Uitspraak
vonnis
RECHTBANK GELDERLAND
Team kanton en handelsrecht
Zittingsplaats Arnhem
zaakgegevens 8019555 \ CV EXPL 19-10788 \ 676 \ 40141
uitspraak van
vonnis
in de zaak van
de besloten vennootschap Alpha Credit Nederland B.V.
gevestigd te Bunnik
eisende partij
gemachtigde G.J. Timmermans
tegen
[gedaagde]
wonende te [woonplaats]
gedaagde partij
niet verschenen
Partijen worden hierna Alpha Credit en [gedaagde] genoemd.
1.De procedure
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- het tussenvonnis van 4 maart 2020;
- de akte van de zijde van Alpha Credit met producties;
2.De feiten
2.1.
Op 1 juni 2009 hebben Alpha Credit en [gedaagde] een doorlopend kredietovereenkomst tot een maximumbedrag van € 8.236,- gesloten. Het maximumbedrag is opgebouwd uit een bedrag van € 7.445,00 (krediet) en een bedrag van € 791,00 voor “Gema Kredietprotector”.
2.2.
Het krediet werd aangewend in verband met een door [gedaagde] aangekochte Mazda. [gedaagde] verplichtte zich om maandelijks 2% van de kredietlimiet met een minimum van € 164,72 terug te betalen. Partijen zijn verder een kredietvergoeding van 0,789% per maand overeengekomen. De kredietovereenkomst vermeldt over deze kredietvergoeding “
wijzigingen van dit percentage zullen zo spoedig mogelijk ter kennis van de kredietnemer worden gebracht.” Het maandpercentage resulteert in een effectief kredietvergoedingspercentage op jaarbasis van 9,9%.
wijzigingen van dit percentage zullen zo spoedig mogelijk ter kennis van de kredietnemer worden gebracht.” Het maandpercentage resulteert in een effectief kredietvergoedingspercentage op jaarbasis van 9,9%.
2.3.
De voorwaarden doorlopend krediet Alpha Credit Nederland B.V. (v. 1.1) vermelden, voor zover hier van belang, het volgende (hierna: algemene voorwaarden):
“
(…)
(…)
3. Alpha Credit zal de kredietnemer maandelijks een kredietvergoeding in rekening brengen op basis van de dan bij Alpha Credit voor doorlopend krediet geldende tarieven.
(…)
5. Alpha Credit en kredietnemer zijn te allen tijde bevoegd de overeenkomst schriftelijk op te zeggen. Wanneer het krediet is opgezegd, zullen er geen opnamen meer kunnen worden verricht, terwijl het in deze overeenkomst bepaalde van kracht blijft totdat het krediet geheel zal zijn afgelost.
(…)
7. Alpha Credit zal opnamen door de kredietnemer kunnen weigeren. Het aan Alpha Credit verschuldigde zal terstond en in zijn geheel opeisbaar zijn indien de kredietnemer:
a. gedurende tenminste twee maanden achterstallig is in de betaling van een vervallen termijnbedrag, na in gebreke te zijn gesteld, nalatig blijft in de volledige nakoming van zijn verplichting;
(…)
14. De kredietnemer verplicht zich aan Alpha Credit een vertragingsvergoeding te betalen in geval van overschrijding van de kredietlimiet, anders dan een incidentele door Alpha Credit goedgekeurde overschrijding als gevolg van een te hoge opname. Deze vertragingsvergoeding zal worden berekend op basis van maximaal het ten hoogste toegestane kredietvergoedingspercentage van de krediettransactie met ingang van de dag na die waarop de bij ingebrekestelling genoemde termijn is verstreken en geschiedt in dagen nauwkeurig.”
3.De vordering en het verweer
3.1.
Alpha Credit vordert, bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad, [gedaagde] te veroordelen:
primairom aan Alpha Credit tegen kwijting een bedrag van € 6.864,99 te betalen, te vermeerderen met de overeengekomen rente naar 0,791% per maand, met als maximum de ten hoogste toegelaten kredietvergoeding krachtens artikel 7:76 lid 2 BW c.q. artikel 35 lid 1 Wck (oud), te berekenen over dat bedrag vanaf 16 augustus 2019 tot de dag der voldoening;
subsidiairom aan Alpha Credit tegen kwijting een bedrag van € 6.707,78 te betalen, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 16 augustus 2019 tot de dag der voldoening;
met veroordeling van [gedaagde] in de proceskosten, te vermeerderen met de wettelijke rente over de proceskosten indien niet binnen 14 dagen na de betekening van het vonnis tot betaling is overgegaan.
