Uitspraak
vonnis
RECHTBANK HAARLEM
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 122965 / KG ZA 06-145
Vonnis in kort geding van 14 april 2006
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
BIRETCO B.V.,
gevestigd te Breda,
eiseres,
procureur mr. H.K. Garvelink,
advocaat mr. K.Th.M. Stöpetie te Amsterdam,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
HALFORDS NEDERLAND B.V.,
gevestigd te Veenendaal,
gedaagde,
in persoon verschenen en
bijgestaan door mr. R.A. van Huussen, advocaat te Veenendaal.
Partijen zullen hierna Biretco en Halfords genoemd worden.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 31 maart 2006
- de akte houdende overlegging producties van Biretco met drie producties
- de mondelinge behandeling
- de pleitnota van Halfords met zeven producties.
1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.
2. De feiten
2.1. Biretco is een retailorganisatie voor zelfstandige rijwielondernemers. Zij exploiteert vier franchiseformules, die bekend zijn onder de namen ‘Profile, de Fietsspecialist’, ‘Fietswereld’, ‘Bonus Bikes’ en ‘Biretco Buying Group’. ‘Profile, de Fietsspecialist’ is de grootste keten van rijwielspecialisten in Nederland. In totaal zijn meer dan 500 rijwielhandelaren bij Biretco aangesloten.
2.2. Halfords is een Nederlandse keten met over het hele land verspreid ongeveer 130 winkels in auto- en fietsproducten.
2.3. Halfords heeft de hieronder afgebeelde advertentie geplaatst in een huis-aan-huis folder:
[volgt afbeelding advertentie]
2.4. Halfords heeft de hieronder afgebeelde reclame op haar website (www.halfords.nl) gemaakt:
[volgt afbeelding reclame]
Gedurende enige tijd heeft Halfords een aan de hierboven afgebeelde reclame nagenoeg gelijkluidende reclame gemaakt op een venster dat verschijnt voordat de bezoeker van de website van Halfords wordt doorgeleid naar de homepage van die site.
2.5. Halfords heeft de hieronder afgebeelde advertentie geplaatst in verschillende landelijke dagbladen:
[volgt afbeelding advertentie]
2.6. Ook thans wordt nagenoeg gelijkluidende reclame door Halfords in diverse media gemaakt.
2.7. In een bijdrage aan een informatiebulletin dat in week 11 van 2006 is toegestuurd aan ondernemers die bij Fietswereld zijn aangesloten (“Fietswereld Info”) heeft de statutair directeur van Biretco, R. Te R. (hierna te noemen: ‘Te R.’), onder meer het volgende geschreven:
“Halfords heeft de concurrentiestrijd fors ingezet onder het motto: “Halfords zet de fietswereld op zijn kop!” [...] Naast de reguliere discounters met de A-merken, naast de reguliere vakhandel stunters met de A-merken via internet, naast de stunters met A-merken met bedrijfsfietsen heeft u er nu een 4e serieuze, professionele en niet te onderschatten A-merkenconcurrent bij gekregen in de vorm van de retailprofessional Halfords met UNION. [...] Hoe u het went of keert u zult een antwoord moeten geven op een A-merk aanbieding van UNION met een Nexus 7 voor EUR 499,-.”
2.8. In een door Biretco overgelegd rapport d.d. 23 maart 2006 schrijft J. K. (verder te noemen: ‘K.’) onder meer het volgende:
“In opdracht heb ik vier modellen dames fietsen gecontroleerd en beoordeeld. [...] De kwaliteitsaspecten zijn beoordeeld in relatie met het prijsniveau van de fiets.
De Union Unica was al eerder door mij beoordeeld in het kader van een ander onderzoek. Aansluitend op dit oordeel geef ik mijn mening over de andere drie fietsen.
Union Unica EUR 499,-
De Unica is een degelijk en redelijk rijdende fiets. Het herenmodel rijdt prima. De dames uitvoering heeft door het wat korte frame een beetje instabiel karakter. Het korte frame maakt de fiets met het diepe (lage instap) frame wel voldoende stijf. Dat gaat ten koste van het comfort. De fiets voelt erg hard aan. Een wat breder en comfortabeler zadel kan daar verandering in brengen. De V-brake vóórrem blokkeert vrij snel, de remkrachtmodulator begrenst de sterke remkracht onvoldoende. De Nexus 7 versnellingen zijn prima en schakelen bijzonder licht. Afwerking is behoorlijk. De Unica is in twee dames en in twee heren framematen leverbaar.”
