Uitspraak
RECHTBANK TE HAARLEM
Zaaknummer: 76449/01
Datum beschikking: 23 april 2002
JGK/WvG
BESCHIKKING ENKELVOUDIGE KAMER VOOR FAMILIEZAKEN
In de zaak van:
Maria Cecilia [geslachtsnaam vrouw],
wonende te [woonplaats vrouw],
hierna mede te noemen: verzoekster,
--tegen--
het gemeentebestuur van de gemeente [woonplaats vrouw],
zetelend te [woonplaats vrouw],
hierna mede te noemen: verweerder,
gemachtigde: de heer D.H. Cuvelier.
1.1 Verloop van de procedure
Voor het verloop van de procedure verwijst de recht-bank naar de volgende stukken, waarvan de inhoud als hier ingevoegd is te beschouwen:
- een op 14 juni 2001 ter griffie van deze rechtbank ont-vangen verzoekschrift van verzoekster;
- een op 6 augustus 2001 ter griffie van deze rechtbank ontvangen brief van verweerder, met bijlagen;
- een op 29 augustus 2001 ter griffie van deze rechtbank ontvangen brief van verweerder;
- het proces-verbaal van de behandeling ter terechtzitting van 8 november 2001;
- een op 12 november 2001 door verzoekster verzonden brief, met bijlagen;
- een op 26 november 2001 ter griffie van deze rechtbank ontvangen brief van verweerder;
- een op 7 december 2001 ter griffie van deze rechtbank ontvangen brief van verweerder, met bijlagen;
- een door deze rechtbank op 10 januari 2002 gegeven dagbepalingsbeschikking;
- het proces-verbaal van de pro forma behandeling ter terechtzitting van 31 januari 2002.
2 De vaststaande feiten
Uit de overgelegde stukken en het verhandelde ter zitting is het volgende gebleken:
- verzoekster is op 16 februari 1969 te Talavera, Filippijnen geboren;
- in een aan verweerder in februari 2001 overgelegde gelegaliseerde geboorteakte staan bij de rubriek Name onder het kopje (First) de namen Maria Cecilia, onder het kopje (Middle) de letter W. en onder het kopje (Last) de naam [geslachtsnaam vrouw];
- in een eerder overgelegde slecht leesbare kopie geboorteakte alsmede in een ter zitting getoonde geboorteakte van de vrouw staat onder het kopje (Middle) de naam Wong;
- de naam Wong is de geslachtsnaam van de moeder van verzoekster;
- verzoekster is in 1985 met andere familieleden, waaronder haar broer, naar Nederland gekomen. Verzoeksters moeder, van Nederlandse nationaliteit, bevond zich reeds in Nederland. Verzoekster heeft bij of kort na binnenkomst in Nederland via een toen geldende overgangsregeling de Nederlandse nationaliteit verkregen;
- verzoekster en haar broer hebben bij inschrijving in de gemeente Amsterdam een geboorte- akte overgelegd. Bij de inschrijving zijn verzoekster en haar broer geregistreerd zonder vermelding van de op de geboorteakte voorkomende middle name;
- de broer van verzoekster staat nog steeds ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie van de gemeente Amsterdam zonder de middle name Wong; ook in zijn paspoort en in de huwelijksakte van zijn op 30 mei 1995 te Amsterdam voltrokken huwelijk komt de middle name niet voor;
- verzoekster is in 1994 in de gemeente Haarlemmermeer ingeschreven, eveneens zonder vermelding van de middle name; ook in haar paspoort staat de naam Wong niet vermeld;
- verweerder heeft verzoekster in verband met haar voornemen om in de gemeente Haarlemmermeer te huwen verzocht een gelegaliseerde geboorteakte over te leggen;
- de eerder vermelde, in februari 2002 overgelegde, geboorteakte is voor verweerder de aanleiding om aan verzoekster bij brief van 4 mei 2001 het voornemen kenbaar te maken om de voornamen Maria Cecilia in de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) te wijzigen in Maria Cecilia Wong;
- verzoekster heeft niet gebruik gemaakt van de mogelijkheid om haar zienswijze over dit voornemen schriftelijk kenbaar te maken aan verweerder; wel heeft zij op 8 mei 2001 telefonisch haar bezwaren geuit;
- bij een op 1 juni 2001 verzonden besluit bericht verweerder verzoekster dat tot wijziging van haar voornamen in Maria Cecilia Wong in de GBA zal worden overgegaan.
3 Het verzoek en de grondslag daarvan
3.1 In haar verzoekschrift verzoekt verzoekster het besluit van verweerder d.d. 1 juni 2001 te vernietigen.
3.2 Ter onderbouwing van haar verzoek voert zij aan dat de naam Wong geen voornaam is, maar een verlenging van de achternaam en dat zij door het wijzigen van haar namen vervreemd zal worden van haar familie(leden), bij wie de naam Wong niet aan hun voornamen is toegevoegd.