3.2.
Aan haar vordering legt Alpha Credit ten grondslag dat partijen op 1 juni 2009 een kredietovereenkomst zijn aangegaan, [gedaagde] ten minste twee maanden achterstallig was in de betaling van een vervallen termijnbedrag en ook na in gebreke te zijn gesteld nalatig bleef in de volledige nakoming van zijn verplichtingen. Daardoor is het saldo van het krediet op grond van art. 7 aanhef en onder a van de algemene voorwaarden in zijn geheel opeisbaar geworden, aldus Alpha Credit. Primair betekent dit dat [gedaagde] een bedrag van € 6.785,78 moet betalen (openstaand kredietsaldo per 30 juni 2019) en een bedrag van € 79,21 aan contractuele rente vanaf 1 juli 2019 tot en met 15 augustus 2019. Subsidiair betekent dit dat [gedaagde] een bedrag van € 6.679,96 moet betalen (openstaand kredietsaldo per 31 mei 2019) en een bedrag van € 27,82 aan wettelijke rente vanaf 1 juni 2019 tot en met 15 augustus 2019, aldus Alpha Credit.
3.3.
[gedaagde] is niet verschenen en heeft dus geen verweer gevoerd.
4.De beoordeling
4.1.
Omdat de voorgeschreven termijnen en formaliteiten in acht zijn genomen, wordt tegen [gedaagde] verstek verleend. Zoals in het tussenvonnis van 4 maart 2020 is overwogen moet de rechter, als sprake is van een geschil waarbij een consument partij is, de beschermende bepalingen van Europees consumentenrecht toepassen, ook als daar niet om is gevraagd. Aan de hand van het gestelde in de dagvaarding en de akte van Alpha Credit is de vordering getoetst aan de dwingende bepalingen van het Europees consumentenrecht. Daaromtrent wordt het volgende overwogen.
4.2.
In deze zaak is sprake van een variabel rentebeding. Op grond van de kredietovereenkomst, in samenhang met art. 3 van de algemene voorwaarden, kan het rentepercentage wijzigen. Beoordeeld moet worden of sprake is van een oneerlijk (rentewijzigings)beding. Alpha Credit is op de vraag omtrent (on)eerlijkheid van het beding uitgebreid ingegaan in haar akte. Volgens Alpha Credit is het beding in de kredietovereenkomst een kernbeding, dat niet ambtshalve getoetst kan worden. Dit betoog gaat deels op: de bedongen prijs (bedongen kredietvergoeding) is een kernbeding, maar het beding waarbij de gebruiker de prijs kan wijzigen (rentewijzigingsbeding) is dat niet. Dat betekent dat het rentewijzigingsbeding wel ambtshalve getoetst kan worden.
4.3.
Naar het oordeel van de kantonrechter is het rentewijzigingsbeding niet-transparant en oneerlijk. [gedaagde] was op grond van het beding niet in staat om de concrete werking ervan te begrijpen, laat staan dat hij de economische gevolgen ervan voor zijn financiële verplichtingen kon beoordelen. Voor hem was geenszins duidelijk wat de hoogte van de kredietvergoeding door de jaren heen zou zijn. In het beding staat namelijk dat het rentepercentage kan variëren, zonder dat daarbij een maximum wordt genoemd. Alpha Credit kon de hoogte van de kredietvergoeding derhalve naar eigen goeddunken aanpassen, zonder dat daarbij de verplichting gold om wijzigingen met redenen omkleed aan [gedaagde] door te geven. Op grond van art. 5 van de algemene voorwaarden was [gedaagde] weliswaar te allen tijde bevoegd de kredietovereenkomst schriftelijk op te zeggen, maar wanneer [gedaagde] dat zou doen, kon hij geen opnamen meer verrichten, terwijl, zo begrijpt de kantonrechter, hij wel kredietvergoeding verschuldigd bleef. Alpha Credit is op deze manier zonder enige beperking bevoegd om de rentevoet te wijzigen en daardoor haar financiële positie ten opzichte van [gedaagde] als consument aanzienlijk te verbeteren. Daarmee verstoort het beding naar het oordeel van de kantonrechter het evenwicht tussen Alpha Credit en [gedaagde] ten nadele van [gedaagde] . Dat [gedaagde] bij het afsluiten van het krediet werd bijgestaan door een professionele financiële dienstverlener, zoals Alpha Credit heeft gesteld, doet hieraan niet af. Als een beding niet transparant is, kan ook een professional geen goede vergelijking maken van het krediet ten opzichte van kredieten van andere aanbieders. Alpha Credit heeft ook geen bandbreedtes genoemd. Verder geldt dat Alpha Credit weliswaar gesteld heeft dat zij (coulance)regelingen heeft voor mensen die ‘vast’ zitten, maar niet concreet heeft aangegeven of [gedaagde] daarvoor in aanmerking kwam (en zo nee, waarom niet) of dat vanwege coulanceregelingen matiging van de vordering heeft plaatsgevonden.
