Uitspraak
RECHTBANK HAARLEM
Sector kanton
Locatie Haarlem
zaak/rolnr.: 450017 / CV EXPL 09-15356
datum uitspraak: 17 maart 2010
VONNIS VAN DE KANTONRECHTER
inzake
[opposante]
te [woonplaats]
opposante in conventie
eiseres in reconventie
hierna te noemen: [opposante]
gemachtigde: mr. J.Th. Alessie
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
SYMBISION BV
te Amersfoort
geopposeerde in conventie
gedaagde in reconventie
hierna te noemen: Symbision
gemachtigde: mr. K. Tjoa
De procedure
[opposante] heeft Symbision gedagvaard op 23 december 2009 met mededeling dat zij in verzet komt tegen het verstekvonnis van 2 december 2009. Bij deze gelegenheid heeft zij tevens een vordering in reconventie ingesteld en producties overgelegd. Symbision heeft schriftelijk geantwoord op de vordering in reconventie. De kantonrechter heeft vervolgens bij tussenvonnis van 20 januari 2010 een comparitie van partijen gelast, die heeft plaatsgevonden op 12 februari 2010 en waarbij de griffier aantekeningen heeft gemaakt van wat partijen verder naar voren hebben gebracht.
De feiten
a. [opposante] is op 1 september 2007 voor onbepaalde tijd als Young Professional in dienst getreden bij Symbision.
b. In de arbeidsovereenkomst is onder meer het volgende bepaald:
Met de werknemer zijn de volgende arbeidsvoorwaarden overeengekomen: (…) Werknemer zal een auto ter beschikking gesteld krijgen van Symbision. (…)
19. Regeling mobiliteit
Voor Young Professionals geldt als uitgangspunt dat deze maximaal mobiel dienen te zijn en op representatieve wijze bij zakelijke relaties van de werkgever behoren te kunnen komen. Aan bedoelde medewerkers wordt hiertoe door Symbision een representatieve leaseauto ter beschikking gesteld.
20. Leaseregeling
De regeling met betrekking tot het gebruik van een leaseauto is in het leasereglement nader beschreven. (…)
Een nadere uitleg van deze bepalingen is te vinden in het “Arbeidsreglement” van werkgever, d.d. juli 2006, versie 6.4. (…)
c. In het arbeidsreglement 2008 van de Symbision Groep van januari 2008, versie 8.1, is onder meer het volgende opgenomen:
Bijlage 2: Leasereglement
Deze bijlage is een separaat document en wordt overhandigd bij de berijdersovereenkomst en kan ook worden gevonden op het intranet van Symbision. Deze bijlage maakt integraal onderdeel uit van dit arbeidsreglement.
d. Het leasereglement 2008 van de Symbision Groep van januari 2008, versie 8.1, bevat onder meer de volgende bepalingen:
Artikel 11 Uitdiensttreding tijdens looptijd leasecontract
De kosten verbonden aan het beëindigen van het leasecontract in verband met uitdiensttreding voordat de contracttermijn is verstreken worden individueel doorbelast. (…)
Wanneer het dienstverband op verzoek van de medewerker wordt beëindigd en de auto wordt ingeleverd, i.c. de bestelling of de aflevering wordt geannuleerd, wordt het leasecontract in rekening gebracht. Het bedrag wordt door de leasemaatschappij vastgesteld en wordt volledig doorbelast aan de medewerker.
