ECLI:NL:RBGEL:2020:178

• Datum uitspraak: 14 januari 2020
• Publicatiedatum: 14 januari 2020
• Zaaknummer: 05/980542-14
• Instantie: Rechtbank Gelderland
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht
• Procedures: Eerste aanleg - meervoudig
• Rechters: C.A.H. Pouwels; K.A.M. van Hoof; L.M. Vogel
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Veroordeling bedrieglijke bankbreuk, vrijspraak valsheid in geschrift en uitkeringsfraude

In deze zaak heeft de Rechtbank Gelderland op 14 januari 2020 uitspraak gedaan in een strafzaak tegen een verdachte die werd beschuldigd van bedrieglijke bankbreuk, valsheid in geschrift en uitkeringsfraude. De rechtbank heeft de verdachte vrijgesproken van de feiten 1 en 3, maar heeft hem wel schuldig bevonden aan feit 2, namelijk het feitelijk leidinggeven aan bedrieglijke bankbreuk. De rechtbank oordeelde dat de verdachte, als middellijk bestuurder van de failliete rechtspersoon [bedrijfsnaam 1], verantwoordelijk was voor de overboekingen die aan de boedel zijn onttrokken, wat resulteerde in benadeling van schuldeisers. De rechtbank heeft vastgesteld dat er sprake was van betalingsonmacht en dat de verdachte op de hoogte was van de financiële problemen van de rechtspersoon. De rechtbank heeft een voorwaardelijke gevangenisstraf van twee maanden opgelegd, samen met een werkstraf van 240 uren. Daarnaast is de verdachte veroordeeld tot schadevergoeding aan de curator van de failliete rechtspersoon voor een bedrag van € 28.000,-. De rechtbank heeft de vordering van de benadeelde partij gedeeltelijk toegewezen en de vordering tot schadevergoeding van € 5.000,- afgewezen, omdat deze onvoldoende was onderbouwd. De rechtbank heeft de beslissing gegrond op verschillende artikelen van het Wetboek van Strafrecht.

Uitspraak

RECHTBANK GELDERLAND

Team strafrecht

Zittingsplaats Arnhem

Parketnummer : 05/980542-14

Datum uitspraak : 14 januari 2020

Tegenspraak

vonnis van de meervoudige kamer

in de zaak van

de officier van justitie

tegen

[verdachte]

geboren op [geboortedag] 1971 te [geboorteplaats] , wonende te [adres verdachte] ,

raadsman: mr. C. Crince Le Roy, advocaat te Amsterdam.

Dit vonnis is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzittingen

van 12 december 2019 en 14 januari 2020.

1. De inhoud van de tenlastelegging

Aan verdachte is, na een toegewezen vordering tot wijziging van de tenlastelegging, ten laste gelegd dat:

1.

a. a) hij op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 08 december

2014 tot en met 31 december 2014 in de gemeente Arnhem en/of elders in

Nederland, in strijd met een hem bij of krachtens wettelijk voorschrift

opgelegde verplichting, te weten artikel 17 van de Wet werk en bijstand,

opzettelijk heeft nagelaten tijdig de benodigde gegevens te verstrekken, zulks

terwijl dit feit kon strekken tot bevoordeling van zichzelf of een ander,

terwijl hij wist, althans redelijkerwijze moest vermoeden, dat die gegevens

van belang waren voor de vaststelling van verdachtes of eens anders recht op

een verstrekking of tegemoetkoming, te weten (telkens) een uitkering op grond

van de Wet werk en bijstand, dan wel voor de hoogte of de duur van die

verstrekking of tegemoetkoming, immers heeft verdachte (telkens)

- niet (alle) door hem gewerkte uren en/of niet (al) het door hem ontvangen loon, en/of

- het feit dat dat er tussen hem, verdachte, en door hem opgegeven werkgever geen gezagsverhouding bestond,

niet opgegeven, althans verzwegen, aan de daartoe bevoegde instantie(s) en/of autoriteit(en);

en/of

b) hij op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 01 januari 2015 tot en met 21 november 2016 in de gemeente Arnhem en/of elders in Nederland, in strijd met een hem bij of krachtens wettelijk voorschrift opgelegde verplichting, te weten artikel 17 van de Participatiewet, opzettelijk heeft nagelaten tijdig de benodigde gegevens te verstrekken, zulks

terwijl dit feit kon strekken tot bevoordeling van zichzelf of een ander, terwijl hij wist, althans redelijkerwijze moest vermoeden, dat die gegevens van belang waren voor de vaststelling van verdachtes of eens anders recht op een verstrekking of tegemoetkoming, te weten (telkens) een uitkering op grond van de Participatiewet, dan wel voor de hoogte of de duur van die verstrekking of tegemoetkoming, immers heeft verdachte (telkens) opzettelijk niet (alle)

door hem gewerkte uren en/of niet (al) het door hem ontvangen loon opgegeven

aan, althans verzwegen voor het college;

2.

[bedrijfsnaam 1] (voorheen, tot 30 november 2012, [voormalige bedrijfsnaam] , Kamer van

Koophandel nummer [KvK-nummer] ), in of omstreeks de periode van 19 oktober 2012 tot en met
09 november 2012, in de gemeente Arnhem en/of (elders) in Nederland, tezamen en in vereniging met één of meer anderen, althans alleen, terwijl deze [bedrijfsnaam 1] (voorheen [voormalige bedrijfsnaam] ), bij vonnis van de rechtbank Gelderland te Arnhem van 30 november 2012 in staat van faillissement is verklaard, ter bedrieglijke verkorting van de rechten van haar

schuldeiser(s) hetzij lasten verdicht heeft of verdicht, hetzij baten niet verantwoord heeft

of niet verantwoordt, hetzij enig goed aan de boedel onttrokken heeft of onttrekt, immers heeft/hebben verdachte en/of zijn medepleger(s)

-euro 19.000,= en/of euro 9.000,=, althans een of meer geldbedrag(en), overgemaakt aan [bedrijfsnaam 2] , en/of

-euro 2.500,= en/of euro 10.000,=, althans een of meer geldbedrag(en), overgemaakt aan [bedrijfsnaam 3] ,

zulks terwijl hij, verdachte, tot voren omschreven feit(en) opdracht heeft gegeven en/of aan die verboden gedraging(en) feitelijke leiding heeft gegeven;

3.