3. Het geschil
3.1. Biretco vordert -zakelijk weergegeven- dat de voorzieningenrechter bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad:
- Halfords zal verbieden met onmiddellijke ingang na betekening van dit vonnis onrechtmatige advertenties of mededelingen als in het lichaam van de dagvaarding omschreven te verspreiden of openbaar te maken, op straffe van verbeurte van een onmiddellijk opeisbare dwangsom van EUR 25.000,- voor elke advertentie of mededeling danwel - ter keuze van Biretco - voor iedere dag of gedeelte daarvan waarmee in strijd met dit verbod zou worden gehandeld;
- Halfords zal bevelen binnen tien dagen na betekening van dit vonnis aan de raadsman van Biretco een schriftelijk, door een onafhankelijke register-accountant gecertificeerd chronologisch overzicht te verstrekken van alle door Halfords openbaar gemaakte onrechtmatige advertenties en mededelingen als in het lichaam van de dagvaarding omschreven, onder vermelding van de titel van de uitgaven waarin deze advertenties of mededelingen zijn geplaatst en de datum of data van plaatsing onder bijvoeging, eveneens in chronologische volgorde, van een kopie van al deze advertenties waarop de hierboven genoemde gegevens zijn vermeld, op straffe van verbeurte van een onmiddellijk opeisbare dwangsom van EUR 10.000,- voor iedere dag danwel gedeelte daarvan dat Halfords geheel dan wel gedeeltelijk in gebreke zou blijven met de tijdige of volledige nakoming van dit bevel;
- Halfords zal bevelen om binnen 24 uur na betekening van dit vonnis op eigen kosten een rectificatie te plaatsen in elk van de dagbladen of tijdschriften waarin zij de in het lichaam van de dagvaarding omschreven onrechtmatige advertenties heeft (doen) plaatsen en wel ter grootte van de helft van de desbetreffende onrechtmatige advertenties en overigens opgemaakt volgens goed drukkersgebruik, met de navolgende tekst, zonder verdere begeleiding in woord of in beeld:
RECTIFICATIE OP BEVEL VAN DE RECHTER -
MISLEIDENDE PRIJSVERGELIJKINGEN DOOR HALFORDS
Halfords heeft op grote schaal advertenties geplaatst waarin onder de kop “Halfords zet de fietswereld op z’n kop” werd gesteld dat Halfords sinds kort merkfietsen aanbiedt die bij de rijwielvakhandel aanmerkelijk duurder zijn (tot EUR 250,= voor een met de Union Unica vergelijkbaar model die bij Halfords EUR 499,= kost). Biretco, bekend van formules als Profile “De Fietsspecialist”, Bonus Bikes, Biretco Buying Group en Fietswereld, heeft hierover geklaagd en er opgewezen dat de bij haar aangesloten rijwielhandelaren voor die prijs een betere en completere fiets kunnen leveren (zoals de Avancer Manhattan) en dat een kwalitatief met de Union Unica vergelijkbare fiets bij rijwielhandelaren die bij een van deze formules is aangesloten, goedkoper is dan EUR 499,=. Biretco drong er dan ook op aan dat Halfords zou stoppen met het plaatsen van haar misleidende en onrechtmatige advertenties.
Halfords heeft het verzoek van Biretco naast zich neergelegd. De rechter heeft op verzoek van Biretco beoordeeld of de advertenties van Halfords misleidend en onrechtmatig zijn.
Aangezien Halfords niet heeft kunnen bewijzen dat haar stelling klopt dat een met de Union Unica (van EUR 499,=) vergelijkbaar model bij de vakhandel circa EUR 750,= kost, heeft de rechter geoordeeld dat de advertenties van Halfords misleidend en onrechtmatig zijn en dat Halfords die wijze van adverteren met onmiddellijke ingang moet staken op straffe van verbeurte van dwangsommen. Omdat Halfords met haar onrechtmatige advertenties het publiek onjuist heeft geïnformeerd, heeft de rechter Halfords daarnaast bevolen deze rectificatie te plaatsen in alle media waarin die onrechtmatige en misleidende advertenties door Halford waren geplaatst, alsmede op de website van Halfords (www.halfords.nl).
De directie van Halfords.
althans tot plaatsing van zodanig bericht en in zodanige opmaak als de voorzieningenrechter in goede justitie zal bepalen, een en ander op straffe van verbeurte van een dwangsom van EUR 25.000,- voor iedere dag of gedeelte daarvan dat Halfords geheel of gedeeltelijk in gebreke zou blijven met de tijdige of volledige nakoming van dit bevel;
- Halfords zal bevelen de hierboven weergegeven rectificatie binnen 48 uur na de datum van dit vonnis gedurende veertien aaneengesloten dagen te plaatsen op de homepage van Halfords op internet http://www.halfords.nl, in een 'pop-up venster' dat automatisch in beeld verschijnt wanneer een internetgebruiker haar homepage op enigerlei wijze oproept, welk venster tenminste een kwart van de homepage bedekt en waarin de tekst van de rectificatie zodanig is vormgegeven dat deze het pop-up venster nagenoeg geheel vult en goed en prominent leesbaar is, althans de rectificatie op een andere door de voorzieningenrechter in goede justitie te bepalen wijze te plaatsen op de homepage Halfords, een en ander op straffe van verbeurte van een dwangsom van EUR 50.000,- voor iedere dag of gedeelte daarvan dat Halfords geheel of gedeeltelijk in gebreke zou blijven met de tijdige of volledige nakoming van dit bevel;
- Halfords zal veroordelen in de kosten van deze procedure.
