Uitspraak
vonnis
RECHTBANK GELDERLAND
Team kanton en handelsrecht
Zittingsplaats Arnhem
zaaknummer / rolnummer: C/05/273891 / HA ZA 14-646 / 357 / 823fh
Vonnis in incident van 25 maart 2015
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
[eiseres],
gevestigd en kantoorhoudende te Ede,
eiseres in de hoofdzaak,
verweerster in het incident,
advocaat mr. E.A.S. Jansen te Nijmegen,
tegen
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
BEHEER- EN BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ MANONI BV,
gevestigd te Utrecht en kantoorhoudende te Lierop, gemeente Someren,
2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
BEHEER- EN BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ KIBO BV,
gevestigd te Utrecht en kantoorhoudende te Lierop, gemeente Someren,
3. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
GESO VARKENS BV,
gevestigd te Mierlo, gemeente Geldrop-Mierlo,
4.
[gedaagde sub 4],
[gedaagde sub 4],
wonende te[woonplaats],
gedaagden in de hoofdzaak,
eiseressen in het incident,
advocaat mr. J.J.J. de Rooij te Tilburg.
Eiseres zal hierna [eiseres] genoemd worden. Gedaagden worden hierna gezamenlijk aangeduid als Manoni c.s, of afzonderlijk als Manoni, Kibo, Geso en [gedaagde sub 4].
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 7 oktober 2014 met producties;
- de incidentele conclusie tot onbevoegdverklaring;
- de incidentele conclusie van antwoord met producties.
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald in het incident.
2.De vordering in de hoofdzaak
2.1.
[eiseres] vordert dat de rechtbank bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad,
1) Manoni en Kibo hoofdelijk zal veroordelen om tegen behoorlijk bewijs van kwijting aan [eiseres] te voldoen:
- de hoofdsom van € 1.002.128,61, vermeerderd met de contractuele rentebedragen vanaf de vervaldata van ieder van de openstaande vorderingen, althans vermeerderd met de contractuele rente vanaf 10 maart 2014, althans vanaf de dag der dagvaarding, tot aan de dag der algehele voldoening;
- de buitengerechtelijke incassokosten ad € 6.775,00;
- de kosten van het geding, inclusief de kosten van executie;
- de nakosten, begroot op € 131,00, indien nodig te vermeerderen met € 68,00 in geval van betekening van het vonnis;
- alsmede te bepalen dat indien de hiervoor genoemde bedragen niet binnen twee weken na betekening van dit vonnis zijn betaald, gedaagde daarover wettelijke rente is verschuldigd vanaf dat moment tot aan de dag der algehele voldoening;
2) voor recht zal verklaren dat het tweede hypotheekrecht op de drie onroerende zaken staande en gelegen te (5711 TP) Someren, aan de Smulderslaan 46, kadastraal bekend gemeente Someren sectie G nummers 4566, 4286 en 4287 van Manoni ten gunste van Geso terecht buitengerechtelijk is vernietigd, althans dat hypotheekrecht op die drie onroerende zaken alsnog zal vernietigen en doorhaling in het kadaster daarvan zal gelasten,
en, indien en voor zover nog nodig met inachtneming van artikel 3:16 en 3:17 lid 1 onder e BW, op grond van artikel 3:300 lid 2 5W juncto artikel 3:301 lid 1 5W machtiging zal verlenen om het te wijzen vonnis, waarbij voor recht wordt verklaard zoals verzocht, in de plaats te doen stellen van de wilsverklaring van Manoni en Geso Varkens tot doorhaling van het hypotheekrecht alsdan rechtsgeldig in de daartoe bestemde openbare registers kan worden ingeschreven en dat, voor zover overigens de wilsverklaring van Manoni en Geso noodzakelijk is om het hypotheekrecht door te halen, het vonnis geacht wordt voor deze wilsverklaringen in de plaats te treden, zodanig dat deze doorhaling van het hypotheekrecht rechtsgeldig kan plaatsvinden, met hoofdelijke veroordeling van Manoni en Geso in de kosten van dit geding en de eventuele nakosten;
3) Manoni zal veroordelen haar medewerking te verlenen aan de verplichting voortvloeiend uit de akte van 29 januari 2013 tot het vestigen van een (tweede) hypotheekrecht ten behoeve van [eiseres], inhoudende dat Manoni wordt veroordeeld om binnen vijf dagen na betekening van het vonnis, een nader op te maken notariële volmacht te ondertekenen en aan de in de betreffende volmacht genoemde notaris te retourneren, waardoor een notariële akte tot vestiging van een (tweede) hypotheekrecht ten behoeve van eiseres kan worden gepasseerd en overigens al datgene kan worden verricht dat daartoe noodzakelijk is;
