Uitspraak
Zaaknummer: 78830/KG ZA 01-589
Vonnisdatum: 21 december 2001
wvz
ARRONDISSEMENTSRECHTBANK TE HAARLEM,
VONNIS IN KORT GEDING
in de zaak van:
eisers sub 1, 2 en 3,
procureur mr. H.K. Garvelink,
advocaat mr. S.C. Tates te Rotterdam,
-- tegen --
gedaagden sub 1, 2 en 3,
procureur mr. B.F. Eblé,
advocaat mr. R.A. Cairo te Amsterdam.
Partijen zullen hierna ook worden aangeduid als Studie Beurs c.s. respectievelijk [gedaagden].
1. De loop van het geding
1.1 Ter terechtzitting van 3 december 2001 hebben Studie Beurs c.s. overeenkomstig de dagvaarding gesteld en gevorderd als hierna onder 3.weergegeven.
1.2 Na toelichting op de vordering van de zijde van Studie Beurs c.s., verweer van de zijde van [gedaagden], en verder debat in tweede termijn hebben partijen vonnis gevraagd. De uitspraak daarvan is bepaald op heden.
2. De vaststaande feiten
In dit geding kan van het volgende worden uitgegaan:
a. Gedaagde sub 3, Studie (-Keuze) Beurs B.V., (hierna: Studie Beurs) houdt zich sinds 1992 bezig met het organiseren van informatiedagen op het gebied van onderwijs, in de vorm van een jaarlijks gehouden beurs waar aan onderwijs gerelateerde instellingen de gelegenheid krijgen zich aan scholieren en studenten te presenteren (hierna te noemen: de Studiebeursinformatiedagen).
b. Eisers sub 1 en sub 2 zijn gezamenlijk houder van het merk STUDIE BEURS '92, gedeponeerd op 7 februari 1992, voor onder meer de dienst "organisatie van beurzen en tentoonstellingen voor commerciële en publicitaire doeleinden", ingeschreven bij het Benelux Merkenbureau onder inschrijvingsnummer 611662.
c. Studie Beurs adverteert voor het door haar georganiseerde evenement in tijdschriften, landelijke dagbladen - de Volkskrant is geruime tijd hoofdsponsor van de Studiebeursinformatiedagen - en universiteitskranten. In nieuwsbulletins van de NOS, SBS6 en RTL-4 is aandacht besteed aan de Studiebeursinformatiedagen. Studie Beurs brengt folders, nieuwsbrieven en catalogi uit.
d. Op 30 augustus 1999 heeft Aromedia B.V., enig aandeelhoudster van Studie Beurs, de domeinnaam studiebeurs.com geregistreerd.
e. Gedaagden sub 2 en 3 zijn vennoten van gedaagde sub 1, de vennootschap onder firma.
f. [gedaagde] specialiseert zich in database gerelateerde automatisering. [gedaagde] houdt zich onder meer bezig met het ontwerpen van internetsites, het verzorgen van de hosting van internetsites en het exploiteren van eigen internetsites. [gedaagde] exploiteert thans de website Postcode.nl, een site waarop het publiek postcodes kan zoeken bij adressen, en de site Tekoop.nl, via welke site derden spullen kopen en verkopen.
g. Op 11 oktober 1999 heeft [gedaagde] de domeinnaam studiebeurs.nl geregistreerd bij de Stichting Internet Domeinregistratie Nederland.
h. Tot voor kort gebruikte [gedaagde] de domeinnaam studiebeurs.nl als koppeling naar haar website Tekoop.nl. Thans verschijnt bij het intypen van deze domeinnaam een blanco pagina.
i. Bij fax van haar raadsman van 15 mei 2001 hebben Studie Beurs c.s. [gedaagde] gesommeerd ieder gebruik van de domeinnaam studiebeurs.nl te staken en deze domeinnaam over te (doen) dragen aan Studie Beurs c.s. [gedaagde] weigert aan de sommatie te voldoen.