[bedrijfsnaam 4] op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van
31 januari 2016 tot en met 31 mei 2016 in de gemeente Arnhem, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een of meer rechtsperso(o)n(en) en/of een of meer natuurlijke perso(o)n(en), althans alleen, opzettelijk de bedrijfsadministratie van [bedrijfsnaam 4] over het jaar 2016, -zijnde een samenstel van geschriften welke in onderlinge samenhang bestemd zijn om te dienen tot bewijs van het daarin gestelde, althans zijnde een samenstel van geschrift(en) die bestemd zijn om tot bewijs van enig feit te dienen - valselijk heeft opgemaakt of vervalst, zulks (telkens) met het oogmerk om die/dat geschrift(en) als echt en onvervalst te gebruiken of door anderen te doen gebruiken, hebbende dat valselijk opmaken (telkens) hieruit bestaan, dat in die bedrijfsadministratie de navolgende factu(u)r(en) werden geboekt:
-een factuur afkomstig [bedrijfsnaam 5] , met factuurnummer

[factuurnummer 1] , gedateerd op 31 januari 2016, en/of
-een factuur afkomstig [bedrijfsnaam 5] , met factuurnummer

[factuurnummer 2] , gedateerd op 1 februari 2016, en/of
-een factuur afkomstig [bedrijfsnaam 5] , met factuurnummer

[factuurnummer 3] , gedateerd op 1 maart 2016, en/of
-een factuur afkomstig [bedrijfsnaam 5] , met factuurnummer

[factuurnummer 4] , gedateerd op 1 april 2016, en/of
-een factuur afkomstig [bedrijfsnaam 5] , met factuurnummer [factuurnummer 5] , gedateerd op 1 mei 2016,

terwijl op genoemde factu(u)r(en) (telkens) werkzaamheden werd(en) vermeld die geen betrekking hadden [bedrijfsnaam 4] althans op de geadresseerde rechtsperso(o)n(en), zulks terwijl hij, verdachte, al dan niet in vereniging met een of meer anderen, tot bovenomschreven strafbare feit(en) opdracht heeft gegeven, dan wel feitelijke leiding heeft gegeven aan boven omschreven verboden gedraging(en).

2. Overwegingen ten aanzien van het bewijs ^[1]

Ten aanzien van feit 1

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gesteld dat wettig en overtuigend bewezen kan worden geacht dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het onder 1 ten laste gelegde feit. Zij heeft hiertoe aangevoerd dat [verdachte] opzettelijk heeft nagelaten het UWV de benodigde gegevens te verstrekken. Verdachte was de directeur grootaandeelhouder en bestuurder van [bedrijfsnaam 3] Verdachte heeft een werkloosheidsuitkering gehad, terwijl er geen sprake was van de voor een uitkering benodigde gezagsverhouding tussen hem en de onderneming. Ook was hij in het geheel niet werkloos. Na nader onderzoek heeft het UWV daarom geconcludeerd dat aan verdachte ten onrechte een uitkering is toegekend.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman van verdachte heeft vrijspraak bepleit. Hij heeft hiertoe het volgende gesteld. Er is onvoldoende wettig en overtuigend bewijs dat verdachte gewerkt heeft of loon heeft ontvangen terwijl hij de werkloosheidsuitkering heeft ontvangen. Dit kan niet blijken uit de observaties of de afgeluisterde gesprekken. Ook is niet vast komen te staan dat er geen gezagsverhouding bestond. Dat verdachte de statutair bestuurder was, betekent niet dat hij ook directeur-grootaandeelhouder was. Er kan niet dus niet gesteld worden dat er geen dienstbetrekking was. Verder heeft verdachte gewoon openheid van zaken gegeven bij de aanvraag, en heeft hij ook niet in de periode na de aanvraag informatie verzwegen, zodat niet vastgesteld kan worden dat verdachte opzet had op de ten laste gelegde gedragingen.

Beoordeling door de rechtbank

De rechtbank overweegt dat aan verdachte voor de periode van 1 december 2014 tot en met

30 september 2016 een uitkering is toegekend op grond van de Werkloosheidswet. Dat blijkt uit de beschikking tot toekenning van de WW-uitkering van 27 januari 2015. Aan verdachte is ten laste gelegd dat hij in strijd met artikel 17 van de Wet werk en bijstand, en vervolgens na invoering van de Participatiewet, in strijd met artikel 17 van de Participatiewet zou hebben gehandeld. Anders dan door de officier van justitie is betoogd, zien de Wet werk en bijstand of de Participatiewet niet op de werkloosheidsuitkering. Al zou wettig en overtuigend bewezen kunnen worden dat verdachte het UWV onjuist heeft geïnformeerd ter bevoordeling van zichzelf, dan kan dit nog niet leiden tot een bewezenverklaring van het ten laste gelegde feit. Er is namelijk geen sprake van handelen in strijd met de inlichtingenplicht van de in de tenlastelegging genoemde Wet werk en bijstand of Participatiewet, die bestaat tegenover het college van burgemeester en wethouders, ter verkrijging van een uitkering op grond van die wetten. De rechtbank zal verdachte daarom vrijspreken van het onder 1 ten laste gelegde feit.

Ten aanzien van feit 2

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gesteld dat wettig en overtuigend bewezen kan worden geacht dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het onder 2 ten laste gelegde feit. Zij heeft hiertoe het volgende aangevoerd.