en, indien Manoni in gebreke blijft uitvoering te geven aan voormelde veroordeling tot medewerking, op grond van artikel 3:300 lid 2 BW juncto artikel 3:301 lid 1 BW machtiging zal verlenen om het te wijzen vonnis, waarbij Manoni wordt veroordeeld tot het verlenen van de vereiste medewerking, in de plaats te doen stellen van de wilsverklaring van Manoni in een nog op te maken en daartoe noodzakelijke notariële akte, met bepaling dat de aldus op te maken notariële akte alsdan rechtsgeldig in de daartoe bestemde openbare registers kan worden ingeschreven en dat, voor zover overigens de wilsverklaring(en) van Manoni noodzakelijk is (zijn) om een notariële akte tot vestiging van een (tweede) hypotheekrecht ten behoeve van eiseres te kunnen passeren, het vonnis geacht wordt voor deze wilsverklaring(en) in de plaats te treden, zodanig dat deze vestiging van het hypotheekrecht en de daarop toepasselijke bepalingen en bedingen, zijnde de gebruikelijke bepalingen en bedingen, rechtsgeldig tot stand komen;
4) voor recht zal verklaren dat Geso aansprakelijk is op grond van onrechtmatige daad voor de vorderingen van [eiseres] op Manoni, voor zover die niet door Manoni worden voldaan, Geso zal veroordelen om tegen behoorlijk bewijs van kwijting aan [eiseres] te voldoen:
- de hoofdsom van € 1.002.128,61, althans een voorschot hierop ad € 750.000,00, vermeerderd met de contractuele rentebedragen vanaf de vervaldata van ieder van de openstaande vorderingen, althans vermeerderd met de contractuele rente vanaf 10 maart 2014, althans vanaf de dag der dagvaarding, tot aan de dag der algehele voldoening;
- de buitengerechtelijke incassokosten ad € 6.775,00;
- de kosten van het geding, inclusief de kosten van executie;
- de nakosten, begroot op € 131,00, indien nodig te vermeerderen met € 68,00 in geval van betekening van het vonnis;
- met bepaling dat, indien de hiervoor genoemde bedragen niet binnen twee weken na betekening van dit vonnis zijn betaald, gedaagde daarover wettelijke rente is verschuldigd vanaf dat moment tot aan de dag der algehele voldoening;
5) voor recht zal verklaren dat [gedaagde sub 4] aansprakelijk is op grond van onrechtmatige daad voor de vorderingen van [eiseres] op Manoni, voor zover die niet door Manoni worden voldaan, en [gedaagde sub 4] zal veroordelen om tegen behoorlijk bewijs van kwijting aan [eiseres] te voldoen:
- de hoofdsom van € 1.002.128,61, althans een voorschot hierop ad € 750.000,00, vermeerderd met de contractuele rentebedragen vanaf de vervaldata van ieder van de openstaande vorderingen, althans vermeerderd met de contractuele rente vanaf 10 maart 2014, althans vanaf de dag der dagvaarding, tot aan de dag der algehele voldoening;
- de buitengerechtelijke incassokosten ad € 6.775,00;
- de kosten van het geding, inclusief de kosten van executie;
- de nakosten, begroot op € 131,00, indien nodig te vermeerderen met € 68,00 in geval van betekening van het vonnis;
- met bepaling dat, indien de hiervoor genoemde bedragen niet binnen twee weken na betekening van het vonnis zijn betaald, [gedaagde sub 4] daarover wettelijke rente is verschuldigd vanaf dat moment tot aan de dag der algehele voldoening.
2.2.
De vordering is gegrond, voor zover nu van belang, op de volgende stellingen. Tussen [eiseres] en Manoni bestaat een duurovereenkomst, die mede beheerst wordt door de algemene voorwaarden van [eiseres]. Daarin is bepaald dat alleen de rechtbank Gelderland te Arnhem bevoegd is kennis te nemen van geschillen. Op grond van die overeenkomst heeft [eiseres] onbetwist en opeisbaar van Manoni te vorderen € 997.243,99, vermeerderd met de overeengekomen rente van 6%. Manoni betaalt € 1.000,- per week aan [eiseres]. Enerzijds [eiseres] en anderzijds Manoni en haar enig aandeelhoudster Kibo, die zich bij akte van 29 januari 2013 hoofdelijk aansprakelijk heeft gesteld voor de schulden van Manoni, zijn overeengekomen dat een tweede hypotheekrecht (na het eerste hypotheekrecht van de Rabobank) zal worden gevestigd op drie onroerende zaken van Manoni overeengekomen en dat dit hypotheekrecht uiterlijk in maart 2013 bij het kadaster zal worden ingeschreven. Dit is niet gebeurd. Op 10 april 2013 is een hypotheekrecht van Geso op de bewuste onroerende zaken van Manoni ingeschreven tot zekerheid van een vordering ad € 3.200.000,-. Enig aandeelhouder van Geso is [betrokkene] door middel van diens besloten vennootschap Beheersmaatschappij [betrokkene] B.V. Bestuurster van Manoni is [gedaagde sub 4], dochter van genoemde [betrokkene].
2.3.
De door Manoni verschuldigde opeisbare hoofdsom bedraagt op de datum van dagvaarding € 1.002.128,61. Kibo heeft zich naast Manoni hoofdelijk aansprakelijk verklaard. De vestiging van het hypotheekrecht ten gunste van Geso is een paulianeuze rechtshandeling en dus vernietigbaar: Geso wist van de verplichting van Manoni om een hypotheekrecht ten gunste van [eiseres] te vestigen, maar zij heeft dat voor zichzelf gedaan zonder tegenprestatie.