3. De vordering en de grondslag daarvan
3.1 Studie Beurs c.s. vorderen, zakelijk weergegeven, dat de president bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad:
- ieder der gedaagden zal gebieden het gebruik van de domeinnaam studiebeurs.nl en ieder daarop gelijkende naam met onmiddellijke ingang te staken en gestaakt te houden op straffe van verbeurte van een dwangsom van f 100.000,-- indien zij het gebod niet nakomen, vermeerderd met f 10.000,-- per dag, dan wel gedeelte van een dag, dat zij met de nakoming van het gebod in gebreke blijven;
- primair gedaagde sub 1 zal gebieden om de domeinnaam studiebeurs.nl over te dragen en subsidiair gedaagde sub 1 zal gebieden de domeinnaam door te halen en daarvan de bewijsstukken aan Studie Beurs c.s. toe te zenden, beide geboden op straffe van verbeurte van een dwangsom van f 10.000,-- per dag dat [gedaagde] met de nakoming van het betreffende gebod in gebreke blijft;
- ieder der gedaagden hoofdelijk, althans voor zover het hen aangaat, zal veroordelen tot vergoeding van de door eisers gemaakte buitengerechtelijke kosten van f 6355,50 (Euro 2884,00);
- ieder der gedaagden hoofdelijk, althans voor zover het hen aangaat, zal veroordelen in de kosten van de procedure;
- in het kader van artikel 50 van het TRIPS Verdrag een termijn zal bepalen waarbinnen Studie Beurs c.s. een bodemprocedure moeten aanspannen.
3.2 Studie Beurs c.s. leggen aan hun vordering ten grondslag dat registratie en gebruik van de domeinnaam studiebeurs.nl inbreuk maakt op aan hen toekomende merk- en handelsnaamrechten en ook overigens onrechtmatig jegens hen is.
4. Het verweer
[gedaagde] heeft tegen de vordering gemotiveerd verweer gevoerd. Hierop zal, voor zover van belang, bij de beoordeling van het geschil nader worden ingegaan.
5. Beoordeling van het geschil
Artikel 13A, lid 1, sub c van de Benelux Merkenwet (BMW) en artikel 5 en 5a Handelsnaamwet (Hnw)
5.1 Studie Beurs c.s. baseren hun vorderingen onder meer op de artikelen 13A, lid 1, sub c BMW en 5 en 5a Hnw. Voor een beroep op deze bepalingen is vereist dat [gedaagde] de domeinnaam studiebeurs.nl gebruikt als merk ter onderscheiding van haar waren of diensten en als naam voor haar onderneming. [gedaagde] heeft betwist dat zij de domeinnaam als zodanig gebruikt.
5.2 Een domeinnaam is een unieke aanduiding voor een adres of vindplaats op Internet. Of het gebruik van de domeinnaam daarnaast als handelsnaamgebruik of als gebruik ter onderscheiding van waren of diensten moet worden aangemerkt is afhankelijk van de opvatting van het publiek daaromtrent, welke opvatting door de wijze van gebruik door de domeinnaam houder mede kan worden beïnvloed.
5.3 De president acht in dit verband ten eerste van belang dat het woord studiebeurs een in de Nederlandse taal gangbaar begrip is met als eerste betekenis een bepaalde vorm van financiering van een studie. Het publiek zal de domeinnaam studiebeurs.nl, naar het oordeel van de president, dan ook op het eerste gezicht associëren met dit begrip. Tot voor kort kwam men na het intypen van de domeinnaam studiebeurs.nl op de hiervoor onder 2 sub f aangehaalde website van [gedaagde], Tekoop.nl. Onder aan de homepage van deze website staat de vermelding copyright Tekoop 1999-2000. Bovendien wordt op de site meermalen de benaming Tekoop gebruikt ter identificatie van de aanbieder van de betreffende dienst. Thans verschijnt na het intypen van de domeinnaam studiebeurs.nl een blanco pagina. De president acht in beide gevallen onvoldoende aannemelijk dat het betrokken publiek zal menen dat de domeinnaam als handelsnaam dan wel als merk ter onderscheiding van waren of diensten wordt gebruikt. Dit brengt mee dat het beroep van Studie Beurs c.s. op de artikelen 13A, lid 1, sub c BMW en op de artikelen 5 en 5a Hnw al om die reden faalt.
