Uitspraak
RECHTBANK HAARLEM
Sector kanton
Locatie Haarlem
zaak/rolnr.: 390520/CV EXPL 08-8180
datum uitspraak: 25 maart 2009
VONNIS VAN DE KANTONRECHTER
inzake
de besloten vennootschap Hiswa Multimedia B.V.
te Amsterdam
eisende partij
hierna te noemen Hiswa Multimedia
gemachtigde Van der Vleuten & Van Hooff
tegen
de besloten vennootschap Smas Polyplan B.V.
te Leiderdorp, kantoor houdende te Oude Meer,
gedaagde partij
hierna te noemen Polyplan
gemachtigde voorheen mr. G. van Atten, thans mr. L.J.C. Punt
De procedure
Voor de loop van het geding verwijst de kantonrechter naar de volgende stuk¬ken:
- de dagvaarding van 8 juli 2008, met producties,
- de conclusie van antwoord, met producties,
- de door de kantonrechter tussen partijen gegeven en op 5 november 2008 uitgesproken robeschikking,
- de conclusie van repliek, met producties,
- de conclusie van dupliek, met producties.
Polyplan heeft bij conclusie van dupliek nog twee producties in het geding gebracht. Hiswa Multimedia heeft op die producties niet kunnen reageren. Die producties bestaan uit een kopie van een brief van Hiswa Multimedia van 15 oktober 2004 en een kopie van een plattegrond met standhouders voor Hiswa 2007.
De brief van 15 oktober 2004 is van Hiswa Multimedia zelf afkomstig, zodat zij geacht moet worden met de inhoud van die brief bekend te zijn. De genoemde plattegrond zal niet ten grondslag worden gelegd aan de beoordeling door de kantonrechter. Op grond van het vorenstaande bestaat daarom geen noodzaak om Hiswa Multimedia alsnog in de gelegenheid te stellen om op die producties te reageren.
De feiten
Als enerzijds gesteld en anderzijds erkend, dan wel niet of onvoldoende betwist en/of op grond van de onweerspro¬ken inhoud van de producties, staat tussen partij¬en het volgende vast:
a. Bij brief van 22 maart 2004 heeft Hiswa Multimedia het volgende aan Polyplan geschreven:
“(…)
Wij betreuren het dan ook zeer dat u niet tevreden bent geweest met uw locatie op de HISWA.
(…)
Ten eerste willen wij voor aankomend jaar met u afspreken dat we met u voor de toewijzing in overleg zullen treden over uw standpositie. Bij hoge uitzondering zijn wij tevens bereid een gedeelte van uw gemaakte kosten te vergoeden.
(…)
Tot slot hebben wij met een collega van u gesproken en is het idee geopperd een watersport vakantie eiland te ontwikkelen, waarbij het de bedoeling is de desbetreffende partijen bij elkaar te plaatsen. Ook is het een gedachten gang om er meer entertainment om heen te verzorgen zodat er een vakantie sfeer ontstaat waarin de bezoeker zich thuis zal voelen.
(…)”
b. Bij brief van 15 oktober 2004 heeft Hiswa Multimedia het volgende aan Polyplan geschreven:
“(…)
De Geschiedenis
Vanuit het verleden bent u gewend om met uw eigen stand te staan in de buurt van uw collega’s in de Westhal. Naar aanleiding van een aantal aanmerkingen m.n. over de indeling van vorig jaar hebben, hebben wij besloten het watersportvakantiemarkt gedeelte op de beursvloer anders vorm te gaan geven, zodat het voor u als exposant aantrekkelijker wordt om deel te nemen aan de HISWA.
Het idee en uitwerking
Het Vakantiepaviljoen. Tussen alle aanbieders van chartervakanties (m.n. georiënteerd op vakanties in het buitenland) zal een terras met podium en cateringvoorzieningen komen; een meeting point waar de bezoeker zich in een Mediterrane sfeer zich rustig kan oriënteren en kan genieten van toepasselijk amusement. Hiertoe zal de organisatie voor het volgende zorgdagen:
• Terras en catering
• Mediterrane uitstraling en aankleding
• Podium
• Basis AV apparatuur dat bestaat uit: handmicrofoon en speakerset, 2 monitoren op statief en een dvd-speler.
