Uitspraak
vonnis
RECHTBANK HAARLEM
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 170739 / KG ZA 10-313
Vonnis in kort geding van 27 juli 2010
in de zaak van
de vennootschap onder firma
GREMLINS JUNIOR V.O.F.,
gevestigd te Rijsenhout, gemeente Haarlemmermeer,
eiseres,
advocaat mr. M. van der Baars te Haarlem,
tegen
de stichting
STICHTING OPENBAAR PRIMAIR ONDERWIJS HAARLEMMERMEER,
gevestigd te Hoofddorp, gemeente Haarlemmermeer,
gedaagde,
advocaten mr. J. Bos en mr. J. Veltheer te Amsterdam.
Partijen zullen hierna Gremlins en SOPOH genoemd worden.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding
- de mondelinge behandeling
- de pleitnota van Gremlins
- de pleitnota van SOPOH.
1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.
2. De feiten
2.1. Gremlins is een onderneming die buitenschoolse opvang (hierna: BSO) van basisschoolkinderen verzorgt. SOPOH is verantwoordelijk voor de exploitatie van 23 scholen in de gemeente Haarlemmermeer, waaronder basisschool de Zevensprong te Rijsenhout.
2.2. Gremlins is in 2005 een BSO gaan exploiteren in de nabijheid van de Zevensprong, waarvan door leerlingen van met name de Zevensprong gebruik werd gemaakt. In verband met een toename van het aantal ingeschreven kinderen heeft Gremlins in 2007 een ruimte in een andere school te Rijsenhout betrokken. Leerlingen van de Zevensprong werden na schooltijd door Gremlins opgehaald en naar de BSO gebracht. De leiding van de Zevensprong vond die situatie niet wenselijk en heeft daarom contact opgenomen met Gremlins over de vestiging van de BSO in het gebouw van de Zevensprong.
2.3. Partijen hebben daartoe op 20 september 2007 een convenant gesloten dat onder meer de volgende bepalingen bevat.
(…) In dit Convenant zijn de afspraken vastgelegd tussen Partij A [SOPOH] en Partij B [Gremlins] zoals die gelden vanaf 20 augustus 2007 tot 1 augustus 2008. Het convenant wordt eerst dan beëindigd na onderlinge afstemming tussen Partij A en B met inachtneming van een opzegtermijn van tenminste drie maanden of zoveel langer als het schooljaar doorloopt.
(…)
2. Reikwijdte Convenant
De afspraken in dit Convenant hebben betrekking op het aanbod voorschoolse opvang, naschoolse opvang en vakantieopvang en tussenschoolse opvang voor het jaar 2007-2008 tot
1 aug. Jaarlijks vindt een evaluatie plaats met inbreng van de MZR van partij A en de oudercommissie van partij B over eventuele aanpassingen van het aanbod.
3. Accommodaties
Het aanbod zal plaatsvinden in of vanuit de accommodaties zoals die opgenomen zijn in bijlage 1. Partij A en B leggen afspraken over het gebruik/beheer van ruimten in de school voor de opvang schriftelijk vast in de huurovereenkomst (niet van toepassing). (…)
2.4. In bijlage 1 bij het convenant is vermeld:
(…) Accommodatie voor het schooljaar 2007/2008:
Pampusstraat 28 (tussenschoolse opvang) en Schouwstraat 15 1435 KL Rijsenhout (tijdelijk ged. cursusjaar 2007/2008). In zomer 2008 wordt een accommodatie bij de school overwogen. (…)
2.5. Op basis van het convenant is Gremlins de BSO van leerlingen gaan verzorgen in een ruimte in de Zevensprong. De afspraken van partijen zijn na 1 augustus 2008 stilzwijgend verlengd. Sinds het najaar van 2008 maakt Gremlins voor de opvang drie dagen per week gebruik van een ruimte in de Zevensprong. Gremlins betaalt geen vergoeding voor het gebruik van de ruimte, noch voor gas, water en elektra.
2.6. Vanaf het voorjaar van 2009 hebben partijen gesprekken gevoerd over hoe in de toekomst aan de BSO vorm gegeven zou worden. Bij brief van 1 december 2009 heeft SOPOH Gremlins het volgende medegedeeld.