Kort voor het faillissement van [bedrijfsnaam 1] (voorheen, tot 30 november 2012, handelend onder de naam [voormalige bedrijfsnaam] ) zijn bedragen overgemaakt aan [bedrijfsnaam 3] en [bedrijfsnaam 2] De (ter terechtzitting overgelegde) bankafschriften kunnen in dit verband gebruikt worden voor het bewijs. Deze zijn door de curator verstrekt en hij is hiertoe ook bevoegd. Door deze geldbedragen te onttrekken aan het vermogen van de gefailleerde rechtspersoon zijn crediteuren daadwerkelijk benadeeld.

Er is door [voormalige bedrijfsnaam] op 11 september 2012 al betalingsonmacht gemeld aan de belastingdienst. Vanaf die datum moest verdachte rekening houden met een faillissement. Ook hebben 30 werknemers in de loop van 2012 een loonvordering ingediend, waarna [verdachte] op

29 oktober 2012 bij verstek is veroordeeld tot betaling van die vorderingen. Dat er sprake was van opzet blijkt verder uit het opgenomen gesprek waarin wordt gememoreerd dat zij al meer geld van het UWV hebben ontvangen dan dat de schikking had gekost.

Verdachte was ten tijde van de faillietverklaring middellijk of onmiddellijk aandeelhouder en bestuurder van [bedrijfsnaam 1] (voorheen [voormalige bedrijfsnaam] ) via [bedrijfsnaam 3] (later [bedrijfsnaam 6] ) en hij heeft feitelijke leiding gegeven aan de gedragingen.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman van verdachte heeft vrijspraak bepleit. Hij heeft hiertoe het volgende aangevoerd.
Er ontbreekt bewijs dat de overboekingen feitelijk zijn gedaan. Alleen de curator heeft hierover verklaard in zijn aangifte. Bovendien heeft de curator ook andere data benoemd dan de data in het vonnis van de civiele rechter en de data die zijn genoemd door de verbalisant in het relaas proces-verbaal.

De in dit verband ter terechtzitting door de officier van justitie overgelegde bankafschriften dienen van het bewijs te worden uitgesloten. Ten eerste is sprake van een vormverzuim in de zin van artikel 359a van het Wetboek van Strafrecht, omdat de bankafschriften niet op grond van enig bijzonder opsporingsmiddel zijn verkregen. In het dossier bevindt zich geen machtiging op grond waarvan de bankafschriften zijn verkregen en de verdediging kan daardoor de rechtmatigheid hiervan niet toetsen. Ten tweede zijn de beginselen van een goede procesorde geschonden. Doordat de officier van justitie pas ter terechtzitting de bankafschriften heeft overgelegd, is er namelijk geen gelegenheid geweest deze stukken met verdachte te bespreken.

Nu niet kan worden vastgesteld dat de ten laste gelegde betalingen zijn verricht, dient vrijspraak te volgen.

Subsidiair geldt dat verdachte geen (voorwaardelijk) opzet had op de benadeling van schuldeisers. Het dossier laat een te gefragmenteerd beeld zien van wat er nou precies gebeurd is als het gaat om het naderende faillissement en eventuele preferente schuldeisers. Uit het dossier blijkt zelfs onvoldoende of er schuldeisers waren en zo ja, voor welk bedrag, waardoor het onduidelijk is of er daadwerkelijk sprake is geweest van benadeling van schuldeisers.

Beoordeling door de rechtbank

Bewijsuitsluitingsverweer

Ten aanzien van het verweer van de raadsman dat de bankafschriften uitgesloten dienen te worden van het bewijs overweegt de rechtbank als volgt. Uit de e-mail van 13 februari 2019 van [naam 1] , insolventiemedewerkster van [advocatenkantoor] , blijkt dat zij (namens de curator) de bankafschriften van een rekening van [voormalige bedrijfsnaam] aan de politie heeft verstrekt. De curator is bevoegd tot het verstrekken van de bankafschriften. Anders dan wanneer de bankafschriften bij de bank zouden zijn opgevraagd, is er geen machtiging nodig voor het verkrijgen van de bankafschriften van de curator. Nu er geen sprake is van een vormverzuim, slaagt het verweer van de raadsman niet.

Ten aanzien van het verweer dat de bankafschriften in een zeer laat stadium door de officier van justitie zijn overgelegd, overweegt de rechtbank voorts als volgt. Het gaat bij deze bankafschriften slechts om een feitelijke onderbouwing van de overboekingen die al in de aangifte en bijlagen bij de aangifte naar voren komen en de afschriften zijn afkomstig uit de eigen administratie van [voormalige bedrijfsnaam] Dat maakt dat ze, hoewel pas laat overgelegd, weinig verrassend voor verdachte zouden moeten zijn. De raadsman van verdachte heeft hierop ter terechtzitting voldoende kunnen reageren en daarover een standpunt kunnen innemen. Naar het oordeel van de rechtbank is dan ook geen sprake van een schending van de beginselen van een goede procesorde. De rechtbank ziet daarom ook in het tijdstip van het overleggen van de bankafschriften geen reden om deze uit te sluiten van het bewijs. De rechtbank verwerpt ook dit verweer van de raadsman.

Bewijsmiddelen

Organisatiestructuur en faillissement

Uit het uittreksel van de Kamer van Koophandel van 3 februari 2015 blijkt dat [voormalige bedrijfsnaam] (ingeschreven onder nummer [KvK-nummer] ) is opgericht op 17 januari 2003 en statutair is gevestigd te Arnhem. Op 30 november 2012 is de naam van [voormalige bedrijfsnaam] gewijzigd in [bedrijfsnaam 1] . [bedrijfsnaam 3] was de bestuurder vanaf 1 januari 2005. [bedrijfsnaam 3] was ook de enig aandeelhouder in de periode van 1 januari 2005 tot 4 juli 2011 en opnieuw vanaf

21 december 2011. Tussen 4 juli 2011 en 21 december 2011 was de enig aandeelhouder medeverdachte [medeverdachte] . ^[2]

Op 30 november 2012 is [bedrijfsnaam 1] failliet verklaard. De curator is [curator] . ^[3]