(…)”
c. Voor de Hiswa 2007 van 6 maart 2007 tot en met 11 maart 2007 heeft Polyplan op 29 augustus 2006 een inschrijfformulier ingevuld en ondertekend voor de standhuur van 24 m², bij voorkeur met een lengte van 8 meter en een breedte van 3 meter. Dit inschrijfformulier vermeldt voorts onder meer de volgende aantekening:
“13. Wensen en/of voorkeur m.b.t. aangevraagde standruimte:
Kopstand in vakantie paviljoen onder voorbehoud van locatie”
d. Bij facturen van 29 november 2006 respectievelijk 22 december 2006 heeft Hiswa Multimedia aan Polyplan voor deze standhuur €1.131,69 respectievelijk €2.227,68, in totaal derhalve €3.359,37, in rekening gebracht.
e. Per e-mail bericht van 1 februari 2007 heeft Polyplan het volgende aan Hiswa Multimedia geschreven:
“(…)
Na het ontvangen van de plattegrond en de indeling hebben wij gemerkt dat de afspraken die 3 jaar gelden zijn gemaakt dit jaar niet worden nagekomen. In 2004 hebben we schriftelijk een klacht ingediend over de positionering van de vakantie stands, die verspreid in de hal, niet het verwachte resultaat leverde. Vervolgens hebben wij direct gemeld dat wij niet meer aan de HISWA deel zullen nemen als hierin geen verandering komt.
Vervolgens heeft hierover een vergadering plaats gevonden en is afgesproken dat in de toekomst een vakantieplein zou worden gecreëerd en daar rondom de vakantie aanbieders geplaatst zullen worden. Dit is in 2005 en 2006 ook het geval geweest. Hierdoor ook onze grote verbazing dat voor 2007 terug is gegaan naar een situatie die niet acceptabel is. U zult begrijpen dat wij onder deze omstandigheden onze deelname moeten annuleren zoals al mondeling gemeld op 22 januari om 10.40 uur en wel voor de volgende redenen.
1. Indeling van vakantieplein is niet volgens afspraak.
2. De afmeting van de stand is niet conform onze aanvraag. Daarbij komen de afmetingen niet overeen met onze standbouw.
3. De indeling van de gangpaden zijn zodanig dat het de doorloop van bezoekers niet bevorderd en belemmert de privacy.
(…)”
f. Per e-mail van 7 februari 2007 heeft Hiswa Multimedia aan Polyplan ondermeer bericht dat bij haar geen meerjarige afspraken bekend zijn met betrekking tot de realisatie van het vakantieplein. Wel zou Hiswa Multimedia ervoor zorg dragen dat de vakantieaanbieders centraal en duidelijk zichtbaar aanwezig zouden zijn.
g. Bij brief van 10 mei 2007 heeft Polyplan het volgende aan de gemachtigde van Hiswa Multimedia geschreven:
“Naar onze mening is in deze sprake van een misverstand tussen uw firma en de opdrachtgever.
Met HISWA werd bepaalde ruimte en afmetingen overeengekomen. HISWA heeft deze ruimte niet kunnen leveren.
Wij zijn daarom van mening dat geen overeenkomst tussen onze bedrijven bestaat en achten ons daarom niet verplicht te betalen.”
h. Bij brief van 23 december 2007 heeft Polyplan het volgende aan de gemachtigde Hiswa Multimedia geschreven:
“7 maanden geleden, mei 2007, hebben wij u volledig geïnformeerd over ons standpunt betreffende het geschil tussen Hiswa en Polyplan Reizen.
(…) Wij willen hierbij nogmaals de volgende punten onder u aandacht brengen en wellicht kunt u hierover u cliënt informeren.
1. U cliënt heeft ons nooit het product kunnen leveren wat wij hadden gevraagd.
2. Het is niet toegestaan om geld te eisen voor een niet geleverd product.
3. Uw cliënt heeft geen schade ondervonden omdat de ruimte die voor Polyplan Reizen bestemd was volgens administratie van de RAI onmiddellijk aan een andere organisatie is toegewezen. Het is niet mogelijk om het zelfde product 2 maal te verkopen.
(…)”
i. Bij brief van 25 januari 2008 heeft de toenmalige gemachtigde van Polyplan het volgende aan de gemachtigde van Hiswa Multimedia geschreven:
“(…)
Cliënte heeft zich teruggetrokken omdat haar te plaatsen materiaal niet anders kan worden geplaatst dan door het paviljoen te benutten van 3x8 meter. Hierover heeft cliënte in de door haar getekende inschrijving een uitdrukkelijk voorbehoud gemaakt, welke luidt als volgt: kopstand in vakantiepaviljoen onder voorbehoud van locatie. Deze tekst van cliënte kan niet anders worden begrepen dan dat cliënte ondubbelzinnig een voorbehoud heeft gemaakt. Toen de RAI hieraan niet wilde of kon voldoen heeft cliënte terecht dit voorbehoud ingeroepen. Daarmee is geen overeenkomst tussen partijen tot stand gekomen.