(…) Op 28 mei 2009 hebben wij met u en uw zus rond de tafel gezeten om met elkaar te bezien c.q. te bespreken welke mogelijkheden, kansen en bedreigingen indien de Zevensprong en de IJwegschool zelf zouden kiezen voor een eigen kinderopvang/BSO.
In dit gesprek werd u gevraagd na te denken over de gezamenlijke en individuele mogelijkheden. Zo’n tweede gesprek werd gehouden met u op 3 juli 2009, waarbij tevens werd aangegeven dat de Stichting Openbaar Primair Onderwijs Haarlemmermeer graag het gebouw van de Zevensprong zou willen vergroten door een ruimte bij te bouwen. De aanvraag voor deze bouw zouden wij even uitstellen, omdat wij op uw antwoord of uw reactie met eventuele voorstellen, wachten.
In de twee gesprekken met u, mochten wij helaas geen enkel tegenvoorstel van u verwachten, als gevolg waarvan wij een voorstel voor u op papier hebben gemaakt. Wel, gaven wij u steeds aan, dat wij toch graag onze bouwaanvraag zouden willen doen, echter, dat wij zouden wachten tot u met een meer concreet antwoord zou komen.
Een bijeenkomst op 28 oktober ging o.i. veel beter. U had een adviseur meegevraagd die zeer duidelijk de stand van zaken, al pratend, in beeld wist te brengen. Op deze bijeenkomst
hadden we afgesproken definitief op 11 november uitsluitsel te hebben zodat wij onze
eventuele bouwaanvraag zouden kunnen doen. Die 11de november kwam u voor gesprek met de heer [A]. (…) In deze bijeenkomst hebben wij nadrukkelijk aangegeven uiterlijk op 1 december te willen weten of we een samenwerking, onderhandeling of wat-dan-ook zouden hebben.
Inmiddels zijn wij met de gemeente in gesprek gekomen om verder dan de kinderopvang, het gehele gebied, als zijnde een brede school met onderwijs- zorg- kinderopvang- en vrije
tijdsfunctie. In deze gesprekken bleek voor ons dat het belangrijk is dat er voor de
ontwikkeling van het gebied Rijsenhout één coördinator zou moeten zijn. Daarom zaten wij
met smart te wachten op de uitkomst van 1 december 2009, waarin wij Sopoh met de
Gremlins tot een vergelijk konden komen. Op maandag 30 november kregen wij van u eenzijdig de afmelding voor deze bijeenkomst. In de mail gaf u aan deze bijeenkomst te moeten afzeggen, omdat u verschillende aanvragen bij de gemeente heeft gedaan.
Wij hebben desondanks de bijeenkomst door laten gaan omdat het, na zes maanden gesprek
met u, het de hoogste tijd was geworden om spijkers met koppen te slaan.
Door uw eenzijdig afzeggen, terwijl we een ‘deadline’ voor 1 december 2009 hadden gesteld, voelen wij ons zeer aan het lijntje gehouden en hebben daarbij ook het gevoel niet voor serieus gehouden te worden.
Al met al hebben wij in de bijeenkomst van 1 december 2009 het volgende besloten:
- Per 1 augustus 2010 zeggen wij de huur op van de locaties IJwegschool en
Zevensprong;
- Deze opzegging is definitief, wat wil zeggen dat wij ons gaan beraden hoe wij zelf de
kinderopvang op onze locaties gaan regelen;
- Daar waar mogelijk en wenselijk zijn wij bereid het personeel op de locaties over te
nemen;
- Daar waar mogelijk en wenselijk, zijn wij bereid de inboedel e.d. over te nemen. (…)
2.7. Bij brief van mr. Van der Baars van 15 december 2009 heeft Gremlins bezwaar gemaakt tegen de opzegging van het convenant en zich beroepen op huurbescherming. Tevens heeft mr. Van der Baars SOPOH bij die brief gesommeerd zich te onthouden van uitlatingen over haar voornemen om tot beëindiging van de huurovereenkomst met Gremlins over te gaan en zelf een BSO te gaan exploiteren.
2.8. Nadien hebben partijen nog overleg gevoerd over voortzetting van de samenwerking. Bij brief van 1 april 2010 heeft SOPOH Gremlins onder meer het volgende laten weten.