Let op: het kan hier gaan om forse bedragen. Het betreft namelijk het verschil tussen de zogenaamde boekwaarde en de afschrijvingswaarde. Zeker bij jonge auto’s loopt de boekwaarde ver achter op de afschrijvingswaarde. Als voorbeeld: zodra de auto bij de dealer wegrijdt neemt de waarde van de auto met zeker € 5.000 (afschrijvingswaarde) af terwijl de boekwaarde maar met zo’n € 400 afneemt. (…)
e. Symbision heeft aan [opposante] een voorloopauto ter beschikking gesteld, die later is vervangen door een nieuwe Peugeot 207 met kenteken 68-ZJ-XK (hierna: de leaseauto). De leaseauto was aan twee zijden voorzien van reclamestickers van Symbision en stond ook op naam van Symbision.
f. Blijkens de aan Symbision gerichte inzetbevestiging van Terberg Leasing (hierna: de leasemaatschappij) van 13 maart 2008 is de leaseauto ingezet op 3 maart 2008. [opposante] wordt in deze bevestiging genoemd als gebruiker van de leaseauto.
g. De door [opposante] en Symbision Finance ondertekende overeenkomst van 5 mei 2008 die Berijdersovereenkomst voor een lease-auto met privé gebruik is genoemd (hierna: Berijdersovereenkomst I), bevat onder meer de volgende bepalingen:
Symbision Finance stelt aan Marjolein [opposante] de onderstaande auto ter beschikking.
Leasemaatschappij: Green Lease Terberg Leasing (…)
Datum van ingang/aflevering: 07-03-2008
Einddatum lease-contract: 06-03-2012 (…)
De werknemer verklaart ontvangen te hebben een exemplaar van het Lease-reglement 2008 van de Symbision Groep Versie 8.1; januari 2008. De werknemer verklaart volledig op de hoogte te zijn van en in te stemmen met alle daarin beschreven voorwaarden en regels. Tevens machtigt hij/zij de werkgever om de te verhalen kosten te verrekenen met zijn/haar salaris. (…)
h. In de door [opposante] en Symbision Finance ondertekende overeenkomst van 5 mei 2008 die Berijdersovereenkomst is genoemd (hierna: Berijdersovereenkomst II), is onder meer het volgende bepaald:
Dit document is de zeer verkorte weergave van het leasereglement van Symbision Groep. Op dit moment is dat het “Leasereglement 2008 van de Symbision Groep; versie 8.1; januari 2008”. (…)
Artikel 9 Duur van de berijdersovereenkomst
De ter beschikkingstelling van de lease-auto kan onder andere eindigen om de volgende redenen: (…)
- beëindiging van het dienstverband; (…)
Artikel 10 Boete
Wanneer het dienstverband op verzoek van de medewerker wordt beëindigd en de auto wordt ingeleverd, wordt aan de medewerker een bedrag wegens vervroegde beëindiging in rekening gebracht. Dit bedrag wordt door de leasemaatschappij vastgesteld.
Artikel 12 Leasereglement
Verder zijn alle regels genoemd in het Leasereglement 2008 van de Symbision groep Versie 8.1; januari 2008 van kracht.
i. [opposante] heeft de arbeidsovereenkomst per 1 oktober 2009 opgezegd.
j. Blijkens de factuur van 15 oktober 2009 heeft de leasemaatschappij aan Symbision een bedrag van € 5.378,15 (excl. BTW) in rekening gebracht met daarbij de vermelding Factuur inzake contractbeëindiging en 68ZJXK Peugeot 207 COOL N BLEU 1.6 HDIF 90PK 5-M. [opposante].
k. Uit de salarisspecificatie van oktober 2009, tevens eindafrekening, blijkt dat Symbision aan [opposante] € 5.378,00 in rekening heeft gebracht ter zake van de afrekening van de leaseauto en dat € 436,80 daarvan is verrekend met het nog niet uitgekeerde (netto) vakantiegeld. Een vordering van € 4.941,20 resteert.
l. Bij brief van 23 september 2009 heeft de gemachtigde van [opposante] aan de gemachtigde van Symbision meegedeeld dat [opposante] geen toestemming geeft voor verrekening. Voorts is Symbision door hem bij voorbaat aansprakelijk gesteld voor het geval zij toch tot inhouding van salaris overgaat, waarbij de wettelijke rente en de wettelijke verhoging zijn aangezegd.