Uit het uittreksel van de Kamer van Koophandel van 23 maart 2017 van [bedrijfsnaam 2] blijkt dat [bedrijfsnaam 6] de enig aandeelhouder was van 22 september 2006 tot 9 april 2014. [bedrijfsnaam 6] was ook de bestuurder tot 6 januari 2014. De naam van [bedrijfsnaam 2] is op 9 april 2014 gewijzigd in [bedrijfsnaam 7] ^[4]

Uit het uittreksel van de Kamer van Koophandel van 23 maart 2017 blijkt dat verdachte [verdachte] van 4 december 2008 tot 12 januari 2015 de bestuurder was van [bedrijfsnaam 3] De naam van [bedrijfsnaam 3] is op 29 april 2016 gewijzigd in [bedrijfsnaam 6] ^[5]

De curator in het faillissement van [bedrijfsnaam 1] heeft aangifte gedaan van vermoedelijke faillissementsfraude. ^[6] Op 3 december 2012 heeft de curator tijdens een bezoek aan het adres [adres] te Arnhem gesproken met verdachte [verdachte] . [verdachte] gaf aan dat hij directeur/eigenaar was van [bedrijfsnaam 1] en dat deze B.V. failliet is gegaan naar aanleiding van problemen met werknemers en verandering van stallen. ^[7] [medeverdachte] heeft aan de curator aangegeven dat hij de boekhouding en administratie deed van de onderneming [voormalige bedrijfsnaam] De curator heeft na 3 december 2012 veelvuldig mailverkeer gehad en telefonisch gesproken met [medeverdachte] en [verdachte] . ^[8]

Crediteuren

De curator in het faillissement van [bedrijfsnaam 1] heeft in een brief van 3 januari 2013 aan verdachte [verdachte] geschreven dat er sprake is van benadeling van één of meer schuldeisers, omdat door de terugbetalingen aan [bedrijfsnaam 2] en [bedrijfsnaam 3] de onderlinge rangorde van crediteuren is doorbroken, in ieder geval ten koste van de belastingdienst en de werknemers. ^[9]

De curator heeft in die brief voorts geschreven dat [verdachte] op 11 september 2012 betalingsonmacht heeft gemeld bij de Belastingdienst Rivierenland voor de betaling van loonheffingen over de maanden juni en juli 2012. De te betalen bedragen bedroegen volgens deze brief € 12.743,00 en € 14.152,00. ^[10] In het vonnis van de rechtbank Gelderland d.d. 21 mei 2014 wordt de melding van 11 september 2012 door [voormalige bedrijfsnaam] van de betalingsonmacht ook genoemd. ^[11]

De curator heeft in die brief verder geschreven dat uit brieven in de administratie blijkt dat in de loop van 2012 ongeveer 30 werknemers een vordering wegens betaling van loon, middels een dagvaarding betekend aan [voormalige bedrijfsnaam] , hebben gedaan, en dat de rechtbank te Arnhem op

29 oktober 2012, wegens het niet verschijnen van [voormalige bedrijfsnaam] bij verstek, de vorderingen van de werknemers heeft toegewezen. ^[12]

Op 16 november 2012 heeft de rechtbank Arnhem in kort geding vonnis gewezen in een zaak tussen eiser en voormalig werknemer [naam 2] en gedaagden [voormalige bedrijfsnaam] , [bedrijfsnaam 3] , [bedrijfsnaam 2] en [verdachte] . De dagvaarding in deze zaak is betekend op 18 oktober 2012 en de mondelinge behandeling heeft plaatsgevonden op

26 oktober 2012, ^[13] waarbij verweer is gevoerd ^[14] . [voormalige bedrijfsnaam] heeft onder meer gesteld niet over de financiële middelen te beschikken om het loon van [naam 2] te voldoen. ^[15] [voormalige bedrijfsnaam] is door de voorzieningenrechter veroordeeld tot betaling van het loon aan [naam 2] . ^[16]

In de door de curator bij zijn aangifte gevoegde notitie ten behoeve van de comparitie van

2 april 2014 staat vermeld dat de vordering van het UWV € 54.826,93 bedroeg op de datum van het faillissement. [naam 2] heeft een restvordering van € 4.309,89 en hij heeft vanaf mei 2012 geen loon ontvangen. Het totale tekort van de boedel is ruim 277k (de rechtbank begrijpt

€ 277.000,-), waarvan € 145.500,- preferente schuldeisers betrof. ^[17]

Overboekingen

Van bankrekeningnummer [bankrekeningnummer] op naam van [voormalige bedrijfsnaam] ^[18] (later [bedrijfsnaam 1] ) zijn de volgende betalingen verricht:

- op 8 november 2012 € 19.000,- aan [bedrijfsnaam 2] ^[19] ;

- op 9 november 2012 € 9.000,- aan [bedrijfsnaam 2] ^[20] ;

- op 19 oktober 2012 € 2.500,- aan [bedrijfsnaam 3] ^[21] ;

- op 9 november 2012 € 10.000,- aan [bedrijfsnaam 3] ^[22] .

Bij vonnis van 21 mei 2014 heeft de rechtbank Gelderland vastgesteld dat de failliet [bedrijfsnaam 1] € 28.000,- heeft betaald aan [bedrijfsnaam 2] , terwijl het gaat om een onverplichte rechtshandeling. Dit geldbedrag is uit het vermogen van de failliet verdwenen en is ten goede gekomen aan zustervennootschap [zustervennootschap] , waarbij is voorbijgegaan aan de andere schuldeisers (zoals onder meer de fiscus en haar personeel). Hierdoor zijn schuldeisers benadeeld naar het oordeel van de rechtbank. ^[23]

Overwegingen

Dat [voormalige bedrijfsnaam] , later [bedrijfsnaam 1] , (hierna: de rechtspersoon) failliet is verklaard staat niet ter discussie. De vraag die aan de rechtbank voorligt is of de rechtspersoon, al dan niet samen met (een) ander(en), ter bedrieglijke verkorting van haar schuldeisers de in de tenlastelegging genoemde bedragen heeft onttrokken aan de boedel. Vervolgens dient de rechtbank de vraag te beantwoorden of verdachte [verdachte] (verder: [verdachte] ) hieraan feitelijke leiding heeft gegeven.