(…) SOPOH heeft in de diverse gevoerde gesprekken en correspondentie moeten constateren dat De Gremlins niet wenst in te gaan op het aanbod om op enigerlei wijze op genoemde locaties tot samenwerking met SOPOH te komen. Die discussie zal SOPOH dan ook niet meer voeren. Na het bezoek aan het advocatenkantoor, heeft SOPOH een voorstel tot samenwerking neergelegd. Op dit voorstel is een antwoord gekomen dat op geen enkel punt aansluit met het Sopohvoorstel, oftewel van enige vorm van toekomstig samenwerken is in het voorstel geen sprake.
Daarom handhaaft SOPOH op alle bovenstaande gronden haar bij brief d.d. 1 december 2009 aangezegde opzegging per 1 augustus 2010 voor het gebruik c.q. de huur van de locaties bij De Zevensprong en De IJwegschool voor kinderopvang. SOPOH zal alsdan de exploitatie van kinderopvang op De Zevensprong en De IJwegschool zelf ter hand nemen. Overleg is mogelijk over eventuele overname van medewerkers, meubilair en speelmiddelen van De Gremlins, alsmede over de voorwaarden over eventuele verlenging tot 1 januari 2011 voor wat betreft de locatie aan de IJwegschool.
Op de locatie Zevensprong, alwaar de kinderopvang in een aparte ruimte, los van de school, gehuisvest is, wil SOPOH nog steeds een samenwerking aangaan voor wat betreft de kinderopvang van 0 tot 4 jaar. Ook voor eventuele knelpunten in relatie tot de BSO op de
Immanuelschool is er een beroep te doen op de SOPOH (Zevensprong). (…)
In deze brief handhaafde SOPOH de opzegging per 1 augustus 2010, met dien verstande dat aan Gremlins de gelegenheid werd geboden de ruimte tot 1 oktober 2010 te blijven gebruiken.
2.9. Tijdens een informatieavond op 22 april 2010 heeft SOPOH de ouders van leerlingen van de Zevensprong geïnformeerd over haar voornemen om per 1 oktober 2010 zelf een BSO te starten in de Zevensprong.
2.10. Bij e-mail van 11 juni 2010 heeft SOPOH de ouders van leerlingen van de Zevensprong onder meer als volgt bericht:
(…)
Per 1 oktober start De Zevensprong haar eigen Buitenschoolse Opvang: SOKS. Er wordt na de zomervakantie een nieuwe B.S.O. ruimte aangebouwd aan de school.
(…)
De Soks garandeert BSO in De Zevensprong per 1 oktober 2010.
Ouders kunnen zich het beste zo snel mogelijk aanmelden voor Soks-BSO via het inschrijfformulier dat u kunt halen bij juf Harmien.
(…)
De BSO van de Gremlins stopt per 1 oktober definitief in De Zevensprong.
(…)
2.11. SOPOH heeft met een werkneemster van Gremlins, [B], contact gehad over indiensttreding bij SOKS. In verband daarmee heeft Gremlins bij brief van 23 juni 2010 het dienstverband met [B] beëindigd.
3. Het geschil
3.1. Gremlins vordert samengevat - dat de voorzieningenrechter bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad:
3.1.1. SOPOH zal veroordelen zich te onthouden van uitlatingen jegens derden omtrent het feit dat zij de huurovereenkomst met Gremlins wenst op te zegge, althans heeft opgezegd en de ontruiming aan Gremlins heeft aangezegd,
3.1.2. SOPOH zal veroordelen zich te onthouden van uitlatingen jegens derden omtrent haar voornemen om zelf een BSO te gaan exploiteren in of naast de Zevensprong,
3.1.3. SOPOH zal verbieden om contact te onderhouden met personeel van Gremlins,
3.1.4. SOPOH zal verbieden een BSO te gaan exploiteren voor leerlingen van de Zevensprong, zolang Gremlins gebruik maakt van het gehuurde in de Zevensprong,
3.1.5. SOPOH zal verbieden op enigerlei wijze veranderingen aan te brengen in het gehuurde en de inventaris van Gremlins daaruit te verwijderen,
3.1.6. SOPOH zal veroordelen om binnen 24 uur na de datum van het te wijzen vonnis aan Gremlins opgave te doen van de personen aan wie zij de onder 2.10 aangehaalde e-mail van 11 juni 2010 heeft toegezonden,
3.1.7. SOPOH zal veroordelen om binnen 24 uur na de datum van het te wijzen vonnis opgave te doen van de personen die de informatieavond van SOPOH op 22 april 2010 hebben bijgewoond,
3.1.8. SOPOH zal veroordelen om binnen 48 uur na de datum van het te wijzen vonnis de personen bedoeld onder 3.1.6 en 3.1.7 een brief te sturen waarin zij meedeelt dat zij ten onrechte de suggestie heeft gewekt dat Gremlins gaat stoppen met de BSO in de Zevensprong, althans een zodanige rectificatiebrief als de voorzieningenrechter juist zal achten,
één en ander telkens op straffe van verbeurte van een dwangsom en met veroordeling van SOPOH in de kosten van het geding.