3.2. Halfords voert verweer. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4. De beoordeling
4.1. In geschil is of Halfords met hierboven genoemde reclame misleidende reclame en/of ongeoorloofde (prijs)vergelijkende reclame heeft bedreven.
4.2. Ingevolge artikel 6:194a Burgerlijk Wetboek (BW) dient vergelijkende reclame onder meer niet misleidend te zijn in de zin van artikel 6:194 BW en op objectieve wijze een of meer wezenlijke, relevante, controleerbare en representatieve kenmerken van de desbetreffende goederen of diensten met elkaar te vergelijken. Daarbij is van belang dat de vergeleken kenmerken ook in die zin controleerbaar dienen te zijn dat de gemiddelde consu-ment kan nagaan of de vergelijking zakelijk in orde is. Als maatstaf heeft in dit verband te gelden de intelligentie en het voorstellingsvermogen van een gemiddeld geïnformeerde, omzichtige en oplettende consument, hierna aan te duiden als de ‘gemiddelde consument’.
4.3. Voorts is het ingevolge artikel 6:195 BW aan de adverteerder, in dit geval derhalve Halfords, om de in de advertentie vervatte stellingen of suggesties in een kort geding als het onderhavige aannemelijk te maken.
4.4. Biretco heeft gesteld dat Halfords in haar advertenties ten onrechte de indruk wekt dat de Union Unica een fiets zou zijn van een vergelijkbare kwaliteit als een A-merk fiets en dat een met de Union Unica vergelijkbare fiets in de vakhandel EUR 749,- kost, zodat de advertenties onrechtmatig prijsvergelijkende reclame-uitingen zijn in de zin van artikel 6:194a BW. Biretco heeft daarbij aangevoerd dat de bij haar aangesloten rijwielhandelaren in de prijsklasse rond EUR 500,- diverse modellen fietsen verkopen die kwalitatief vergelijkbaar zijn met de Union Unica en dat de modellen die bij die rijwielhandelaren in de prijsklasse rond EUR 750,- worden verkocht van een dermate hogere kwaliteit zijn dat de vergelijking tussen deze fietsen en de Union Unica als misleidend heeft te gelden. Biretco verwijst in dat verband naar de rapportage van K. en de daarin vervatte conclusies, te weten dat de Union Unica niet vergelijkbaar is met A-merk fietsen van EUR 750,- en dat de Union Unica in vergelijking met een drietal B-merk fietsen slechts beter is dan één van die drie fietsen.
4.5. Halfords heeft betoogd dat de Union Unica wel degelijk een ‘uitstekende merkfiets’ is zoals in de advertenties wordt beweerd en kwalitatief te vergelijken is met fietsen die bij rijwielhandelaren in de prijsklasse rond EUR 750,- worden verkocht. Halfords heeft daarbij onder meer verwezen naar het hierboven onder 2.5 opgenomen citaat van Te R. uit ‘Fietswereld Info’. Tevens heeft Halfords een overzicht overgelegd van elf fietsen die bij de rijwielhandel worden verkocht tegen prijzen variërend van EUR 659,- tot EUR 859,- en die - evenals de Union Unica - voorzien zijn van een aluminium frame, een instelbare verende voorvork, een Shimano Nexus zevenversnellingsnaaf, een halogeen koplamp, een naafdynamo, een Selle Royal gelzadel en Vredestein anti-lek banden. Deze zeven kenmerken worden in de advertenties van Halfords gebruikt om de Union Unica te beschrijven. Halfords heeft betoogd dat uit dit overzicht blijkt dat de Union Unica wat kwaliteit betreft vergelijkbaar is met de in dat overzicht genoemde A-merk fietsen. Ten aanzien van het rapport van K. heeft Halfords betoogd dat K. bij het opstellen van dat rapport gebruik heeft gemaakt van een eerder onderzoek waarbij hij in opdracht van Halfords een prototype van de Union Unica heeft onderzocht, terwijl de Union Unica na en naar aanleiding van dat eerdere onderzoek nog is aangepast. De fiets die K. heeft beoordeeld is derhalve niet de Union Unica die thans door Halfords te koop wordt aangeboden, aldus nog steeds Halfords.
