ECLI:NL:RBGEL:2013:3801

• Datum uitspraak: 10 oktober 2013
• Publicatiedatum: 14 oktober 2013
• Zaaknummer: 2225037
• Instantie: Rechtbank Gelderland
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: B.J. Engberts
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Ontbinding arbeidsovereenkomst wegens verstoorde arbeidsrelatie en inbreuk op privacy

In deze zaak heeft de kantonrechter van de Rechtbank Gelderland op 10 oktober 2013 uitspraak gedaan in een verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst tussen Spruyt hillen B.V. en een werknemer. De werknemer, lid van het managementteam, was op 18 april 2013 vrijgesteld van werkzaamheden nadat een groot aantal e-mailberichten, verzonden aan een collega, was aangetroffen. In deze berichten uitte de werknemer zich denigrerend over een andere collega, wat leidde tot een vertrouwensbreuk tussen hem en de werkgever. De werkgever, Spruyt hillen, verzocht de kantonrechter om de arbeidsovereenkomst te ontbinden op basis van gewichtige redenen, waarbij zij stelde dat het gedrag van de werknemer onacceptabel was voor iemand in zijn functie.

De kantonrechter oordeelde dat de werkgever niet voldoende had aangetoond dat de werknemer zich schuldig had gemaakt aan ernstig disfunctioneren en dat er geen klachten waren over zijn functioneren. Bovendien was de inbreuk op de privacy van de werknemer, door het inzien van zijn e-mailberichten, gerechtvaardigd gezien het e-mailreglement dat binnen het bedrijf gold. De kantonrechter concludeerde dat Spruyt hillen als goed werkgever had moeten handelen en eerst in gesprek had moeten gaan met de werknemer over de e-mailberichten voordat tot ontbinding werd overgegaan.

Uiteindelijk besloot de kantonrechter de arbeidsovereenkomst te ontbinden met ingang van 1 november 2013 en kende hij de werknemer een ontbindingsvergoeding toe van € 52.500,- bruto. De kantonrechter benadrukte dat de vertrouwensbreuk voornamelijk te wijten was aan de reactie van de werkgever op het gedrag van de werknemer, en niet aan het gedrag zelf. De proceskosten werden gecompenseerd, waarbij iedere partij zijn eigen kosten droeg.

Uitspraak

beschikking

RECHTBANK GELDERLAND

Team kanton en handelsrecht

Zittingsplaats Arnhem

zaakgegevens 2225037 \ HA VERZ 13-1267 \ BE \ 340 \ be

uitspraak van 10 oktober 2013

beschikking

in de zaak van

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
Spruyt hillen B.V.

gevestigd te IJsselstein

verzoekende partij

gemachtigde mr. E.S. de Jong

tegen

[werknemer]

gevestigd te [woonplaats]

verwerende partij

gemachtigde mr. S.M. ten Seldam

Partijen worden hierna Spruyt hillen en [werknemer] genoemd.

1. De procedure

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- het verzoekschrift met producties

- het verweerschrift met producties

- de brieven van mr. De Jong van 17 september 2013 en van 19 september 2013 met de producties 8 tot en met 10

- de aantekeningen van de griffier van de mondelinge behandeling van 23 september 2013 mede inhoudende de pleitnotitie van de gemachtigde van Spruyt hillen

- de brief van mr. De Jong van 27 september 2013

2. De feiten

2.1.

[werknemer], geboren op [dag en maand] 1966, is op 1 januari 2007 bij Spruyt hillen in dienst getreden. Zijn functie is thans hoofd verkoop binnendienst. Zijn salaris bedraagt

€ 4.384,- bruto per maand exclusief vakantietoeslag. [werknemer] is lid van het management team van Spruyt hillen.

2.2.