3.2. SOPOH voert verweer.
3.3. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4. De beoordeling
4.1. Gremlins legt aan haar vorderingen het volgende ten grondslag. Volgens Gremlins is het convenant aan te merken als een huurovereenkomst. Gremlins heeft te kennen gegeven niet in te stemmen met beëindiging van de huur door SOPOH en zij heeft aangekondigd dat zij na 1 oktober 2010 de kantonrechter op de voet van artikel 7:230a lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW) zal verzoeken de ontruimingstermijn te verlengen. Een dergelijk verzoek heeft schorsende werking. Daardoor staat volgens Gremlins geenszins vast dat, en zo ja wanneer, zij de ruimte in de Zevensprong zal moeten ontruimen. SOPOH heeft de ouders van de leerlingen van de Zevensprong dan ook ten onrechte medegedeeld dat Gremlins haar BSO in de Zevensprong zal beëindigen, aldus Gremlins. SOPOH handelt voorts onrechtmatig jegens Gremlins door zelf een BSO te starten in de Zevensprong, aangezien daardoor de bedrijfsvoering van Gremlins feitelijk onmogelijk wordt gemaakt. Ook handelt SOPOH volgens Gremlins onrechtmatig door met onjuiste mededelingen de afnemers van Gremlins weg te lokken en door medewerkers van Gremlins te benaderen om bij haar in dienst te treden.
4.2. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter kan Gremlins zich niet met vrucht op huurbescherming beroepen. Zoals SOPOH heeft aangevoerd is het convenant niet te kwalificeren als een huurovereenkomst, omdat geen sprake is van een voldoende bepaalbare tegenprestatie voor het ter beschikking stellen van de ruimte. Gremlins betaalt SOPOH geen huur, noch draagt zij bij in de kosten van gas water en elektra. Het verzorgen van opvang kan niet als tegenprestatie jegens SOPOH worden beschouwd, aangezien Gremlins dat doet ten behoeve van de ouders, die haar daarvoor betalen. SOPOH is bovendien slechts gehouden de opvang te organiseren. Die verplichting houdt niet in dat zij daarvoor gratis ruimte beschikbaar moet stellen.
4.3. Daar komt bij dat in artikel 108 lid 4 van de Wet op het Primair Onderwijs is bepaald dat artikel 7: 230a BW niet van toepassing is op ingebruikgeving en verhuur van een gedeelte van een schoolgebouw. Voorts is in lid 5 van dat wetsartikel bepaald dat het zonder toestemming van burgemeester en wethouders verhuren van een gebouw nietig is. Ook op grond van die bepalingen komt Gremlins geen beroep op huurbescherming toe.
4.4. Het convenant is te beschouwen als een samenwerkingsovereenkomst. Gelet op de door Gremlins onweersproken inhoud van de brief van SOPOH van 1 december 2009 had SOPOH destijds, naar het oordeel van de voorzieningenrechter, geldige redenen van voldoende gewicht om de samenwerking met Gremlins op te zeggen. SOPOH heeft bij die brief opgezegd tegen 1 augustus 2010. Bij brief van 1 april 2010 heeft SOPOH Gremlins bericht dat de ruimte uiterlijk per 1 oktober 2010 moet zijn ontruimd. SOPOH heeft derhalve een aanzienlijk ruimere termijn in acht genomen dan de in het convenant overeengekomen opzegtermijn van drie maanden. De termijn tot 1 oktober 2010 kan, mede gelet op de periode dat Gremlins de BSO in de Zevensprong heeft verzorgd, niet als onredelijk kort worden beschouwd. Het voorgaande voert voorshands tot de slotsom dat SOPOH de overeenkomst rechtsgeldig heeft opgezegd. SOPOH mocht de ouders van de leerlingen van de Zevensprong ervan op de hoogte stellen dat de BSO van Gremlins in die school per 1 oktober 2010 zal eindigen zonder de waarheid geweld aan te doen. Daarom zijn het onder 3.1.1 gevorderde verbod en de onder 3.1.8 gevorderde rectificatie niet voor toewijzing vatbaar. Bij de vorderingen onder 3.1.6 en 3.1.7 heeft Gremlins dan geen belang meer.