De verdediging heeft gesteld dat niet kan worden vastgesteld dat er schuldeisers zijn. Naar het oordeel van de rechtbank blijkt echter alleen al uit het feit dat de rechtspersoon failliet is verklaard dat er schuldeisers waren. Verder blijkt dit ook uit de notitie van 2 april 2014 van de curator dat de boedel een tekort had van € 277.000,-, waarvan een bedrag van € 145.500,- preferente schuldeisers betrof, en uit de brief van de curator van 3 januari 2013 waarin hij schrijft dat in ieder geval de belastingdienst en de werknemers zijn benadeeld.

De rechtbank stelt vervolgens vast dat de voornoemde overboekingen, voor een totaalbedrag van € 40.500,-, kort voor het faillissement van de rechtspersoon op 30 november 2012 zijn gedaan. Dit vermogen vormde daarmee op die datum geen onderdeel van de boedel en de curator kon het geld dan ook niet onder de schuldeisers verdelen. Aldus is sprake geweest van daadwerkelijke benadeling van schuldeisers.

De rechtspersoon, [bedrijfsnaam 3] en [bedrijfsnaam 2] , behoren tot hetzelfde concern. [verdachte] heeft tegen de curator gezegd dat hij de directeur/eigenaar is van [bedrijfsnaam 1] en dit blijkt ook uit het uittreksel van de Kamer van Koophandel. Hij is eveneens de bestuurder van de holding. [verdachte] heeft gebruik gemaakt van zijn zwijgrecht, terwijl ook het dossier geen aanwijzingen biedt dat een ander dan [verdachte] de leiding had. Naar het oordeel van de rechtbank kan dan ook worden aangenomen dat de bedrijfsvoering van het concern in handen was van [verdachte] .

De rechtspersoon heeft zelf al op 11 september 2012 betalingsonmacht gemeld aan de belastingdienst. Ook zijn zowel de rechtspersoon als [verdachte] in persoon gedagvaard op

18 oktober 2012 door [naam 2] . In deze procedure heeft [voormalige bedrijfsnaam] gesteld dat er onvoldoende financiële middelen zijn om het loon van [naam 2] te voldoen. De rechtbank is op grond van het voorgaande van oordeel dat kan worden aangenomen dat de rechtspersoon en [verdachte] in persoon bekend waren met de betalingsonmacht voordat de overboekingen verricht werden.

Gelet op het bovenstaande stelt de rechtbank vast dat de in de tenlastelegging genoemde bedragen door [voormalige bedrijfsnaam] zijn overgemaakt aan het moeder- en zusterbedrijf van de rechtspersoon, alle (indirect) gehouden en bestuurd door verdachte, terwijl bij alle betrokken partijen bekend was dat er sprake was van betalingsonmacht bij [voormalige bedrijfsnaam]

Bij vonnis van de rechtbank Gelderland van 21 mei 2014 is vastgesteld dat het bedrag van
€ 28.000,- onverplicht is betaald door de rechtspersoon aan [bedrijfsnaam 2] Ten aanzien van de overboekingen aan [bedrijfsnaam 3] is evenmin gebleken van een geldige titel. De rechtbank kan dan ook niet anders dan concluderen dat de geldbedragen zijn overgeboekt naar rekeningen van aan [verdachte] geliëerde ondernemingen, zonder dat daar een betalingsverplichting tegenover stond.

Naar het oordeel van de rechtbank heeft de rechtspersoon door zo te handelen de aanmerkelijke kans in het leven geroepen dat (preferente) schuldeisers zouden worden benadeeld en deze aanmerkelijke kans bewust aanvaard. De rechtbank acht daarmee wettig en overtuigend bewezen dat de rechtspersoon de bedragen aan de boedel heeft onttrokken ter bedrieglijke verkorting van de rechten van schuldeisers.

Feitelijke leiding geven

Zoals hiervoor reeds is vastgesteld was [verdachte] in de ten laste gelegde periode de (middellijk) bestuurder van de rechtspersoon en was hij verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering. De rechtbank constateert dat [verdachte] - zoals blijkt uit het voorgaande - wist dat er betalingsproblemen waren. Vervolgens zijn de strafbare gedragingen verricht. Uit het dossier blijkt niet – en dit is ook niet door de verdediging gesteld – dat een ander dan verdachte verantwoordelijk is voor de overboekingen. De rechtbank acht daarom wettig en overtuigend bewezen dat verdachte ten minste voorwaardelijk opzet heeft gehad op bedrieglijke verkorting van de rechten van de schuldeisers. Verdachte heeft aldus feitelijke leiding gegeven aan de door de rechtspersoon begane strafbare gedragingen.

Medeplegen

[medeverdachte] deed de administratie en boekhouding. Er is echter onvoldoende bewijs dat [medeverdachte] de ten laste gelegde overboekingen heeft uitgevoerd of hierbij op een andere wijze betrokken is geweest. De rechtbank zal [verdachte] daarom vrijspreken van het ten laste gelegde medeplegen.

Ten aanzien van feit 3

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gesteld dat wettig en overtuigend bewezen kan worden geacht dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het onder 3 ten laste gelegde feit. Ondernemingen hebben, aldus de officier van justitie, de wettelijke plicht om een correcte factuur in de administratie op te nemen. In artikel 35a, lid 1, van de Wet op de omzetbelasting 1965 is opgenomen welke vermeldingen op een factuur verplicht zijn. Dit betreft onder meer de omvang en aard van de verrichte diensten, de datum waarop de dienst heeft plaatsgevonden of is voltooid en het toegepaste tarief.