Op donderdag 18 april 2013 is [werknemer] vrijgesteld van werkzaamheden nadat in de e-mailbox van een collega (mevrouw X) van [werknemer] een zeer groot aantal e-mailberichten van hem (aan mevrouw X) was aangetroffen. Bij brief van 18 april 2013 is deze vrijstelling van werkzaamheden bij brief bevestigd. Daarin is onder meer vermeld:

“Naar aanleiding van het gesprek heden ochtend met [naam G.M.] (General Manager) en [naam F.C.] (Finance Controller) moet ik je het volgende berichten.

Vanaf heden ben je vrijgesteld van werkzaamheden om de volgende redenen:

• Bij toeval hebben we zeer disrepectvolle mails gevonden waarin medewerker van Spruyt hillen belachelijk worden gemaakt. Dit past niet bij de voorbeeldfunctie van een MT-lid.
• Tevens hebben we van je directe collega’s ernstige negatieve signalen ontvangen over je functioneren als manager.

Om tot een zorgvuldige beslissing te komen inzake je toekomst bij Spruyt hillen zullen we gedegen onderzoek doen naar bovengenoemde zaken en je hier zo spoedig mogelijk over informeren.”

2.3.

In zes van de genoemde e-mail berichten heeft [werknemer] – in de periode van februari tot en met mei 2010 – aan mevrouw X gemaild over een vrouwelijke, gezamenlijke collega (lid van het team van mevrouw X). De teksten van die e-mailberichten luiden onder meer als volgt:

“Is ma Flodder er al of zit je nog steeds alleen met die ouwe?””

“Komt ze je bekend voor? Hahahahahaha!” (een foto van Ma Flodder bijgevoegd)

“en dit is die andere, hahahahahaha!” (een foto van opa Flodder bijgevoegd)

“Keek ik net door het raampje van (…) kantoor naar binnen, kijk ik tegen een deel van (…) witte rug en zijkantje aan. Brrrr…. Denk dat ik niet kan slapen vannacht”

“Met een string en dan links en rechts van die veter van die grote hompen bibbervlees. Moet er niet aan denken, hahahah”

“niet aan (…) denken tijdens het eten, he? Anders houd je het misschien niet binnen”

2.4.

Op maandag 22 april 2013 is aan [werknemer] medegedeeld dat Spruyt hillen afscheid van hem wil nemen en dat het onderzoek niet wordt afgewacht.

2.5.

Voor werknemers van Spruyt hillen geldt een internet en e-mail reglement. Daarin is ondermeer het volgende opgenomen:
“De computer (…) ter beschikking gesteld door ARSEUS (de groep waartoe Spruyt hillen behoort – ktr) dienen hoofdzakelijk voor professioneel gebruik (…) voor zover het privé gebruik geen invloed heeft op de plichten van de werknemer, niet gebeurt voor geldelijk gewin (…) is occasioneel of bijkomstig gebruik van elektronische communicatiemiddelen (verzenden of ontvanngen) voor privé (…) doelen begrijpelijk en aanvaardbaar. (…)”

3. Het verzoek en het verweer

3.1.

Spruyt hillen verzoekt de kantonrechter de arbeidsovereenkomst met [werknemer] te ontbinden wegens gewichtige redenen.

3.2.

Spruyt hillen onderbouwt het verzoek, kort samengevat, als volgt. Uit onderzoek in de e-mailbox van mevrouw X (door [naam F.C.], haar teamleider) is gebleken dat [werknemer] veelvuldig en langdurig en tijdens werktijd e-mail berichten met een privé karakter aan mevrouw X heeft gezonden. In die berichten liet [werknemer] zich bovendien schunnig dan wel minachtend uit over een collega (lid van het team waartoe mevrouw X behoorde), terwijl hij als lid van het managementteam een voorbeeldfunctie heeft. [werknemer] heeft met zijn handelen elke vorm van integriteit geschonden en daarom kan van Spruyt hillen niet gevergd worden de arbeidsovereenkomst te laten voortduren. Bovendien heeft Spruyt hillen alle vertrouwen in [werknemer] verloren. Een zinvolle voortzetting van de arbeidsovereenkomst is volstrekt onmogelijk geworden.

3.3.

[werknemer] voert gemotiveerd verweer, waarop hierna nader wordt ingegaan.