Artikel 13A, lid 1, sub d BMW
5.4 Studie Beurs c.s. hebben tevens een beroep gedaan op artikel 13A, lid 1, sub d BMW. De president is voorshands van oordeel dat dit beroep niet opgaat, reeds omdat onvoldoende aannemelijk is geworden dat [gedaagde] door registratie en of gebruik van de domeinnaam studiebeurs.nl ongerechtvaardigd voordeel trekt of heeft getrokken uit of afbreuk doet of heeft gedaan aan het onderscheidend vermogen of de reputatie van het merk van Studie Beurs c.s.
5.5 In dit verband is ten eerste van belang dat het merk van Studie Beurs c.s., STUDIE BEURS '92, op zichzelf genomen een sterk beschrijvend karakter heeft, waardoor het onderscheidend vermogen en de beschermingsomvang daarvan in beginsel gering is. Weliswaar hebben Studie Beurs c.s. gesteld dat het merk grote bekendheid geniet bij het in aanmerking komende publiek, maar tegenover de gemotiveerde betwisting daarvan door [gedaagde] is onvoldoende aannemelijk geworden dat het merk dermate is ingeburgerd dat ondanks het sterk beschrijvende karakter van het merk het onderscheidend vermogen groot is geworden. Daarbij is onder meer van belang dat een belangrijk deel van het publiek waar Studie Beurs c.s. zich op richten sterk wisselend is, nu scholieren zich slechts gedurende een beperkte periode met hun studiekeuze bezighouden. Daar komt bij dat de Studiebeursinformatiedagen slechts een keer per jaar wordt gehouden, te weten eind september of begin oktober, en dat de door Studie Beurs c.s. overgelegde advertenties en persberichten in een korte periode voor en na de Studiebeursinformatiedagen zijn gepubliceerd. Tegen deze achtergrond zal niet snel voordeel worden getrokken uit of schade worden toegebracht aan het onderscheidend vermogen of de reputatie van het merk.
5.6 Studie Beurs c.s. stellen in dit verband ten eerste dat [gedaagde] heeft meegelift op de bekendheid en de reputatie van haar merk. [gedaagde] heeft daartegenover gesteld dat zij de domeinnaam studiebeurs.nl heeft geregistreerd omdat zij voornemens is in de toekomst een informatieve website te ontwikkelen gericht op jongeren in de middelbare schoolleeftijd. [gedaagde] stelt met de ontwikkeling ervan te zullen beginnen zodra zij haar werkzaamheden aan de site Postcode.nl en Jaarverslagen.nl heeft afgerond. Uitsluitend om praktische redenen heeft [gedaagde], zo stelt zij, de domeinnaam studie-beurs.nl tijdelijk geparkeerd bij haar site Tekoop.nl.
5.7 Hoewel van enige concrete activiteit met betrekking tot de studiebeurs site door [gedaagde] niet is gebleken komt het de president, mede gezien de overige activiteiten van [gedaagde], niet onaannemelijk voor dat [gedaagde] de domeinnaam met het oog op de ontwikkeling van een website, als door [gedaagde] gesteld, heeft geregistreerd. Daarbij in aanmerking genomen dat het woord studiebeurs in eerste instantie als betekenis heeft studietoelage of studiefinanciering en dat het merk STUDIE BEURS '92 niet een zodanige bekendheid heeft dat een confrontatie van het publiek met het woord studiebeurs direct tot een associatie met het merk van Studie Beurs c.s. leidt, is niet aannemelijk dat degenen die studiebeurs.nl intypen opzoek zijn naar informatie over Studie Beurs c.s., maar veeleer naar informatie over studiefinanciering. Dat [gedaagde] meelift op de bekendheid van het merk van eisers komt de president voorshands dan ook niet aannemelijk voor.