2.4.
[gedaagde sub 4] is als bestuurster van Manoni de rechtshandeling tot het vestigen van een tweede hypotheekrecht ten gunste van [eiseres] aangegaan, wetende dat Manoni die verplichting niet zou kunnen nakomen. Dat is onrechtmatig jegens [eiseres], zodat zij de schade die [eiseres] als gevolg hiervan lijdt, te begroten op de vooralsnog onverhaalbare vordering vermeerderd met rente en kosten, moet vergoeden.
3.De vordering in het incident
3.1.
Manoni c.s. vordert dat de rechtbank zich onbevoegd verklaart en de zaak verwijst naar de rechtbank Oost-Brabant, locatie ’s-Hertogenbosch, of de rechtbank Midden-Nederland, locatie Utrecht.
3.2.
Deze vordering is gegrond op de stelling dat de algemene voorwaarden waarop [eiseres] zich beroept, geen deel uitmaken van hetgeen tussen haar en Manoni is overeengekomen. Die algemene voorwaarden zijn nooit aan Manoni ter hand gesteld en dus vernietigbaar. [eiseres] moet overeenkomstig de hoofdregel van artikel 99 lid 1 Rv de vordering aanhangig maken bij de rechter van de woonplaats van (een van) de gedaagden.
3.3.
[eiseres] voert gemotiveerd verweer. Zij voert aan dat zij haar algemene voorwaarden aan Manoni ter hand gesteld heeft bij de totstandkoming van de handelsrelatie, dat partijen al vele jaren soortgelijke overeenkomsten met elkaar sluiten, dat op elke factuur aan Manoni wordt verwezen naar haar algemene voorwaarden, die op de achterkant daarvan zijn afgedrukt, en dat bij een wijziging van haar algemene voorwaarden in 2011 en laatstelijk in 2013 al haar relaties per brief daarover geïnformeerd zijn onder bijvoeging van een exemplaar van de gewijzigde voorwaarden. Manoni kan dan ook geacht worden bekend te zijn met de algemene voorwaarden; Manoni heeft nooit geprotesteerd tegen de door [eiseres] bedongen toepasselijkheid ervan, aldus het verweer.
4.De behoordeling in het incident
4.1.
Uit de stukken blijkt dat partijen al jaren zaken met elkaar doen: [eiseres] levert op regelmatige basis veevoeder aan Manoni en stuurt daarvoor op regelmatige basis rekeningen.
4.2.
De rechtbank is van oordeel dat, ook in het geval dat [eiseres] haar algemene voorwaarden niet voor of bij de totstandkoming van de eerste overeenkomst tussen partijen aan Manoni ter hand gesteld zouden zijn, Manoni uit de facturen betreffende volgende transacties heeft moeten begrijpen dat [eiseres] slechts wenste te contracteren met toepasselijkheid van haar algemene voorwaarden, waarnaar op de facturen wordt verwezen: [eiseres] heeft een aantal facturen overgelegd ter staving van dat verweer. Zij heeft ook de brieven die zij naar haar zeggen aan haar relaties heeft toegezonden bij gelegenheid van de wijziging van haar algemene voorwaarden in het geding gebracht. In de brief van 16 augustus 2011 is uitdrukkelijk vermeld dat de algemene voorwaarden aan de brief zijn toegevoegd en vanaf 1 september 2011 van toepassing zijn op alle leveringen en transacties. In de brief van 26 september 2013 is een dergelijke passage niet opgenomen. Manoni had naar aanleiding daarvan om een exemplaar van de gewijzigde voorwaarden kunnen vragen, omdat uit die brief genoegzaam valt af te leiden dat [eiseres] op basis daarvan pleegt te contracteren.
4.3.
Het verweer van [eiseres] tegen de vordering in het incident slaagt, zodat die vordering zal worden afgewezen.
4.4.
Manoni c.s. zullen als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van het incident. De aan de zijde van [eiseres] gevallen kosten worden begroot op nihil voor verschotten en één punt à € 3.211,- volgens het liquidatietarief voor salaris advocaat.
5.Het vervolg van de procedure in de hoofdzaak
5.1.
In de hoofdzaak is het woord aan Manoni c.s. voor antwoord. De zaak zal daartoe op de gebruikelijke termijn naar de rol worden verwezen onder aanhouding van iedere verdere beslissing.
6.Beslissing
De rechtbank
6.1.
in het incident
6.1.1.
wijst de vordering af;
6.1.2.
veroordeelt Manoni c.s. in kosten, aan de zijde van [eiseres] begroot op € 3.211,-;
6.2.
in de hoofdzaak
6.2.1.
verwijst de zaak naar de rol van 22 april 2015 voor conclusie van antwoord;
6.2.2.
houdt iedere verdere beslissing aan.
Dit vonnis is gewezen door mr. M.A.M Vaessen en in het openbaar uitgesproken op 25 maart 2015.