Uitspraak
vonnis
RECHTBANK HAARLEM
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 159212 / HA ZA 09-948
Vonnis in incident van 28 oktober 2009
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
IIYAMA BENELUX B.V.,
gevestigd te Oude Meer, gemeente Haarlemmermeer,
eiseres in de hoofdzaak,
verweerster in het incident,
advocaat mr. L.M. Ravestijn,
tegen
de vennootschap naar vreemd recht
DIGIMATE SARL.,
gevestigd te Gratentour, Frankrijk,
gedaagde in de hoofdzaak,
eiseres in het incident,
advocaat mr. B.G. Baljet.
Partijen zullen hierna Iiyama en Digimate genoemd worden.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding met 4 producties
- de incidentele conclusie houdende exceptie van onbevoegdheid met 2 producties
- de incidentele conclusie van antwoord.
1.2. Ten slotte is vonnis bepaald in het incident.
2. De beoordeling in het incident
2.1. Digimate vordert dat de rechtbank zich onbevoegd verklaart. Digimate legt daaraan ten grondslag dat de algemene voorwaarden van Iiyama, op grond waarvan Iiyama stelt dat de rechtbank Haarlem bevoegd is, niet van toepassing zijn. Subsidiair beroept Digimate zich op de vernietiging van de algemene voorwaarden van Iiyama, stellende dat haar niet een redelijke mogelijkheid is geboden om van de inhoud daarvan kennis te nemen. Voorts voert Digimate aan dat krachtens de EEX-Verordening (44/2001) (hierna: EEX-Vo) niet de Nederlandse rechter, maar de Franse rechter bevoegd is van de vordering kennis te nemen. Iiyama voert verweer. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
2.2. De bevoegdheid van de rechtbank moet in dit geval worden beoordeeld aan de hand van de EEX-Vo, nu het geschil zowel materieel als formeel als temporeel onder het toepassingsgebied van deze verordening valt.
2.3. Digimate heeft haar vestigingsplaats in Frankrijk, zodat zij op grond van de hoofdregel van artikel 2 lid 1 EEX-Vo voor de gerechten van Frankrijk dient te worden opgeroepen. Aldus heeft de rechtbank Haarlem in beginsel geen bevoegdheid om van de vordering kennis te nemen. Dit is op grond van artikel 23 EEX-Vo anders indien partijen een forumkeuze zijn overeengekomen. In dat geval is het gerecht van hun keuze in beginsel exclusief bevoegd om van de vordering kennis te nemen. In het onderhavige heeft Iiyama zich op een dergelijke forumkeuze, in haar algemene voorwaarden, beroepen. De rechtbank zal hierna ingaan op de vraag of deze forumkeuze voldoet aan de vereisten die artikel 23 EEX-Vo aan een dergelijke forumkeuze stelt. Voorts geeft artikel 5 sub 1 EEX-Vo een naast de hoofdregel van artikel 2 lid 1 EEX-Vo bestaande alternatieve bevoegdheid, inhoudende dat de verweerder die woonplaats heeft op het grondgebied van een verdragsluitende staat ook kan worden opgeroepen voor het gerecht van de plaats waar de verbintenis uit overeenkomst die aan de eis ten grondslag ligt is uitgevoerd of moet worden uitgevoerd. De rechtbank zal hieronder ingaan op de vraag of zij bevoegdheid kan ontlenen aan artikel 5 lid 1 EEX-Vo.
2.4. Voor de geldigheid van een forumkeuze is van belang of partijen daarover daadwerkelijk wilsovereenstemming hebben bereikt. Krachtens het bepaalde in artikel 23 EEX-Vo dient, teneinde deze wilsovereenstemming tussen partijen te waarborgen, de overeenkomst tot aanwijzing van een bevoegd gerecht aan één van de in lid 1 onder sub a), b) en c) van dat artikel genoemde vormvereisten te voldoen.
2.5. Digimate bestrijdt dat de algemene voorwaarden van Iiyama van toepassing zijn en voert subsidiair aan dat de daarin neergelegde forumkeuze vernietigbaar is. Hiertoe heeft zij aangevoerd dat de algemene voorwaarden niet van toepassing zijn verklaard respectievelijk dat Digimate die voorwaarden nooit voorafgaand aan het sluiten van de overeenkomst heeft ontvangen en dat Digimate geen redelijke mogelijkheid is geboden om van de algemene voorwaarden van Iiyama kennis te nemen.