4.4.
Het voorgaande betekent dat de kantonrechter voornemens is het beding te vernietigen voor zover het betrekking heeft op de mogelijkheid het rentepercentage eenzijdig te wijzigen. Dat betekent dat vanaf aanvang van de kredietovereenkomst tot en met de datum van opeising een kredietvergoeding van ten hoogste 0,789% per maand in rekening mocht worden gebracht, zoals in de kredietovereenkomst is vermeld. De vordering dient door Alpha Credit daarom herberekend te worden (wat Alpha Credit in haar akte onder pt. 22 ook aan lijkt te bieden). Alpha Credit heeft tijdens de looptijd van de overeenkomst immers meer dan deze maandrente in rekening gebracht (in ieder geval een percentage van 0,791%). Op 31 augustus 2018 is zelfs ineens een bedrag van € 2.762,30 aan rente in rekening gebracht.
4.5.
Naast en in samenhang met het voorgaande, wenst de kantonrechter ook inzicht te krijgen in de opeising van het krediet. Alpha Credit stelt dat [gedaagde] op 18 mei 2011 ingebreke is gesteld en dat zij (pas) op 31 mei 2019 tot opeising is overgegaan. Nu er zoveel jaar is verstreken tussen ingebrekestelling en opeising, kan niet zonder meer mee worden gegaan in het standpunt van Alpha Credit dat de opeising is gebaseerd op de ingebrekestelling. Een vereiste dat art. 33 aanhef en onder c wck (oud) wel stelt. Helemaal niet nu uit de ingebrekestelling van 18 mei 2011 lijkt te volgen dat opeising binnen korte termijn zal plaatsvinden. In de brief staat namelijk het totaal openstaande saldo genoemd, voor het geval de betalingsachterstand niet wordt ingelopen en wordt ook gemeld dat het gefinancierde object (de Mazda) wordt opgehaald als niet tijdig betaald wordt. Uit het door Alpha Credit overgelegde mutatieoverzicht blijkt vervolgens van de verkoop van een object op 2 augustus 2011. De overgelegde gegevens lijken dus eerder te duiden op een opeising in 2011, dan een opeising in 2019. Daarbij komt dat het standpunt van Alpha Credit dat sprake was van opeising in 2019 zou betekenen dat [gedaagde] tot die tijd heropnames kon doen. Zulke heropnames blijken niet uit het overgelegde mutatieoverzicht. Alpha Credit wordt in de gelegenheid gesteld hierop te reageren en bij akte toe te lichten wat in 2011 is gebeurd en waarom dat (toch) niet als opeising gezien kan worden. Mocht op een ander moment na 2011, maar vóór 2019 (ook) zijn opgeëist, dan ontvangt de kantonrechter daar ook graag een toelichting op, vergezeld van stukken.
4.6.
Indien uitgegaan zou worden van opeising op een eerder moment dan 2019 volgt daaruit dat Alpha Credit vanaf die opeising in plaats van de overeengekomen kredietvergoeding, vertragingsvergoeding vordert over het openstaande bedrag. Een vertragingsvergoeding is echter op grond van art. 14 van de algemene voorwaarden enkel bedongen voor de situatie dat de kredietlimiet is overschreden. Dat op enig moment sprake was van overschrijding van de kredietlimiet is echter gesteld noch gebleken. Alpha Credit wordt daarom ook in de gelegenheid zich uit te laten over de grondslag van de gevorderde vertragingsvergoeding, zowel voor als na opeising, nu art. 14 van de algemene voorwaarden niet zo’n grondslag biedt.
4.7.
Iedere verdere beslissing wordt aangehouden.
5.De beslissing
De kantonrechter
5.1.
stelt Alpha Credit in de gelegenheid zich bij akte uit te laten omtrent hetgeen is overwogen over de kredietvergoeding (herberekening), vervroegde opeising en vertragingsvergoeding;
5.2.
verwijst de zaak hiertoe naar de rol van vier weken na de datum van dit vonnis;
5.3.
houdt iedere verdere beslissing aan.
Dit vonnis is gewezen door de kantonrechter mr. D. Vergunst en in het openbaar uitgesproken op