De in de tenlastelegging genoemde facturen zijn volgens de officier van justitie vals omdat er geen werkzaamheden ten behoeve van [bedrijfsnaam 4] hebben plaatsgevonden. Deze facturen horen derhalve niet thuis in de administratie van [bedrijfsnaam 4]

Uit de e-mailcorrespondentie blijkt de actieve rol van [medeverdachte] . Daarnaast blijkt uit de e-mail van [naam 3] (die hij in feite heeft gericht aan [verdachte] ) en uit de getuigenverklaring van [naam 4] dat de afspraken over de betaling door [naam 4] met [verdachte] zijn gemaakt. [naam 3] heeft bevestigd dat de betalingsafspraken via [naam 4] zijn gelopen.

Door willens en wetens genoemde valse facturen in de bedrijfsadministratie op te nemen en te

verwerken, hebben [verdachte] en [medeverdachte] als feitelijke leidinggevenden van [bedrijfsnaam 4] , tezamen en in vereniging met elkaar en het bedrijf [bedrijf] een valse bedrijfsadministratie opgemaakt.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman van verdachte heeft vrijspraak bepleit. Hij heeft daartoe aangevoerd dat verdachte geen bemoeienis heeft gehad met het opstellen van de facturen. Dat de facturen daadwerkelijk zijn opgenomen in de bedrijfsadministratie is onvoldoende gebleken. Daarnaast zijn de facturen volgens de raadsman niet vals. Op de facturen zijn geen werkzaamheden vermeld als omschrijving, maar is steeds vermeld: ‘facturatie overname conform afspraak met [naam 4] ’. De omschrijving op de facturen is dus conform de werkelijkheid. Dat de bedragen op de facturen in twee ondernemingen zijn verwerkt, maakt de facturen evenmin vals.

Beoordeling door de rechtbank

De rechtbank stelt vast dat uit de mailwisseling tussen [medeverdachte] en [naam 5] van [bedrijf] het volgende blijkt. De werkzaamheden die door [bedrijf] zijn gefactureerd aan [bedrijfsnaam 2] konden niet betaald worden door [bedrijfsnaam 2] . [medeverdachte] heeft [naam 5] verzocht om de oude facturen te crediteren en opnieuw in rekening te brengen bij [bedrijfsnaam 4] Uit de aangetroffen facturen gericht aan [bedrijfsnaam 4] blijkt dat als omschrijving is opgenomen ‘facturatie overname conform afspraak met [naam 4] ’. De omschrijving op de facturen, in combinatie met de emailwisseling, maakt duidelijk wat er is afgesproken en wat is gefactureerd. Naar het oordeel van de rechtbank valt niet zonder meer in te zien dat het overnemen van een factuur op deze wijze niet is toegestaan. Dat de facturen in de boekhouding van [bedrijfsnaam 2] vervolgens niet zouden zijn gecrediteerd, maakt naar het oordeel van de rechtbank niet dat de facturen vals zijn. Het niet crediteren van de facturen is mogelijk wel een verwijt dat aan [bedrijfsnaam 2] gemaakt zou kunnen worden, maar dat is niet aan verdachte ten laste gelegd.

Nu naar het oordeel van de rechtbank niet bewezen kan worden dat valse facturen zijn opgesteld of dat hiervan gebruik is gemaakt, kan verdachte aan die strafbare gedraging ook geen feitelijke leiding hebben gegeven. De rechtbank zal verdachte daarom vrijspreken van het ten laste gelegde feit.

3. Bewezenverklaring

Naar het oordeel van de rechtbank is wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het onder 2 tenlastegelegde heeft begaan, te weten dat:

[bedrijfsnaam 1] (voorheen, tot 30 november 2012, [voormalige bedrijfsnaam] , Kamer van

Koophandel nummer [KvK-nummer] ), in
of omstreeks de periode van 19 oktober 2012 tot en met

09 november 2012, in de gemeente Arnhem
en/of (elders) in Nederland, tezamen en in vereniging met één of meer anderen, althans alleen , terwijl deze [bedrijfsnaam 1] (voorheen [voormalige bedrijfsnaam] ), bij vonnis van de rechtbank Arnhem van 30 november 2012 in staat van faillissement is verklaard, ter bedrieglijke verkorting van de rechten van haar

schuldeiser
( s
) hetzij lasten verdicht heeft of verdicht, hetzij baten niet verantwoord heeft

of niet verantwoordt, hetzij enig goed aan de boedel onttrokken heeft
of onttrekt , immers heeft
/hebben [voormalige bedrijfsnaam]
en/of zijn medepleger(s)

-euro 19.000,= en
/of euro 9.000,=,
althans een of meer geldbedrag(en), overgemaakt aan [bedrijfsnaam 2] , en
/of

-euro 2.500,= en
/of euro 10.000,=,
althans een of meer geldbedrag(en), overgemaakt aan [bedrijfsnaam 3] ,

zulks terwijl hij, verdachte,
tot voren omschreven feit(en) opdracht heeft gegeven en/of aan die verboden gedraging
( en
) feitelijke leiding heeft gegeven.

Voor zover er in de tenlastelegging kennelijke taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn die fouten verbeterd. Waar in de tenlastelegging aanvankelijk stond dat verdachte de bedragen heeft overgemaakt, heeft de rechtbank dit verbeterd gelezen, in die zin dat de overboekingen zijn gedaan door [voormalige bedrijfsnaam] Verdachte is daardoor niet in zijn verdediging geschaad.

Wat meer of anders is ten laste gelegd dan hiervoor bewezen is verklaard, is niet bewezen.

Verdachte moet daarvan worden vrijgesproken.

4. De kwalificatie van het bewezenverklaarde

Het bewezenverklaarde levert op:

ten aanzien van feit 2:

Feitelijke leiding geven aan bedrieglijke bankbreuk, meermalen gepleegd.

5. De strafbaarheid van het feit

Het feit is strafbaar.

6. De strafbaarheid van de verdachte

Verdachte is strafbaar, nu geen omstandigheid is gebleken of aannemelijk geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluit.