4.5. Dat SOPOH per 1 oktober 2010 zelf de BSO in de Zevensprong gaat verzorgen is naar het oordeel van de voorzieningenrechter niet als onrechtmatige mededinging te beschouwen. SOPOH is immers wettelijk verplicht BSO te organiseren en het staat haar vrij de opvang zelf op zich te nemen. Dat er voor Gremlins nu geen taak meer is weggelegd bij de BSO van leerlingen van de Zevensprong behoort tot het bedrijfsrisico van haar onderneming, nu die grotendeels is ingesteld op de leerlingen van de Zevensprong. Voor dit oordeel is mede redengevend de omstandigheid dat partijen vanaf het voorjaar van 2009 met elkaar hebben gesproken over voortzetting van de samenwerking in de nog te realiseren uitbreiding van het schoolgebouw van de Zevensprong. Partijen hebben daarover geen overeenstemming bereikt. Niet is gebleken dat dat uitsluitend aan de opstelling van SOPOH te wijten zou zijn. SOPOH heeft de ouders van de leerlingen van de Zevensprong ervan op de hoogte gebracht dat zij zelf in die school een BSO gaat starten. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter heeft zij daarmee niet onrechtmatig gehandeld jegens Gremlins. Het gaat immers om de eigen leerlingen van de Zevensprong. De vorderingen onder 3.1.2 en 3.1.4 zullen daarom worden afgewezen.
4.6. Ten aanzien van het door Gremlins gestelde weglokken van personeelsleden door SOPOH overweegt de voorzieningenrechter als volgt. SOPOH heeft ter zitting uitgelegd dat zij [B] heeft toegezegd dat zij, indien Gremlins met de opvang van kinderen in de Zevensprong zou stoppen, in dienst zou kunnen treden van SOPOH. Volgens SOPOH is dit voor Gremlins aanleiding geweest om het dienstverband van [B] te beëindigen. Gremlins heeft dit niet betwist. Gelet op de door SOPOH ter zitting gegeven toelichting kan haar naar het oordeel van de voorzieningenrechter ook op dit punt geen onrechtmatig handelen worden verweten. De vordering onder 3.1.3 is daarom niet voor toewijzing vatbaar.
4.7. Gremlins vordert onder 3.1.5 dat de voorzieningenrechter SOPOH zal verbieden veranderingen aan te brengen in het gehuurde, meer in het bijzonder haar zal verbieden de inventaris van Gremlins uit het gehuurde te verplaatsen gedurende de periode dat Gremlins daarvan gebruik maakt. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter is echter niet aannemelijk geworden dat SOPOH, zoals Gremlins stelt, van plan is om de inventaris van Gremlins voor 1 oktober 2010 uit de Zevensprong te verwijderen. Dat ligt ook niet voor de hand, aangezien in de periode tot die datum toch ook moet worden voorzien in de behoefte aan opvang en SOPOH aangeeft haar eigen BSO pas per 1 oktober 2010 te starten. Daarom zal ook dit onderdeel van de vordering worden afgewezen.
4.8. Al het voorgaande voert ertoe dat de gevraagde voorzieningen zullen worden geweigerd. Gremlins zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van SOPOH worden begroot op:
- vast recht EUR 263,00
- salaris advocaat 816,00
Totaal EUR 1.079,00
5. De beslissing
De voorzieningenrechter
5.1. weigert de gevraagde voorzieningen,
5.2. veroordeelt Gremlins in de proceskosten, aan de zijde van SOPOH tot op heden begroot op EUR 1.079,00,
5.3. verklaart dit vonnis wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. A.J. van der Meer en in het openbaar uitgesproken op 27 juli 2010.?