Het verstekvonnis
Bij het verstekvonnis heeft de kantonrechter [opposante], grotendeels overeenkomstig de oorspronkelijke vordering van Symbision, veroordeeld tot betaling van € 6.185,45 vermeerderd met de wettelijke rente over € 4.941,20 vanaf 3 november 2009. Deze vordering betrof het hiervoor onder k genoemde bedrag van € 4.941,20 in hoofdsom, alsmede vergoeding van rente en buitengerechtelijke incassokosten.
De vorderingen in conventie en in reconventie
[opposante] vordert in conventie kort gezegd nietigverklaring van het verstekvonnis en afwijzing van de oorspronkelijke vordering.
Zij voert daartoe aan dat partijen nooit overeenstemming hebben bereikt over de toepasselijkheid van het leasereglement 2008, versie 8.1 van januari 2008 (hierna: het leasereglement). Symbision heeft haar bij het aangaan van de arbeidsovereenkomst niet gewezen op de daarin in artikel 11 opgenomen kostenregeling. Ook heeft zij nooit een exemplaar van het leasereglement ontvangen en ondertekend. Toen [opposante] de berijders-overeenkomsten ondertekende, had zij de leaseauto al in gebruik.
[opposante] voert voorts aan dat artikel 11 van het leasereglement een boetebeding bevat, welk beding nietig is omdat de boete niet vooraf bepaalbaar was en niet schriftelijk is overeengekomen.
Daarnaast stelt [opposante] dat Symbision de kosten ter zake van de tussentijdse beëindiging van het leasecontract niet op haar kan verhalen, omdat dit bedrijfskosten zijn en zij de leaseauto slechts ter beschikking heeft gekregen.
De kostenregeling vormt tevens een ongeoorloofde beperking van de vrijheid van arbeid, omdat [opposante] daardoor feitelijk en financieel niet eerder een andere baan zou kunnen aanvaarden dan na de einddatum van het leasecontract, aldus [opposante].
Tot slot voert [opposante] aan dat de leaseauto waarschijnlijk nog steeds bij Symbision in gebruik is.
In reconventie vordert [opposante] – kort gezegd – veroordeling van Symbision tot betaling van € 436,00 vermeerderd met de wettelijke rente daarover van 23 september 2009, alsmede de wettelijke verhoging daarover.
Zij voert daartoe aan dat Symbision ten onrechte is overgegaan tot verrekening van € 436,00 aan vakantiegeld met de door de leasemaatschappij in rekening gebrachte kosten. Zoals in conventie is gesteld, dient Symbision deze kosten zelf te dragen. Bovendien heeft [opposante] geen toestemming gegeven voor verrekening. De wettelijke verhoging wordt gevorderd omdat het vakantiegeld te laat is uitbetaald
Het standpunt van Symbision in conventie en in reconventie
Symbision voert het volgende aan. De leaseauto is na de opzegging van de arbeidsovereenkomst door [opposante] teruggegaan naar de leasemaatschappij. Symbision is vervolgens geconfronteerd met kosten die door de leasemaatschappij in rekening zijn gebracht ter zake van de tussentijdse beëindiging van de leaseovereenkomst. Symbision mag deze kosten aan [opposante] doorberekenen op grond van artikel 11 van het leasereglement dat door ondertekening van de arbeidsovereenkomst en de beide berijdersovereenkomsten tussen partijen van toepassing is. Het leasereglement is reeds bij het aangaan van de overeenkomst aan [opposante] verstrekt. Zij is toen ook gewezen op de kostenregeling. Voorts heeft [opposante] voor ontvangst van het leasereglement getekend toen zij de berijdersovereenkomsten ondertekende. De kostenregeling is geen boetebeding, omdat het in die regeling gaat om vergoeding van kosten die zijn verbonden aan het beëindigen van het leasecontract. [opposante] is op grond van hetgeen partijen zijn overeengekomen, gehouden de door Symbision geleden schade ten gevolge van de voortijdige beëindiging van het leasecontract aan haar te vergoeden.