7. Overwegingen ten aanzien van straf en/of maatregel

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft geëist dat verdachte ter zake van alle ten laste gelegde feiten zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van zes maanden. Hierbij heeft zij rekening gehouden met het tijdsverloop sinds de ten laste gelegde feiten.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman van verdachte heeft verzocht om geen onvoorwaardelijke gevangenisstraf op te leggen en te volstaan met een forse werkstraf. Hij heeft daartoe aangevoerd dat de redelijke termijn is geschonden en dat gezien de landelijke oriëntatiepunten voor straftoemeting een werkstraf passend is. Verder heeft hij aangevoerd dat verdachte een aanzienlijk bedrag moet terugbetalen aan het UWV.

Beoordeling door de rechtbank

De rechtbank heeft bij de bepaling van de op te leggen straf gelet op de aard en de ernst van hetgeen bewezen is verklaard, de omstandigheden waaronder dit is begaan, mede gelet op de persoon en de omstandigheden van de verdachte zoals van een en ander bij het onderzoek ter terechtzitting is gebleken, waarbij onder meer is gelet op:

- het uittreksel justitiële documentatie, gedateerd 6 juni 2019.

Verdachte heeft in het zicht van een faillissement geldbedragen overgemaakt vanuit één van zijn vennootschappen naar andere bedrijven binnen het concern. Hierdoor is vermogen aan de boedel van de gefailleerde rechtspersoon onttrokken en zijn schuldeisers benadeeld. De rechtbank rekent dit verdachte aan.

Het is van groot belang voor de economie dat deelnemers aan het bedrijfsleven zich houden aan de regels die aan hen gesteld worden en schuldeisers dienen hiervan uit te kunnen gaan. De rechtbank rekent het verdachte aan dat hij dit vertrouwen bewust heeft geschaad.

Het bewezenverklaarde feit rechtvaardigt op zichzelf de oplegging van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf, te meer nu verdachte eerder voor soortgelijke feiten is veroordeeld. In het voordeel van verdachte houdt de rechtbank echter rekening met de overschrijding van de redelijke termijn. In maart 2017 is verdachte voor het eerst gehoord over de ontstane verdenking en sindsdien is geruime tijd verstreken, zonder dat blijkt van omstandigheden die dit lange tijdsverloop rechtvaardigen. De rechtbank acht het daarom niet passend om nu nog een onvoorwaardelijke gevangenisstraf op te leggen. In aanmerking genomen dat verdachte eerder is veroordeeld voor soortgelijke feiten, zal zij wel een voorwaardelijke gevangenisstraf van twee maanden opleggen, met een proeftijd van twee jaren, en daarnaast een werkstraf van 240 uren.

7a. De beoordeling van de civiele vordering, alsmede de gevorderde oplegging van de schadevergoedingsmaatregel

Als benadeelde partij heeft zich in het strafproces gevoegd [curator] , in zijn hoedanigheid van curator in het faillissement van [bedrijfsnaam 1] , ter verkrijging van schadevergoeding ter zake van het onder 2 bewezenverklaarde feit. Gevorderd wordt een bedrag van € 36.085,44 en proceskosten ten bedrage van € 1.752,-.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft verzocht de vordering van de benadeelde partij geheel toe te wijzen, waarbij tevens de schadevergoedingsmaatregel ex artikel 36f van het Wetboek van Strafrecht wordt opgelegd tot dit bedrag.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman van verdachte heeft verzocht de vordering van de benadeelde partij af te wijzen, omdat deze zijn eis onvoldoende heeft onderbouwd. Hij heeft aangevoerd dat niet is komen vast te staan wie de schuldeisers zijn en voor welke bedragen zij een vordering zouden hebben. Ook is een deel van de vordering al toegekend door de civiele rechter, waardoor het strafrecht als incassomiddel wordt gebruikt.

Beoordeling door de rechtbank

De rechtbank overweegt dat vast is komen te staan dat er schuldeisers zijn die uit de boedel terugbetaald dienen te worden. De rechtbank is van oordeel dat het niet vereist is dat de curator stelt welke schuldeisers voor welk bedrag een vordering op de boedel hebben. Dit is onderdeel van de afwikkeling van het faillissement. Voldoende is dat is vast komen te staan dat de boedel als gevolg van het handelen van verdachte schade heeft geleden.

De rechtbank overweegt ten aanzien van ‘hoofdsom 2’ als volgt. De benadeelde partij heeft ten aanzien van het bedrag van € 12.500,- dat is overgemaakt aan [bedrijfsnaam 3] een bedrag van € 5.000,- gevorderd. Dit bedrag is het verschil tussen de geleden schade van
€ 12.500,- en de tussen [bedrijfsnaam 3] en de curator overeengekomen kwijting voor een bedrag van € 7.500,-. [bedrijfsnaam 3] heeft deze € 7.500,- voldaan en daarmee is voldaan aan de regeling. Niet is gebleken dat deze overeenkomst nietig is of is vernietigd. Daarmee heeft de curator geen recht meer op het verschil van € 5.000,-. De vordering dient in zoverre als ongegrond te worden afgewezen.

Ten aanzien van ‘hoofdsom 1’ overweegt de rechtbank als volgt. De rechtbank stelt vast dat [verdachte] feitelijke leiding heeft gegeven aan het strafbare feit gepleegd door [voormalige bedrijfsnaam] , waarbij € 28.000,- over is gemaakt aan [bedrijfsnaam 2] Hierdoor heeft de boedel van de gefailleerde rechtspersoon schade geleden tot een bedrag van € 28.000,-. Deze schade is toewijsbaar en verdachte is hiervoor naar burgerlijk recht aansprakelijk.
De rechtbank heeft kennisgenomen van het vonnis waarbij [bedrijfsnaam 2] wordt veroordeeld tot het betalen van een bedrag van € 28.000,-. Dit betreft dezelfde schade. De rechtbank zal de vordering daarom hoofdelijk toewijzen. De gevorderde wettelijke rente is toewijsbaar vanaf 9 november 2012.