(…)”
De vordering
Hiswa Multimedia vordert dat de kantonrechter bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad, Polyplan zal veroordelen om tegen behoorlijk bewijs van kwijting aan Hiswa Multimedia te voldoen €4.511,72, met de overeengekomen rente ad 1% per maand, subsidiair de wettelijke handelsrente over €3.359,37 vanaf 2 juli 2008 tot aan de dag der algehele voldoening toe, een en ander een bedrag van €5.000,00 niet te boven gaande, kosten rechtens.
Hiswa Multimedia heeft het volgende aan haar vordering ten grond¬slag gelegd:
In of omstreeks de maand maart 2007 heeft Hiswa Multimedia, op verzoek en voor rekening van Polyplan, aan Polyplan standruimte verhuurd en in huurgebruik afgestaan. Polyplan heeft geen gebruik gemaakt van de standruimte.
Uit hoofde daarvan heeft Hiswa Multimedia annuleringskosten te vorderen ten bedrage van €3.359,37, waarvan ondanks herhaalde aanmaningen geen betaling is te verkrijgen.
Door ondanks aanmaning met betaling in gebreke te blijven, heeft Polyplan Hiswa Multimedia genoodzaakt haar vordering ter incasso uit handen te geven. Hiswa Multimedia heeft daardoor vermogensschade geleden, bestaande uit de buitengerechtelijke incassokosten ten belope van €548,91. Polyplan dient deze kosten ingevolge de algemene betalingsvoorwaarden dan wel ingevolge artikel 6:96 lid 2 sub c BW aan Hiswa Multimedia te voldoen.
Voorts is Polyplan krachtens de toepasselijke standaardvoorwaarden van Hiswa Multimedia rente van 1% per maand verschuldigd vanaf dertig dagen na factuurdatum. Deze bedraagt, berekend vanaf de opeisbaarheid tot en met 1 juli 2008 bij moderatie €603,44.
Het verweer
Polyplan betwist de vordering en voert daartoe het volgende aan:
Primair:
Er is tussen partijen geen overeenkomst tot stand gekomen, althans de overeenkomst tussen partijen bevat een opschortende voorwaarde, die nimmer in vervulling is gegaan.
Voor zover het geretourneerde invulformulier heeft te gelden als de aanvaarding van een aanbod, geldt dat de aanvaarding heeft plaatsgevonden onder de opschortende voorwaarde dat de locatie voldeed aan de door Polyplan gestelde eisen. Deze voorwaarde is niet in vervulling gegaan.
De zinsneden op het formulier “Kopstand in vakantiepaviljoen” en “onder voorbehoud van locatie” kunnen niet anders worden uitgelegd dan dat Polyplan een voorbehoud heeft gemaakt. Nu dit voorbehoud is gemaakt en de opschortende voorwaarde niet in vervulling is gegaan, is er geen overeenkomst tot stand gekomen.
Partijen hadden al een geschiedenis met elkaar en het geretourneerde invulformulier en de uitleg daarvan kan daar niet losgemaakt van worden. Juist die geschiedenis tussen partijen schetst dat Hiswa Multimedia er niet zonder meer van uit mocht gaan dat Polyplan door retournering van het invulformulier tot onvoorwaardelijke acceptatie van de standhuur was overgegaan.
Hiswa Multimedia is er namelijk mee bekend dat juist de locatie en de opstelling van de overige vakantie-aanbieders voor Polyplan een conditio sine qua non is om tot overeenstemming met Hiswa Multimedia te geraken.
Ook de invulformulieren voor Hiswa 2005 en Hiswa 2006 bevatten dezelfde conditio sine qua non.
Rond de jaarwisseling 2006/2007 heeft Polyplan een plattegrond en een deelnemerslijst ontvangen. Daaruit blijkt dat er geen vakantiepaviljoen wordt gerealiseerd.
Op 22 januari 2007 meldt Polyplan telefonisch aan Hiswa Multimedia dat zij, gezien de geschiedenis vanaf 2004, niet zal deelnemen aan Hiswa 2007. Dit wordt bevestigd in de e-mail van 1 februari 2007.