Het belangrijkste bezwaar acht zij evenwel dat de door verweerder doorgevoerde wijziging juridische gevolgen zal hebben en de nodige notariële kosten met zich zal brengen. Daarbij voert zij aan dat zij onder de naam Maria Cecilia [geslachtsnaam vrouw] onroerend goed heeft gekocht zowel in Nederland als in het buitenland, en dat de betreffende notariële akten door de beslissing van verweerder gewijzigd moeten worden.
Ter zitting heeft zij voorts nog aangevoerd dat zij niet inziet waarom na ruim vijftien jaar haar voornaam alsnog moet worden gewijzigd, te meer nu kennelijk andere gemeenten, zoals Amsterdam, niet op basis van gewijzigd beleid op een eenmaal gedane registratie terugkomen. Zij acht haar belang bij behoud van haar huidige naam groter dan verweerders belang bij wijziging.
Indien de rechtbank zou menen dat verweerder tot opneming van de naam Wong in de GBA mag overgaan, bepleit verzoekster subsidiair dat deze naam niet als voornaam maar als (tweede) achternaam wordt opgenomen.
4 Het standpunt van verweerder
Verweerder is van mening dat op grond van artikel 36, tweede lid, onder c Wet Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (Wet GBA) de geboorteakte van verzoekster is aan te merken als een brondocument waaraan de gegevens over de burgerlijke staat die in de GBA worden opgenomen moeten worden ontleend. Verweerder heeft in de bestreden beslissing gesteld dat op de Filippijnen aan een voornaam altijd de geslachtsnaam van de moeder wordt toegevoegd en dat uit de geboorteakte van verzoekster blijkt dat dit ook bij verzoekster het geval is geweest. Verweerder is van oordeel dat hij bij de registratie van de naam niet kan afwijken van de geboorteakte, althans dat verweerder gerechtigd is op basis van de geboorteakte de naam Wong als onderdeel van de voornaam van verzoekster in de GBA op te nemen.
5 Beoordeling
5.1 Verzoekster is tijdig in beroep gekomen en derhalve ontvankelijk.
5.2 De rechtbank stelt voorop dat niet in geschil is dat op grond van de geboorteakte van verzoekster de naam Wong dan wel de letter W. onderdeel uitmaakt van haar naam. In geschil is thans de registratie van de naam van verzoekster in de GBA. De rechtbank dient in dit geschil allereerst de vraag te beantwoorden of verweerder op goede gronden het besluit heeft genomen om de naam Wong als onderdeel van de naam van verzoekster in de GBA op te nemen. Indien deze vraag bevestigd wordt beantwoord, komt vervolgens de vraag aan de orde of verweerder terecht de naam Wong als voornaam heeft geregistreerd.
5.3 Met betrekking tot de eerste vraag overweegt de rechtbank het volgende. Artikel 36, tweede lid, onder c, Wet GBA bepaalt, voor zover hier van belang, dat de gegevens over de burgerlijke staat, indien zij feiten betreffen die zich buiten Nederland hebben voorgedaan, bij gebreke van een geschrift als bedoeld in het tweede lid, onder a. en b., worden ontleend aan een buiten Nederland overeenkomstig de plaatselijke voorschriften door een bevoegde instantie opgemaakte akte die ten doel heeft tot bewijs te dienen van het betreffende feit. Verweerder stelt zich niet ten onrechte op het standpunt dat de geboorteakte van verzoekster het in aanmerking komende brondocument voor opneming van de naam en overige geboortegegevens van verzoekster in de GBA is.
5.4 In casu doet zich evenwel de bijzondere omstandigheid voor dat eerder door een ander gemeentebestuur op basis van een inhoudelijke gelijk brondocument besloten is de naam van verzoekster te registreren in afwijking van dat brondocument, terwijl verweerder thans tot een registratie overeenkomstig het brondocument wil komen. Verweerder heeft zich ter rechtvaardiging van zijn standpunt allereerst beroepen op gewijzigd inzicht van de gemeentebesturen in Nederland ten aanzien van de Filippijnse naamgeving. Verweerder heeft daarbij gesteld dat op basis van de sedert 1990 voorhanden zijnde kennis van de Filippijnse naamgeving en het sedert die tijd geformuleerde beleid een Filippijnse middle name als onderdeel van de naam, en wel de voornaam, in de GBA (voorheen: gemeentelijke bevolkingsboekhouding) wordt geregistreerd, terwijl dat voorheen niet gebeurde. Deze naam verviel destijds bij de registratie. Dit verklaart volgens verweerder waarom zowel bij verzoekster als haar familieleden bij binnenkomst in Nederland in 1985 de naam Wong door de gemeente Amsterdam niet is geregistreerd.