2.6. Iiyama voert hiertegen aan dat de algemene voorwaarden per post aan Digimate zijn toegezonden. Daarnaast stelt Iiyama dat tijdens meer telefoongesprekken tussen partijen de algemene voorwaarden onderwerp van gesprek zijn geweest en Digimate derhalve daarmee bekend was en zich daarvan bewust was. Bovendien hebben reeds eerder tussen partijen transacties plaatsgevonden waarop de algemene voorwaarden van toepassing waren. Digimate heeft daartegen nooit geprotesteerd, aldus nog steeds Iiyama.
2.7. De rechtbank overweegt als volgt. Uit de overgelegde stukken, te weten de order van Digimate en de factuur van Iiyama, volgt dat daarop geen mededeling staat over toepasselijkheid van algemene voorwaarden, of een forumkeuze in het bijzonder. Gelet hierop kan niet worden geoordeeld dat sprake is van een schriftelijke overeenkomst dan wel een schriftelijk bevestigde mondelinge overeenkomst tussen partijen in de zin van artikel 23 lid 1 onder a) EEX-Vo waarin een bevoegd gerecht is aangewezen. De enkele toezending van de algemene voorwaarden per post kan daar evenmin toe leiden. Voorts is in dit geval gesteld noch gebleken dat sprake is van een overeenkomst die is gesloten in een vorm als bedoeld in artikel 23 lid 1 sub b of sub c EEX-Vo. De enkele stelling van Iiyama dat tijdens meer telefoongesprekken tussen partijen de algemene voorwaarden onderwerp van gesprek zijn geweest, kan, voor zover al juist, daarin geen verandering brengen. De stelling van Iiyama dat Digimate eerder betalingstransacties heeft gedaan waarop dezelfde algemene voorwaarden van toepassing waren, is zonder nadere onderbouwing, die ontbreekt, onvoldoende om te concluderen dat partijen ook ten aanzien van de onderhavige overeenkomst toepasselijkheid van de algemene voorwaarden van Iiyama zijn overeengekomen dan wel dat sprake is van een vorm als bedoeld in artikel 23 lid 1 sub b of sub c EEX-Vo. Bij deze stand van zaken kan niet worden gezegd dat het forumkeuzebeding waarop Iiyama zich beroept, voldoet aan de vormvereisten van art. 23 EEX-Vo.
2.8. Gelet op het onder 2.2 overwogene is op de tussen partijen gesloten overeenkomst artikel 5 sub 1 sub b EEX-Vo van toepassing, nu het hier betreft de koop en verkoop van roerende lichamelijke zaken (een partij lcd-monitoren). Bij de toepassing van artikel 5 sub 1 sub b EEX-Vo geldt als plaats van uitvoering van de verbintenis die aan de eis ten grondslag ligt, steeds de plaats in een lidstaat waar de zaken volgens de overeenkomst geleverd werden of geleverd hadden moeten worden, tenzij partijen ten aanzien van een bepaalde verbintenis een plaats van uitvoering hebben afgesproken. Nu Digimate onbetwist heeft aangevoerd dat Iiyama de door Digimate geleverde lcd-monitoren, terzake waarvan Iiyama thans betaling vordert, in opdracht van Digimate heeft afgeleverd in Frankrijk, gelden op grond van artikel 5 sub 1 sub b EEX-Vo de desbetreffende plaats in Frankrijk als de plaats van uitvoering van de verbintenissen die Iiyama aan haar eis ten grondslag legt. Uit het bepaalde in artikel 5 sub 1 EEX-Vo kan dan ook evenmin de bevoegdheid van de rechtbank Haarlem worden afgeleid om van de onderhavige vordering kennis te nemen.
2.9. Slotsom is dat de incidentele vordering dient te worden toegewezen. De rechtbank zal zich onbevoegd verklaren.
2.10. Iiyama zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten van het incident, te weten EUR 452,00, alsmede in de kosten van de hoofdzaak, te weten EUR 775,00 (vast recht), worden veroordeeld.
3. De beslissing
De rechtbank
in het incident
3.1. verklaart zich onbevoegd van de vordering in de hoofdzaak kennis te nemen,
3.2. veroordeelt Iiyama in de kosten van het incident, aan de zijde van Digimate tot op heden begroot op EUR 1.227,00.
Dit vonnis is gewezen door mr. P.M. Wamsteker en in het openbaar uitgesproken op 28 oktober 2009.?