Ten aanzien van de gevorderde kosten voor beslaglegging, proceskosten en nakosten overweegt de rechtbank dat dit geen rechtstreekse schade is ten gevolge van het strafbare feit, te weten het feitelijke leidinggeven aan [bedrijfsnaam 1] (voorheen [voormalige bedrijfsnaam] ). De rechtbank zal de benadeelde partij in dit deel van de vordering daarom niet-ontvankelijk verklaren.

De vordering tot vergoeding van proceskosten van € 1.752,- zal worden toegewezen, zij het dat deze kosten zullen worden begroot op nihil. Zonder nadere toelichting, die ontbreekt, valt naar het oordeel van de rechtbank namelijk niet in te zien dat de curator, in aanvulling op de reeds in de civiele procedure gemaakte (en deels vergoede) proceskosten, ten behoeve van het indienen van de vordering in de onderhavige strafprocedure, nog extra kosten heeft moeten maken.

De rechtbank ziet geen aanleiding om de schadevergoedingsmaatregel op te leggen, omdat de benadeelde partij, zijnde een curator, moet worden geacht te beschikken over voldoende alternatieven om de toegewezen vordering te innen.

8. De toegepaste wettelijke bepalingen

De beslissing is gegrond op de artikelen 14a, 14b, 14c, 22c, 22d, 51, 57 en 341 (geldend in de periode van 19 oktober 2012 tot en met 9 november 2012) van het Wetboek van Strafrecht.

9. De beslissing

De rechtbank:

 spreekt verdachte vrij van de onder 1 en 3 ten laste gelegde feiten;

 verklaart bewezen dat verdachte het ten laste gelegde feit, zoals vermeld onder punt 3, heeft begaan;

 verklaart niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven bewezen is verklaard en spreekt verdachte daarvan vrij;

 verstaat dat het aldus bewezenverklaarde oplevert het strafbare feit zoals vermeld onder punt 4;

 verklaart verdachte hiervoor strafbaar;

 veroordeelt verdachte wegens het bewezenverklaarde tot een
gevangenisstraf voor de duur van
2 (twee) maanden ;

 bepaalt, dat deze gevangenisstraf
niet ten uitvoer zal worden gelegd , tenzij de rechter later anders mocht gelasten, wegens niet nakoming van na te melden voorwaarde voor het einde van de proeftijd die op twee jaren wordt bepaald;

 dat de veroordeelde zich voor het einde daarvan niet zal schuldig maken aan een strafbaar feit;

 veroordeelt verdachte wegens het bewezenverklaarde tot een
werkstraf gedurende
240 (tweehonderdveertig) uren , met bevel dat indien deze straf niet naar behoren wordt verricht vervangende hechtenis zal worden toegepast voor de duur van
120 (honderdtwintig) dagen.

De beslissing op de vordering van de benadeelde partij [curator] ,

in zijn hoedanigheid van curator in het faillissement van [bedrijfsnaam 1]

 veroordeelt verdachte ten aanzien van feit 2 tot betaling van
schadevergoeding aan de
benadeelde partij , ten bedrage van
€ 28.000,- (achtentwintigduizend euro), vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 9 november 2012 tot aan de dag der algehele voldoening, en met betaling van de kosten van het geding en de tenuitvoerlegging door de benadeelde partij gemaakt, tot op heden begroot op nihil;

 verstaat dat indien en voor zover door [bedrijfsnaam 2] het betreffende schadebedrag is betaald, veroordeelde daarvan zal zijn bevrijd;


wijst af de vordering tot schadevergoeding , voor zover betrekking hebbende op het bedrag
van € 5.000,- (vijfduizend euro);

 verklaart de
benadeelde partij voor het overige niet-ontvankelijk in haar vordering.

Dit vonnis is gewezen door mr. C.A.H. Pouwels (voorzitter), mr. K.A.M. van Hoof en
mr. L.M. Vogel, rechters, in tegenwoordigheid van mr. M. Langstraat, griffier, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van deze rechtbank op 14 januari 2020.

Voetnoten

1. Het bewijs is terug te vinden in het in de wettelijke vorm door verbalisanten [verbalisanten]

2. Doc 067-02, Uittreksel Kamer van Koophandel, p. 3766-3769.

3. Doc 051-02, het vonnis van Rechtbank Arnhem van 30 november 2012, p. 3220.

4. Doc 067-03, Uittreksel kamer van Koophandel, p. 3773-3776.

5. Doc 067-01, Uittreksel Kamer van Koophandel, p. 3763-3765.

6. AG-001-01 Het proces-verbaal van aangifte van H.A. Wiggers, p. 2.

7. AG-001-01 Het proces-verbaal van aangifte van H.A. Wiggers, p. 3.

8. AG-001-01 Het proces-verbaal van aangifte van H.A. Wiggers, p. 4.

9. AG-001-01, bijlage 6, p. 25.

10. AG-001-01, bijlage 6, p. 23.

11. AG-001-01, bijlage 8, p. 28.

12. AG-001-01, bijlage 6, p. 23.

13. AG-001-01, bijlage 7, , p. 32.

14. AG-001-01, bijlage 7, p. 33.

15. AG-001-01, bijlage 7, p. 34.

16. AG-001-01, bijlage 7, p. 35.

17. AG-001-01, bijlage 2, p. 11.

18. Nagekomen bankafschrift “DB afschrift 31-10-2012”, p. 1.

19. Nagekomen bankafschrift “DB afschrijvingen 8 en 9-11-2012”.

20. Nagekomen bankafschrift “DB afschrijvingen 8 en 9-11-2012”.

21. Nagekomen bankafschrift “DB afschrijving 19-10-2012”.

22. Nagekomen bankafschrift “DB afschrijvingen 8 en 9-11-2012”.

23. AG-001-01, bijlage 8, het vonnis van rechtbank Gelderland van 21 mei 2014, p. 29.