5.8 Studie Beurs c.s. stellen ten tweede dat het gebruik van de domeinnaam studiebeurs.nl een link zou suggereren tussen Studie Beurs c.s. of haar merk enerzijds en [gedaagde] of door haar aangeboden diensten anderzijds. Gezien de hiervoor reeds beschreven eerste associatie die het woord studiebeurs oproept, levert gebruik van het woord studiebeurs in een domeinnaam, naar het voorlopig oordeel van de president, niet een suggestie van een verband tussen Studie Beurs c.s. en [gedaagde] of tussen de door ieder van hen aangeboden diensten op. Nu voorts niet is gesteld of gebleken dat [gedaagde] anderszins naar Studie Beurs c.s. of hun activiteiten verwijst is ook overigens niet aannemelijk geworden dat [gedaagde] bij het publiek de door Studie Beurs c.s. gestelde link suggereert.
5.9 Tenslotte stellen Studie Beurs c.s. dat [gedaagde] door registratie van de domeinnaam studiebeurs.nl verhindert dat Studie Beurs c.s. deze domeinnaam gebruiken waardoor afbreuk zou worden gedaan aan (de reclamefunctie van) het merk van Studie Beurs c.s. Daargelaten de vraag of aan merken in het algemeen de door Studie Beurs c.s. beoogde bescherming toekomt, naar het voorlopig oordeel van de president is daarvoor in de omstandigheden van dit geval geen aanleiding. Daarbij is van belang dat het merk van Studie Beurs c.s. een sterk beschrijvend karakter heeft en dat het in de Nederlandse taal gangbare woord studiebeurs een andere eerste associatie oplevert dan het los geschreven woord Studie Beurs uit het merk van eisers. Het woord studiebeurs verwijst immers direct naar het begrip studiefinanciering of studietoelage, terwijl het woord Studie Beurs verwijst naar een beurs over het onderwerp studeren. In het licht van deze omstandigheden acht de president voorshands niet aannemelijk dat gebruik van de domeinnaam studiebeurs.nl afbreuk doet aan de reclamefunctie of het onderscheidend vermogen van het merk STUDIE BEURS '92.
5.10 Ten overvloede wijst de president erop dat naar zijn oordeel ook geen bescherming kan worden ontleend aan artikel 13A, lid 1, sub d BMW, omdat de domeinnaam studiebeurs.nl niet kan worden aangemerkt als een overeenstemmend teken in de zin van deze bepaling. De vraag of een met het merk overeenstemmend teken wordt gebruikt moet worden beantwoord in samenhang met het gevaar voor verwarring dat immers de grondslag biedt voor de bescherming van een merk. Dit gevaar voor verwarring hangt af van vele factoren en met name van de bekendheid van het merk op de markt, van de vraag in hoeverre een associatie mogelijk is met het gebruikte of ingeschreven teken en van de mate van overeenstemming tussen het merk en het teken.
5.11 Het merk STUDIE BEURS '92 en het teken studiebeurs.nl, waarbij de toevoeging .nl wegens haar technische aard niet van betekenis is, stemmen weliswaar visueel en auditief overeen, maar toch is voorshands niet aannemelijk geworden dat gevaar voor verwarring bestaat. Gezien de hiervoor reeds aangehaalde meest gangbare betekenis van het woord studiebeurs, van studietoelage of studiefinanciering, en het feit dat het merk van Studie Beurs c.s. verwijst naar een beurs over studeren vertonen merk en teken begripsmatig een relevant verschil. Wordt daarbij in aanmerking genomen dat het merk, zoals hiervoor onder 5.4 uiteengezet, naar het oordeel van de president een beperkt onderscheidend vermogen heeft, dan is onvoldoende aannemelijk geworden dat het publiek indien zij wordt geconfronteerd met de domeinnaam studiebeurs.nl zal veronderstellen dat er een verband bestaat tussen deze domeinnaam en het merk van Studie Beurs c.s. of de daaronder aangeboden diensten of tussen de houder van deze domeinnaam en de onderneming van Studie Beurs c.s..
