadevergoeding. Die verbintenis moet worden uitgevoerd in Donaueschingen, als “Erfüllungsort.”
2.2. Eens voert verweer.
2.3. Primair is het de vraag of sprake is van een -rechtsgeldig- forumkeuzebeding.
2.4. Vast staat dát een forumkeuzebeding is overeengekomen. Dit wordt niet weersproken en blijkt genoegzaam uit de producties waarop Nova zich in dit verband beroept. Nova legt een veelheid van door Eens ondertekende opdrachtbevestigingen over. In die opdrachtbevestigingen staat dat de bijgaande algemene voorwaarden van Nova van toepassing zijn. Deze algemene voorwaarden bevatten een forumkeuzebeding voor de Duitse rechter van de plek waar Nova is gevestigd.
2.5. Een forumkeuzebeding is rechtens geoorloofd indien dit voldoet aan de voorwaarden die art. 23 EEX-Vo. daaraan stelt. De rechtbank is van oordeel dat het forumkeuzebeding voldoet aan deze voorwaarden. Het forumkeuzebeding is duidelijk schriftelijk overeengekomen, in de veelheid aan opdrachtbevestigingen die door Eens is ondertekend. Partijen hebben kennelijk een jarenlange bestendige handelsrelatie gehad waarbij steeds dit forumkeuzebeding werd overeengekomen. Gesteld noch gebleken is dat tussen partijen is overeengekomen dat het forumkeuzebeding voor de Duitse rechter niet exclusief is.
2.6. Aan het oordeel doet niet af het verweer van Eens dat het overeengekomen forumkeuzebeding onderdeel uitmaakt van algemene voorwaarden die zien op koop en levering, terwijl de rechtsverhouding – aldus nog steeds Eens – tussen partijen niet (slechts) als koop en/of levering, maar (ook) als distributie- of agentuurovereenkomst kwalificeert. In artikel XI onder 1 van de algemene voorwaarden die Nova kennelijk vanaf 2004 hanteert (zie bijv. haar productie 6 A) staat immers met zoveel woorden – vrij vertaald – dat bij alle, uit de contractuele verhouding voortvloeiende geschillen, ingeval de wederpartij een bedrijf is, bevoegd is de rechter van de vestigingsplaats van Nova, zijnde Donaueschingen, derhalve de Duitse rechter.
2.7. De rechtbank is mitsdien van oordeel dat de incidentele vordering moet worden toegewezen, omdat de aangevoerde gronden die vordering kunnen dragen.
2.8. Eens zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten van het incident worden veroordeeld.
3. De beslissing
De rechtbank
3.1. verklaart zich onbevoegd van de vordering in de hoofdzaak kennis te nemen,
3.2. veroordeelt Eens, uitvoerbaar bij voorraad, in de kosten van het incident, aan de zijde van Nova tot op heden begroot op EUR 452,00.
Dit vonnis is gewezen door mr. I. Bouter en in het openbaar uitgesproken op 19 oktober 2011.?
Uit de Groene Serie
Wil de forumkeuze onder het bereik van art. 23 EEX-Vo vallen, dan moet aan de volgende voorwaarden zijn voldaan:
a. de keuze betreft een gerecht of de gerechten van een lidstaat;
b. ten minste een van de bij de forumkeuze betrokken partijen moet woonplaats (in de betekenis van art. 59 of 60 EEX-Vo) hebben op het grondgebied van een lidstaat;
c. de forumkeuze moet betrekking hebben op een geschil met internationale elementen, zodat voldaan is aan de internationaliteitseis. Deze eis volgt uit de Considerans van de EEX-Vo (zie aant. 3 op de Considerans);
d. de forumkeuze moet voldoen aan bepaalde door art. 23 EEX-Vo gestelde vormvereisten (zie art. 23 lid 1 onder a, b en c, alsmede art. 23 lid 2 EEX-Vo);
e. de forumkeuze moet betrekking hebben op geschillen die naar aanleiding van een bepaalde rechtsbetrekking zijn ontstaan of zullen ontstaan;
f. de forumkeuze mag niet in strijd zijn met art. 13, 17 of 21 EEX-Vo (opgenomen in de autonome bevoegdheidsafdelingen inzake verzekeringen, consumententransacties respectievelijk arbeidsovereenkomsten) en geen inbreuk maken op de in art. 22 EEX-Vo opgenomen exclusieve bevoegdheden.
Een forumkeuze die voldoet aan de door art. 23 EEX-Vo gestelde eisen, heeft tot gevolg dat het aangewezen gerecht bij uitsluiting van gerechten van andere lidstaten bevoegd is om van het geschil kennis te nemen. Partijen kunnen echter overeenkomen, zoals hierboven is aangegeven, dat de bevoegdheid van het aangewezen gerecht niet exclusief is. Zie hierover aant. 6 op art. 23 EEX-Vo.
Er mogen aan de forumkeuzeclausule niet meer eisen worden gesteld, dan die van de EEX-Vo. Zo zal de wetgeving van een lidstaat niet in de weg kunnen staan aan de geldigheid van een forumkeuzeclausule op de enkele grond dat de gebezigde taal, waarin de clausule is gesteld, een andere is dan die welke door de wetgeving van die verdragsluitende Staat wordt voorgeschreven.[5]
________________________________________