Ten aanzien van het geformuleerde beleid heeft verweerder ter zitting aangegeven dat er op dit punt geen officiële beleidsregel bestaat maar dat het adviesbureau van de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB) ten behoeve van de gemeenten richtlijnen formuleert en dit ook ten aanzien van dit onderwerp heeft gedaan. Verweerder heeft ter illustratie een stuk uit het tijdschrift Burgerzaken en Recht 1995 overgelegd, waar in de Rubriek "Uit het Adviesbureau" wordt ingegaan op de registratie van de Filippijnse middle name. Het Adviesbureau baseert zich volgens verweerder onder meer op de losbladige Duitse uitgave Bergmann/Ferid, Internationales Ehe- und Kindschaftsrecht.
Daarnaast heeft verweerder er op gewezen dat op 1 oktober 1994 de Wet GBA in werking is getreden, waarin in artikel 36 is aangegeven aan welke brondocumenten de gegevens voor de GBA worden ontleend. Dit heeft er volgens verweerder toe geleid dat in gevallen als de onderhavige de gegevens over de burgerlijke staat meer dan voorheen aan de hand van de betreffende buitenlandse akte worden vastgesteld en gecontroleerd.
Bij de inschrijving van verzoekster in de gemeente Haarlemmermeer in 1994 zijn de gegevens nog overgenomen van de persoonlijst van de gemeente Amsterdam, waarop de middle name niet voorkwam. Pas bij gelegenheid van het voornemen van verzoekster om in de gemeente Haarlemmermeer in het huwelijk te treden was er, aldus verweerder, aanleiding haar gegevens aan de hand van een gelegaliseerde geboorteakte te controleren. Op basis van het inmiddels geldende beleid inzake de registratie van de middle name heeft verweerder besloten deze als onderdeel van de naam van verzoekster in de GBA op te nemen.
Verweerder acht het van groot belang dat de gegevens uit de GBA overeenkomen met die van het brondocument en acht zich daarbij gerechtigd over te gaan tot correctie van de GBA-gegevens indien blijkt dat de daarin opgenomen gegevens niet juist zijn. Het feit dat de gemeente Amsterdam ten aanzien van de broer van verzoekster niet tot een dergelijke correctie is overgegaan maakt, aldus verweerder, niet dat verweerder daartoe niet gerechtigd zou zijn.
5.5 De rechtbank is van oordeel dat waar het hier geen eerste inschrijving in de gemeentelijke basisadministratie betreft maar een correctie op een eerdere inschrijving wegens gewijzigd beleid c.q. inzicht, aan verweerder enige beleidsvrijheid toekomt of hij alsnog tot wijziging van de gegevens inzake de naam van verzoekster overgaat. Daarbij dient een afweging plaats te vinden tussen enerzijds het door verweerder te behartigen algemeen belang van een juiste, dat wil zeggen een in overeenstemming met de aangewezen brondocumenten plaatsvindende, vaststelling van gegevens omtrent de burgerlijke staat en anderzijds de door verzoekster aangevoerde belangen bij behoud van de reeds ruim vijftien jaar geldende naamsregistratie -ook in haar paspoort- als Maria Cecilia [geslachtsnaam vrouw].
Hoewel de rechtbank er begrip voor heeft dat verzoekster moeite heeft met wat zij als een wijziging van haar naam beschouwt acht de rechtbank de belangen die verzoekster in dat verband naar voren heeft gebracht niet zodanig dat verweerder bij afweging van de belangen niet in redelijkheid tot zijn beslissing heeft kunnen. De stelling van verzoekster dat de beslissing van verweerder juridische consequenties heeft en dat notariële kosten moeten worden gemaakt, volgt de rechtbank niet. Tijdens de behandeling ter terechtzitting heeft de gemeente aangegeven dat zij overeenkomstig vast gebruik in zaken als de onderhavige, verzoekster een verklaring c.q. uittreksel van de doorgevoerde wijziging zullen doen toekomen waardoor duidelijk is met ingang van welke datum de registratie van haar naam in de GBA is gewijzigd. Gelet hierop bestaat er volgens de rechtbank geen noodzaak tot wijziging van eerder opgemaakte notariële akten. Het feit dat de gemeente Amsterdam ten aanzien van de broer van verzoekster niet tot correctie is overgegaan -waarvoor verweerder bij ter griffie op 26 november 2001 binnengekomen schrijven een mogelijke verklaring heeft gegeven, ontneemt verweerder niet het recht zijnerzijds wel tot die correctie over te gaan.