4.6. De voorzieningenrechter is op voorhand van oordeel dat de juistheid van de stelling van Biretco, dat de Union Unica geen ‘uitstekende merkfiets’ is zoals in de reclame van Halfords wordt beweerd, onvoldoende vast is komen te staan. In het onder 2.5 opgenomen citaat uit ‘Fietswereld Info’ wordt de Union Unica door de statutair directeur van Biretco immers omschreven als een A-merk fiets. Het rapport van K. kan voorts de stelling van Biretco niet ondersteunen, nu, gezien ook de zinsnede in dat rapport “De Union Unica was al eerder door mij beoordeeld in het kader van een ander onderzoek”, niet onaannemelijk is dat (het prototype van) de Union Unica die K. heeft onderzocht een andere fiets is dan de Union Unica die thans door Halfords wordt verkocht. Biretco heeft ook overigens geen feiten of omstandigheden aangevoerd waaruit zou kunnen worden geconcludeerd dat geen sprake is van een ‘uitstekende merkfiets’.
4.7. De stelling van Biretco dat de fietsen die in de vakhandel worden verkocht in de prijsklasse rond EUR 750,- wat kwaliteit betreft niet met de Union Unica vergelijkbaar zijn, is evenmin aannemelijk geworden. In de reclame van Halfords worden zeven concrete kenmerken van de Union Unica genoemd aan de hand waarvan de Union Unica met andere fietsen kan worden vergeleken. Halfords heeft aan de hand van een overzicht van fietsen met vermelding van specificaties en prijzen betoogd dat de Union Unica ten aanzien van deze zeven kenmerken vergelijkbaar is met elf fietsen die in de rijwielhandel in de prijsklasse rond EUR 750,- (waarvan twee met exact de in de reclame genoemde prijs van EUR 749,-) worden verkocht. Biretco heeft gesteld dat de kenmerken die Halfords in die vergelijking heeft betrokken niet relevant zijn, maar zij heeft nagelaten deze stelling te onderbouwen. Derhalve is niet aannemelijk geworden dat de in de reclame van Halfords gemaakte vergelijking tussen de Union Unica en fietsen die in de rijwielhandel worden verkocht in de prijsklasse rond EUR 750,- niet is gebaseerd op een objectieve vergelijking van wezenlijke, relevante, controleerbare en representatieve kenmerken van die fietsen. Daarbij overweegt de voorzieningenrechter dat de gemiddelde consument zal begrijpen dat de term ‘vergelijkbare modellen’ niet impliceert dat sprake is van identieke modellen en dat hij dus enig zelfstandig onderzoek zal moeten doen naar de vraag of de Union Unica voor wat de kwaliteit betreft hetzelfde is als de fietsen die bij de rijwielhandel voor EUR 749,- worden aangeboden.
4.8. Gezien het voorgaande is niet aannemelijk geworden dat de in het geding zijnde reclame van Halfords misleidend is of anderszins niet voldoet aan de eisen van artikel 6:194a BW. De gevraagde voorzieningen zullen dan ook worden geweigerd.
4.9. Hoewel Halfords niet heeft betwist dat haar reclame vergelijkende reclame in de zin van artikel 6:194a BW betreft, dient in dit verband - ten overvloede - nog wel een kantekening gemaakt te worden. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter bestaat er in reclame met een vergelijking met de goederen of diensten van een concurrent in het algemeen - in het onderhavige geval ‘de rijwielhandel’ - voor degene die de reclame maakt meer “speelruimte” dan in reclame waarbij de concurrent met name wordt genoemd. Dat is alleen anders wanneer de consument de vergelijking kan herleiden tot een bepaald goed, dienst of merk. Voor het onderhavige geval is in dit verband van belang dat de vier franchiseformules van Biretco niet dermate bekende organisaties zijn - de voorzieningenrechter is daarvan althans niet gebleken - dat het de consument die de reclame van Halfords tot zich neemt aanstonds duidelijk zal zijn dat met door (een van) die franchiseformules aangeboden fietsen wordt vergeleken.
4.10. Biretco zal als de in het ongelijk te stellen partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Halfords worden begroot op:
- vast recht EUR 248,00
- overige kosten 0,00
- salaris advocaat 408,00
Totaal EUR 656,00
Het salaris van de advocaat is begroot conform het tarief rechtshelper, nu Halfords geen procureur heeft gesteld.
5. De beslissing
De voorzieningenrechter
5.1. weigert de gevraagde voorzieningen,
5.2. veroordeelt Biretco in de proceskosten, aan de zijde van Halfords tot op heden begroot op EUR 656,00,
5.3. verklaart dit vonnis wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. A.J. van der Meer en in het openbaar uitgesproken op 14 april 2006.?