4. De beoordeling

4.1.

De kantonrechter stelt vast dat het verzoek geen verband houdt met het bestaan van een opzegverbod als bedoeld in de artikelen 7:647, 648, 670, 670a BW of enig ander verbod tot opzegging van de arbeidsovereenkomst.

4.2.

Vooropgesteld wordt dat een procedure als deze zich niet leent voor uitgebreide bewijslevering. Dat brengt mee dat de kantonrechter zijn beslissing moet nemen aan de hand van onbetwiste stukken en onweersproken gelaten stellingen en wat hem aannemelijk voorkomt.

4.3.

[werknemer] heeft aangevoerd dat het overleggen door Spruyt hillen van e-mailberichten van hem in strijd is met zijn recht op een persoonlijke levenssfeer en dat daar geen waarschuwing aan vooraf is gegaan zodat in strijd met art. 8 EVRM en 13 van de Grondwet is gehandeld.

Spruyt hillen heeft dit betwist. Zij heeft erop gewezen dat er binnen Spruyt hillen sinds 2011 een e-mail en internetreglement bestond. Voorts was volgens Spruyt hillen uit de e-mail berichten niet op te maken dat het privé e-mails zou betreffen, daar de e-mails geen onderwerp dan wel een zakelijk onderwerp hadden. Daarenboven geldt in het civiele recht de vrije bewijsleer.

4.4.

Op grond van rechtspraak van het Europees Hof van de Rechten van de Mens (o.a. EHRM 3 april 2007, LJN BA6786, JAR 2007, 233), wordt aangenomen dat e-mailberichten vallen onder de bescherming van artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), dat het recht op privacy beschermt, zelfs als deze berichten zijn verstuurd vanaf de werkplek van de werknemer.

Art. 8 EVRM betreft een verplichting van de lidstaten bij het EVRM. In dit geval kan, omdat Spruyt hillen geen overheidsorgaan is, niet rechtstreeks een beroep worden gedaan op het EVRM. Dit neemt niet weg dat een werkgever die inbreuk op de privacy van een werknemer maakt in beginsel handelt in strijd met het in art. 7: 611 BW neergelegde uitgangspunt dat hij/zij dient te handelen als goed werkgever. De werkgever kan, mede op gelet op de rechtspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens, de e-mailberichten van zijn werknemer controleren, indien voor de werknemer kenbaar was of kenbaar had kunnen zijn, dat zijn e-mailberichten kunnen worden gecontroleerd door zijn werkgever, er sprake is van een gerechtvaardigd doel en er voldaan is aan de proportionaliteitseis. Zie in deze zin ook
Kamerstukken II , 27 160, nr. 2, p. 50-51.

4.5.

Het is voldoende aannemelijk dat Spruyt hillen heeft gezien dat er een groot aantal e-mailberichten tussen [werknemer] en mevrouw X was, toen haar leidinggevende in verband met haar ziekte naging of daarin e-mailberichten zaten die beantwoord dienden te worden. Voor wat betreft het onderzoek naar de inhoud van de e-mailberichten van [werknemer] (die zijn aangetroffen in de e-mailbox van mevrouw X) geldt dat in paragraaf 7 van het bij Spruyt hillen geldende internet en e-mailreglement (dat bij [werknemer] bekend was) is opgenomen dat elektronische mail wordt bewaard en dat een bevoegde beheerder het wachtwoord kan resetten en de elektronische mail kan lezen alsook dat de werkgever zich het recht voorbehoud om (onder andere) e-mailberichten na te kijken in de mate dat dit nodig is om te garanderen dat elektronische communicatiemiddelen gebruikt worden in overeenstemming met – onder andere – de arbeidsovereenkomst. De kantonrechter is van oordeel dat Spruyt hillen gelet op het grote aantal e-mailberichten en het ontbreken van een onderwerp (in de onderwerpregel) bij de e-mailberichten redelijkerwijs kon overgaan tot het inzien van de inhoud ervan.