5.12 Het bovenstaande brengt mee dat nog beoordeeld moet worden of [gedaagde] onrechtmatig handelt jegens Studie Beurs c.s. door het gebruik van de domeinnaam studiebeurs.nl. Studie Beurs c.s. stellen dat de onrechtmatigheid is gelegen in de volgende omstandigheden. Ten eerste zou [gedaagde] meeliften op de bekendheid en reputatie van Studie Beurs c.s. door de domeinnaam studiebeurs.nl als koppeling naar meergenoemde Tekoop.nl website te gebruiken. Voorts zou [gedaagde] een link suggereren tus-sen haar en Studie Beurs c.s. Daarnaast is er, volgens Studie Beurs c.s., voor [gedaagde] geen noodzaak om de domeinnaam studiebeurs.nl te kiezen, wordt [gedaagde] niet op onaanvaardbare wijze geschaad in de bedrijfsvoering als haar het recht op gebruik van de domeinnaam zou worden ontzegd en verhindert [gedaagde] dat Studie Beurs c.s. de domeinnaam gebruikt.
5.13 In het kader van het merkrecht is hierboven al aan de orde gekomen dat naar het oordeel van de president onvoldoende aannemelijk is geworden dat [gedaagde] meelift op het merk van Studie Beurs c.s. of dat [gedaagde] met dit merk of met Studie Beurs c.s. zelf een link suggereert. De overige stellingen van Studie Beurs c.s. komen er in feite op neer dat [gedaagde] onrechtmatig jegens Studie Beurs c.s. handelt omdat de belangen van Studie Beurs c.s. bij gebruik van de domeinnaam studiebeurs.nl zwaarder zouden wegen dan die van [gedaagde]. Een dergelijke belangenafweging kan echter niet tot onrechtmatigheid leiden, tenzij aannemelijk is dat [gedaagde] de domeinnaam heeft geregistreerd met geen ander doel dan Studie Beurs c.s. te schaden of indien zou moeten worden aangenomen dat [gedaagde] misbruik maakt van haar bevoegdheid in de zin van artikel 3: 13 BW, doordat zij in aanmerking genomen de onevenredigheid tussen haar belangen en die van Studie Beurs c.s. in redelijkheid niet de domeinnaam ten nadele van Studie Beurs c.s. kan blokkeren.
5.14 Hoewel Studie Beurs c.s. belang heeft bij gebruik van de domeinnaam studiebeurs.nl, zijn deze belangen niet zo zwaarwegend dat [gedaagde] om die reden al gehouden zou zijn tot overdracht van de domeinnaam aan Studie Beurs c.s. Daarbij speelt een rol dat Studie Beurs c.s. reeds toegang heeft tot het internet door middel van de domeinnaam studiebeurs.com en voorts dat zij in al haar reclamemateriaal wijst op de domeinnaam schoolweb.nl voor nadere informatie. Ook zijn verschillende andere geschikte domeinnamen denkbaar waarmee Studie Beurs c.s. zich verder kan profileren op internet. Daar staat tegenover dat de door [gedaagde] gestelde bedoelingen met de domeinnaam, die voorshands niet geheel onaannemelijk voorkomen, de registratie en het gebruik van deze naam rechtvaardigen en dat er geen aanwijzingen zijn dat [gedaagde] als "domaingrabber" kan worden gekenschetst. Naar het voorlopig oordeel van de president maakt [gedaagde] onder deze omstandigheden geen misbruik van bevoegdheid in de hiervoor aangegeven zin. Studie Beurs c.s. heeft voorts geen andere feiten of omstandigheden gesteld die onrechtmatig handelen van [gedaagde] jegens haar opleveren.
5.15 Het vorenstaande leidt tot de conclusie dat de vorderingen van Studie Beurs c.s. niet kunnen slagen. Als de in het ongelijk gestelde partij zullen Studie Beurs c.s. worden veroordeeld in de kosten van deze procedure.
6. Beslissing
De president:
6.1 Wijst de vordering af.
6.2 Veroordeelt Studie Beurs c.s. hoofdelijk, des dat de een betalende de ander zal zijn bevrijd, in de kosten van dit geding, tot op de uitspraak van dit vonnis aan de zijde van [gedaagde] begroot op ƒ 1550,-- aan salaris voor de procureur.
Dit vonnis is gewezen door mr. A.J. van der Meer, fungerend-president van deze rechtbank, en in het openbaar uitgesproken ter terechtzitting van 21 december 2001, in tegenwoordigheid van de griffier.