Symbision betwist de vordering in reconventie. Zij voert daartoe aan dat zij op grond van artikel 7:632 BW gerechtigd was het nog uit te keren vakantiegeld te verrekenen met haar vordering op [opposante] ter zake van de leaseauto.
De beoordeling van het geschil
1. De vorderingen in conventie en in reconventie lenen zich voor gezamenlijke behandeling.
2. De vraag die in deze procedure moet worden beantwoord, is of [opposante] gehouden is aan Symbision de schade te vergoeden die het gevolg is van een voortijdige beëindiging van het leasecontract.
3. Symbision heeft er op gewezen dat dit tussen partijen is overeengekomen nu de betreffende verplichting is opgenomen in artikel 10 van de Berijdersovereenkomst II en bovendien uitvoerig staat omschreven in het in de arbeidsovereenkomst nadrukkelijk genoemde, aan [opposante] uitgereikte en bovendien op het intranet van Symbision te raadplegen leasereglement. In dat reglement worden de werknemers nota bene nadrukkelijk gewaarschuwd voor de mogelijke consequenties, aldus Symbision.
4. [opposante] meent echter dat deze bepalingen niet toepasselijk zijn nu zij zich hier noch bij het aangaan van de arbeidsovereenkomst noch bij het ter beschikking stellen van de auto van bewust is geweest, zij nooit op de hoogte is gesteld van de verstrekkende consequenties van deze bepaling en het leasereglement ook nooit overhandigd heeft gekregen. Bovendien acht zij het onredelijk dat de betreffende schade op haar wordt afgewenteld, aangezien zij verplicht was een leaseauto van de zaak te gebruiken en zij gezien de bestickering en de tenaamstelling van de auto ook mocht aannemen dat die auto slechts een bedrijfsmiddel was dat zij bij het einde van het dienstverband zonder verder kosten zou kunnen inleveren.
5. Dienaangaande wordt als volgt overwogen. Symbision heeft met artikel 10 van de Berijdersovereenkomst II en artikel 11 van het leasereglement beoogd te regelen dat het risico op door de leasemaatschappij in rekening te brengen kosten ten gevolge van een voortijdige beëindiging van het leasecontract bij een beëindiging van het dienstverband op verzoek van een werknemer, op die werknemer komt te rusten. Anders dan [opposante] heeft betoogd, moet zij geacht worden hiermee te hebben ingestemd. De betreffende regeling stond immers uitvoerig omschreven in artikel 11 van het leasereglement, waarnaar reeds in de arbeidsovereenkomst en het arbeidsreglement uitdrukkelijk is verwezen en hetwelk – naar onweersproken is gesteld – eenvoudig via het intranet was te raadplegen. Bovendien heeft [opposante] in mei 2008 de berijdersovereenkomsten ondertekend, waarin deze regeling nog eens wordt herhaald en waarin wederom wordt verwezen naar het leasereglement, voor ontvangst waarvan zij toen ook heeft getekend. Dat [opposante] – zoals zij stelt – niet op de hoogte was van de betreffende regeling, aangezien zij “blind” heeft getekend en zich verder niet in het leasereglement heeft verdiept, dient onder die omstandigheden voor haar risico te blijven. De vraag of Symbision daarnaast [opposante] bij het aangaan van de arbeidsovereenkomst nog mondeling heeft gewezen op de betreffende regeling – Symbision stelt dat, doch [opposante] betwist het – kan in het midden blijven. Naar het oordeel van de kantonrechter lag het in het onderhavige geval namelijk op de weg van [opposante] – die als Young Professional een nieuwe leaseauto ter beschikking had gekregen, welke ook privé kon worden gebruikt – zich terdege te verdiepen in de dienaangaande geldende regeling van haar werkgever. Dat de auto haar door Symbision ter beschikking was gesteld voor de uitvoering van haar werkzaamheden, niet op haar naam stond en stickers van het bedrijf droeg, maakt dit niet anders.