Gezien het voorgaande dient de inbreuk van Spruyt hillen op de privacy van [werknemer] onder de gegeven omstandigheden als gerechtvaardigd en proportioneel te worden aangemerkt en is derhalve geen sprake van misbruik door Spruyt hillen van de controle mogelijkheden. Derhalve kunnen de door Spruyt hillen in het geding gebrachte e-mailberichten worden meegenomen bij de beoordeling.

4.6.

Het staat vast dat [werknemer] een zeer groot aantal e-mailberichten aan zijn collega mevrouw X heeft gezonden. Het gaat om 160 berichten in 2009, 750 berichten in 2010, 75 berichten in 2011 en 4 in 2012. Spruyt hillen heeft de tekst van een deel van deze berichten overgelegd. Daaruit blijkt dat deze deels een nogal flirterig karakter hebben. Zo wordt gemaild over massages, het scheren van benen en het al dan niet dragen van badkleding. Dit betreft, uitgaande van de door Spruyt hillen in het verzoekschrift weergegeven selectie, echter slechts zeven e-mailberichten. Het grootste deel van de overgelegde berichten betreft ‘small talk’ en gaat over de vraag wat de ander in het weekend heeft gedaan, de volgende dag gaat doen, al dan niet eet etc. Daarnaast zijn er zes e-mail berichten waarin [werknemer] zich tegenover een college van mevrouw X (zij zat in hetzelfde team als mevrouw X) denigrerend uitlaat (r.ov. 2.3.).

4.7.

Het staat voldoende vast – [werknemer] erkent dit – dat de hoeveelheid e-mailberichten aan mevrouw X enerzijds en de inhoud van een aantal van deze berichten anderzijds een ernstige deuk in het vertrouwen van Spruyt hillen in [werknemer] hebben veroorzaakt. Tussen partijen is hierover gesproken op donderdag 18 april 2013, maar de kantonrechter acht aannemelijk dat het daarin niet tot een daadwerkelijke communicatie over de e-mailberichten is gekomen. Het staat namelijk als onbetwist vast dat [werknemer] niet wist waarover dat gesprek zou gaan. Nu het om e-mailberichten uit met name 2009-2011 ging is begrijpelijk dat [werknemer] daar niet direct inhoudelijk op kon reageren. Daar komt bij dat [werknemer] in dat gesprek ‘eikel’ is genoemd hetgeen een belangrijke aanwijzing vormt dat er in dat gesprek ook van de zijde van Spruyt hillen geen bereidheid bestond hier inhoudelijk over te praten c.q. een inhoudelijke reactie van [werknemer] te willen (of kunnen) aanhoren.

Spruyt hillen heeft [werknemer] op 18 april 2013 aangezegd dat nader onderzoek zou worden gedaan en dat een vervolggesprek zou komen. Dit is vastgelegd in de brief van 19 april 2013. Ter zitting is gebleken dat dat gesprek er niet is gekomen omdat haar directeur op die vrijdag, 19 april 2013, de e-mailberichten heeft bekeken en daarover – kort gezegd – zo boos was dat hij elk vervolggesprek onnodig vond. Dit blijkt tevens uit de onweersproken mededeling van Spruyt hillen aan [werknemer] op maandag 22 april 2013 dat partijen afscheid van elkaar zouden nemen. De kantonrechter is echter van oordeel dat van Spruyt hillen als goed werkgever (art. 7:611 BW) verwacht mocht worden dat zij eerst en op rustige wijze met [werknemer] in gesprek zou gaan over de e-mailberichten en dat redelijkerwijs van haar verwacht mocht worden het dienstverband wel voort te zetten. Bij dat laatste is betrokken dat:

