ECLI:NL:RBGEL:2013:6513

Rechtbank Gelderland

Datum uitspraak
11 november 2013
Publicatiedatum
18 juni 2015
Zaaknummer
250808
Instantie
Rechtbank Gelderland
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Eerste aanleg - enkelvoudig
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Benoeming leden raad van toezicht stichting en wijziging statuten

In deze beschikking van de Rechtbank Gelderland, uitgesproken op 11 november 2013, is het verzoek van de Stichting Parousie om leden van de raad van toezicht te benoemen aan de orde. De rechtbank overweegt dat artikel 2:299 BW niet van toepassing is op de raad van toezicht, aangezien dit artikel enkel betrekking heeft op bestuursleden. De rechtbank stelt vast dat er een gesloten systeem bestaat voor verzoekschriftprocedures, wat betekent dat de rechter alleen kan beslissen op basis van een specifieke wettelijke grondslag. Aangezien de Stichting geen andere wettelijke basis heeft aangedragen voor de benoeming van de raad van toezicht, verklaart de rechtbank de Stichting niet-ontvankelijk in haar primaire verzoek.

Het subsidiaire verzoek van de Stichting om wijziging van de statuten wordt echter toegewezen. De rechtbank erkent dat de huidige statuten geen mogelijkheid bieden voor de benoeming van een raad van toezicht en dat de statuten niet rechtsgeldig door het bestuur kunnen worden gewijzigd. De rechtbank wijst op de noodzaak om de statuten aan te passen in overeenstemming met de Zorgbrede Governancecode 2010, die goede governance en toezicht in de zorgsector beoogt. De rechtbank besluit om artikel 11A aan de statuten toe te voegen, dat de procedure voor het invullen van vacatures in de raad van toezicht regelt.

Deze beschikking benadrukt het belang van een duidelijke scheiding tussen de taken van de raad van bestuur en de raad van toezicht, en bevestigt dat de statuten van de stichting moeten worden aangepast om te voldoen aan de geldende regelgeving en governancecodes.

Uitspraak

beschikking

RECHTBANK GELDERLAND

Team kanton en handelsrecht
Zittingsplaats Arnhem
zaaknummer / rekestnummer: C/05/250808 / HA RK 13-162
Beschikking van 11 november 2013
in de zaak van
de stichting
STICHTING PAROUSIE,
gevestigd te Ede,
verzoekster,
advocaat mr. P.H.N. van Spanje te Wageningen.

1.Het verloop van de procedure

1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
  • het verzoekschrift van 17 september 2013
  • het telefonisch horen van de advocaat verzoekster op 25 september 2013
  • het gewijzigde verzoekschrift van 21 oktober 2013.
1.2.
Ten slotte is bepaald dat een beschikking wordt gewezen.