Daarbij neemt de rechtbank in aanmerking dat de GBA blijkens zijn doelstelling de bron en grondslag vormt voor de informatie betreffende persoonsgegevens voor de gehele overheid en semi-overheid en de betrouwbaarheid daarvan derhalve van groot belang is. Voorts acht de rechtbank van betekenis dat ongeacht de registratie in de GBA van de gemeente Haarlemmermeer, de naam Wong op grond van de geboorteakte van verzoekster deel van haar naam uitmaakt en zal blijven uitmaken. Dit betekent dat een afwijzing van verweerders standpunt verzoekster in zoverre niet kan baten dat zij bij inschrijving in een andere gemeente opnieuw kan worden geconfronteerd met een beslissing als door verweerder genomen, nu de geboorteakte steeds als brondocument zal blijven gelden.
De rechtbank concludeert dan ook dat verweerder gerechtigd is de naam Wong als onderdeel van de naam van verzoekster in de GBA te registreren.
5.6 Vervolgens dient de vraag te worden beantwoord of verweerder terecht de naam Wong als een voornaam van verzoekster heeft geregistreerd.
5.7 Vaststaat dat in het systeem van de gemeentelijke basisadministratie niet wordt voorzien in het afzonderlijk opnemen van een middle name. Voor de keuze om de middle name te registreren als een voornaam en niet als een achternaam heeft verweerder zich gebaseerd op eerdergenoemde richtlijn van het adviesbureau van de NVVB. In een door verweerder overgelegd stuk uit Burgerzaken en Recht, 1995, nr. 11 waar het overigens met name om de registratie van de middle name ging als deze slechts in afgekorte vorm in de geboorteakte is opgenomen, wordt vermeld dat de middle name in de Filippijnen geldt als tweede voornaam. Naar het oordeel van de rechtbank is deze conclusie niet te trekken uit de betreffende Filippijnse wettelijke bepalingen inzake het namenrecht en is dit evenmin te lezen in eerdergenoemde losbladige Duitse uitgave Bergmann/Ferid of in de door verweerder ter zitting overgelegde bladzijde waarin de Filippijnse naamwetgeving en de registratie in Duitsland aan de hand van een praktijkvoorbeeld wordt besproken.
Uit artikel 174 Family Code en de artikelen 364, 374 en 375 Civil Code (bron: Bergmann/Ferid) in samenhang beschouwd leidt de rechtbank af dat in de Filippijnen tussen de voornaam en de geslachtsnaam van de vader veelal de geslachtsnaam van de moeder wordt gevoerd als middle name. De middle naam heeft de functie om personen met dezelfde voor- en achternaam van elkaar te onderscheiden en heeft als zodanig een eigensoortige functie. De middle name is dus naar zijn oorsprong wel de geslachtnaam van de moeder, maar heeft niet de functie van een geslachtsnaam. Als geslachtsnaam wordt in geboorteakte en paspoort uitsluitend de geslachtsnaam van de vader vermeld. Hiervan uitgaande en in aanmerking nemende dat verzoekster de Nederlandse nationaliteit heeft en ook het Nederlandse namenrecht als regel één geslachtsnaam kent acht de rechtbank de keuze om de middle name in Nederland te registreren als voornaam en niet als geslachtsnaam een te rechtvaardigen keuze. Nederland sluit daarmee aan bij de praktijk zoals die blijkens de stukken ook in Duitsland plaatsvindt.
Het argument van verzoekster dat zij door de toevoeging van de naam Wong aan haar tot dusver geregistreerde voornaam zal vervreemden van haar familie voor wie die toevoeging niet geldt, heeft de rechtbank niet kunnen overtuigen. Wat hier van zij, het onderscheid met de naam van haar familie doet zich naar het oordeel van de rechtbank in elk geval minder sterk gelden indien de naam Wong bij de voornaam wordt opgenomen dan indien deze naam onderdeel van de geslachtsnaam zou gaan uitmaken. Het subsidiaire verzoek van verzoekster om bij opneming van de naam Wong in de GBA, deze als geslachtsnaam op te nemen, wordt derhalve eveneens verworpen.
5.8 Gelet op het vorenoverwogene zal het beroep van verzoekster tegen de beslissing van verweerder d.d. 10 juni 2001 ongegrond worden verklaard en haar verzoek worden afgewezen.
6 Beslissing
De rechtbank:
Verklaart het door verzoekster ingestelde beroep tegen de beslissing van de gemeente ongegrond en wijst het verzoek af.
Aldus gegeven door mr. J.G. Kok, lid van deze kamer, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 23 april 2002 in tegenwoordigheid van de griffier.