• [werknemer] steeds goed heeft gefunctioneerd (van het gestelde disfunctioneren in de brief van 19 april 2013 is niets gebleken)
• er nooit klachten waren over [werknemer] gedrag anderszins
• de e-mailberichten zijn gevoerd met mevrouw X en niet is gesteld of gebleken dat deze bij andere werknemers van Spruyt hillen terecht zijn gekomen
• gevaar van verdere verspreiding van die e-mailberichten of de inhoud of strekking ervan niet aannemelijk was nu mevrouw X in april 2013 wegens arbeidsongeschiktheid niet werkzaam was voor Spruyt hillen, zij nadien niet meer voor Spruyt hillen heeft gewerkt en op 18 april 2013 reeds door Spruyt hillen was besloten om het dienstverband met haar te beëindigen (hetgeen nadien is geschied)
• [werknemer] aannemelijk heeft gemaakt dat hij bereid was over de e-mail berichten te spreken en daarbij het boetekleed aan te willen en kunnen trekken.

4.8.

De kantonrechter is anderzijds van oordeel dat er geen basis meer is voor een vruchtbare samenwerking tussen partijen. Uit het voorgaande volgt dat het e-mail gedrag van [werknemer] weliswaar de aanleiding voor deze breuk vormde maar dat de reactie van Spruyt hillen hierop de daadwerkelijke reden voor de vertrouwensbreuk vormt. Die breuk komt vrijwel geheel voor rekening en risico van Spruyt hillen. De kantonrechter zal de arbeidsovereenkomst daarom ontbinden en daarbij aan [werknemer] een vergoeding toekennen. Nu Spruyt hillen van de vertrouwensbreuk het meest verantwoordelijk is, zal (de zogeheten kantonrechtersformule tot uitgangspunt nemend) een wat hogere vergoeding dan volgens de ‘neutrale’ correctiefactor van 1 worden toegekend. De langere duur van de non-actiefstelling speelt hierbij in zeer beperkte mate een (matigende) rol. Spruyt hillen heeft er weliswaar op gewezen dat de procedure door de verwijzing van de zaak door de rechtbank Midden-Nederland naar deze rechtbank langer heeft geduurd, maar niet kan worden gezegd dat [werknemer] daarvoor verantwoordelijk is. Niet aannemelijk is geworden dat hij bewust heeft verzwegen dat zijn echtgenote voor eerstgenoemde rechtbank werkzaam is. Dat zijn echtgenote wellicht gehouden was om zelf bij die rechtbank melding te maken van de rechtszaak tegen haar echtgenoot maakt dit niet anders omdat dit een verplichting van haar, als ambtenaar bij die rechtbank, is en die verplichting, zonder nadere toelichting (die ontbreekt), niet op [werknemer] ‘terugslaat’.

4.9.

De kantonrechter is, gelet op het voorgaand, van plan de arbeidsovereenkomst te ontbinden met ingang van 1 november 2013 en daarbij aan [werknemer] een vergoeding van € 52.500,- bruto toe te kennen. Daarom krijgt Spruyt hillen de gelegenheid het verzoek in te trekken.

4.10.

Als Spruyt hillen het verzoek niet intrekt, moeten partijen hun eigen kosten dragen. Als Spruyt hillen het verzoek intrekt, moet zij de proceskosten dragen.

4.11.

De beslissing

De kantonrechter

4.12.

stelt Spruyt hillen in de gelegenheid het verzoek uiterlijk op 21 oktober 2013 in te trekken door een schriftelijke mededeling aan de griffier van de rechtbank Gelderland, team kanton en handelsrecht, zittingsplaats Arnhem, postbus 9030, 6800 EM Arnhem;

als Spruyt hillen het verzoek niet intrekt:

4.13.

ontbindt de arbeidsovereenkomst met ingang van 1 november 2013 en kent aan [werknemer] ten laste van Spruyt hillen een vergoeding toe van € 52.500,- bruto;

4.14.

compenseert de proceskosten in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt;

als Spruyt hillen het verzoek intrekt:

4.15.

veroordeelt Spruyt hillen in de proceskosten, tot deze uitspraak aan de kant van [werknemer] begroot op € 500,- aan salaris voor de gemachtigde.

Deze beschikking is gegeven door de kantonrechter mr. B.J. Engberts en in het openbaar uitgesproken op 10 oktober 2013.