2.De feiten

2.1.
Stichting Parousie (hierna: de Stichting) is op 7 oktober 2005 opgericht. Mevrouw [naam] is thans directeur en enig lid van de Raad van Bestuur.
2.2.
De grondslag van de Stichting is het Heilige Schrift en de daarop gegronde Drie Formulieren van Enigheid, vastgesteld op de nationale Synode, gehouden te Dordrecht in de jaren zestienhonderd achttien en zestienhonderd negentien.
2.3.
Het doel van de Stichting is het bieden van geestelijke gezondheidszorg genormeerd aan de hiervoor genoemde grondslag, vooral aan personen die behoren tot de gereformeerde gezindte en verder aan allen die deze zorg behoeven, mits zij de grondslag van de Stichting verklaren te respecteren.
2.4.
Op 29 augustus 2011 zijn de thans geldende statuten verleden.
De statuten luiden, voor zover van belang, als volgt.
(…)
ORGANEN
Artikel 6
De stichting kent de volgende organen:
Raad van Bestuur;
Raad van Toezicht.
RAAD VAN BESTUUR
Artikel 7
1. Het bestuur van de stichting wordt gevormd door een Raad van Bestuur, onder toezicht van een Raad van Toezicht.
(…)
TAKEN EN BEVOEGDHEDEN RAAD VAN BESTUUR
Artikel 8
(…)
1. De Raad van Bestuur is belast met het besturen van de stichting en de dagelijkse leiding van de werkzaamheden van de stichting.
(…)
5. Voorafgaande schriftelijke goedkeuring van de Raad van Toezicht is tevens vereist voor bestuursbesluiten tot:
a. het wijzigen van de statuten van de stichting;
(…)
RAAD VAN TOEZICHT
Artikel 11
(…)
2. De leden van de Raad van Toezicht worden benoemd en ontslagen door de Raad van Toezicht.
De leden van de Raad van Toezicht dienen alvorens benoemd te worden, schriftelijk te verklaren dat zij de grondslag van de stichting zoals vermeld in artikel 2 onderschrijven.
De leden van de Raad van Toezicht dienen zich overeenkomstig die grondslag te gedragen.
In vacatures moet zo spoedig mogelijk worden voorzien.
(…)
TAKEN EN BEVOEGDHEDEN RAAD VAN TOEZICHT
Artikel 12
De Raad van Toezicht heeft tot taak het toezicht houden op het beleid van de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken in de stichting, het gevraagd en ongevraagd adviseren van de Raad van Bestuur, alsmede het uitoefenen van die taken en bevoegdheden die in deze statuten aan de Raad van Toezicht zijn opgedragen of toegekend.
(…)
Aan de goedkeuring van de Raad van Toezicht zijn onderworpen de door de Raad van Bestuur te nemen besluiten zoals vermeld in artikel 8, leden 3,4 en 5, alsmede de jaarrekening en het jaarverslag.
(…)
EINDE LIDMAATSCHAP RAAD VAN TOEZICHT
Artikel 15
Het lidmaatschap van de Raad van Toezicht eindigt:
a. (…)
c. door schriftelijke ontslagneming (bedanken);
(…)
STATUTENWIJZIGING
Artikel 19
De Raad van Bestuur is bevoegd deze statuten te wijzigen. Statutenwijziging behoeft goedkeuring van de Raad van Toezicht alvorens de notariële akte houdende statutenwijziging kan worden verleden.
Het bepaalde in artikel 2 van deze statuten alsmede het bepaalde in dit lid 2 kan nimmer worden gewijzigd.
De wijziging moet op straffe van nietigheid bij notariële akte tot stand komen. Iedere bestuurder afzonderlijk is bevoegd de desbetreffende akte te verlijden.
2.5.
In 2012 zijn wrijvingen tussen de Raad van Bestuur, bestaande uit mevrouw [naam] en de Raad van Toezicht bestaande uit vier personen ontstaan. Bij brief van 25 april 2013 heeft de Raad van Toezicht aan de Raad van Bestuur meegedeeld dat zij het unanieme besluit hebben genomen om voltallig af te treden.

3.Het verzoek

3.1.
De Stichting verzoekt:
Primair op grond van artikel 2:299 BW te benoemen als leden van de raad van toezicht van de Stichting, [naam].
Subsidiair de statuten van de Stichting, zoals laatstelijk vastgesteld op 29 augustus 2011, te wijzigen door opname van het volgende artikel:
“Raad van Toezicht: Ontstentenis.
Artikel 11A.
In afwijking van art. 11 lid 2, is telkens wanneer de door de statuten voorgeschreven Raad van Toezicht geheel ontbreekt, of de Raad van Toezicht gedurende 3 maanden niet in een ledige plaats of plaatsen voorziet, het bestuur bevoegd en gehouden om zo spoedig mogelijk in de vervulling van de ledige plaats(en) te voorzien. Het bestuur is daarbij verplicht om de statuten en de in de branche geldende regelgeving of governancecode in acht te nemen.”