Subsidiair:
Mocht de kantonrechter van oordeel zijn dat er wel een perfecte overeenkomst tot stand is gekomen, dan zijn de rechtsgevolgen die uit de overeenkomst voortvloeien naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar.
De bijzondere verhouding tussen partijen brengt met zich dat het op de weg van Hiswa Multimedia had gelegen om Polyplan direct te informeren en op de hoogte te houden van wijzigingen ten opzichte van de afspraken zoals die er lagen bij Hiswa 2005 en 2006.
Zij kan niet een boetebeding gebruiken terwijl zij zelf debet is aan de reden van de annulering van Polyplan.
Helemaal onaanvaardbaar zijn de rechtsgevolgen nu Polyplan direct heeft aangegeven na ontvangst van de plattegrond dat zij de situatie onaanvaardbaar achtte en haar deelname wenste te annuleren.
Meer subsidiair:
De vordering van Hiswa Multimedia heeft betrekking op het inroepen van een boeteclausule. Deze clausule kan door de rechter ex artikel 6:94 BW worden gematigd. Door Hiswa Multimedia is geen schade geleden.
Nu de billijkheid dit klaarblijkelijk eist verzoekt Polyplan de boete te matigen tot nihil. De volgende feiten en omstandigheden spelen daarbij een rol:
- Hiswa Multimedia heeft geen schade geleden; de stand is na het wegvallen van Polyplan aan een andere deelnemer verhuurd;
- tussen partijen is in confesso dat Polyplan alleen mee zou doen als er een vakantiepaviljoen zou worden gerealiseerd;
- de formulieren zijn ingevuld zoals zij ook ingevuld werden in 2005 en 2006, namelijk onder voorbehoud van de locatie;
- niet Polyplan maar Hiswa Multimedia heeft kort voor het evenement bekend gemaakt dat de situatie anders zou zijn dan in 2005 en 2006 het geval was.
De beoordeling van het geschil
1. De kantonrechter is van oordeel dat het primaire verweer slaagt en dat de vordering reeds daarom moet worden afgewezen. De kantonrechter overweegt daartoe het volgende.
2. Uit de eigen stellingen van Hiswa Multimedia vloeit voort dat zij, nadat Polyplan haar onvrede had geuit over de gang van zaken in 2004, in de jaren 2005 en 2006 ertoe is overgegaan om vakantieaanbieders in vakantiestands in een vakantiepaviljoen bij elkaar te zetten. Onder die omstandigheden heeft Polyplan in de jaren 2005 en 2006 deelgenomen aan de beurs.
3. Tussen partijen staat vast dat Hiswa Multimedia voor het jaar 2007 ervan heeft afgezien om weer een dergelijk vakantiepaviljoen te realiseren en dat zij voor dat jaar ervoor gekozen heeft de vakantieaanbieders centraal in één hal te plaatsen.
4. Hoewel, zoals Hiswa Multimedia terecht heeft gesteld, er geen sprake was van een concrete afspraak dat er ieder jaar een vakantiepaviljoen zou zijn, neemt dat niet weg dat Polyplan met betrekking tot een dergelijk paviljoen een voorbehoud in de vorm van een opschortende voorwaarde kon stellen, zoals zij heeft gedaan.
5. Het moest voor Hiswa Multimedia uit de voorgaande jaren voldoende duidelijk zijn dat Polyplan slechts wenste deel te nemen indien een vakantiepaviljoen zou worden gerealiseerd. Dit geldt temeer nu Hiswa Multimedia in maart 2004 zelfs heeft aangeboden een deel van de kosten van Polyplan te betalen. In dat licht beschouwd had Hiswa Multimedia de bovengenoemde zinsneden aldus moeten begrijpen dat Polyplan haar deelname afhankelijk had gesteld van de realisering van het vakantiepaviljoen.
6. Nu tussen partijen vast staat dat voor het jaar 2007 geen vakantiepaviljoen zou worden gerealiseerd is de opschortende voorwaarde, die door Polyplan was gesteld, vervuld en is geen overeenkomst tot stand gekomen.
7. De vordering zal worden afgewezen met veroordeling van Hiswa Multimedia, als de in het ongelijk gestelde partij, in de proceskosten.
Beslissing
De kantonrechter:
Wijst de vordering af.
Veroordeelt Hiswa Multimedia in de kosten van deze procedure, tot op deze uitspraak aan de zijde van Polyplan begroot op €400,00 aan salaris voor de gemachtigde.
Dit vonnis is gewezen door mr. F.J.P. Veenhof en uitgesproken op de openbare terechtzitting van bovengenoemde datum.