6. Het verweer van [opposante] dat zij niet gebonden is aan artikel 11 van het leasereglement en artikel 10 van de Berijdersovereenkomst II omdat sprake zou zijn van een nietig boetebeding, faalt. Weliswaar wordt in genoemd artikel 10 gesproken van een boete, doch uit de hiervoor besproken regeling volgt dat er in feite geen sprake is van een boete, doch van vergoeding van door Symbision geleden nadeel.
7. Ook haar stelling dat de betreffende regeling in strijd is met het beginsel van vrijheid van arbeid, gaat niet op. Het enkele feit dat een werkgever met zijn werkneemster afspreekt dat die werkneemster bij beëindiging van het dienstverband een door de leasemaatschappij in rekening te brengen bedrag voor voortijdige beëindiging van het leasecontract dient te vergoeden aan de werkgever, is onvoldoende om te kunnen aannemen dat deze werkneemster daardoor niet meer vrij is in haar arbeidskeuze. Symbision heeft in dit verband desgevraagd nog meegedeeld dat zij geen antwoord kan geven op de vraag is wat er zou zijn gebeurd indien [opposante] niet had ingestemd met de betreffende regeling, aangezien dit nog nooit aan de orde is geweest. Zoals hiervoor is overwogen, dient het voor risico van [opposante] te komen dat zij – zoals zij heeft aangevoerd – zich niet bewust is geweest van de regeling en hierdoor ook de kans heeft gemist om aan Symbision te kennen te geven niet met deze regeling te willen instemmen.
8. [opposante] heeft tenslotte nog aangevoerd dat de leaseauto waarschijnlijk nog steeds bij Symbision in gebruik is en dat zij daarom niet gehouden is de gevorderde kosten te vergoeden. Symbision heeft ter zitting verklaard dat zij de leaseauto wel degelijk heeft teruggegeven aan de leasemaatschappij en heeft daarbij gewezen op de door haar ter zake daarvan ontvangen factuur uit oktober 2009, derhalve kort na beëindiging van het dienstverband. Gelet op deze verklaring van Symbision, die vervolgens niet meer door [opposante] is weersproken, en op de desbetreffende factuur, wordt deze stelling van [opposante] – als onvoldoende onderbouwd – gepasseerd.
9. Uit hetgeen hiervoor is overwogen volgt dat [opposante] gehouden is het door de leasemaatschappij in rekening gebrachte bedrag “inzake contract beëindiging”aan Symbision te vergoeden. Het verstekvonnis kan derhalve in stand blijven en de vordering van [opposante] in conventie zal dan ook worden afgewezen.
10. Ten aanzien van de vordering in reconventie overweegt de kantonrechter dat Symbision gelet op haar vordering op [opposante] ter zake van de beëindiging van het leasecontract – ingevolge artikel 7: 632 juncto 6:127 BW gerechtigd was om bij het einde van het dienstverband tot verrekening van deze vordering met het nog aan [opposante] verschuldigde vakantiegeld over te gaan. Dat [opposante] niet met deze verrekening heeft ingestemd, doet daar niet aan af. De vordering in reconventie zal derhalve worden afgewezen.
11. De proceskosten van de verzetprocedure in conventie en reconventie komen voor rekening van [opposante] omdat deze in het ongelijk is gesteld.
De beslissing
De kantonrechter, rechtdoende in oppositie:
In conventie
- bevestigt het verstekvonnis.
In reconventie
- wijst de vordering af.
In conventie en reconventie
- veroordeelt [opposante] tot betaling van de proceskosten in de verzetprocedure in conventie en reconventie, die aan de kant van Symbision tot en met vandaag worden begroot op € 310,00 aan salaris gemachtigde;
- verklaart dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad;
- wijst af het meer of anders gevorderde.
Dit vonnis is gewezen door mr. S.M. Bordewijk en uitgesproken op de openbare terechtzitting van bovengenoemde datum.