4.De beoordeling

4.1.
Het verzoekschrift strekt primair tot benoemen van een raad van toezicht op de voet van artikel 2:299 BW. De Stichting heeft aan dit verzoek ten grondslag gelegd dat de raad van toezicht valt onder het begrip ‘bestuur’ in de zin van artikel 2:299 BW.
4.2.
Anders dan de Stichting meent, is de rechtbank echter van oordeel dat de raad van toezicht, gelet op de strikte verdeling van taken en bevoegdheden tussen de raad van bestuur en de raad van toezicht in de statuten van de Stichting, niet een orgaan is dat valt onder het begrip bestuur van artikel 2:299 BW. De raad van toezicht heeft in de statuten van de Stichting immers alleen toezichthoudende taken en bevoegdheden toegekend gekregen en geen taken en bevoegdheden die zien op het besturen van de Stichting. Dit artikel biedt dan ook geen grondslag voor het verzoek.
4.3.
De rechtbank overweegt voorts dat ten aanzien van verzoekschriftenprocedures een gesloten systeem bestaat (MvT, Parl. Gesch. Herz. Rv, p. 434). De rechter is slechts op grond van een concrete wetsbepaling bevoegd - en verplicht - tot het geven van een beschikking op een verzoekschrift (HR 15 maart 1991, LJN ZC0177 (C./Staat). Een andere wettelijke grondslag voor de benoeming van een Raad van Toezicht bij de Stichting is echter niet gesteld of gebleken. Dat betekent dat de Stichting ten aanzien van het primaire verzoek niet-ontvankelijk is.
4.4.
Het verzoekschrift strekt subsidiair tot het wijzigen van de statuten van de stichting op de voet van artikel 2:294 BW.
4.5.
De Stichting heeft daartoe aangevoerd dat, in het geval de rechtbank het verzoek tot benoeming van de raad van toezicht afwijst, een raad van toezicht niet op rechtsgeldige wijze kan worden benoemd. Bovendien kunnen de statuten niet rechtsgeldig door het bestuur worden gewijzigd. Ongewijzigde handhaving van de statuten leidt dan ook tot gevolgen die bij de oprichting redelijkerwijze niet kunnen zijn gewild, terwijl de statuten niet voorzien in de mogelijkheid van wijziging. Bovendien wenst de Stichting haar statuten te wijzigen ter invoering van de “Zorgbrede Governancecode 2010”. Deze Governancecode beoogt een goed bestuur en toezicht voor organisaties in de zorgsector, waaronder de wijze van benoeming, waarbij onafhankelijkheid en het voorkomen van belangenverstrengeling voorop staan. Daarvoor zijn door de betrokken brancheorganisaties model-statuten gemaakt.
4.6.
Overgelegd zijn een uittreksel uit het Handelsregister waar de stichting staat ingeschreven, de statuten en de voorgestelde tekst van artikel 11A van de statuten.
4.7.
Gelet op de overgelegde stukken en hetgeen aan het verzoek ten grondslag is gelegd, zal de rechtbank het subsidiaire verzoek tot wijziging van de statuten toewijzen.

5.De beslissing

De rechtbank
5.1.
verklaart de Stichting niet-ontvankelijk in haar primaire verzoek,
5.2.
wijzigt de artikelen van de statuten van de stichting Stichting Parousie, gevestigd te Ede, in die zin dat daaraan een artikel 11A wordt toegevoegd met de volgende tekst:
“Raad van Toezicht: Ontstentenis.
Artikel 11A.
In afwijking van art. 11 lid 2, is telkens wanneer de door de statuten voorgeschreven Raad van Toezicht geheel ontbreekt, of de Raad van Toezicht gedurende 3 maanden niet in een ledige plaats of plaatsen voorziet, het bestuur bevoegd en gehouden om zo spoedig mogelijk in de vervulling van de ledige plaats(en) te voorzien. Het bestuur is daarbij verplicht om de statuten en de in de branche geldende regelgeving of governancecode in acht te nemen.”
Deze beschikking is gegeven door mr. D.M.I. de Waele en in het openbaar uitgesproken op 11 november 2013.
Coll. MBR